Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Силаус Каз. яз..doc
Скачиваний:
193
Добавлен:
18.05.2015
Размер:
5.29 Mб
Скачать

4.Негізгі ұғымдар:

Денсаулық сақтау ісі, шығыс халықтары тарихы, тырысқақ, оба және шешек аурулары, қымызбен емдеу, санитарлық мәдениетін көтеру, әскери кіші дәрігер қызметі, әлеуметтік-саяси тақырыптар, оба індетіне қарсы,

5. Сабақты өткізу жоспары (уақыты , минут)

Ұйымдастыру кезеңі (2-3 мин. )

Үй тапсырмасын сұрау ( 45-48 мин.)

Жаңа сабақ

Грмматикалық тақырып бойынша жұмыс ( 30 мин.)

Лексикалық материалмен жұмыс

Мәтін алдындағы жұмыс (15-18 мин.)

Мәтін бойынша жұмыс ( 15 мин.)

Мәтіннен кейінгі жұмыс ( 10 мин.)

Жаңа сабақты қорыту (6-8 мин. )

Студенттің білімін бақылау (12-15 мин. )

Студенттің білімін бағалау (3 мин. )

6.Өткізу түрі: танымдық сабақ

7. Білім берудің және оқытудың әдіс-тәсілдері: Сұрақ-жауап, әңгімелесу, салыстыру, түсіндіру, жаттығу, сөздік, пікірталас.

8.Көрнекі құралдар: көмекші етістіктерге арналған кесте, үлестірмелі парақшалар, алғашқы қазақ дәрігерлеріне арналған бүктемелер.

9.Тапсырмалар. Жаңа сабақ Көмекші етістіктер

Көмекші етістіктердің саны аз болғанымен, тілімізде атқаратын қызметі орасан зор. Аналитикалық етістік құрамында тиісті жетекші етістікке белгілі дәнекер арқылы тіркесіп, оған қосымша абстракты грамматикалық мағына үстейтін бір алуан етістіктер жатады.

Ондай толымды көмекшілердің қатарына жататын етістіктер мыналар: ал, бар, баста, бол, жатыр, тұр, жөнел, жібер, кел, кет, көр, қал, қой, сал, таста, отыр, жүр, шық, қыл, ет т.б.

В казахском языке нет предлогов и приставок. Различные оттенки значений, выражающиеся в русском языке посредством предлогов и приставок, в казахском языке передаются при помощи вспомогательных глаголов. Нужно отличать вспомогательные глаголыжүр, тұр, отыр, жатыр от всех остальных вспомогательных глаголов. Вспомогательных глаголов в казахском языке очень мало. Все они могут употребляться и с самостоятельным значением. Н а п р и м е р:

Түсіп кетті– упал (кетті – вспомогательный глагол).

Кетті –ушел кетті основной глагол.

Қалды– остался, осталось қалды основной глагол.

Баста–в качестве вспомогательного глагола соответствует русским глаголам стать, начинать.

Келе бастады– начали прибывать.

Айта бастады– стал говорить.

Қал–указывает на оттенок мгновенности, неожиданности и пр.

Кетіп қалды– уже ушел.

Сынып қалды–сломалось.

Кет –имеет почти такое же значение, как қал.

Құлап кетті– упал, выпал.

Шығып кетті– 1. Вышел; 2. Взобрался; 3. Соскочило.

Қой –указывает на кратковременность действия, в некоторых случаях соответствует однократному действию.

Жауып қойды–закрыл.

Алып қойды–забрал.

Бара тұр– иди пока.

Тұра тұр–подожди.

Тоқтай тұр– подожди

1-жаттығуКестеге көмекші етістіктерді жазып, сөйлем құраңыз.

AutoShape 185AutoShape 186AutoShape 187AutoShape 188

AutoShape 189

AutoShape 190AutoShape 191AutoShape 192

Бара тұр

ҚAutoShape 193ұлап қалды

AutoShape 194

AutoShape 195AutoShape 196

2-жаттығу.Сөйлемдерді көшіріп жазып, көмекші етістіктерді тауып, сұрақ қойыңыз.

1.Алғашқы қазақ дәрігерлері елдің кедей топтарына қолдан келгенше дәрігерлік көмек көрсете білді. 2.Көктемде құстар ұшып келе бастады. 3.Дәрігер кабинеттен шығып кетті. 4.Мәтіннің түпнұсқасын толық жазып берді. 5.Досы ерте кетіп қалды.

3-жаттығу.Төмендегі сөздерді аударып, сөйлем құрастырыңыз.

Стал говорить, кончилось, упал, забрал, достань, продолжай говорить, уже ушел.