- •Қ.М. Мұқашев, к.С. Шадинова электроника және схематехника негіздері
- •Студенттің жұмыс орыны
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны Зертханалық стенд
- •Электрондық осциллограф
- •Стендті ток көзімен қоректендіру
- •Құрама электр өлшеуіш прибор
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •2 . Құрама электр өлшеУіш прибор
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Құрама электрөлшеу приборының конструкциясы
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •3. Импульстық сигналдар
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •4. Импульстық сигналдарды түрлендіру
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмыстың орындалу тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •5. Диодты және транзисторлы кілттер
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •6. Диодты – транзисторлы логика
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •7. Логикалық элементтердің интегралдық микросхемалармен құрылуы
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •8. Импульстық сигналдардың генераторлары
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •2 Және – емес логикалық элементтермен мультивибратордың схемасын құру және зерттеу.
- •Үй тапсырмасы
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •9. Асинхронды және тактілік rs – триггерлер
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •10. Құрама rs- d және jk- триггерлер
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •11. Реверсивті санауыштар
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •4 Разрядты екілік санауыш.
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •12. ЫғыстыруШы регистр
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •13. Шифратор және Мультиплексор
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •14. Үш кірісті толық дешифратор
- •Студент білу тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •15. Бір разрядты екілік қосуыштар
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау ережесі
- •Үй тапсырмасы
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •16. Арифметикалық – логикалық құрылғы
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Пысықтау сұрақтары
- •Үй тапсырмасы
- •Әдебиеттер
- •17. Цифрлық мағлұматты бейнелеу
- •Студент игеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Материалды толық меңгеру үшін алдын-ала игерілетін сұрақтар а) базистік білім бойынша:
- •Студенттің оқытушымен бірге орындайтын жұмысы
- •Студенттің бастапқы және қорытынды білім деңгейін қадағалау
- •Әдебиеттер
- •18. Оперативті жадылық құрылғы
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Пысықтау сұрақтары
- •Үй тапсырмасы
- •Әдебиеттер
- •19. Цифрлық-аналогты түрлендіргіш
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •20. Аналогты – цифрлық түрлендіргіш
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •21. Айнымалы токтың түзеткіштері
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау әдістемесі
- •Пысықтау сұрақтары
- •Үй тапсырмасы
- •Әдебиеттер
- •Қосымшалар
- •1. Радиоаппаратураның құрама элементтерін ауыстыру әдістемесі
- •2. Жартылай өткізгіш приборларды таңбалау тәртібі
- •3. Интегралдық микросхемаларды таңбалау принциптері
- •4. Шетелдік имс таңбалау ерекшеліктері
- •5. Логикалық элементтердің графикалық шартты белгілерінің стандарттары
- •6. Сәуле шығарушы диодтарды таңбалау принципі
- •7. Стендтегі микросхемалардың графикалық бейнеленуі және контактыларының орналасуы
- •8. Стендтің толық техникалық нұсқауы
- •Стендтің конструкциясы
- •Қорытынды
- •Әдебиеттер
- •Мазмұны
- •Электроника және схематехника негіздері
7. Стендтегі микросхемалардың графикалық бейнеленуі және контактыларының орналасуы
8. Стендтің толық техникалық нұсқауы
Стенд электроника, импульстық техника және цифрлық электроникадан зертханалық жұмыстар циклын орындауға арналған. Циклда кем дегенде 24 зертханалық жұмыс бар.
Стендтегі элементтер өзара арнайы дайындалған өткізгіштермен жалғанады. Сол арқылы күрделілігі әртүрлі электрондық схемалар құрылады.
Стендтің техникалық оқыту-үйрету мүмкіндіктері:
электрондық схемалардың жұмысының көрнекілігі;
үйренушінің техникалық шеберлігін қалыптастыру;
үйренушіні схемалардың ақауларын табуға үйрету.
Стендтің негізгі элементтік базасы 155, 1804, 541 – сериядағы ИМС-лармен құрылған.
Стенд тұрақты ток көзінен коректендіріледі. Тұтынатын ток күші 3А.
Стендтің өлшемдері .
Стендтің массасы 3,5кг.
Стендтің конструкциясы
Стенд сыртқы қорапқа орнатылған баспа монтаждық панелден тұрады.
Панелге келесі функционалдық блоктар орналасқан
дірілсіз сигнал өндіргіштер;
комутациялаушы (тумблерлер) блок;
лог.1 блогы;
матрицасы;
1-индикаторлық блок;
2-индикаторлық блок;
генераторлар;
бірлік вибраторлар;
дара элементтер блогы;
логикалық элементтер блогы;
кеңейткіштер.
Сигналды дірілсіз өндіргіштер кернеудің оң мәнді және теріс мәнді ауысуларын туғызуға арналған. Оң мәнді ауысу лог.«1», теріс ауысу лог.«0» аралығында өтеді. Әрбір дірілсіз өндіргіш К155ТМ2 текті микросхемалық R-S- триггерімен құрылған және SB кнопкаларымен басқарылады (1-сурет).
Тумблерлік блок лог. «0» және лог. «1» деңгейдегі тұрақты кернеулерді туғызуға арналған. Тумблер ретінде МТ1, ТП1-2 немесе П2К текті ажыратқыштар қолданылған (2-сурет).
Лог. «1» блогы стационарлық логикалық бірлік шамадағы кернеулерді туғызуға арналған (3-сурет). Сол үшін логикалық құрылғы осы тізбектің кез-келген контактысымен өткізгіш арқылы жалғанады.
Матрица аналогты – цифрлық және цифрлық – аналогты құрылғыларды зерттеу барысында қолданылады (4-сурет).
1-индикаторлық блок логикалық элементтердің күйін бейнелеу үшін арналған (5-сурет). Блок А- және В- сызғыштарға жиналған светодиодтармен құрылған. А-сызғышы АЛ307ВМ (3Л341БМ) текті қызыл түсті диодтармен жиналған. В – сызғышы АЛ307ВМ (3Л341ВМ) текті жасыл түсті диодтармен құрылған. Оларды басқару үшін К155ЛН2 текті үш интегралдық микросхемалар пайдаланылған. Әрбір топтағы светодиодтар жеке-жеке +5В ток көзінен қоректендіріледі.
2-индикаторлық блок мағлұматты цифрмен бейнелеуге арналған (6-сурет). Блок төрт кіші блокқа жіктелген. Олар А,В,С,D әріптерімен белгіленген. Әрбір кіші топтың құрамына х/у - екілік – ондық код түрлендіргіш (К155ПР7), дешифратор (КР514ИД1) және жеті сегментті индикатор (АЛС 324А) кіреді. Әрбір дешифратордың Г -кірісі индикаторды сөндіру үшін арналған. Сол үшін Г – контактылары лог.«0» тобымен қосылуы қажет.
«Генераторлар» блогы К155ТЛ1 микросхемасымен құрылған. DD1- триггерімен жоғары жиілікті (f=4МГц), DD2-триггерімен төменгі жиілікті (0,9А10) Гц импульстық генераторлар құрылған (7-сурет). Төменгі жиілікті генератордың жиілігі R1 кедергісімен өзгертіледі. Жоғарғы жиілікті генератордың импульсының ұзақтылығы и=100 нс, периоды Т=250 нс.
Бірлік вибраторлар - К155АГ3 микросхемасымен құрылған, күту режимінде жұмыс істейтін импульстық генераторлар (8-сурет). Бірінші вибратор өндіретін импульстың ұзақтығын СВН контактыларына сыртқы конденсаторды жалғап өзгертуге болады. Бірінші вибратордың екі кірісі және екі шығысыбар. Екінші вибратордың бір ғана кірісі, екі шығысыбар. Вибратордың жұмысы 9 – және 10 – суреттерде бейнеленген.
Дара элементтер блогының құрамына көптеген әртүрлі номиналдағы радиокомпоненттер кіреді (11-сурет). Олардың көмегімен әртүрлі электрондық схемаларды құрастыруға болады.
Логикалық элементтер блогы 39 интегралдық микросхемалардан тұрады (12-сурет).
Кеңейткіштер төрт контактылы таяқшалардан жасалған. Олар 13 х 12 кеңейткіштер тобына жіктелген.