9. Навуковыя гіпотэзы паходжання чалавека.

Існуе некалькі канцэпцый узнікнення чалавека на зямлі. Гэта: рэлігійная, ўмяшацельства на зямлю не зямной цывілізацыі і эвалюцыйная. Рэлігійная канцэпцыя сцвярджае, што з'яўленне жывых арганізмаў можна растлумачыць толькі з'яўленнем Бога. Хрысціяне сцвярджаюць, што Бог стварыў чалавека па свайму вобразу і падабенству, што б ён быў выразам яго ў Сусвеце і на Зямлі. Хрысціяне трактуюць стварэнне свету, як акт свабоднай волі. Свет ствараецца з нічога за 6 дзён. Венец тварэння - чалавек. Толькі чалавека, Бог стварыў, па сваім вобразе і падабенству. Гэта значыць, што Бог надзяліў чалавека розумам і свабодай выбару, паміж дабром і злом. Першы чалавек - Адам. Галоўны крыніца ў хрысціянстве - Біблія. Другая версія. Прынята, што Бог стварыў чалавека, а потым з яго рэбры Еву. Па іншай версіі, што Бог адначасова стварыў Адама і Еву з праху, і ўдыхнуў у іх жыццё. У ісламе карціна стварэння свету вельмі падобная на біблейскую. У Каране гаворыцца, што Алах стварыў першага чалавека з кавалачка звонкай гліны. А ўсіх астатніх з кроплі вады і ўдыхнуў жыццё. Хрысціянства ўзнікае ў I стагоддзі нашай эры. Эвалюцыйная канцэпцыя (з'яўляецца дамінуючай) сцвярджае, што чалавек адбыўся з жывёльнага свету. Грунтуецца на вучэнні Ч.Дарвина. Згодна з эвалюцыйнай канцэпцыі каля 4 млн. гадоў таму ў Афрыцы жылі істоты, якія адрозніваліся ад іншых жывёл тым, што яны пераважна перасоўваліся на задніх канечнасцях. Гэты тып продкаў атрымаў назву - аўстралапітэкі (Паўднёвыя малпы). Аднак пры росце 125, яны мелі аб'ём мозгу больш, чым у малпы, дзесьці 550-600 см кубічных. Прамая хада продкаў чалавека, вызваліла пярэднія канечнасці для больш складанай дзейнасці (рукі). Каля 2-3 млн. гадоў назад у Афрыцы жыло чалавекападобныя істота, якая адрознівалася ад іншых больш развітымі пярэднімі канечнасцямі і развітым мозгам (аб'ёмам 680 гл кубічных). Яны мелі здольнасць пастаянна і мэтанакіравана рабіць прылада працы і карыстацца імі. Гэта істота атрымала назву - homohabilis (чалавек умелы). Вырабляў ручное рубило (2,5 млн. гадоў назад). У новых умовах сталі з'яўляцца новыя падвіды, але ўсе яны вымерлі каля 300 тыс. гадоў назад, за выключэннем двух відаў: неандэртальцаў і краманьёнцаў. Неандэртальцы вымерлі каля 25 тыс. гадоў таму, выжыў кроманьонец. Узрост кроманьонцев каля 35 тыс. гадоў.

10. Асноўныя этапы станаўлення і развіцця першых цывілізацый.

Першымі цывілізацыямі ў свеце былі старажытныя цывілізацыі, якія ўзніклі ў IV- ІІІ тыс. да н.э. Гэта былі цывілізацыі старажытных шумераў у Месапатаміі, егіпецкая цывілізацыя, цывілізацыя старажытнай Палесціны, цывілізацыя народаў, якія насялялі Сярэднюю Азію і Іран, цывілізацыі старажытных Індыі і Кітая. Старажытныя цывілізацыі мелі шмат агульнага ў сваім эканамічным, сацыяльна-палітычным і культурным жыцці. Сацыяльнае жыццё чалавека старажытных цывілізацый было абумоўлена яго прыналежнасцю да саслоўя альбо касты, ці абшчыны. У VIII- IV стст. да н.э. у развіцці старажытных цывілізацый узніклі істотныя асаблівасці, якія адыгралі значную ролю ў сусветнай гісторыі. Цывілізацыі старажытных егіпцян і вавіланян /усход/ і цывілізацыі старажытных грэкаў і рымлян /захад/ пачалі развівацца рознымі шляхамі. Гэта было абумоўлена становішчам асобы чалавека ў грамадстве. У старажытным Ёгіпце жыццё чалавека разглядалася як прыступка, падрыхтоўка да іншага замагільнага жыцця. Старажытныя грэкі, наадварот, ставілі чалавека у цэнтр сусвету, яны стварылі філасофію, гуманітарныя і прыродазнаўчыя навукі, якія былі заснаваны на дзейнасці свабоднай асобы. Палітычнае жыццё грэкаў і рымлян было заснавана на прынцыпах дэмакратыі, а культурнае - на прынцыпах усеагульнасці і даступнасці пісьменнасці для свабодных грамадзян. Гэта абумовіла перамогу грэкаў, а затым і рымлян над сваімі суседзямі і стварэнне рымскай імперыі (IIIст.да н.э. – І ст. н.э). Развіццё старажытных цывілізацый праходзіла ва ўмовах агульнага ўзаемадзеяння ў галіне культуры. Здабыткі адной цывілізацыі у хуткім часе пераймаліся суседзямі. Лепш за ўсе гэта можна прасачыць на прыкладзе пісьменнасці, якая з’яуляецца фундаментам у развіцці культуры і асобы чалавека. Прыкладна ў ІІ тыс да н.э. старажытныя фінікійцы стварылі алфавіт, у аснову якога былі пакладзены егіпецкія іерогліфы і міфічныя вераванні. Фінікійцы стварылі алфафіт, які меў усяго 22 літары, але гэты алфавіт атрымаў сусветнае распаўсюджванне. Алфавіт фінікійцаў перанялі старажытныя іудзеі, старажытныя грэкі і рымляне, затым на аснове грэчаскага пісьма было створана славянскае, а на анове рымскага - заходнееўрапейскае пісьмо.