Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Асветнікі зямлі Беларускай.doc
Скачиваний:
25
Добавлен:
10.07.2019
Размер:
7.14 Mб
Скачать

Дудышкін

Сцяпан Сямёнавіч (6.1.1821—28.9.1866)

Журналіст, літаратурны крытык. Нара-дзіўся ў беднай купецкай сям'і ў Віцебску. Вучыўся ў Віцебскай гімназіі. У 1837 пасту-піў на юрыдычны факультэт Пецярбургска

149

га універсітэта, які скончыў у 1841. Да 1848 служыў чыноўнікам дэпартамента знешня-га гандлю. Друкавацца пачаў з 1845. Адна з першых публікацый — артыкул пра філа-лагічныя назіранні Якава Грыма над галоў-нымі славянскімі гаворкамі. Сышоўся з крытыкам В.М.Майкавым i быў ім прыцяг-нуты да супрацоўніцтва ў часопісе «Отечес­твенные записки». Пасля смерці Майкава з ліпеня 1847 узначальваў аддзел крытыкі i бібліяграфіі гэтага часопіса. Аўтар артыку-лаў пра А.Дз.Кантэміра, Дз.І.Фанвізіна, М.Ю.Лермантава, М.В.Гогаля, І.А.Ганчаро-ва, Л.М.Талстога, I.С.Тургенева i інш. Рэ-дагаваў творы Лермантава (выд. 1860 i 1862). Супрацоўнічаў з рэдакцыяй «Совре­менника». Паводле дагавору з А.А.Краеў-скім з 1860 стаў другім, фактычным рэдак-тарам «Отечественных записок» i быў ім да самай смерці. Прыхільнік тэорыі «чыстага мастацтва» з рысамі памяркоўнага лібера-лізму. Змагаўся за мастацтва без тэндэн-цыйнасці, прытрымліваўся эстэтычнай сіс-тэмы В.Р.Бялінскага, называў яго «магут-ным рухавіком літаратуры», палемізаваў з М.Г.Чарнышэўскім наконт трактоўкі мас­тацтва.

Літ:. Егоров Б.Ф. С.С.Дудышкин — кри­тик // Уч. зап. Тартусского ун-та. 1962. Вып. 119. Г.А.Маслыка.

ДУЛЕВІЧ

Уладзіслаў

Матэматык, прафесар філасофіі. Гады нараджэння i смерці невядомыя. Паходзіў з Вялікага княства Літоўскага. У 2-й палове 18 ст. быў настаўнікам у манастырскіх школах княства, у т.л. ў галоўнай фран-цысканскай школе ў Гродне, дзе выкладаў філасофію i матэматыку (1768—69). Аўтар падручніка па матэматыцы i геаметрыі (за-хаваўся ў рукапісе).

ДУМАШЭЎСКІ

Арнольд Барысавіч (1836—1887)

Юрыст. Нарадзіўся ў Магілёве ў сям'і краўца. Дапамагаў бацьку ў яго працы, а з 13 гадоў стаў прыказчыкам у кнігарні. Пісьменнасці навучыўся тайна ад бацькоў у прыходскага дзячка. У 14 гадоў паступіў у Горы-Горацкі земляробчы інстытут, які скончыў у 1855. Пасля непрацяглай служ­бы пісцом у канцылярыі папячыцельнагакамітэта ў Адэсе Д. звярнуў на сябе ўвагу вядомага рускага хірурга М.І.Пірагова, дзя-куючы якому паступіў у Рышэльёўскі ліцэй (1859), а праз год перайшоў на юрыдычны факультэт Пецярбургскага універсітэта. Там у 1862 атрымаў ступень кандыдата права i накіраваны за мяжу для падрыхтоў-кі да прафесарскага звання ў галіне цывіль-нага права. Пасля вяртання ў Расію служыў у Міністэрстве юстыцыі i ў Сенаце. У 1871 стаў рэдактарам-выдаўцом газеты «Судеб­ный вестник», у якой змясціў шэраг арты-кулаў па розных пытаннях практычнай юрыспрудэнцыі. Быў прыхільнікам пра-ктычнага кірунку ў вывучэнні права. Лі-чыў, што рускае цывільнае права пры уме­лым тлумачэнні i гістарычным асвятленні дзеючых крыніц без звароту да традьшый-ных інстытутаў рымскага права можа са-мастойна ператварыцца ў стройную сістэму норм. 3 сабранага ім на працягу цяжкага жыцця капіталу ў 56 тыс. руб. ён завяшчаў палову Пецярбургскаму універсітэту на стыпендыі лепшым студэнтам юрыдьгчнага факультэта (па 300 руб. у год) i 4 тыс. руб. Пепярбургскай кансерваторыі на прэмію за лепшыя рускія застольныя песні. Памёр у Пецярбургу.