10. Бақылау жұмыстары:

Операционалды – дағды компетенциясыбойынша

К) Берілген тұжырымдардың дұрыс не қате екенін анықтаңыз.

• Диабет халық арасында «мешел» деп те аталады.

• Диабеттің пайда болуына тәтті тағамдарды көп жеу себеп болады.

• Алғашқы белгілері: бас айналу, жөтелу, терлеу, арықтау.

• Асқынған диабеттің белгілері: терінің қышуы, табанының қайызғақтануы, бауырының үлкеюі.

• Біздің ғаламшардың шамамен 800 миллион тұрғыны осы сырқатпен ауырады.

• Диабеттің емі – дене шынықтырумен айналысу.

• Диабет асқынып кетсе өте қауіпті.

• Диабеттің салдарынан  асқынулар жиі болып, соңы қайғылы  жағдаймен аяқталады.

Қ) Қантты диабет ауруыбойынша дәрігердің сұрақтарына науқастың жауаптарын әзірлеңіз.

– Қандай себеппен келдіңіз?

– ________________________.

– Қашаннан бері ауырасыз?

– ________________________.

– Қан қысымыңыз төмендеп кетіпті. Қалыпты жағдайда қысымыңыз қанша? Бұрын емделіп пе едіңіз?

– ________________________.

– Күніне неше литрдей су ішесіз?

– ________________________.

– Аузыңыз, тіліңіз құрғап кете ме?

– ________________________.

– Кіші дәретке жиі барасыз ба?

– ________________________.

– Үнемі шаршап жүресіз бе?

– ________________________.

– Қол-аяғыңыз ұйып, жансызданатын кезі бола ма?

– ________________________.

– Үнемі қарныңыз ашып тұра ма?

– ________________________.

– Қаныңызды, зәріңізді өткізіңіз. Анализдеріңізді тексерейік. Диагноз анықталған соң емделесіз.

– ________________________.

Өзін-өзі дамытубілім компетенциясы бойынша

Л) Қантты диабеттің асқынған түріне дәрігер мен науқастың сұхбатын әзірлеңіз.

М) Емдеуші дәрігердің атынан палатаға түскен науқас адам жайында сырқатнама толтырыңыз.

Төлқұжат бөлімі:

Науқастыңшағымдары:

Қазіргі (осы) аурудың даму тарихы:

Науқастың өмірбаяны:

Аурудың қазіргі жалпы жағдайы:

Н) Науқас адам жайлы дәрігер атынан хабарлама жасаңыз(аты-жөні, жасы, қарап байқаған, сұрап білген ауру белгілері).

Тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар

№15

Тақырыбы: Аралық бақылау

2013 ж.

Кафедра мәжілісінде талқыланды

Хаттама №____, «_____»____________2013ж.

«Бекітемін»

Кафедра меңгерушісі, ф.ғ.к., доцент С.Қ.Суатай

1. Тақырыбы: Аралық бақылау

2. Мақсаты: Өтілген лексикалық және грамматикалық материалдарды қайталай отырып, студенттердің алған білімін анықтау, қорыту, бекіту.

Тапсырмалар:

А) Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.

Эндокринология қандай ғылым?

Ағзадағы барлық жүйелер арасындағы мәлімет алмасу нелер арқылы жүріп жатады?

Без деген не?

Бездер нешеге бөлінеді?

Сыртқы секреция бездері деген не?

Сыртқы секреция бездеріне қандай бездер жатады?

Ішкі секреция бездеріне қандай бездер жатады?

Гормон деген не?

Ішкі секреция бездерінің қызметі қандай?

Гипофиздің қызметі қандай?

Қалқанша без қайда орналасқан, қызметі қандай?

Ұйқы безінің қызметі бұзылса не болады?

Бүйрек үсті бездерінің салмақтары қанша? Қызметі қанай?

Айрықша бездің қызметі қандай?

Ауру дегеніміз не?

Ауруды тудыратын қандай себептер бар?

Ауру белгілерін қалай білуге болады?

Ауруды анықтау үшін қандай тексерулер жасау керек?

Сырқатнаманың қай бөлімінде науқастың жасы, жынысы анықталады?

Аурудың шағымдары нешеге бөлінеді?

Негізгі шағымда не жазылады?

Қосымша шағымдар нелерді білдіреді?

Аурудың даму тарихы не жайлы?

Гипертония неден болады?

Аурудың алғашқы кезеңі қалай өтеді?

Аурудың өршу кезеңі қалай өтеді?

Ауру біліне бастағанда қандай өзгерістер болады?

Ауру асқынған кездегі сырқат белгілері қандай?

Аурудың соңғы кезеңі қалай өтеді?

Гипертониялық криз ненің салдарынан пайда болады?

Гипертониялық криздерді өршітуші себептер қандай?

Церебралды түрінде қандай белгілер пайда болады?

Құрысу түрінде қандай белгілер пайда болады?

Бұл ауруларды қалай емдейді?

Анемия немесе қаназдықкезіндегі адам ағзасындағы белгілері қандай?

Аурудың алғашқы кезеңіндегі белгілері қандай?

Аурудың өршу кезеңіндегі белгілері қандай?

Ауру біліне бастағандағы өзгерістер қандай?

Ауру асқынған кездегі сырқат белгілері қандай?

Қант диабетіауруы кезіндегі адам ағзасындағы белгілер қандай?

Қант диабетінің алғашқы кезеңіндегі белгілері қандай?

Қант диабетінің өршу кезеңіндегі белгілері қандай?

Ә) Төмендегі сөздердің аудармасын айтыңыз.

түтікше – трубочка

қалқанша без – щитовидная железа

бейімделу – приспособиться, адаптация

нәруыз (ақуыз) – белок

қақырық – макрота

көкбауыр – селезенка

қуық – мочевой пузырь

қондырғы – установка

ақау – дефект, порок

туа пайда болған – врожденный

жүре пайда болған – приобретенный

кескін – внешний облик; черты лица

құрсақ қуысы – брюшная полость

жұтқыншақ – глотка

өңеш – пищевод

қажу – переутомление

елес – галлюцинация, привидение

ұю – застыть, задеревенеть

жансыздану – онемение

демікпе – одышка, астма

құрысу – судорога, корчиться

ашуланшақтық – раздражительность

күйзеліс – депрессия

шағым – жалоба

дел-салдық – состояние апатии; обессилеть

күйгелектік – нервозность; раздражительность

ентігу – одышка

сыздап ауыру – ноющая боль

солқылдап ауыру – пульсирующая боль

шаншып ауыру – колющая боль

бүріп ауыру – сжимающая боль

қуқыл – бледный

қыжылдау – изжога

кекірік – отрыжка