Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
DIKTANTLAR TOPLAMI QQ TILI.doc
Скачиваний:
53
Добавлен:
23.12.2023
Размер:
1.24 Mб
Скачать

Súwretli diktant

Adam ózin qay jerde qalay uslap tutıwı kerek Yadtan jazıw diktantı

Adamnıń ózin-ózi durıs tuta biliwi úlken óner esaplanadı. Kóshede jası úlkenlerdi kórgenińde jıllı júz benen sálemles. Olardıń qolınan qos qollap al. Sorawlarına tolıq hám sıpatlılıq penen juwap ber.

Úlken kisilerdiń aldında tik tur, aytqan sózlerin dıqqat penen tıńla. Basıńdı olay-bılay qıysańlatpa. Qolıńdı aldıńa alıp tur. Onı qaltańa salıp yamasa qolıń menen onı-bunı islep jıbırlatıp turma.

Úlken adamlarǵa jaqpaǵan minez-qulqıńdı tákirarlap islemewge umtıl. Olar unatatuǵın qılıqlardı óz boyıńda toplawǵa úyren. Úlkenler aqıl aytsa, onı ıqlas penen qabıl et. Úlkenler aldında kelisse de, kelispese de sóyley berme. Hár bir sózdi oylanıp sóyle. Orınsız sóz aytpa. Úlkenlerdiń sózin bólme sorasa ǵana juwap ber.

Úlkenlerdi barlıq waqıt húrmetlewdi umıtpa, olardı sıyla kishipeyil bol. Ózińnen úlkenlerge barlıq waqıtta tanı-tanıma sálem ber. Jası úlkenlerdiń aldınan hesh waqıtta kesip ótpe. (127 sóz) (Ádepnamadan)

Kiyiktiń hújimi Yadtan jazıw diktantı

Ata kiyik baslaǵan kiyikler padası qoraǵa kirdi. Kóp kúnlerden beri ash sharshaǵan kiyikler jıynawlı turǵan jońıshqadan toyǵanınsha jep, tań atqansha tınıǵıp dem aldı. Kún ayaz bolǵannan keyin olarǵa hesh nárse setem bermedi.

Azanda qoradan xabar alayın dep kelgen úy iesi bir qora kiyikti kórdi. Ol kózine isenerin de, isenbesin de bilmedi. Kózlerin uwqalap qayta-qayta qaradı. Haqıyqıy kiyikler ekenine isenip, olardı atıp almaqshı bolıp, úyine juwırdı. Ergenekti ashıp kiyiklerdiń eń úlkenin nıshanǵa ala basladı. Qaraǵay shaqlı ata kiyik aldına shıǵıp mıltıqlı adamǵa birden taslandı. Kiyiktiń soqqısına tótepki bere almay mıltıǵın qushaqlawı menen awnap tústi. Mıltıq kóship ketti. Mıltıqtıń dawısınan húrresi ushqan kiyikler qulap atırǵan adamnıń ústinen sekirip-sekirip ótip ketti.

Solay etip, ata kiyik adamǵa hújim jasap, óz padasın ájel awzınan qutqarıp qaldı. Rehimsiz ańshı sazayın solayınsha tarttı. (130 sóz) (B. Ernazarov)

Tekseriw diktantı

Tek hawa rayınıń buzılısatuǵın sılayı bar. Irilep qar taslap tur. Qardıń túyirleri úyirilip áynekke soqlıǵıp, geyde ısıldap ketedi. Áynekke qıraw túrip, klass ishi gúńgirt tarta basladı. Áynektiń shet-shebirine basılǵan zamazka suwıq penen kópship, tekshesiniń sıya tógilgen jerleri daǵallanıp qalıptı. Áynektiń sańlaǵınan kirgen suwıq samal tınbay esitilip, Sultamurattıń oń jaqtaǵı búyiri táwir-aq tońa basladı.Qattı suwıq baslanǵanǵa deyin, bul jerde burın Mırzagúl otıratuǵın edi. Onı bolsa aparıp Sultamurattıń ornına otırǵızdı. Bul jer áynektiń tusındaǵıday bolıp húwlemeydi. Biraq Mırzagúldi basqa jerge kóshirmey-aq usı partaǵa otırǵıza bergende de bolatuǵın edi. Sonda da, bári bir, Sultamurat suwıq samal húwlegen jaǵında ózi otırar edi dá.

Tısqarıdan ala burqan bolıp, qar burqasınlap jawıp tur. Aspan ashıq. Bultsız kúni klasta otırıp qaraǵanıńızda, tawlar kóz aldıńa kelip, ayqınlanıp turatuǵın edi. Mektep ózide bálent jerge salınǵanlıqtan, awıl páste qalıp qoyǵan. Sonlıqtan da mektepte otırıp qarasań qır dógerek átirap jaqsı kórinedi. (140 sóz) (Sh. Atamuratova)