Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
DIKTANTLAR TOPLAMI QQ TILI.doc
Скачиваний:
53
Добавлен:
23.12.2023
Размер:
1.24 Mб
Скачать

Adasıp qalǵan qız Kóshirip jazıw diktantı

Temir jol vokzalı. Vokzal kútip alıwshılar menen shıǵarıp saliwshılarǵa tolı. Sonıń arasında jolawshı tasıwshı poezd kelip toqtadı.

Sameke de vagonnan túsip vokzalǵa kirdi. Kirse, qapınıń janında bir qız jılap tur eken. Sameke onıń qasına kelip:

-Sen kimniń qızısań?-dep soradı. Qız boz-boran bolıp jılap, durıslı juwap bere almadı. Sameke vokzaldıń radiouzeline kirip, radio arqalı “Kim úsh jasar qızın joyttı? Izlegen adam vokzaldıń aldına kelsin” dep xabarladı. Qızdı qolınan uslap, vokzaldıń aldına shıqtı.

Poezd júriw signalın berip, áste-aqırın qozǵala basladı. Usı máháli bir hayaldıń juwırıp kiyatırǵanı kórindi. Sameke qızdı qolına kóterip solay qaray juwırdı. Ol qızdı hayaldıń qolına uslattı da, júrip baratırǵan poezdqa sekirip mindi. Kishkene qızǵa qolın bir bılǵadı da, vagonǵa kirip ketti.

Qızınıń tabılǵanına quwanǵan hayal jigittiń kim ekenligin soramaǵanına, oǵan raxmet aytıp úlgere almaǵanına qattı ókindi. (129 sóz) (Jumırbay Qayırbaev)

Sútilmek Kóshirip jazıw diktantı

Bul waqıya jazǵı dem alıs kúnleriniń birinde bolǵan edi. Ol waqıtları meniń ele kishkene jańa mektepke barǵan waqıtlarım edi. Awılǵa atamnıń úyine qıdırıp bardım. Bir kúni apam:

-Júr, qızım, mallarǵa ot salıp kelemiz,-dep meni qasına ertip ketti. Apam ot orıp atırǵanında kózine bir nárse tiyip ketti. Soń apam onı qolına alıp:

-Bul ne nárse qızım?-dep soradı.

-Sútilmek,-dep juwap berdim.

-Sútilmek jılına neshe ret miywe beredi?

-Bilmeymen,-dedim.

Sonda apam:

-Ol jılına úsh márte pisip jetilisedi. Bizler kishkene waqıtlarımızda sútilmekti saqqız qılıp shaynap júretuǵın edik. Onıń paydalı tárepleri júdá kóp. Házir sizler saqqız shaynap júresiz. Sonıń paydasınan zıyanı kóp. Qáne endi, saqqızdıń ornına sútilmekti shaynaǵanıńızda, pay qanday jaqsı bolar edi! Ájiniyaz babamızda “Jılına úsh ret miywelep pisken, Atı sútilmektey jemisim bardur”,-dep jazǵan dep aqıl berdi. Men bul gápti apamnan esitip, hár jazda awılǵa barǵanımda sútilmek shaynaytuǵın boldım. (130 sóz) (“Jetkinshek” gazetasınan)

Zergerlik óneri Tallaw diktantı Kelbetliklerdi tabıw

Xalqımızdıń ótkendegi tariyxı qızıq hám bay. Al mádeniyatı barlıq waqıtta tariyx penen tıǵız baylanısta bolǵanın kóremiz. Ayrıqsha zergerlik óneriniń sırı pútkilley ózgeshe. Onıń álwan túrli oyma naǵısları sonshelli názik, aqılıńa uǵras kelmeytuǵın kóz ılǵısız bórtikleriniń gúl-gúlsheleri sırǵıǵan jemislerdi bayqas eteseń. Biraq, buǵan jetik qaramasań olardı bayqamaysań. Zergerlerdiń ilgir zeyinli, qıyal párwazınıń keńligin xalıq dástanlarında, shayırlarımızdıń yoshlı qosıqlarında berilgenliginiń gúwası bolamız. Sebebi olardıń gúlge tán názikligin tek shayırlar ǵana bere alǵan. Buǵan mısal xalqımızdın eń dáslepki payda bolǵan saz ásbaplarınan shınqobız, qobız, duwtar, balaman, sırnay usaǵan asbaplarınıń dástanlarda jiyi ushırasıwın atap ótiwge boladı. Olar hátteki házirgi biziń zamanımızdıń rawajlanǵan mádeniyatında da óz áhmietin joyıtqan joq. Al, usınıń menen birge bulardıń hammesinde de zergerlerdiń qosqan úlesi ayırıqsha.

Sonday-aq xalqımızdıń qol óneri tuwındılarınıń hasıl ǵáziynesi xalıq sheberliginiń belgili bir tarawın rawajlandırıwshı zergerlerimizdiń miyneti bolıp tabıladi. (134 sóz) (G. Kamalova)