- •Висьттэз ловья цветтэз (Гора му, 1963)
- •Медодзза пантасьöм (Иньва, 1964)
- •Семьялöн судьба
- •Асъя югытлö паныт
- •Сьыланкыв (Иньва, 1968)
- •Прошинаын тулыс (Пармаын асыв, 1974)
- •Почкаэз оссьöны (Почкаэз оссьöны, 1970)
- •Аканнез (Почкаэз оссьöны, 1970)
- •Тöдiсь (Иньва, 1976)
- •Сюромка гусялiсö
- •Олöм лун
- •Норма понда (1991)
- •Тупöссез
- •«Прикашайтчис»
- •Повессез гажа грива бур юöр
- •Пос дорын
- •Павжун коста
- •Шаньгаэз
- •Гажа грива
- •Вöрын асыв
- •Шоччисьтöн
- •Пиня жугалiс
- •Прошинаын тулыс (1987)
- •Адззисьлытöдз, марина!
- •Ыджыт ваэз коста
- •Романнэз туйвежжез (часть первöй)
- •Глава I
- •Глава II
- •Глава III
- •Глава IV
- •Глава V
- •Глава VI
- •Глава VII
- •Глава VIII
- •Глава IX
- •Ыбшар (Роман куим частьын)
- •Первöй часть
- •Глава I
- •Глава II
- •Глава III
- •Глава IV
- •Глава V
- •Глава VI
- •Глава VII
- •Глава VIII
- •Мöдiк часть
- •Глава I
- •Глава II
- •Глава III
- •Глава IV
- •Глава V
- •Глава VI
- •Глава VII
- •Глава VIII
- •Глава IX
- •Глава X
- •Глава XI
- •Глава XII
- •Глава XIII
- •Глава XIV
- •Глава XV
- •Глава XVI
- •Глава XVII
- •Куимöт часть
- •Глава I
- •Глава II
- •Глава III
- •Глава IV
- •Глава V
- •Глава VI
- •Глава VII
- •Глава VIII
- •Глава IX
- •Глава X
- •Глава XI
- •Орсöтаннэз горадзуль Сизим картинаа драма
- •Медодзза картина
- •Мöдiк картина
- •Куимöт картина
- •Нёльöт картина
- •Витöт картина
- •Кватьöт картина
- •Сизимöт картина
- •Орöмыс оз йитсьы
- •«Курорт»
- •Репетиция
- •Мöдiк картина
- •Рецепт, или колö вöрöтчыны
- •Первöй картина
- •Мöдiк картина
- •Куимöт картина
- •Перестройка жö
- •Миритчöм Öтiк акта трагедия
- •Кывбуррез мамöлö
- •* Ме тэнö эг пантавлы *
- •Ме любитöмсянь тэ он мун
- •* Кыдз бытьтö тэнат *
- •* Ась увгис тöв *
- •* Кытшöм жö тэныт *
- •* Некин оз тöд *
- •* Сибöтчас ар *
- •* Ме кывза *
- •Челядьлö вашиль
- •Кык кока, а оз оськав
- •Уджыс веськöтö
- •Руч да кöч
- •Бичирок
- •Быдыс ас местын
- •Бабывкöт тöвйöм
- •Вовалöн сьöдкай
- •Колана гаг
- •Вот и чож!
- •Лолалан шор
- •Ме оланiсь Гижисьлöн автобиографияись тор
- •Природалöн явленнёэз лолалан шор
- •Ловья лым
- •Öшалан вöр
- •Диво-ключ
- •Лым да цвет
- •Пелькытша кран
- •Гожум шöрнас
- •Енöж картинаэз
- •Столббез орсöны
- •Тулыслöн следдэз
- •Öмидзрöма говк
- •Шер бöрсянь
- •Пресмыкающöйез весöтчись
- •Лягушкалöн тöвйöм
- •Повтöм дзöдзыв
- •«Смертькöт» пантасьöм
- •Насекомöйез кöдзыв туйез
- •Кöдзыввез
- •Сэтöрлöн кöр
- •Гагпыжьян
- •Сюра бабыв
- •Вынсö не одзöстны
- •Кайез сьöдкай
- •Гоголь-шоголь
- •Чавканнэз
- •Чöсмасиссез
- •Кытшöм миян бадьöг
- •Менам ыбшар
- •Хищник-кай
- •Сöстöм чочком бока
- •Сера гора кай
- •Тöвся купайтчöм
- •Зверрез тшакьялiсь ур
- •Вöрмöссэз
- •Сiдзкö, ловья
- •Вельмöм кöч
- •Пöрись кань
- •Сьöдпель
- •Пияна ош
- •Ягöдалiсь мöссэз
- •Вареннё кöр
- •Тшаккез мыртшаккез
- •Ольтшаккез
- •Горттшак
- •Чöскыт тшак
- •Тшак-пушка
- •Кыдзтшак (битшак)
- •Туруннэз гöнагаг
- •Медчöскыт ягöд
- •Пуэз да кустарниккез кытiсь лоис ирга?
- •Виль ягöд
- •Гöрд льöмпу
- •Монгольскöй гöсь
- •Маньчжурскöй орех
- •Зöртусьпу
- •Лымьягöд
- •Туригум
- •Льöмпу да таг
- •Мыррез городын
- •Медбасöк клён
- •Статьяэз кык поступок йылiсь (Иньва, 1964)
- •«Шапка пожум» повесть йылiсь (Иньва, 1966)
- •Питю öньö да м. Лихачёв йылiсь (а. Зубов, м. Лихачёв. Бöрйöм произведеннёэз. Кудымкар, 1989) составительсянь
- •Андрей никифорович зубов (питю öньö)
- •Михаил павлович лихачёв
- •Öшмöссэз:
Рецепт, или колö вöрöтчыны
Öтiк акта, куим картинаа комедия
ОРСIССЕЗ
УЧАСТКОВÖЙ ФЕЛЬДШЕР — 25 годся зонка
ИГНАТ — öнняся фермер
ÖГРУШ — сылöн инь
ПЕДÖСЬ — больницаись техничка
Первöй картина
Действиеыс мунö öння кадö гожумнас, участковöй больницаись öтiк öшына неыджыт приёмнöйын. Обстановка коласiсь: пызан, кынымкö стул, кушетка, медикаменттэз понда стеклитöм ыбöса шкаф.
ФЕЛЬДШЕР (пызан сайын пукавтöн мыйкö гижö очкиэз пыр осьтöм журналö, сы коста жö ыбöс ладорö). Пырö! Кин эшö сэтчин?
ИГНАТ (жагвыв вуджö порог омöн, пöдналö бöрсяняс ыбöс, кульыштö юр вывсис шапка, пызан ладорö копыртчöмöн). Здорово тэныт... Ог и тöд, кыдз шунытö да...
ФЕЛЬДШЕР (гижтöнняс). Локтан здоровöн. А шуöны менö Всеволод Андреевичöн. Позьö и дженытжыка — Всеволодöн. Том эшö...
ИГНАТ. Сiдз инö, Сиволотöн дак. Басöк нимыт вöлöма, кöть и шоча пантасьлö.
ФЕЛЬДШЕР. А тэнö кыдз?
ИГНАТ. Менö-ту? Менö, öнджа, Игнатей кöркö нимтылöмöсь. Ябуров ме. А айнимнам, колö тöдны дак, Савватеевич ме. Ябуров Игнат Савватеевич.
ФЕЛЬДШЕР (гижтöнняс). Бур. Вежöртi, Игнат Савватеевич. Кыным год эшö висьтал?
ИГНАТ. Меным-ту? Куимдас неважын тырис.
ФЕЛЬДШЕР. Сiдз и гижам — куимдас. А тэ пуксьы, пуксьы, Игнат Савватеевич. (Мыччалö кинас пызан сайись стул вылö.)
Игнат не тэрмасьöмöн пуксьö.
ФЕЛЬДШЕР (гижнытö дугдö, лэдзö кисис ручкасö осьта журнал вылö, лöсьöтыштö ныр вылас очкиэз, петö пызан сайись, сибöтчö Игнат дынö, пуксьö паныт). Висьтась, Игнат Савватеевич, мый вылö норасян. Кыт висьö-доймö?
ИГНАТ. Менам-ту? Некыт менам оз вись, оз доймы. Мыйсянь бы?.. Войнася кад эг застанит, тшыг олöм ог тöд.
ФЕЛЬДШЕР (дивуйтчöмöн). Вот кыдз?.. Но мый жö?.. Эта бур, оз кö некыт вись. Кытшöм мог сэк татчö вайöтiс?
ИГНАТ (нёджжöвтыштö пöдналöм ыбöс ладорö, гусьöнжыка). Иньö шогья ме...
ФЕЛЬДШЕР. Аха. Мый сыкöт сэтшöмыс?
ИГНАТ (жмитыштö пельпоннэзнас). Кыдз бы сэтöн висьтавны...
ФЕЛЬДШЕР. Кыдз эм, сiдз и висьтав.
ИГНАТ. Сiдз-ту сiдз да...
ФЕЛЬДШЕР. Мый вылö сiя норасьö?
ИГНАТ. Нем вылö оз норась, но... (мышкыртö юрси увлань, пондö нöитны киэс коласын шапкасö.)
ФЕЛЬДШЕР (отсалöм могись). Баит, баит, Игнатий Савватеевич. Ме кывза.
ИГНАТ. Пытшпиа сiя менам... (кватитчö, сьöвзьö, веськöтчö.) Тьфу. Не сiдз, кылö, горöтчи. Тыра, тыра, колö шуны.
ФЕЛЬДШЕР. Ах, вот мыйын делоыс.
ИГНАТ. Да не. Не только сыын.
ФЕЛЬДШЕР. А мыйын эшö?
ИГНАТ. А сыын, что посниасьнытö некыдз оз вермы.
ФЕЛЬДШЕР. Кыдз-кыдз тэ висьталiн, эг вежöрт?
ИГНАТ. Посниасьнытö, мыся, оз вермы.
ФЕЛЬДШЕР. Мый эта лоö сэтшöмыс?
ИГНАТ. Тэ мый, не пермяк ли мый ли, комиöн висьталöмсö он вежöрт?
ФЕЛЬДШЕР. Нет, мыля? Пермяк ме, но сэтшöм кывсö эг на кывлы.
ИГНАТ (киэсö паськöтыштöмöн). Но кыдз эшö тэныт?... Челядясьнытö инö, вайнытö, ме шуа, некинöс оз вермы.
ФЕЛЬДШЕР. Аха! Вежöртi! (Чеччöвтö кок йылас.) Сiдзкö, отсöт срочнöйö колö. Дак мый жö тэ, Игнатий Савватеевич, резинасö кыскан? Сiдз эд перво жö и колiс юöртны — челядясьнытö оз вермы, колö отсöт. Сэтшöм делоын шутитны оз позь!(Уськöтчö вешалкадынö, кышыштö пальто да шапка, босьтö пызан сайись сумка.) Мунам! Мунам öнi жö! Ме готов!
ИГНАТ (тожö сувтö). Да не, пельшöр. Эн тэ менö вежöрт. Некытшöм срочнöй отсöт оз ков.
ФЕЛЬДШЕР (дивуйтчöмöн). Кыдз этö оз? Висьталан жö — челядясьнытö оз вермы.
ИГНАТ. Сiдз-ту сiя сiдз. Но эта не талун, а важын ни.
ФЕЛЬДШЕР (одззамоз дивуйтчöмöн). Кыдз важын ни?
ИГНАТ. А сiдз вот... Сизим год сьöрна ни историяыс кыссьö. Сизим год сьöрна пытшпиöн ветлöтö. Сизим год сьöрна кöсйисьö посниасьны, а прокыс сё сымда.
ФЕЛЬДШЕР (кокнита ловзисьöмöн). Фу-у, кыдз тэ менö повзьöтiн.(Лэдзö кисис сумка, пыркöтöв-керö öтмöдöрö юрнас.) Кыдз быдöс этö вежöртны?
ИГНАТ (киэсö паськöтыштöмöн). А вот кöть кыдз сэтöн вежöрт.
ФЕЛЬДШЕР (жагвыв чöвтчö бöр, сибöтчö, пуксьö паныт). Сiдз, сiдз, сi-iдз.(Дыр мыйись думайтыштöм бöрсянь.) Уджалö иньыт кытöнкö?
ИГНАТ. Уджалiс медперво год куим сьöрна поварöн столовöйын.
ФЕЛЬДШЕР. Öнi — ме юала.
ИГНАТ. Öнi кысь нö уджалас? Оз. Висьтала жö вот — пытшпиа сiя менам. Год сизим сьöрна ни, кыдз тырсявны пондiс, декретö петiс. Сiдз öнöдз декретас и пукалö. Годiсь год тай сё öддьöнжык тырсялö. Посниасьнытö вот дзир некыдз оз вермы. И сiйö горöтчиссяс — мыдзи ни ме этöн каднас сылiсь челядясьöмсö видзчисьны.
ФЕЛЬДШЕР. Весь, батi, думайтан, что сiя тэнат тыра?
ИГНАТ. Мыля жö бöра весь? Сiя менам сэтчöдз ни тырсялiс, что доль и поперег öткодь лоис. Кöть ылiсянь тэ сы вылö видзöт, кöть матiсянь — баржа, баржа и эм, чожа, натьтö, ыбöс косяккес коласö тöрны оз понды. Мый уж мый, а сэтшöмсö син шогья некыдз он сайöвт. (Чöлыштöм бöртi.) Ачыс пыр баитö — тыра. Да и отирыс сiйö жö шуöны, öдззас пö, дак сизимö пö öтдруг ештас торскыны. Ме сымдасö и ог куж висьтавнытö, но полöм эд пондiс петны. Шогмы, шуам, былись сизимыс, дак кытчö сэк меным ны увья воштiсьнытö? Эта ыжда араваыс эд сiдз и тöд — ульöн сёяс.
ФЕЛЬДШЕР (йыг-йыг-йыг керö пельпоннэзнас). Да не, Игнатий Савватеевич. Весь, натьтö, тэ сымдасö баитан...
ИГНАТ. Весь, не весь — сымдасö ме и ог тöд. Но менö эта былись полöтö. Бöрья кадö ме сы дынö нельки сибöтчынытö ог лысьт.
ФЕЛЬДШЕР. А враччез дынын сiя вöвлi — эз?
ИГНАТ. Кыдз инö эз да?.. Вöвлi, мыччасьлiс. Вот и тэ одзын эстöн сэтшöм жö томыник уджалiс. Дак и сы дынö ачым вайöтлi.
ФЕЛЬДШЕР. Но и мый?
ИГНАТ. А мый?.. Здоров, висьталöны. Эн пов пö, шуöны меным. Некытшöм пö шогöт, öтiк тырася, сылöн абу. Колö пö видзчисьны. Вермас пö кöр-нибудь кинöскö вайны.
ФЕЛЬДШЕР. Феноменальнöй случай.
ИГНАТ. Вот и ме сiдз жö думайта — моноформальнöй, мыся. Кытшöмлö нö сэтöн эшö лонытö, кöр сылöн формаыс сэтшöм?
Оссьö ыбöс. Графинöн киас пырö техничка, сувтчö Игнат одзö, мышкыртчöмöн видзöтöв-керö сы вылö.
ФЕДОСЬЯ (дивуйтчöмöн). Мак-мак-мак, Игнатей, тэ я мый я?
ИГНАТ. Ме, Педöсь тётка.
ФЕДОСЬЯ. Эг эд, видзöт, перво жö и тöд. Мыйкö шогавны я мый я пондiн?
ИГНАТ. Да эг кытчöдз.
ФЕДОСЬЯ. Мый нö, том морт, сiдз умöльтчöмыт? Сё, натьтö, иньыт увья тöждан?..
ИГНАТ. Кежи тай то баитнытö, виль, кывсис, пельшöрыс локтöм да.
ФЕДОСЬЯ. Пермерö, кывсьö, пöртчöмыт?
ИГНАТ. Вайöтi тай колкозыслiсь арендаö даскуим нетель. Чожа, натьтö, йöвсявны пондасö. Кыдз только чилькöтчынытö понда — ог тöд.
ФЕДОСЬЯ. А аслат Гöрданьыт сё я мый я мурьялö?
ИГНАТ. Аслам эд менам не Гöрдань, а Сьöдань. Оз. Сiйö, даки, чилькöта.
ФЕДОСЬЯ. Да не карта вылiсьсö — керкусит кык кокасö ме шуа.
ИГНАТ. А но... Куль тöдö, мый сiя керö: мурьялö ли турьялö.
ФЕДОСЬЯ. Мыйсянь бы сылö турьявнытö? (Оськöвтö пызан бердöдз, сувтöтö кисис графин.) Öдöмсяняс буди... Тушасö оз чайтчы кыскавнытö да... Вöснямнытö оз и думайт?
ИГНАТ. Кытчö тэныт... Тыра, баитö, да. Сё тай кытчöкö чердö-пыктö. А посниасьны и дума топ абу.
ФЕДОСЬЯ. Ой-ой-ой, зонка. Кысь нö абутöмсис посниасяс. Коляс, батя, сiя тэнö наследниктöг, кыдз ме видзöта дак. Сiдз и тöд — коляс этöн мурьялöмнас. Адззылан вот ужо. Эстöн ме и сулала.
ИГНАТ. А мый керны, Педöсь тётка?
ФЕДОСЬЯ. Да нöбöтлы тэ сiйö öтпырись регент вылас районöдззас, эн дышöтчы да. Ась сы пыр видзöтасö. Регентыс сiя оз бöбöт, кыдз эм — мыччалас.
ИГНАТ. И рад бы, Педöсь тётка, дак оз эд мун. О-о-оз. Мый пö меным здоровöйыслö регенттэс одзын мыччасьны.
ФЕДОСЬЯ (дивуйтчöмöн). Вот öшö кыдз. Но асьныт тöдат. Ме, кыдз буржык, висьталi, а тi уж асьныт тöдат.(Нето бöр.)
ИГНАТ (фельдшерлö). Дак мый сiдз-ту меным одзлань кернытö? Верман, он, пельшöр, кыдзкö отсавны?
ФЕЛЬДШЕР. Висьтавны одзлань ог куж. Видзöтны колö.
ИГНАТ. Кöр жö бы сэк?..
ФЕЛЬДШЕР. Да кöть кöр. Талун жö позяс.
ИГНАТ. Часöт ме сэк гортöдз котрасьла. (Сувтö, кышыштö юр вылас шапка, петö.)