Ад жиынтық сұраныстың учаскілерде

(кейнсиандық, аралық, классикалық) өсуінің салдары

Р AS

1. АД өсуі өндірістің нақты көлемінің өсуіне әкеледі,

бірақ бағалардың жалпы деңгейіне қатысты болмайды

АД2

АД

P1

Q1 Q2 Q

Р

AS

2. АД өсуі нақты көлемнің, сол сияқты бағалар

деңгейінің өсуіне әкеледі

АД2

АД

Р2

Р1

Q

Q1 Q2

P

АS

P2

2. АД өсуі өндірістің емес, баға деңгейінің өсуіне

әкеледі

Р1 АД2

АД1

Q

Q

Тежегіш тетіктің тиімділігі

Р АД2 AS

АД1

e2

Р2 C2

e1

Р1 a

Q2 Q1 Qf Q

АД1 АД2 дейін өскенде тепе-теңдік нүктесі е1 нүктесінен е2 нүктесіне дейін ығыстырылады, бұл жерде ұлттық өндірістің нақты көлемі Q1-ден Qf дейін, ал бағалар деңгейі – Р1-ден Р2 дейін көбейеді.

Бірақ егер бағалардың төмендеу үрдісі болмаса, жиынтық сұраныстың АД2-ден АД1 дейін азаюы экономикаға бастапқы тепе-теңдігін е1 нүктесінде қайтармайды, е2 нүктесінде жаңа тепе-теңдік пайда болады, мұнда бағалар деңгейі сақталады (Р2), ал өндіріс көлемі өзінің бастапқы деңгейінен төмен түседі (Q2Q1). Тежегіш тетіктің тиімділігі AS қисығының Р1 жағдайынан, ал AS Р2 е2 AS жағдайына ығысуына әкеледі.

Жиынтық сұраныс және жиынтық ұсыныс тұтыну көзімен жиынтық тұтыну – басқарылатын табыс түсінігімен байланысты болады. Тұтыну – бұл тұтынушылармен сатып алынған тауарлар мен қызметтердің жиынтығы. Табыстың қалған бөлігі қор жинауға жіберіледі. Қор жинау – бұл табыстың тұтынылмайтын бөлігі.

Ұлттық қор жинау – бұл экономиканың тұтыну көлемі мен мемлекеттік сатып алуларды шығарып тастағандағы жиынтық табысы.

Ұлттық қор жинау:

• Жеке және

• Мемлекеттік қор жинаулардан

құралады.

Жеке қор жинау – бұл үй шаруашылықтарының салықтар мен тұтыну шығындарын есептемегендегі табыстары.

Мемлекеттік қор жинау – бұл салық түрінде алынған табыстармен шығындар арасындағы айырым.

Тұтыну қызметі – тұтыну көлемінің басқарылатын табыс көлеміне тәуелділігі С = С (У).

Қор жинау қызметі – жиынтық қор жинаудың (S) табыстарға (У) тәуелділігі, яғни S = S (У).

Тұтынуға орташа бейімділік (АРС)

АРС = .

Қор жинауға орташа бейімділік (АРS) – бұл қор жинауға (S) жіберілетін жалпы табыстың (У) үлесі

APS = .

Тұтынуға жіберілетін табыстың өсім (қысқару) үлесі, тұтынуға шекті бейімділік деп аталады.

MPS = =

Қор жинауға жіберілетін өсім (қысқару) үлесі қор жинауға шекті бейімділік деп аталады.

МРS = =

МРS + МРС = 1.

Тұтыну және қор жинау графиктері

А Тұтыну қызметі табыс өсуімен тұтынуда өсетіндігін көрсетеді.

Егер шығындар табыстарға дәл сәйкес келсе, онда мұны

ОА кескінінде жатқан кез-келген нүкте бейнелейтін еді.

Шындығында табыстың тек бір бөлігі тұтынуға жіберіледі,

СС сондықтан тұтыну қисығы ОА-дан төмен қарай ауытқиды

В нүктесі – нольдік қор жинау нүктесі.

В сол жағында – теріс қор жинаулар, яғни тұтыну