112. Ці можна было лічыць Дагавор і Дэкларацыю аб утварэнні ссср юрыдычным грунтам для сапраўднага феадалізму?

З'езды Саветаў УССР, БССР, ЗСФСР і X Усерасійскі з'езд Саветаў (снежань 1922) прызналі аб'яднанне савецкіх рэспублік у адзінай дзяржаве своечасовым. 30 снежня 1922 I з'езд Саветаў СССР зацвердзіў Дэкларацыю аб утварэнні СССР, у якой былі сфармуляваны асноўныя прьгацыпы аб'яднання рэспублік: раўнапраўе і добраахвотнасць уваходжання іх у Саюз ССР, права свабоднага выхаду з Саюза і доступ у яго новым савецкім сацыялістычным рэспублікам. З'езд зацвердзіў Дагавор аб утварэнні СССР, які прадугледжваў арганізацыю 10 саюзных наркаматаў, Вярхоўнага суда і Аб'яднанага дзяржаўнага палітычнага ўпраўлення, вызначыў асновы ўзаемаадносін паміж вышэйшымі органамі ўлады СССР і саюзных рэспублік. Быў абраны вярхоўны орган улады Саюза ССР — Цэнтральны Выканаўчы Камітэт (ЦВК; старшыні М. Калінін, Р. Пятроўскі, А. Чарвякоў, Н. Нарыманаў). На 2-й сесіі ЦВК сфарміраваны ўрад СССР — Савет Народных Камісараў (СНК) на чале з У. Леніным. У снежні 1922 у СССР увайшлі РСФСР (афіцыйна абвешчана ў студзені 1918), УССР (снежань 1917), БССР (студзень 1919) і ЗСФСР (снежань 1922) у складзе Азербайджанскай ССР (красавік 1920), Армянскай ССР (лістапад 1920) і Грузінскай ССР (люты 1921). Першая Канстытуцыя СССР (зацверджана 31 студзеня 1924 на II з'ездзе Саветаў СССР) дэкларавала працоўным краіны шырокія дэмакратычныя правы і свабоды, актыўны ўдзел у кіраўніцтве дзяржавай.

114. Сацыяльна-эканамічныя рэформы ў краінах Цэнтральнай і Ўсходняй Еўропы ў 1989-2008 гг.: сутнасць, асноўныя напрамкі, вынікі.

Краіны Цэнтральнай і Усходняй Еўропы (ЦУЕ), да якіх адносяцца Албанія, Балгарыя, Венгрыя, Польшча, Славакія, Румынія, Чэхія, Югаславія, знаходзяцца ў стане пераходу ад цэнтральна-кіраванай гаспадаркі да рынкавай эканоміцы. Усе дзяржавы Цэнтральнай і Усходняй Еўропы ўваходзяць у лік краін з пераходнай эканомікай. Пасля падзення або трансфармацыі камуністычных рэжымаў у 1989-1991 гг. у краінах рэгіёну ажыццяўляецца пераход ад адміністрацыйна-каманднай да рынкавай сістэмы. Рэфармаванне эканомікі ў краінах ЦУЕ першапачаткова грунтавалася ў асноўным на рэалізацыі канцэпцыі «шокавай тэрапіі», які прадугледжвае хуткае забеспячэнне фінансавай стабілізацыі і лібералізацыю коштаў, стварэнне разнастайнасці формаў уласнасці, пашырэнне правоў эканамічных суб'ектаў, адкрыццё ўнутранага рынку. Аднак практыка паказала, што пераход да рынкавых адносінаў патрабуе больш працяглай і паступовай трансфармацыі ўсяго комплексу макра-і мікраэканамічнай пераўтварэнняў. Таму пасля разгляданыя краіны перайшлі да доўгатэрміновай стратэгіі эканамічных пераўтварэнняў, якая прадугледжвае структурную перабудову, развіццё фінансавых рынкаў, рашэнне праблемы занятасці і сацыяльнай абароны правоў чалавека. Найбольшыя вынікі стварэння асноў рынкавай эканомікі да канца 90-х гг. былі дасягнуты ў цэнтральна-еўрапейскіх краінах - Венгрыі, Польшчы, Славеніі, Чэхіі. Значна павольней і з велізарнымі цяжкасцямі адбываецца пераход да рынку ў краінах Балканскага рэгіёну - Албаніі, Балгарыі, Румыніі, рэспубліках былой Югаславіі. Але пры ўсіх адрозненнях у краінах Цэнтральнай і Усходняй Еўропы зацвердзіліся асновы рынкавай эканомікі: ліквідавана цэнтралізаваная планаванне, адбылася лібералізацыя цэн на большасць тавараў і паслуг, уведзена ўнутраная частковая канверсаванасць нацыянальных валют, знік таварны дэфіцыт. У ходзе рынкавых рэформаў у 90-я гг. пераважалі 3 галоўных кірункі: лібералізацыя, фінансавая стабілізацыя і прыватызацыя.