Грэ тәсілдері, әдістері, құралдары
Тәсілдері
Заңдық
Әкімшіліктік Соттық
Әдістері
Тікелей
Жеке
бизнесті шектеу, Мемлекеттік
кәсіпкерлік Жанама Несие-ақшалық, Салықтық,
Бюджеттік, Индикативті
жоспарлау
Құралдары
-
лицензиялау, -
регламенттеу, -
тіркеу, -
монополияға
қарсы тыйым салу, -
баға
шектеулері, -
квоталау, -
еңбекақыны
минимизациялау - жоспарлар
және кешенді бағдарламалар, -
стандарттар, -
нормативтер, -
тарифтер, -
мемлекеттік
инвестициялар - есептік
мөлшерлеме, -
резервті
мөлшерлеме, ашық
нарық опера-циялары,
сеньораж, (мемлекеттің
ақша шығарудан түскен табысы), -
валюталық
басқыншылық, -
несиелік
жеңілдіктер
-
салық
мөлшер-лемелері, -
кедендік
баж, -
салық
жеңілдіктері мемлекеттік: -
тапсырыстар, -
қарыздар, -
демеуқаржы, жәрдем
қаражат, -
өтемақылар -
болжамдар, -
индикативті
нормативтер
Индикативті жоспар негізінде мыналар анықталады:
мемлекеттің құрылымдық бағдарламасының ауқымды элементтері,
экспорт және импорт құрылымдары,
ҒТП негізгі бағыттары,
нарықтық және өндірістік инфрақұрылымның дамуы,
әлеуметтік жағдайлар мен әлеуметтік құрылымдарды реформалаудың негізгі бағыттары,
халықтың өмір сүру деңгейі мен қамтамасыз етілуінің көрсеткіштері,
мемлекет дамуының параметрлері.
Индикативті жоспар біртұтас тұжырымдамалық құжатқа мыналарды біріктіреді: қызмет етудегі экономикалық саясатты; болжамдау есептерін; реттегіштер жүйесін; мемлекеттік инвестициялар көлемін; құрылымдардың микродеңгейде қызмет ету динамикасын.
Ақша жүйесі және оның элементтері
Ақша жүйесі – бұл әр елде тарихи қалыптасқан мемлекетпен заңды түрде бекітілген, ақша айналымын ұйымдастыру нысаны.
Ақша жүйесінің элементтері
Ақша
бірлігі
– мемлекетте
бірлік ретінде қабылданған ақша мөлшері.
Баға
ауқымы
– мемлекетте
ақша бірлігі және оның құрамдас бөліктері
ретінде қабылданған ақша металының
салмақтық мөлшері.
Эмиссиялық
жүйе
– ақша
және құнды қағаздар шығаратын мекемелер,
Ақша
түрлері
– тауарлық,
металдық,
қағаз,
несиелік,
электрондық.
Ақша
жүйесінің институттары
– ақша
айналымын реттейтін мемлекеттік және
мемлекеттік емес мекемелер.
Несиелік-банк жүйесі
Несие – бұл пайызы төленіп қайтару шартымен берілетін ақша немесе тауар түрінде қарыз беру.
Ынталандырушы – экономикадағы ақша айналымын жылдамдату арқасында экономикалық процестерді жылдамдату.
Үлестіруші – оның көмегімен түрлі салалар арасында қаражаттарды қайта бөлу жүзеге асырылады.
Алмастырушы – қолма-қол ақшаны несиелік ақшамен алмастырады.
Мерзімділігі,
Қайтарымдылығы,
Төлемділігі,
Материалдық қамтылуы,
Мақсаттық тағайындалуы.
Несие
беру тәсілі бойынша
– қысқа
мерзімді
(1 жылға
дейін),
- орта мерзімді (3 жылға дейін),
- ұзақ мерзімді (10 жылға дейін).
Несие беру сипаты бойынша - банктік,
- коммерциялық,
- мемлекеттік,
- тұтынушылық,
- ипотекалық,
- мемлекетаралық және т.б.