Qúdiretli kúsh Túsindiriw diktantı Menshikli atlıqlardıń jazılıwına itibar beriń.
Ol jılları Ámiwdáryanıń jón ańǵar menen aqqan waqtı barma? Qaynawıtlap tasıp, quylansa, qálegen qashını shól qurlım kórmey, gúreń awıldıń ortasına darǵa salıp óte ketetuǵın edi. Usı minezinen shıǵar Qattıaǵardan ótkennen-aq Aralǵa deyin qım-qiyqash arna menen suw qazıp ketken jılǵalar, hátte bir neshe dáryalardıń atı esitiledi.
Qattıaǵardıń ıǵındaǵı “Aq terek” jaǵısı ústindegi dáryanıń qaynawıtlaǵan jeri “Keriyt”, “Tólegen jap” dep atalǵan úlken arnalardıń saǵaları jiyi-jiyi jaqınlap dáryanıń kún shıǵıs tárepin juwıp turdı. Ásirese Keriytten Dawıtkólge quyatuǵın úlken arna shortanǵa tolıp aǵatuǵın boldı. Bul arna shortanǵa bay arna bolǵanlıqtan “Shortanbay” bolıp atalıp ketken.
Sońın ala Shortanbay boyı dut toǵaylıqqa aylanıp, Shortanbay toǵay dep ataldı. Shortanbaydıń sút qurtqan genjesindey “Bir bulaq” “Sarı shúńgil”, “Úlpetshúńgil” kólleriniń boyları da torańǵıl menen sheńgelge, naw qaraǵay qamıslıqqa búrkengen toǵaylıq edi. (130 sóz) (“Ámiwdárya” jurnalınan)
Súwretli diktant
Berdaq
(1827-1900)
Yadtan jazıw diktantı
Berdimurat (Berdaq shayır) Ǵarǵabay ulı-XIX ásirdegi qaraqalpaq ádebiyatınıń eń kórnekli wákilleriniń biri. Ol 1827-jılı házirgi Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Moynaq rayonınıń Aral teńizi boyında tuwıladı.
Berdaq shayır óz shıǵarmalarında ezilgen jarlı xalıqtıń baxtı ushın gúresti. Onıń shıǵarmaları tematikalıq jaqtan keń hám hár túrli, al mazmunı jaǵınan júdá tereń mánige ie. Usı jaǵınan Berdaq shayır óz zamanınıń shayırları arasında úlken orındı ieleydi.
Berdaq-ullı demokrat, gumanist, hám tereń oylı shayır. Ol XIX ásirdegi qaraqalpaq ádebiyatınıń maqtanıshı hám onıń tiykarın alıwshısı. Berdaqtıń ismi hám onıń qunlı ádebiy dóretpeleri elimizdiń barlıq tuwısqan xalıqlarına teńdey qádirli. Sebebi, Berdaq óziniń pútkil ómirin ezilgen jarlı xalıqqa xızmet etiwge baǵıshladı hám basqalardı da usıǵan shaqırdı. Ol barlıq awır jaǵdaylarda xalıq penen birge boldı. Mine, sonıń ushında ol bizge máńgi ólmeytuǵın sóz marjanların qaldırǵan haqıyqıy xalıq shayırı.
Berdaq shayir-óz xalqına hadal xızmet etken qaraqalpaq xalqınıń eń súyikli perzenti. Onıń bahalı dóretpelerin gúllan xalqımız, sonday-aq keyingi jas áwladlar súyip oqıydı. (147 sóz) (“Qaraqalpaq tili” kitabı)
Úlkemizde Nawrız bayramı Yadtan jazıw diktantı
Búgingi tań basqasha attı, hápte dawamında tonın teris kiyip, kewillerge biraz ǵulǵula qáweter salıp turǵan tábiyatımızda Nawrız sáhárinde kewilin ashıp jiberdi. Erte tańnan ana quyashtıń ıssı nurları Aral boyınıń topraǵınan óz saqawatın ayamadı. Bul tegin emes, bunda ózine tán qásiet bar.
Usı kúni teberik topıraqta jasawshı kekse analardan baslap júrekleri ǵayratqa tolǵan jaslarǵa shekem hámmesiniń kewilinde bir tilek “Nawrızdan Nawrızǵa jetkere bergey” degen bir tilek boldı.
Nawrız bayramı búgin Qaraqalpaqstan Respublikasınıń paytaxtı Nókis qalasında úlken siyasiy, ruwxıy hám miynet kóterińkiligi jaǵdayında belgilendi.
Azanǵı saat onda paytaxtımızdaǵı Respublika maydanı bayramdaǵıday bezelgen.
Nawrız-ulıwma xalıqlıq bayramı húrmetine baǵıshlanǵan kórkem-óner sheberleriniń “Assalam, Nawrızım-báhár bayramı” dep atalǵan teatrlastırılǵan bayram tamashaları paytaxtımızdıń belgili orınlarında bolıp ótti. Olarda kórkem-óner háweskerleri óz koncert baǵdarlamaların qoyıp berdi.
Mehir-miriwbet, jaslıq, gózzallıq, jańalanıw, pákleniw bayramı-Nawrız barlıq rayon hám qala oraylarında, awıllarda bolıp ótti. Ol hár bir shańaraqqa ózgeshe ruwx hám quwanısh alıp keldi. (140 sóz) (“Erkin Qaraqalpaqstan” gazetası)