- •Беларусазнаўства
- •Беларусазнаўства
- •Уводзіны. Прадмет беларусазнаўства
- •Праблемы беларусазнаўства
- •Пытанні для самападрыхтоўкі
- •Тэмы рэфератаў
- •Літаратура
- •Тэст да тэмы
- •2. Беларусы. Міжнацыянальныя адносіны на беларусі
- •2. 1. Этнiчныя адметнасцi беларусаў
- •Асаблівасцi беларускага нацыянальнага характару
- •2. 2. Беларускія тапанімічныя назвы. Імёны і прозвішчы
- •2. 3. Старажытная мемуарная літаратура і сведчанні падарожнікаў аб беларусах і іх зямлі
- •2. 4. Дэмаграфічныя катаклізмы на зямлі беларусаў: войны і людзі
- •Агульная колькасць насельніцтва Беларусі
- •Палітычныя прычыны
- •Сацыяльна-эканамічныя прычыны
- •Нацыянальны склад насельніцтва Беларусі (паводле даных перапісаў, %)
- •Пяці заходніх губерняў у 1897 годзе, %
- •Пытанні для самападрыхтоўкі
- •Тэмы рэфератаў
- •Літаратура
- •Тэст да тэмы
- •3. Нацыянальная самасвядомасць беларусаў
- •3. 1 Нацыянальная самасвядомасць і яе адзнакі
- •3. 2. Фарміраванне нацыянальнай самасвядомасці
- •3. 3. Утварэнне беларускай літаратурнай мовы. Самасвядомасць і беларуская мова і літаратура
- •Этапы фарміравання беларускай літаратурнай мовы
- •3. 4. Нацыянальнае адраджэнне 1900 – 1920 гг
- •3. 5. Механізмы разбурэння нацыянальнай самасвядомасці беларусаў ва ўмовах таталітарызму 1930 – 1980 гг.
- •3. 6. Пытанні нацыянальнай свядомасці беларусаў на сучасным этапе
- •Пытанні для самападрыхтоўкі
- •Тэматыка рэфератаў
- •Літаратура
- •Тэст да тэмы
- •4. Сувязі беларусі з суседнімі краінамі.
- •4. 1. Геапалітычныя ўмовы жыццядзейнасці беларускага народа
- •4. 2. Перакройванне этнічных зямель беларусаў у хх ст.
- •4. 3. Віленскі край і яго лёс
- •4. 4. Беларусы за мяжою
- •Пытанні для самападрыхтоўкі
- •Тэмы рэфератаў
- •Літаратура
- •Тэст да тэмы
- •5. Своеасаблівасці нацыянальнага побыту
- •5.1. Жыллё беларуса. Паселішчы
- •5. 2. Традыцыйныя заняткі, рамёствы і промыслы беларусаў
- •5. 3. Традыцыйнае адзенне беларусаў
- •5.4. Айчынны фальклор
- •Розніца паміж з вычаем і абрадам
- •Віды свят.
- •Групы беларускіх свят і абрадаў.
- •Пытанні для самападрыхтоўкі
- •Тэмы рэфератаў
- •Літаратура
- •Тэст да тэмы
- •6. Веравызнанні народаў беларусі
- •6. 1. Дахрысцiянскiя вераваннi нашых продкаў
- •6. 2. Хрысцiянства I iншыя рэлiгii як формы грамадскай свядомасцi розных народаў на Беларусі
- •6. 3. Сучасны рэлiгiйны стан на Беларусi
- •Пытаннi для самападрыхтоўкi
- •Тэмы рэфератаў
- •Лiтаратура
- •Тэст да тэмы
- •7. Развіццё айчыннай грамадскай думкі
- •7. 1. Помнікі айчыннай грамадскай думкі сярэднявечча
- •7. 2. Развіццё нацыянальнай культуры і грамадскай думкі ў эпоху Адраджэння
- •7. 3. Асветніцтва на Беларусі
- •7. 4. Айчынная нацыянальна-дэмакратычная думка
- •7. 5. Сучасны стан грамадазнаўства на Беларусі
- •Пытанні для самападрыхтоўкі
- •Тэмы рэфератаў
- •Літаратура
- •Тэст да тэмы
- •8. Славутасці беларусі
- •8. 1. Славутасці старажытнай Беларусі і часоў Вялікага княства Літоўскага
- •8. 2. Рупліўцы нацыянальнага адраджэння
- •8. 3. Зоркі айчыннага спорту
- •Пытанні для самападрыхтоўкі
- •Тэмы рэфератаў
- •Літаратура
- •Тэст да тэмы
- •9. Мастацтва беларусі
- •9. 1. Нацыянальнае дойлiдства
- •9. 2. Выяўленчае мастацтва
- •9. 3. Нацыянальны тэатр і музыка
- •9. 4. Дэкаратыўна - прыкладное мастацтва
- •Разьба па дрэве
- •Ганчарства
- •Вырабы з саломы, лазы, бяросты
- •9. 5. Кнігадрукаванне
- •Эпоха Адраджэння і еўрапейскае кнігадрукаванне
- •Летапіс Аўраамкі і Мсціжскае Евангелле
- •Мялецій Сматрыцкі
- •Лаўрэнцій Зізаній
- •Іван Фёдараў
- •Куцеінская друкарня
- •Магілёўская друкарня
- •Супрасльская друкарня
- •9. 6. Музейная справа на Беларусі
- •9. 7. Помнікі культуры горада, дзе размяшчаецца навучальная ўстанова
- •Баранавічы Троіцкі касцел
- •Пытанні для самападрыхтоўкі
- •Тэмы рэфератаў
- •Літаратура
- •Тэст да тэмы
- •10. 1. Пісьменнасць на Беларусі як аснова развіцця нацыянальнай школы
- •10. 2. Народная педагогіка ў сістэме нацыянальнай асветы
- •10. 3. Канфесійная адукацыя. Роля брацкіх школ у развіцці асветы на Беларусі ў XVI – XVII стст.
- •10. 4. Свецкая адукацыя на Беларусі ў дакастрычніцкі перыяд. Адукацыйная камісія (1773 – 1794)
- •Дзейнасць Адукацыйнай камісіі ўключала:
- •10. 5. Адраджэнне нацыянальнай школы ў перыяд беларусізацыі (1910 – 1920)
- •10. 6. Сучасны стан нацыянальнай адукацыі
- •Пытанні для самападрыхтоўкі
- •Тэмы рэфератаў
- •Літаратура
- •Тэст да тэмы
- •11. Прыродныя ўмовы і экалагічная сітуацыя на беларусі
- •11. 1. Прыродныя ўмовы Беларусі. Своеасаблівасці яе рэгіёнаў (Цэнтральная Беларусь, Паазер'е, Падняпроўе, Панямонне, Заходняе I Усходняе Палессе)
- •11. 2. Багацці айчынных нетраў
- •1. 3. Праблемы экалогii на Беларусi
- •I. Стан атмасферы
- •II. Засаленне глебы
- •III. Транспарт – крынiца выкiдаў
- •IV. Стан водных крынiц
- •V. Радыяцыя
- •Барацьба з радыяцыяй
- •VI. Сельская гаспадарка і экалогiя
- •12. Станаўленне беларускай дзяржаўнасці
- •12. 1. Праблема беларускай дзяржаўнасці ў гістарычнай навуцы
- •12. 2. Вытокі беларускай дзяржаўнасці
- •12. 3. Погляды вучоных на праблему дзяржаўнасці Вялікага княства Літоўскага. Беларусь у складзе Расійскай імперыі (канец xvііі ст. – 1917 г. )
- •Устаўная грамата да народаў Беларусі (21. 02. 1918 г. )
- •Устаўная грамата Рады Беларускай Народнай Рэспублікі
- •12. 5. Беларусь у складзе ссср: суверэнітэт уяўны ці рэальны?
- •12. 6. Аднаўленне дзяржаўнай незалежнасці пасля распаду ссср. Беларусь на міжнароднай арэне
- •13. Атрыбуты нацыянальнага суверэнітэту
- •13. 1 Органы дзяржаўнай улады ў Рэспубліцы Беларусь. Да гicтоpыі айчыннай Канстытуцыі
- •Структура Урада Рэспублікі Беларусь (арт. 106 Канстытуцыі; Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 3 мая 1997 г. ):
- •Судовую ўладу ў Рэспубліцы Беларусь ажыццяўляюць суды
- •Структура Kaнстытуцыі рб 1994 г. Са змяненнямі I дапаўненнямі, прынятымі на рэспубліканскім рэферэндуме 24 лістапада 1996 г.
- •13. 2. Дзяржаўны герб. Геральдыка Беларусі
- •Прынцыпы дзяржаўнай сімволікі:
- •Старажытны герб Мінска
- •Герб “Пагоня”
- •Дзяржаўны герб бсср (гісторыя)
- •Сучасны Дзяржаўны герб (пасля 1995г. )
- •13. 3. Да гісторыі дзяржаўнага сцяга. Дзяржаўны гімн
- •13. 4. Узнагароды Беларусі
- •13. 5. Нацыянальнае войска. Памятныя старонкі айчыннай вайсковай славы
- •13. 6. Беларускія грошы і паштовая марка
- •Паштовая марка
- •Пытанні для самападрыхтоўкі
- •Тэмы рэфератаў
- •Літаратура
- •Тэст да тэмы
- •1. Закон “Аб мовах у Беларускай сср”
- •2. Закон аб культуры
- •3. Закон “Аб адукацыі ў Рэспубліцы Беларусь”
- •Слоўнік тэрміналагічных выразаў і асноўных паняццяў
- •Беларусазнаўства
Пытаннi для самападрыхтоўкi
Чым выклiкана з'яўленне язычнiцкiх вераванняў у старажытных людзей?
Якiм багам пакланялiся ўсходнiя славяне?
Як i калi адбывалася хрысцiянiзацыя на старажытнай Беларусi?
Якi ўплыў аказала хрысцiянства на развiццё беларусаў?
Якiя канфесii iснавалi на Беларусi з эпохi сярэднявечча?
Чаму ў наш час у беларускiм грамадстве назiраецца павышэнне рэлiгiйнай актыўнасцi насельнiцтва?
Якiя тэндэнцыi вызначаюцца ў развiццi рэлiгiйных канфесiй на Беларусi ў апошнiя 10 – 20 гадоў?
Тэмы рэфератаў
Гiсторыя хрысцiянiзацыi беларускiх зямель.
Дзейнасць праваслаўнай царквы на Беларусi: мiнулае i сучаснасць.
Каталiцызм на Беларусi (XIII – XIV стст.; XV – XVII стст. )
Унiяцтва на Беларусi.
Рэлiгiйнае сектанцтва.
Нетрадыцыйныя рэлiгii на Беларусi.
Пратэстантызм на Беларусi.
Бiблiя як сусветны лiтаратурны шэдэўр.
Лiтаратура
Закон Рэспублiкi Беларусь “Аб свабодзе веравызнанняў i рэлiгiйных арганiзацыях”// Звязда. 1993. 9 студзеня.
Гарошка Л. Няўмiручая iдэя// Унiя. 1990. № 2.
Глятовiч А. Касцёл у няволi// Спадчына. 1994. № 1.
Драгун Ю. Унiяцкая царква Беларусi i дзяржаўная палiтыка// З гiсторыяй на “Вы”. Вып. 2. Мн., 1994.
Думiн С., Канапацкi I. Беларускiя татары: Мiнулае i сучаснасць. Мн., 1993.
Жлутко А. Езуiты на Беларусі: пошукi праўды// З гiсторыяй на “Вы”. Вып. 2. Мн., 1994.
Лакотка А. Бераг вандраванняў, цi Адкуль у Беларусi мячэцi. Мн., 1994.
Навiцкi У. Тварам да вернiкаў// Беларуская думка. 1993. № 7.
Праваслаўная царква ў Беларусi i ў свеце// Спадчына. 1993. № 1
Цудадзейныя абразы Беларусi// Культура. 1991. № 1.
Тэст да тэмы
Першаснай рэлiгiяй славян была: а) хрысцiянства, б) язычнiцтва, в) праваслаўе.
Хрысцiянства прыйшло на Беларусь з: а) Вiзантыi, б) Кiеўскай Русi, в) Iзраiля.
Хрысцiянства выдзелiла з сябе наступныя канфесii: а) праваслаўе, б) мусульманства, в) каталiцызм, г) пратэстантызм, д) iудаiзм.
Эпоха Рэфармацыi на Беларусi прывяла да ўзнiкнення: а) лютэранства, б) стараверства, в) кальвiнiзму, г) арыянскага руху.
Iслам адрознiваецца ад хрысцiянства па наступных рысах: а) у iсламе адсутнiчае духавенства, б) у iсламе няма пасрэднiкаў памiж Богам i чалавекам, в) у хрысцiянстве рэлiгiйныя абрады адбываюцца ў сiнагогах.
Тыпы iудаiзму: а) артадаксальны iудаiзм, б) дзэн-будызм, в) ха-сiдызм, г) сунiзм.
Якiмi нарматыўна-прававымi актамi забяспечваецца сучасны рэлiгiйны стан на Беларусi: а) “Аб святочных днях у Рэспублiцы Беларусь” – закон Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь ад 19. 01. 91 г.; б) “Аб парадку вызначэння нерабочых дзён для вернiкаў нехрысцiянскiх рэлiгiй у сувязi з iх святамi” – пастанова Савета Мiнiстраў Рэспублікі Беларусь 1992 г.; в) “Аб свабодзе веравызнанняў i рэлiгiйных арганiзацыях” – закон 1992 г.; г) Канстытуцыя Расiйскай Федэрацыi; д) Каран; е) Бiблiя.
Калі адбылася хрысціянізацыя Беларусі па неафіцыйнай думцы: а) 988 г.; б) ХІ ст.; в) да 988г.; г) 992 г. ?
Назавіце час прыходу каталіцтва на Беларусь: а) XV ст.; б) Х ст.; в) XVІІІ ст.
Пачатак рэфармацыйнага руху на Беларусі звязаны з узнікненнем: а) першай пратэстанцкай абшчыны ў Слуцку; б) царкоўнай уніі; в) хрысціянства.