50. Балты, славяне, і іх роля ў этнагенезе беларусаў.

Этнагенез беларусаў адбываўся на тэрыторыі Верхняга Падняпроўя, Сярэдняга Падзвіння, і Верхняга Панямоння. Няма адзінага меркавання пра храналагічных рамках фарміравання беларускай народнасці. Некаторыя даследчыкі лічаць, што беларускі этнас існаваў ужо ў XIII стагоддзі, а працэс фарміравання беларускай народнасці пачаўся ў XVII-XVIII стагоддзях. Другія лічаць, што беларуская этнічная супольнасць склалася ў XIII-XIV стагоддзях, іншыя - у перыяд з XIV па XVI стагоддзе.

Існуюць некалькі канцэпцый этнагенезу беларусаў

«Фінская» - продкамі беларусаў былі фіна-угры, асіміляваныя балцкімі плямёнамі ў бронзавым веку;

«Балцкая» - балты з'явіліся этнічным субстратам (падасновай), у выніку миксации балтаў з прышлымі славянамі сфармаваўся беларускі этнас;

«Племянная» - этнічная кансалідацыя плямёнаў крывічоў, радзімічаў, дрыгавічоў, валынянаў і інш плямёнаў па розных сацыяльна-эканамічных, палітычных , ваенных і рэлігійных прычынах у X-XII стагоддзях;

«Старажытнаруская» - беларусы ўтварыліся на месцы старажытнарускай народнасці, разам з украінцамі і рускімі ў выніку распаду Кіеўскай Русі ў XII-XIII стагоддзях.

Існавалі таксама, польская і вялікарускіх канцэпцыі, цяпер неактуальныя. Іх сутнасць заключалася ў тым, што этнічная тэрыторыя беларусаў разглядалася ў якасці спрадвечна польскай або спрадвечна вялікарускай адпаведна. Цяпер выказваюцца і іншыя думкі.

51. Эканамічнае становішча Беларусі пасля заканчэння замежнай ваеннай інтэрвенцыі і грамадзянскай вайны. Перадумовы нэПа.

Да 1921 Расія буквальна ляжала ў руінах. Ад былой Расійскай імперыі адышлі тэрыторыі Польшчы, Фінляндыі, Латвіі, Эстоніі, Літвы, Заходняй Беларусі, Заходняй Украіны, Карскай вобласці Арменіі і Бесарабіі. Па падліках спецыялістаў колькасць насельніцтва на пакінутых тэрыторыях ледзь дасягала 135 млн. Страты на гэтых тэрыторыях у выніку войнаў, эпідэмій, эміграцыі, скарачэння нараджальнасці склалі з 1914 г. не менш за 25 млн чалавек. Падчас ваенных дзеянняў асабліва пацярпелі Данбас, Бакінскі нафтавы раён, Урал і Сібір, былі разбураны многія шахты і руднікі. З-за недахопу паліва і сыравіны спыняліся заводы. Рабочыя былі вымушаныя пакідаць горада і з'яжджаць у вёску. Значна скараціўся аб'ём прамысловай вытворчасці, а з прычыны гэтага - і вытворчасці сельскагаспадарчага. Грамадства дэградавала, яго інтэлектуальны патэнцыял значна аслабеў. Большая частка расійскай інтэлігенцыі была знішчана або пакінула краіну. Такім чынам, галоўная задача ўнутранай палітыкі РКП (б) і Савецкай дзяржавы складалася ў аднаўленні разбуранай гаспадаркі, стварэнні матэрыяльна-тэхнічнай і сацыяльна-культурнай асновы для пабудовы сацыялізму, абяцанага бальшавікамі народу. Сяляне падняліся на ўзброеную барацьбу. Паўстання ахапілі Тамбоўшчыну, Украіну, Дон, Кубань, Паволжа і Сібір. Сяляне патрабавалі змены аграрнай палітыкі, ліквідацыі дыктату РКП (б), склікання Ўстаноўчага сходу на аснове ўсеагульнага роўнага выбарчага права. На падаўленне гэтых выступленняў былі кінутыя часткі Чырвонай арміі. Незадаволенасць перакінулася і на войска. 1 сакавіка 1921 маракі і чырвонаармейцы Кранштацкага гарнизона патрабавалі вызвалення з-за кратаў усіх прадстаўнікоў сацыялістычных партый, правядзення перавыбараў Саветаў і выключэнні з іх ўсіх камуністаў, прадастаўлення свабоды слова, сходаў і саюзаў ўсім партыям, забеспячэння свабоды гандлю, дазволу сялянам свабодна карыстацца сваёй зямлёй і распараджацца прадуктамі сваёй гаспадаркі, гэта значыць ліквідацыі продразверстки.Убедившись ў немагчымасці дамовіцца з паўсталымі, улады распачалі штурм Кронштадта. Чаргуючы артылерыйскі абстрэл і дзеянні пяхоты, да 18 сакавіка Кранштат атрымалася ўзяць; частка паўстанцаў загінула, астатнія сышлі ў Фінляндыю або здаліся.