1.Жоғарғы тыныс алу мүшелеріне қандай мүшелер жататынын еске түсіріңіз.

2. Тақырыбына қарап, мәтіннің не туралы екеніне болжам жасаңыз.

3. Егер мәтін жоғарғы тыныс алу мүшелерінің аурулары туралы болса, онда қандай сырқаттар жайында айтылуы мүмкін?

4. Көп нүктенің орнына тіркестердің мағынасына қарай керекті қосымшаларды қойыңыз.

тыныс жолдары....  жасушалары

ағза... мұздауы

ауа... құрамында

зиян... газдар

газ мөлшері... артуы

жұтқыншақ... емдеу

бастап... кезінде

жүрек зардаб... тигізу

тамақ... қабындыру

ертінділер... шайғызу

ауыру... сақтану

тісжегі... емдеу

Тақырып бойынша тапсырмалар

5. Өзіңіздің болжамыңыздың дұрыстығына көз жеткізу үшін мәтінді оқып шығыңыз.

6. Мәтінде кездескен төмендегі сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіндіріңіз.

Өсіп-өну, ауа-тамшы жолымен, денесі дел-сал болу, буын-буыны сырқырау, жұтынғанда ауыру, көзі жасаурау, оңаша, ауруды басатын, тез қырылу,өкпеге зақым келтіруі мүмкін,ағзаның мұздауы, шаң-тозаң, тыныс алуы қиындау, кедергі жасау,көздің шырышты қабығының қабынуы, мұрын қуысы тар, тамырларын тарылтатын ерітінділер, баспамен қайталап ауырудан сақтану, дәрігердің көрсетуімен.

7. Мәтінде кездескен төмендегі сөздер мен сөз тіркестерінің аудармасын еске сақтаңыз.

мұрны біту – заложенность носа

(дауысы) қарлығу – охрипнуть

жұтынғанда – при глотании

көзі жасаурау – слезиться

иіс – запах

есту түтікшесі – слуховая трубка

тісжегі – кариес

ірің – гной

қабыну – воспаление

жұтынғанда – при глотании

жақ – челюсть

түйіндер – узлы

зардап – последствие

сауығу – выздороветь

8. Жаныңыздағы студенттен осы сұрақтарға жауап беруін өтініңіз. Кімнің сұрақтары көп және дұрыс құрылғандығынына қорытынды жасаңыз.

9. Мәтіннен төменде берілген қысқа ақпараттарды кеңейтіп толықтыратын үзінділерді табыңыз.

• Ринит немесе мұрын бітелу – мұрын қуысының шырышты қабығының қабынуы.

• Аурудың бастапқы кезінде науқастың тамағы қызарып, құрғайды.

• Ауруды дер кезінде емдеген жөн.

• Баспа– өте жұқпалы ауру.

• Бұл ауру қайталай берсе, созылмалы түрге ауысады.

Тақырыпты меңгергеннен кейінгі тапсырмалар

10. Мағынасына қарай екі бағанды сәйкестендіріңіз.

Қоздырғыштар науқас адам жөтелгенде, түшкіргенде және	антибиотиктерді парентералдық әдіспен 7-8 күн бойы енгізеді.
Бір-екі күннен кейін дене қызуы көтеріледі, басы ауырады, бұлшық еттері сыздап, буын-буыны сырқырайды,	мұрынның шырышты қабаттарын зақымдайды, қанға сіңіп, жалпы ағзаны уландыра бастайды.
Аурудың бастапқы кезінде денені жылы ұстап, бал немесе таңқурай қосылған шай ішу,	қақырық, сондай-ақ науқас адам пайдаланған заттары арқылы таралады.
Аурудың интоксикация құбылыстары болып, ауыр тиген жағдайда	мұрын ішіндегі қан тамырларын тарылтатын ерітінділер (санорин, галозалин, т.б.) қолдану.
Ауалы-тамшылы жолмен түскен вирус жоғары тыныс жолдарының  жасушаларында өсіп-өнеді де,	жеке бастың гигиенасын сақтау қажет.
Ринитті болдырмау үшін денені шынықтырып, спортпен шұғылданған жөн,	мұрны бітеді, дауысы қарлығады, жөтеледі, тамағы қызарып, жұтынғанда ауырады.