- •Висьттэз ловья цветтэз (Гора му, 1963)
- •Медодзза пантасьöм (Иньва, 1964)
- •Семьялöн судьба
- •Асъя югытлö паныт
- •Сьыланкыв (Иньва, 1968)
- •Прошинаын тулыс (Пармаын асыв, 1974)
- •Почкаэз оссьöны (Почкаэз оссьöны, 1970)
- •Аканнез (Почкаэз оссьöны, 1970)
- •Тöдiсь (Иньва, 1976)
- •Сюромка гусялiсö
- •Олöм лун
- •Норма понда (1991)
- •Тупöссез
- •«Прикашайтчис»
- •Повессез гажа грива бур юöр
- •Пос дорын
- •Павжун коста
- •Шаньгаэз
- •Гажа грива
- •Вöрын асыв
- •Шоччисьтöн
- •Пиня жугалiс
- •Прошинаын тулыс (1987)
- •Адззисьлытöдз, марина!
- •Ыджыт ваэз коста
- •Романнэз туйвежжез (часть первöй)
- •Глава I
- •Глава II
- •Глава III
- •Глава IV
- •Глава V
- •Глава VI
- •Глава VII
- •Глава VIII
- •Глава IX
- •Ыбшар (Роман куим частьын)
- •Первöй часть
- •Глава I
- •Глава II
- •Глава III
- •Глава IV
- •Глава V
- •Глава VI
- •Глава VII
- •Глава VIII
- •Мöдiк часть
- •Глава I
- •Глава II
- •Глава III
- •Глава IV
- •Глава V
- •Глава VI
- •Глава VII
- •Глава VIII
- •Глава IX
- •Глава X
- •Глава XI
- •Глава XII
- •Глава XIII
- •Глава XIV
- •Глава XV
- •Глава XVI
- •Глава XVII
- •Куимöт часть
- •Глава I
- •Глава II
- •Глава III
- •Глава IV
- •Глава V
- •Глава VI
- •Глава VII
- •Глава VIII
- •Глава IX
- •Глава X
- •Глава XI
- •Орсöтаннэз горадзуль Сизим картинаа драма
- •Медодзза картина
- •Мöдiк картина
- •Куимöт картина
- •Нёльöт картина
- •Витöт картина
- •Кватьöт картина
- •Сизимöт картина
- •Орöмыс оз йитсьы
- •«Курорт»
- •Репетиция
- •Мöдiк картина
- •Рецепт, или колö вöрöтчыны
- •Первöй картина
- •Мöдiк картина
- •Куимöт картина
- •Перестройка жö
- •Миритчöм Öтiк акта трагедия
- •Кывбуррез мамöлö
- •* Ме тэнö эг пантавлы *
- •Ме любитöмсянь тэ он мун
- •* Кыдз бытьтö тэнат *
- •* Ась увгис тöв *
- •* Кытшöм жö тэныт *
- •* Некин оз тöд *
- •* Сибöтчас ар *
- •* Ме кывза *
- •Челядьлö вашиль
- •Кык кока, а оз оськав
- •Уджыс веськöтö
- •Руч да кöч
- •Бичирок
- •Быдыс ас местын
- •Бабывкöт тöвйöм
- •Вовалöн сьöдкай
- •Колана гаг
- •Вот и чож!
- •Лолалан шор
- •Ме оланiсь Гижисьлöн автобиографияись тор
- •Природалöн явленнёэз лолалан шор
- •Ловья лым
- •Öшалан вöр
- •Диво-ключ
- •Лым да цвет
- •Пелькытша кран
- •Гожум шöрнас
- •Енöж картинаэз
- •Столббез орсöны
- •Тулыслöн следдэз
- •Öмидзрöма говк
- •Шер бöрсянь
- •Пресмыкающöйез весöтчись
- •Лягушкалöн тöвйöм
- •Повтöм дзöдзыв
- •«Смертькöт» пантасьöм
- •Насекомöйез кöдзыв туйез
- •Кöдзыввез
- •Сэтöрлöн кöр
- •Гагпыжьян
- •Сюра бабыв
- •Вынсö не одзöстны
- •Кайез сьöдкай
- •Гоголь-шоголь
- •Чавканнэз
- •Чöсмасиссез
- •Кытшöм миян бадьöг
- •Менам ыбшар
- •Хищник-кай
- •Сöстöм чочком бока
- •Сера гора кай
- •Тöвся купайтчöм
- •Зверрез тшакьялiсь ур
- •Вöрмöссэз
- •Сiдзкö, ловья
- •Вельмöм кöч
- •Пöрись кань
- •Сьöдпель
- •Пияна ош
- •Ягöдалiсь мöссэз
- •Вареннё кöр
- •Тшаккез мыртшаккез
- •Ольтшаккез
- •Горттшак
- •Чöскыт тшак
- •Тшак-пушка
- •Кыдзтшак (битшак)
- •Туруннэз гöнагаг
- •Медчöскыт ягöд
- •Пуэз да кустарниккез кытiсь лоис ирга?
- •Виль ягöд
- •Гöрд льöмпу
- •Монгольскöй гöсь
- •Маньчжурскöй орех
- •Зöртусьпу
- •Лымьягöд
- •Туригум
- •Льöмпу да таг
- •Мыррез городын
- •Медбасöк клён
- •Статьяэз кык поступок йылiсь (Иньва, 1964)
- •«Шапка пожум» повесть йылiсь (Иньва, 1966)
- •Питю öньö да м. Лихачёв йылiсь (а. Зубов, м. Лихачёв. Бöрйöм произведеннёэз. Кудымкар, 1989) составительсянь
- •Андрей никифорович зубов (питю öньö)
- •Михаил павлович лихачёв
- •Öшмöссэз:
Тшаккез мыртшаккез
Вöлi эта гожумнас, арвыв кадö, кöд коста отирыс вöрсис кодьöн оз и петавлö: öктöны да ваялöны кузь тöв кежö быдкодь тшак-ягöд.
Кытшöмкö кымöра кресення лунö, павжун бöрсянь, пондöтчис зэр. Сiя и дзугис менчим гортся удж — öшын наличниккез краситöм. Сэк ме тожö босьтi сьöрам доз — ведратöрик наберук — да иньдöтчи вöрö тшакла. А вöрöдззас миян, колö висьтавны, муннытö нач неылын. Петыштан сiдз гортiсь туй вылас, муныштан джын километр ылына аэропорт ладорö, сэтöн сiя и эм. Он ешты мунтöннят и сигарета куритны, видзöтан кö, и вöр бердöдз ни локтiн.
Сiдз вöлi и эта лунö. Локтi ме вöр дорöдз, кежи туй вывсяняс пемыт лыса кöззэз, ньыввез да бытшкасян ема пожуммез коласö да и пондi кытшлавны öтмöдöрсянь ны гöгöр. Дзарышала сiдз ылö и матö кок увтам, видзöтла, кысь да мый усяс син вылö. Местаэс тöдсаöсь. Тшакьявлi эстöн одзжык унаись ни. Вöвлi ме эстöн и кынымкö лунöн одзжык. Локтi сэк одз асывсянь и павжун вотöдз ветлöтöм коста öктi тшаксö быдса наберук мымда. Но талун вöлi выходнöй лун. Сiйöн одз асывсянь и öння кадöдз отирыс эта вöрокын ештiс вöвны, натьтö, вель уна ни. И кöдöрö бы эн оськöвт, быдлаын дзир след да под, а ачыс тшакыс абу ни и дозö пуктыны нем. Висьтавны кö веськыта, дак отирыс вöрас и öнöдз кылiс тырмöмви. Эта увья и тальччыны некöдöрö бытшöмжыка эз позь.
Веськытланьсянь — ау-у, шульгаланьсянь — ау-у, бöрсянят — вöтöны, одзланьсянь — панöвтöны.
Зэрнытö öнöдз тожö эз дугды. Вачкисис, что и одзлань кежö сылiсь дугдöмсö видзчисьны оз позь. Медперво сiя пондöтчис орсöмöн: то öдззыштас, то дугдыштас. А сэсся, кöр зэран кымöррес волькамисö да лэдзчисисö лажмытжыка му весьтас, вöлиськö и пондiс пожнассьыны лöня поснит да тшöк зэр. А сэтшöмыс дугдывтöг вермас кыссьыны и сутки, и кык сьöрна, кытчöдз оз лэбтiсь кöдöрсянькö вынажык тöв да оз нöбöт этнö зэран кымöрресö кытчöкö мöдöрö.
Тöдса местаэзöт быдса час сьöрна кытшлалöм бöртi ме лэбтi да пуктi аслам наберук пыдöсö кынымкö уртшак да öтiк гöрд юра гриб, кöда пантасис меным эшö вöрас пыртöн, медодзза пипуэз увтын. Сэк кежö вывсим паськöмö ештiс вазьны шучкöп ни. А ва паськöмсянь кöдзытыс пондiс сидзны пельпоннэз да спина бердö. Мый баитсяс кикок йылiсь, дак нiя вамисö эшö этася одзжык.
Öшыштöмкодь сэтшöм тшакьялöмсянь ме эг и тöд, мый пондыны керны одзлань. Буржык бы, натьтö, вöлi бертны бöр гортö. Но бертны простöн, кöр öктöм тшакыс эз тырмы нельки öтпырись жаритны, некытшöм охота, вежöртана, эз вöв. Сiйöн зэрыс и öнi эшö менö эз сувтöт. Гырись и поснит пуэз гöгöр одззамоз дышöтчытöг кытшлавтöн, ме жагвыв мунi сё одзлань да одзлань, а öткоста надейтчи, что кытшöмкö вовлытöм эшö эта вотöдз местаын мыйкö сё ни пантасяс. Эта бöбöтчана надейтчöмыс и тшöктiс менö сёйны весись кад.
Кытшöмкö кадö ме гöгöр шочыника пондiс кывны тшакьялiсь отирлöн уксöм да горöтлöм. Колö думайтны, что и нылö, кыдз меным жö, öктынытö вöлi нем, и нiя сiдз жö, кыдз и ме, ветлöтiсö простöн. Сiйöн невна сёрöнжык тшакьялiссезлöн уксöм-горöтлöмыс и нач лöньсис. Мунiсö, натьтö, гортаныс. Öнi ме гöгöр сымда и кылiс, кыдз муркöтышалiс сапоггез увтын зэрöмсяняс бытшöма ни вазьöм му да сё одззамоз дугдывтöг кышöтiс пу лыс, лист да турун коласын зэр. Шучкöп вамöм паськöмсянь да сюргилы весьтöт увлань визывтан кöдзыт шороксянь вöлi недолыт. Сэтчö жö эта зэрыс ештöм шучкöп вадны ме карманнэзын куритан: сигаретаэз да истöггез. Шонтiсьнытö лоис нач немöн. Эта менö и сувтöтiс. Вöлиськö вежöртi, что быдöс талуння шарчитöмыс весь. Нем сiя меным эз сет öнöдз, нем оз сет и одзлань. Сiдзкö, нем весись и вадiсьны эта зэр увтын, нем кынмыны да öштыны кад. Быдöс коста одзза тшаккес дынö ме наберукын содiсö вит-квать уртшак, öтiк мöсгоб да эшö кынымкö гöрдгриб. Адззöм-öктöмсö нем эз видз лыддьыны нельки чуннез вылын.
Лапья кöз увтын сулавтöн ме вель дыр пыркöтi мöдöртöм кармансим сигаретаэзсянь нильсьöм табак, лэбтi кок увтсим простöй доз да оськöвтi ни вöлi бöр горт ладорö. Эта коста и усис син вылам неыджыт важ мыр. Мыр, кыдз мыр, кöднö вöрöт ветлöттöн позьö пантавны быд оськöв вылын. Но эта быдöнныс вылö сё жö эз вачкись, сiдз кыдз сы вылын быдмисö унася-уна тшаккез. Этна вöлiсö не уртшаккез или масляккез, кöднö радейтö öктыны миян коми йöз. Этна вöлiсö лисичкаэз, а миян нёж мыртшаккез, кöднö бытшöм тшак туйö сёйöны роч отир, а миян мылякö оз сёйö.
Дивуйтiсö менö не асьныс мыртшаккес, кöдна быдмисö мыр вылас да кöднö ме сiя лунö тшакьявтöн пантавлi вель уна ни, дзир дозам эг öкты. Дивуйтiс медодз сiя, кыдз да мымда нiя вöлiсö тöрöтчöмась ведра пыдöс пасьтышта мыр вылас. Быдмисö нiя эстöн куимсувдöн, öтамöд вылын, мый меным эта вотöдз пантавлыны эшö некöр эз усьлы.
Оськöв бöрын оськöв ме сибöтчи матöжык мыр дынö, кöдзытсянь тувдöм коккез вылын пондi бергавны сы гöгöр, дивуйтчöмöн сё видзöтi эта аскодьöм чудо вылö быд ладорсянь.
А быдмисö мыртшаккез то кыдз. Медперво, не öтiк дас мымда, нiя петöмась омöн мыр пасьта. Но быдöнныслö, мымда вермисö бы петны эшö этася, местаыс, тыдалö, абу ни тырмöм. Сэк нiя пондöмась быдмыны медодзза петöммес вылын мöдiк сувдöн. Сiйöн нiя и сулалiсö поддэзнаныс одзза петöммес юррез вылын. Но местаыс быдöнныслö эшö и сэк абу тырмöм. И сэк мöдiккес вылö петöмась эшö и куимöтöсь — куимöт сувдöн. Диво да и дöс сэтöн. Эд вöрö ветлытöн быд лунö сэтшöмсö сё ни он пантав.
Сiдз эта дорын дивуйтчöмöн ме вунöтi нельки аслам кынмöм йылiсь и тэрмасьнытö гортö эг ни думайт. Эта местö пуксьыштi кекеркаöн мыр бокас да дышöтчытöг пондi лыддьыны. Охота сё жö вöлi тöдны, кыныма нiя вöлiсö куимсувдöн быдмöммес öтiк мыр вылас. Но тöднытö этö вöлöм не сэтшöм кокнит. И лыддьöмсис нем, позьö висьтавны, эз пет. Öтпырись лыддьöм бöрын нiя петавлiсö менам нёльдас куим, мöдöтпырись лыддьытöн — нёльдас сизим, куимöтпырись — нельки витдас саяс. Кöднö ме колялi лыддьытöг, то ли лыдди кыкпöв, казявны сымдаыс коласiсь некыдз эз позь. И мымда вöлiсö мыр вылас былись, тöдны сiдз бытшöмжыка и эг вермы.
Вöвны кö бы этна мыртшаккезлö сёянаэзöн, нiйöн сорöн, кöдна быдмисö мыр вылас да быд ладорын сы гöгöр, нем бы эз видз тыртны ассим доз да тырöн бертны гортö. Но сiдз кыдз нiя вöлiсö несёянаöсь, ме и вöрöтны нiйö местасиныс эг понды. Дивуйтчöв-кери сiдз панталöм картина вылö да сiдз и коли мыр вылас куимсувдöн петалöм тшаккесö быдмыны одзлань.