4. Вказівний займенник hic, haec, hoc.

hic, haec, hoc – цей,ця,це - вказує на близький предмет.

Зразок відмінювання займенника hic, haеc, hoc

	Sing.			Plur.
Nom.Voc.	hic	haec	hoc	hi	hae	haec
Gen.	huius	huius	huius	horum	harum	horum
Dat.	huic	huic	huic	his	his	his
Acc.	hunc	hanc	hoc	hos	has	haec
Abl.	hoc	hac	hoc	his	his	his

5. Заперечні займенники.

nemo - ніхто, nihil – ніщо

Nom.Voc.	nemo	nihil
Gen.	nеmĭnis (nullīus)	nullīus rei
Dat.	nеmĭni (nulli)	nulli rei
Acc.	nеmĭnem	nihil (nil)
Abl.	nеmĭne (nullo)	nihĭlо (nulla re)

Вправи:

І. Прочитайте та перекладіть рідною мовою:

1.Aliae bestiae homĭnem visu, aliae audītu supĕrant, omnes vero homo supĕrat mente et ratiōne. 2.Lingua Latīna diu apud popŭlos Eurōpae in magno usu erat. 3.Popŭlus Romānus descriptus est in tribus, exercĭtus in centurias. 4.In signis exercituum Romanōrum littĕrae fuērunt „SPQR”, id est: „Senātus populusque Romānus”. 5.In atrio, quod in media domo Romāna erat, simulacra deōrum et imagĭnes majōrum clarōrum habebantur. 6.Vitae cursus brevis est, gloriae sempiternus. 7.Quod ab initio vitiōsum est, non potest tractu tempŏris convalescĕre. 8.Multos fortūna libĕrat poena, metu nemĭnem. 9.Visu carenti magna pars veri latet. 10.Amāre simul et sapĕre ipsi Jovi non datur. 11.Multi multa sciunt, sed se ipsos emendāre nesciunt. 12.Vera amicitia usque ad ultĭmum vitae diem manēbit. 13.Pulchra facies non semper est specŭlum anĭmi boni. 14.Spes bona confirmat anĭmos datque vires. 15.Spes est omnĭbus hominĭbus commūnis: eam enim illi habent, qui nihil aliud habent.

De exercĭtu Romāno

Exercĭtus Romānus praesidium civitātis Romānae erat. In exercĭtu Romāno peditātus equitātum numĕro superābat. Omni exercitui consul praeĕrat. Duces exercĭtus Romāni belli perīti erant, milĭtes erant audāces et fortes. Exercitui Romāno metus non erat notus. Adventus et aspectus exercituum Romanōrum saepe hostĭbus causa metus erat. In exercitĭbus Romānis magnus erat numĕrus civium et sociōrum. Temporĭbus imperatōris Augusti exercĭtus Romāni in Germania erant. Castra exercituum Romanōrum principium multārum urbium Germaniae erant.

De Carthagĭne

In litŏre Afrĭcae contra Italiam sita erat Carthāgo, urbs antiqua et nobĭlis. Ea erat caput rei publĭcae Carthaginiensium, qui praecipue mercatūra maritĭma divitias et potentiam sibi paravērunt et cum ipsis Romānis de principātu contendēbant. Multa inter eos bella gerebantur, multi duces rebus terra marique gestis se nobilitavērunt. Nobilissĭmus autem dux Carthaginiensium et periculōsus hostis popŭli Romāni Hannĭbal fuit.

De arte libraria Romae

Apud vetĕres Romānos opĕra scriptōrum a servis, ad id destinātis, transcribebantur. Unus ex illis dictābat, relĭqui calămis, atramento tinctis, scribēbant. Ita uno tempŏre multa exemplaria librōrum parabantur. Alii libri erant in charta scripti, ex papyro parāta, alii membrāna, ex corio facta. Singŭlae pagĭnae, inter se conglutinātae, in umbilĭcam volvebantur, unde libri appellabantur „volumĭna”; ea in scriniis servabantur. In Foro Romāno erant multae tabernae bibliopolārum, ex quibus libri in ultĭmas terras imperii Romāni dimittebantur. Romae homĭnes divĭtes saepe cum summo studio magnas bibliothēcas sibi comparavērunt.

In usu quotidiāno erant tabŭlae cerātae, in quibus littĕrae stilo exarabantur. Qui scriptum emendāre statuĕrat, in lata stili parte ea, quae scripsĕrat, delēbat. Unde illud proverbium: „Saepe stilum verte!”

ІІ.Проаналізуйте форми іменників, визначте відміну, відмінок та число:

volumĭna, exemplaria, scriptōrum, anĭmi, diem, tempŏris, imagĭnes, deōrum, simulacra, littĕrae, signis, tribus, mente, homĭnem, domo.

ІІІ. Зробіть морфологічний аналіз дієслівних форм:

statuĕrat, verte, delēbat, comparavērunt, servabantur, dictābat, manēbit, sciunt, datur, latet, convalescĕre, habebantur, fuērunt, erat, supĕrant.