2. Жартылай өткізгіш приборларды таңбалау тәртібі
Жартылай өткізгіш приборларды таңбалаудың әртүрлі жүйелері мен әдістері кездеседі. Таңбалаудың соңғы жүйесіне сәйкес таңбаны төрт элементтен құрастыру ескерілген.
Таңбасының 1-элементі прибордың жасалу материалын көрсететін әріп немесе цифра:
Г(1) - Ge; К(2) - Si; A(3) - GaAs; N(4) - индий қоспалары. Таңбасының 2- элементі прибордың ішкі топтамасын белгілеуге арналған әріп: Д- түзеткіш және импульстық диодтар; Т - биполярлы транзистор; П - өрісті транзистор; В - варикаптар; А - аса жоғары жиілікті диодтар; Ф - фотодиодтар; Н - динисторлар; У - тринисторлар; И- туннельді диодтар; С- стабилитрондар; Ц - түзеткіш блоктар.
Таңбасының 3- элементі прибордың қолдану аясын және электрлік қасиетін сипаттаушы сандар. Мысалы,
А) Төменгі және жоғары жиілікті диодтарға арналып келесі сандар аралығы беріледі:
түзеткіш диодтар 101-399
универсалды диодтар 401-499
импульстық диодтар 501-599
варикаптар 601-999
Б) Аса жоғары жиілікті диодтарға арналған сандар аралығы:
араластырушы диодтар 101-199
видеодетекторлар 201-299
модуляторлық диодтар 301-399
параметрлік диодтар 401-499
ажыратып-қосушы диодтар 501-599
еселегіш диодтар 601-699
В) фотодиодтар 101-199
Г) фототранзисторлар 201-299
Д) туннельді диодтар, соның ішінде
күшейткіштер 101-199
генераторлық 201-299
айырушы-қосушы 301-399
Е) стабилитрондар, солардың арасында
төменгі қуатты 101-399
орта қуатты 401-699
жоғары қуатты 701-999
Транзисторлар үшін келесі кестені қолдануға болады
|
Жиілігі
|
Төменгі
|
Орта
|
Жоғары
|
|
Төменгі
|
101-199 |
201-299 |
301-399 |
|
Орта
|
401-499 |
501-599 |
601-699 |
|
Үлкен
|
701-799 |
801-899 |
901-999 |
3. Интегралдық микросхемаларды таңбалау принциптері
Отандық жүйе бойынша қабылданған микросхемалардың таңбасы ол туралы маңызды мағлұматтарды анықтауға арналған әріпті - цифрлы кодпен беріледі (2-сурет).
2-сурет. Интегралдық микросхеманы таңбалау принципі.
Таңбаның құрамына келесі элементтер кіреді:
Екі әріпті префикс. Оның біріншісі (К) - кең тараған микросхема екендігін білдіреді. Екінші элемент микросхеманың корпусының материалын және түрін сипаттайды: А- пластик; Б - корпусы жоқ; Е - металл-полимер; И - шыны керамика; М - керамика, т.с.с. Префикстің 2- элементі болмауы да мүмкін.
Үш немесе төрт орынды сан. Оның бірінші цифрасы микросхеманың орындалу технологиясын білдіреді (мысалы, 1-, 5- жартылай өткізгішті; 2 - гибридті - дүбара; 3 - басқалары). Қалған сандар микросхема сериясының номерін білдіреді.
Екі әріпті индекс. Индекстің бірінші әрпі микросхеманың ішкі топтамасын (подгруппа), екінші әріп - функционалдық қызметін білдіреді. Олардың мағынасы 1- кесте бойынша анықталады.
Микросхеманың шартты номерін бейнелейтін бір-, екі - кейде үш орынды сан.
1-кесте. Микросхеманың әріптік индекстерінің мағыналары
|
Индекстер |
Функционалдық қызметі |
|
ГС ГГ ГЛ ГФ
ДА ДИ ДС ДФ
ЛИ ЛН ЛЛ ЛА ЛЕ ЛС ЛР
ТВ ТР ТМ ТЛ
УВ УН УК УИ УД
РМ РВ РУ ИР ИМ ИЛ ИЕ ИВ ИД ИА
ИП |
Генераторлар: Гармониялық тербелістер Тік бұрышты сигналдар Сызықты өзгеретін сигналдар Арнайы формадағы сигналдар
Детекторлар: Амплитудалық Импульстық Жиіліктік Фазалық
Логикалық элементтер: ЖӘНЕ ЕМЕС НЕМЕСЕ ЖӘНЕ-ЕМЕС НЕМЕСЕ-ЕМЕС ЖӘНЕ-НЕМЕСЕ ЖӘНЕ-НЕМЕСЕ-ЕМЕС
Триггерлер: JK - типті универсал RC - типті дербес басқарылатын D - типті кешігіп басқарылатын Шмитт триггері
Күшейткіштер: Жоғары жиілікті Төменгі жиілікті Кең аралықты Импульстық Операциялық
Жадылық құрылғылар және басқалар: ОЖҚ – матрицасы ТЖҚ – матрицасы ОЖҚ Регистрлар Қосуыштар Жартылай қосуыштар Санауыштар Шифраторлар Дешифраторлар Арифметикалық логикалық құрыл-ғылар Басқалар |