- •Қ.М. Мұқашев, к.С. Шадинова электроника және схематехника негіздері
- •Студенттің жұмыс орыны
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны Зертханалық стенд
- •Электрондық осциллограф
- •Стендті ток көзімен қоректендіру
- •Құрама электр өлшеуіш прибор
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •2 . Құрама электр өлшеУіш прибор
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Құрама электрөлшеу приборының конструкциясы
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •3. Импульстық сигналдар
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •4. Импульстық сигналдарды түрлендіру
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмыстың орындалу тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •5. Диодты және транзисторлы кілттер
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •6. Диодты – транзисторлы логика
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •7. Логикалық элементтердің интегралдық микросхемалармен құрылуы
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •8. Импульстық сигналдардың генераторлары
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •2 Және – емес логикалық элементтермен мультивибратордың схемасын құру және зерттеу.
- •Үй тапсырмасы
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •9. Асинхронды және тактілік rs – триггерлер
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •10. Құрама rs- d және jk- триггерлер
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •11. Реверсивті санауыштар
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •4 Разрядты екілік санауыш.
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •12. ЫғыстыруШы регистр
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •13. Шифратор және Мультиплексор
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •14. Үш кірісті толық дешифратор
- •Студент білу тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Үй тапсырмасы
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •15. Бір разрядты екілік қосуыштар
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау ережесі
- •Үй тапсырмасы
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •16. Арифметикалық – логикалық құрылғы
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Пысықтау сұрақтары
- •Үй тапсырмасы
- •Әдебиеттер
- •17. Цифрлық мағлұматты бейнелеу
- •Студент игеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Материалды толық меңгеру үшін алдын-ала игерілетін сұрақтар а) базистік білім бойынша:
- •Студенттің оқытушымен бірге орындайтын жұмысы
- •Студенттің бастапқы және қорытынды білім деңгейін қадағалау
- •Әдебиеттер
- •18. Оперативті жадылық құрылғы
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Пысықтау сұрақтары
- •Үй тапсырмасы
- •Әдебиеттер
- •19. Цифрлық-аналогты түрлендіргіш
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •20. Аналогты – цифрлық түрлендіргіш
- •Студент білуі тиіс:
- •Студент меңгеруі тиіс:
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау тәртібі
- •Пысықтау сұрақтары
- •Әдебиеттер
- •21. Айнымалы токтың түзеткіштері
- •Жұмыстың қысқаша мазмұны
- •Жұмысты орындау әдістемесі
- •Пысықтау сұрақтары
- •Үй тапсырмасы
- •Әдебиеттер
- •Қосымшалар
- •1. Радиоаппаратураның құрама элементтерін ауыстыру әдістемесі
- •2. Жартылай өткізгіш приборларды таңбалау тәртібі
- •3. Интегралдық микросхемаларды таңбалау принциптері
- •4. Шетелдік имс таңбалау ерекшеліктері
- •5. Логикалық элементтердің графикалық шартты белгілерінің стандарттары
- •6. Сәуле шығарушы диодтарды таңбалау принципі
- •7. Стендтегі микросхемалардың графикалық бейнеленуі және контактыларының орналасуы
- •8. Стендтің толық техникалық нұсқауы
- •Стендтің конструкциясы
- •Қорытынды
- •Әдебиеттер
- •Мазмұны
- •Электроника және схематехника негіздері
Жұмысты орындау тәртібі
1-тапсырма
К155ИП3 интегралды микросхемасының негізінде құрылған арифметикалық-логикалық құрылғыны зерттеу.
Амалдарды кезекпен және параллель орындаушы көп разрядты қосуыштың жұмысымен танысу;
Қосуышты пайдалану арқылы екілік сандармен жүргізілетін арифметикалық амалдардың орындалу әдісі меңгеріледі;
2- суретте берілген К155ИП3 микросхемасымен құрылған арифметикалық- логикалық құрылғыны зерттеу схемасы стендпен жиналады;
Стендтің басқару тетіктеріне орындайтын қызметтері көрсетілген қағаз шаблон орналастырылады;
Тізбектің жиналу дұрыстығы тексерілгеннен кейін, стенд ток көзіне қосылады;
АЛҚ-ның ақиқат кестесі (1-кесте) бойынша операндалардың мәндерін тағайындау арқылы, оның арифметикалық амалдарды орындау режимі жан-жақты тексеруден өткізіледі. Суретте көрсетілгендей, құрылғының S0÷S3 кірістік тізбектеріне берілетін функциялар XP1÷XP4 кеңейткіштерімен қосылатын «лог. 0», «лог.1», блоктары арқылы орындалады;
АЛҚ логикалық амалдарды орындау режиміне ауыстырылады;
2 - кестеге сүйене отырып, жәнеоперандаларының әртүрлі мәндерін тағайындау арқылы, АЛҚ-ның логикалық режимдегі жұмысы зерделенеді.
Әрине, қандай режимде болмасын, ,операнда-ларының мәнін орындаушы өзі тағайындайды;
Стенд ток көзінен ажыратылады, бірақ схема бұзылмайды.
2-тапсырма
Арифметикалық – логикалық құрылғының орындау жылдамдығын бағалау
Арифметикалық – логикалық құрылғының амалды орындау жылдамдығын нағыз «қолайсыз» жағдайда, амалын орындау барысында мейлінше көп тасымал туындайтын кезеңде тексеру қажет. Мұндай жағдай, сол үшін,орындалған кезде жүзеге асады.АЛҚ-ның жылдамдығы қосуыштың кірісіне соңғы операнданың келуімен тасымал сигналының туындауының арасындағы уақыт айырмашылығымен анықталады. Осы процесті ұйымдастыру A+B амалын периодты түрде орындалуын қамтамасыз ету арқылы жүзеге асырылады. Сол үшін қосу амалына қатынасушы A=1011 операндасының барлық мүшелерін A4=1; A3=0; A2=1; A1=1 тұрақты қалдырып, B=0101 операндасының жоғарғы үш мүшесін B4=0; B3=1; B2=0 тұрақты болуын қамтамасыз етіп, соңғы кіші разрядын периодты түрде ауысып отыратын импульстық сигналмен алмастыруға болады. Импульстық сигналдың келуімен В=1 болған жағдайда, A+B амалын орындау барысында тасымал туындайды, яғни:
А = 1011
+ В = 0101
10000
Импульстық сигналдың үзілісі кезінде , тасымал туындамайды:
А = 1011
+ В = 0100
1111
В1 разрядына берілетін импульстық процестерді арнайы генератордан өндіруге болады.
Арифметикалық – логикалық құрылғының амалды орындау жылдамдығы микросхеманың кірісіне берілген оң мәнді ауысудың көріну моментімен оның шығуындағы сәйкес сигналдың туындау мерзімінің арасындағы уақыт ығысуымен анықталады. Оны өлшеу үшін келесі шаралар жүзеге асырылады:
Генератордың «зап.1» кірісі «лог.1» блогының кез-келген бос контактылық таяқшасымен қосылады.
Генератордың «Свн» кірісі «дара элементтер» блогының құрамындағы С5 конденсаторымен байланыстырылады.
Генератордың «Вых.1» шығуы кеңейткішімен қосылады.
кеңейткішінің екінші контактысымен осциллографтыңкірісі жалғастырылады.
айырғышымен қосылған өткізгіш одан ажыратылып, кеңейткішіне ауыстырылады.
Осциллографтың кірісі микросхеманың«CR» (тасымал) шығуымен жалғанады.
Құралдар ток көзіне қосылып, осциллографтың экранынан екі арнадағы сигналдардың орнықты көріністері шығарылады.
Жоғарыда айтылғандай, екі сигналдың арасындағы ығысуды үлкен дәлдікпен өлшеу арқылы, зерттеліп отырған АЛҚ-ның амалды орындау жылдамдығы табылады.
Құралдар ток көзінен ажыратылып, өткізгіштер жиналып, жұмыс орыны тәртіпке келтіріледі.
Жұмыс аяқталады. Жұмыстың есебі дайындалады.