Тақырыпты меңгергенге дейінгі тапсырмалар

1.Тақырыбына қарап, мәтіннің не туралы екеніне болжам жасаңыз.

2. Егер мәтін өт жолдарының аурулары туралы болса, онда қандай сырқаттар жайында айтылуы мүмкін?

3. Сол жақ бағанадағы етістіктер мен (сұрақ арқылы) оң жақтағы керекті сөздерден сөз тіркесін жасаңыз.

Даму (қалай?)

Білінбеу (қанша уақыт?)

Шаншып ауру (қай жері?)

Өзгеруі (ненің?)

Жабылу (немен?)

Қабыну (қандай?)

Сарғаю (несі?)

Жарылу (не?)

қабырғаның асты

зәр түсінің

беті

таспен

жылдар бойы

іріңді

өт қабы

біртіндеп

Тақырып бойынша тапсырмалар

4. Өзіңіздің болжамыңыздың дұрыстығына көз жеткізу үшін мәтінді оқып шығыңыз.

5.Мәтінде кездескен төмендегі сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіндіріңіз.

Алғашқы белгісі, жылдар бойы даму, дөңгелек, сопақша, сүр ет, мазасы кету, тоңу, аузы құрғау, іріңді қабыну, өттің айналасы, өт қабы жарылу, төгілу, өт жүретін жол, өміріне қатер төну, қолма-қол, дұрыс тамақтанбаудың салдары, аз қозғалудан, тұқым қуалау, жиі кекіру, ауырсыну жауырын мен иықтан сезілу, көздің ағының сарғаюы, өтте тас байлану, ұйқы безін зақымдау.

6. Мағынасы жағынан сөздерді, сөз тіркестерін еске сақтаңыз.

бірден-бір себеп – негізгі себеп

жылдар бойы – ұзақ уақыт

уақыт өткен сайын – күн өткен сайын

қызуы көтерілу – ыстығы көтерілу

шұғыл түрде – тез арада – жедел

қолма-қол – бірден

7. Мәтінде кездескен төмендегі сөздер мен сөз тіркестерінің аудармасын еске сақтаңыз.

өт қабы – желчный пузырь

өт жолы – желчный проток

беріштену – твердеть, затвердевать комочками в мягкой ткани организма

бұжыр-бұжыр – шершавый, неровный

шөлдеу – жаждать

жарылу – разрыв, лопнуть

түйін – шишка; узел

шаншу – колики, резь

8. Мәтінді оқыған адам қандай сұрақтарға жауап ала алады? Сұрақтарыңызды жазыңыз.

9. Жаныңыздағы студенттен осы сұрақтарға жауап беруін өтініңіз. Кімнің сұрақтары көп және дұрыс құрылғандығынына қорытынды жасаңыз.

10. Қалып қойған сөздерді жазып, өзіңізді тексеріңіз.

• Өт жолдарында пайда болған _____________ көп жағдайда белгісіз дамиды.

• Оның негізгі және алғашқы ______________ – оң қабырғаның асты ___________ шаншып ауыра бастайды.

• Бұл шаншу көбінесе майлы, сүр ет, қуырған _____________ немесе жұмыртқа ___________ басталады.

• Өт жүретін жолдарда іріңді _______________ басталады (халангит), өттің айналасында ____________ пайда болады.

• Холецистит дұрыс тамақтанбаудың , сондай-ақ өт ________________ әр түрлі себептерден тас ______________ пайда болады.

• Науқастың дене қызуы ________________ , кейде құсады, ______________қалтырайды.

• Бұл кезде науқастың _____________ сәл майлы тамақ ішсе, оң _______________ асты сыздап ауырады.

Тақырыпты меңгергеннен кейінгі тапсырмалар

11. Мағынасына қарай екі бағанды сәйкестендіріңіз.

Өт жолдарында пайда болған тас ауруы көп жағдайда белгісіз дамып,	тастың пайда болуына әсер етеді.
Оның негізгі және алғашқы белгісі –	жабылып қалғанда, адам денесі, көзі сарғая бастайды.
Өт жолы немесе бауыр ішіндегі өт жүретін жолдар таспен	әр түрлі инфекцияның түсуінен өт жолдарында тас байланудан пайда болады.
Холецистит дұрыс тамақтанбаудың салдарынан өттің дұрыс ағып өтпеуінен, аз қозғалудан,	бірте-бірте бауыр беріштенеді.
Өттің құрамындағы холестериннің көбеюі, өт жолдарының қабынуы	оң қабырғаның асты бірден шаншып ауыра бастайды.
Бұл кезде науқастың сәл майлы тамақ ішсе,	жылдар бойы адам ағзасында білінбей жүре беруі мүмкін.
Созылмалы холангит кезінде өт жолы склерозға шалдығады да,	сыздап ауырады, жүрегі айнып, құсады, аузы құрғайды.