- •Baylıq penen aqıl Tekseriw diktantı
- •Jazlawda Kóshirip jazıw diktantı
- •Qasharmannıń qızıgı Kóshirip jazıw diktantı
- •Qarlıǵash Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Kesirtkeler Tallaw diktantı Sanlıq sózlerdi tabıń.
- •Poshsha torǵay Saylanba diktantı
- •Aǵashlı-putalı ósimlikler Saylanba diktantı
- •Baǵman hám balalar Dóretiwshilik diktantı
- •Ilimli elge nur jawar Erkin diktantı
- •Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Aq terek Túsindiriw diktantı Kelbetlik sózlerdi tabıw
- •Súwretli diktant
- •Shıraq Yadtan jazıw diktantı
- •Miyrigúl
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Bóz kóylek Tekseriw diktantı
- •Tábiyat biziń dostımız Kóshirip jazıw diktantı
- •Jolbarıs penen ayqastım Kóshirip jazıw diktantı
- •Ata jurtı Túrkistan Tallaw diktantı Menshikli atlıqlardı tabıw
- •Kishipeyil insan Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Jıl qayırıw Saylanba diktantı
- •Balıqlar qalay qıslaydı Saylanba diktantı
- •Ullı mámleketlik isker, alım hám shayır Dóretiwshilik diktantı
- •Jiyren túege bas qayǵı Erkin diktantı Almasıq sózlerdi tabıw
- •Qaraqalpaq hayal-qızlarınıń kiyimi haqqında Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Eki sestiń qatara keliwi
- •Sózlik diktantı
- •Ǵamxorlıq Túsindiriw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Oqıǵan bala Túsindiriw diktantı Teksttegi irkilis belgilerin tabıń
- •Súysinip kettim Yadtan jazıw diktantı
- •Isti usılay basladım Tekseriw diktantı
- •Adasıp qalǵan qız Kóshirip jazıw diktantı
- •Sútilmek Kóshirip jazıw diktantı
- •Zergerlik óneri Tallaw diktantı Kelbetliklerdi tabıw
- •Tallaw diktantı Morfologiya. Sanlıq teması boyınsha Sanlıq sózlerdiń naqıl-maqallarda qollanılıwı
- •Awırıw qız hám táwip Saylanba diktantı
- •Mıńlardıń biri Saylanba diktantı
- •Densawlıq – tereń baylıq Dóretiwshilik diktantı
- •Ernazar Alakóz – xalıq batırı Dóretiwshilik diktantı
- •Taza hawa – tánge dawa Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Tábiyat hám adam Túsindiriw diktanti Qosımtalardıń qosılıwı menen qosarlı hám eki sestiń dizbeklesip keliwi hám jup sózlerdiń qollanılıwı
- •Súwretli diktant
- •Adam ózin qay jerde qalay uslap tutıwı kerek Yadtan jazıw diktantı
- •Kiyiktiń hújimi Yadtan jazıw diktantı
- •Tekseriw diktantı
- •Ádeplilik-aǵla pazıylet Kóshirip jazıw diktantı
- •Tók tawı Kóshirip jazıw diktantı
- •Ótmishtegi qara úyler Tallaw diktantı Baslawısh hám bayanlawısh gáp aǵzaların tabıń
- •Qaraqalpaq qara úyi Tallaw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Sinonimlerden damitant tabıw
- •Ustaz-atańday ullı Dóretiwshilik diktantı
- •Haqıyqat dos haqqında Dóretiwshilik diktantı
- •Ádiraspan Erkin diktantı Kómekshi sózlerdiń qollanılıwı
- •Nawrız – báhár bayramı Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Sózlerdi buwınǵa bóliw
- •Qúdiretli kúsh Túsindiriw diktantı Menshikli atlıqlardıń jazılıwına itibar beriń.
- •Súwretli diktant
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Úlkemizde Nawrız bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Internatta
- •Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse) Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaq awılları Tekseriw diktantı
- •Quslar qaytqan kún (Povest) Kóshirip jazıw diktantı
- •Qaraqalpaq qızı (Roman) Kóshirip jazıw diktantı
- •Tallaw diktantı Dánekerlerdi tabıw
- •Jolbarıstıń balasın ólimnen qutqardım
- •Saylanba diktantı
- •Shınqobız
- •Saylanba diktantı
- •Qarlıǵash haqqında ápsana hám haqıyqatlıq Dóretiwshilik diktantı
- •Bolarsań Dóretiwshilik diktantı
- •Jaqsılıq etseń ózińe… Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Kóp sóziniń qollanılıwına mısallar jazıw
- •Til haqqında naqıl-maqal hám danalıq sózler jazıw
- •Qaraqalpaq qızı (Romannan úzindi) Túsindiriw diktantı
- •Aqıllı iyt Túsindiriw diktantı Astı sızılǵan sózlerge itibar beriń
- •Súwretli diktant
- •Nawrız-báhár hám miynet bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Bayanlar
- •Kúshik penen bala (gúrrin‘)
- •Jesir (povest)
- •Anamnıń aq súti
- •Túlki menen gúze
- •Nápsiqaw jılan (Qısqa gúrriń)
- •Eshek hám ógiz (Ertek)
- •Qara qozı
- •Arıslan hám adam (Ertek)
- •Aqıllı bala
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse)
- •Qara qus (Hújjetli gúrriń)
- •Nannıń qádiri yamasa qarǵa aylanǵan un (Anam aytqan ápsana)
- •Bantigiń qayda, sińlim?!
- •Quslar patshası (Ápsana)
- •Arıslan menen qoyan
- •Úyrektiń uyası
- •Qayır-saqawatlı is
- •Jılan hám hákke
- •Qaytıp kel, búlbúllerim
- •(Ertek)
- •Bir etek alma
- •Uya sırı
- •Qutlıayaq
- •Arıslan, bóri hám túlki (Ertek)
- •Abonement
- •(Ertek)
- •Qasqırlar menen betpe-bet
- •Qawınnıń shiresi
- •Túye, qoyan hám shıbın. (Ertek)
- •Ǵarrınıń kóz jasları
- •Poshsha torǵay
- •Mútájlik úyretedi (Ertek)
- •Bay hám eshek (Ertek)
- •Qus haqqında ertek (Ertek)
- •Áshkaralanǵan jin
- •Jılqımannıń gápi
- •Tóbesi tesilgen shápki
- •Shıǵarma
- •Tabılmas doslıq (Ertek)
- •Hákim-Ulıqpan (Ertek)
- •Adamnıń ómiri Ertek
- •Shıǵarma jumısı ushın temalar
- •I variant
- •II variant
- •III variant
Jılqımannıń gápi
(Gúrriń)
Avgust ayınıń aqırı edi, Tóre túbek degen úlken bir keń jatqan oy jer qamıslıq. Biziń kolxozdıń 200 den kóbirek jılqıları sol oyda jasaydı. Kúni-túni sol jerde jayıladı. Ol jaq-bul jaǵı 15-20 kilometrlik jer. Ol territoriyada kóp rayonlardıń qaramal fermaları da bar. Biraq, bir tınısh jeri, ol jerde jolbarıs, qasqır joq. Basqa jabayı haywanlar jılqını ala almaydı. Bizler eki jılqıman bir dóńge qos soǵıp qoyǵanbız. Ol jerde súyir shıbınlar kóp. Jazda peshexana qurıp qostan sırtqa shıǵıp jatamız.
Sol avgust aylarınıń sońǵı kúnleri edi, qasımdaǵı járdemshim de Shımbayda bir jieni toy berip, soǵan sorap ketip edi. Dalada peshexanada jatır edim, awır jatarda, gúwildegen bir túrli ses keldi. Ne ekenligin bilmey, ádep jatqan ornımda jatıp tıńlap jattım. Soń ol ses kúsheyip baratırǵannan keyin jatqan ornımnan turıp, peshexanadan shıǵıp bılay-bılay qaradım. Tún bolsa tastay qarańǵı. Biraq kún jıllı. Bir waqıtlarda jılqılar da shuwlasıp, kisnese basladı. Jılqılardıń tınıshsızlanǵanlıǵın bilip, men nede bolsa, bir bále bolǵanlıǵın sezdim. Atqa erdi saldım. Bizler minip júretuǵın atlar hámme waqıtlarda qasımızda qazıqta baylawlı tayar turadı. Atqa erdi basıp dárhal jılqılarıma qaray shaptım. Jılqılar toparlasıp, uylıǵısıp, qolaysızlanıp atır. Bunı kórip men bar dawısım menen túnde bir ózim: Ne boldı-há?!-Ne boldı?!-dep dawrıqtı salıp atırman. Kóp keshikpey-aq ayaqtıń astına suw kelip qaldı. Men de Ámiwdáryadan jıqqın ketkenligin sol waqıtlarda bildim. Kúni menengi ana shuwlaǵan jaman sesler, basıp kiyatırǵan suwdıń sesti eken. Bunı kórip jılqılardı dárriw dóńge qaray aydadım. Olar da tap adamlarday úlken bir dóńge jıynala basladı. Tań atıp, jarıq túskennen soń belgili boldı, kók qalay kók teńiz qılıp jer jáhándi suw basıp ketipti.
Suw degen túni menen Tóre túbekti alıp ketken. Tereńligi shama menen 40-50 metrden kóp. Usınday qıynalıwlar menen tústiń aldına deyin kolxozdıń barlıq jılqıların jaqın-jaqın tórt tóbeshikke jıynadım. Nede bolsa, názerimiz elge qaray awılǵa qarap tartpasaq bolajaq emes. Men ortadaǵı tóbeshikke jıynalǵan jılqılardan eki bie, eki ayǵırdıń moynına arqandı baylap, ózim tartıp ǵıyquwlap júriń dep suwǵa túsip aldıǵa qarap júze basladım. Júz metrdey besew bolıp, tereń suwda júzdik, qarap turman atlar hesh suwǵa ózlerin urmaydı. Biraq, bizlerge qarap, olar sizler qayda ketip baratırsızlar degendey etip kisnesip, oqıranıp, toparlasıp, tınıshsızlanıp atır. Túsindim. Olar suwǵa túseyin dese, ushı qıyırı joq kók teńizden qorqıp tur. Burınları olar bunday suwdı kórmegen. Bizlerge hesh jılqı ermedi. Sonnan soń eki bie, eki ayǵırdı suwǵa taslap, ózim jáne jılqılarǵa kettim. Júzip kelip olardı urıp suwǵa aydap túsirdim. (Gúrriń, 379 sóz)
Bayan jobası:
Jılqılardıń jaylawında qanday waqıya júz berdi?
Suw jıqqını qanday jaǵdayǵa alıp keledi?
Jılqılardı qutqarıw ushın qanday ilaj islendi?
Á. Atajanov. Pátpelektey pálpellegen dostım-ay! (Gúrrińler). Nókis, “Qaraqalpaqstan”, 1994. “Tóbesi tesilgen shápki” (Gúrriń).