- •Baylıq penen aqıl Tekseriw diktantı
- •Jazlawda Kóshirip jazıw diktantı
- •Qasharmannıń qızıgı Kóshirip jazıw diktantı
- •Qarlıǵash Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Kesirtkeler Tallaw diktantı Sanlıq sózlerdi tabıń.
- •Poshsha torǵay Saylanba diktantı
- •Aǵashlı-putalı ósimlikler Saylanba diktantı
- •Baǵman hám balalar Dóretiwshilik diktantı
- •Ilimli elge nur jawar Erkin diktantı
- •Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Aq terek Túsindiriw diktantı Kelbetlik sózlerdi tabıw
- •Súwretli diktant
- •Shıraq Yadtan jazıw diktantı
- •Miyrigúl
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Bóz kóylek Tekseriw diktantı
- •Tábiyat biziń dostımız Kóshirip jazıw diktantı
- •Jolbarıs penen ayqastım Kóshirip jazıw diktantı
- •Ata jurtı Túrkistan Tallaw diktantı Menshikli atlıqlardı tabıw
- •Kishipeyil insan Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Jıl qayırıw Saylanba diktantı
- •Balıqlar qalay qıslaydı Saylanba diktantı
- •Ullı mámleketlik isker, alım hám shayır Dóretiwshilik diktantı
- •Jiyren túege bas qayǵı Erkin diktantı Almasıq sózlerdi tabıw
- •Qaraqalpaq hayal-qızlarınıń kiyimi haqqında Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Eki sestiń qatara keliwi
- •Sózlik diktantı
- •Ǵamxorlıq Túsindiriw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Oqıǵan bala Túsindiriw diktantı Teksttegi irkilis belgilerin tabıń
- •Súysinip kettim Yadtan jazıw diktantı
- •Isti usılay basladım Tekseriw diktantı
- •Adasıp qalǵan qız Kóshirip jazıw diktantı
- •Sútilmek Kóshirip jazıw diktantı
- •Zergerlik óneri Tallaw diktantı Kelbetliklerdi tabıw
- •Tallaw diktantı Morfologiya. Sanlıq teması boyınsha Sanlıq sózlerdiń naqıl-maqallarda qollanılıwı
- •Awırıw qız hám táwip Saylanba diktantı
- •Mıńlardıń biri Saylanba diktantı
- •Densawlıq – tereń baylıq Dóretiwshilik diktantı
- •Ernazar Alakóz – xalıq batırı Dóretiwshilik diktantı
- •Taza hawa – tánge dawa Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Tábiyat hám adam Túsindiriw diktanti Qosımtalardıń qosılıwı menen qosarlı hám eki sestiń dizbeklesip keliwi hám jup sózlerdiń qollanılıwı
- •Súwretli diktant
- •Adam ózin qay jerde qalay uslap tutıwı kerek Yadtan jazıw diktantı
- •Kiyiktiń hújimi Yadtan jazıw diktantı
- •Tekseriw diktantı
- •Ádeplilik-aǵla pazıylet Kóshirip jazıw diktantı
- •Tók tawı Kóshirip jazıw diktantı
- •Ótmishtegi qara úyler Tallaw diktantı Baslawısh hám bayanlawısh gáp aǵzaların tabıń
- •Qaraqalpaq qara úyi Tallaw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Sinonimlerden damitant tabıw
- •Ustaz-atańday ullı Dóretiwshilik diktantı
- •Haqıyqat dos haqqında Dóretiwshilik diktantı
- •Ádiraspan Erkin diktantı Kómekshi sózlerdiń qollanılıwı
- •Nawrız – báhár bayramı Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Sózlerdi buwınǵa bóliw
- •Qúdiretli kúsh Túsindiriw diktantı Menshikli atlıqlardıń jazılıwına itibar beriń.
- •Súwretli diktant
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Úlkemizde Nawrız bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Internatta
- •Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse) Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaq awılları Tekseriw diktantı
- •Quslar qaytqan kún (Povest) Kóshirip jazıw diktantı
- •Qaraqalpaq qızı (Roman) Kóshirip jazıw diktantı
- •Tallaw diktantı Dánekerlerdi tabıw
- •Jolbarıstıń balasın ólimnen qutqardım
- •Saylanba diktantı
- •Shınqobız
- •Saylanba diktantı
- •Qarlıǵash haqqında ápsana hám haqıyqatlıq Dóretiwshilik diktantı
- •Bolarsań Dóretiwshilik diktantı
- •Jaqsılıq etseń ózińe… Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Kóp sóziniń qollanılıwına mısallar jazıw
- •Til haqqında naqıl-maqal hám danalıq sózler jazıw
- •Qaraqalpaq qızı (Romannan úzindi) Túsindiriw diktantı
- •Aqıllı iyt Túsindiriw diktantı Astı sızılǵan sózlerge itibar beriń
- •Súwretli diktant
- •Nawrız-báhár hám miynet bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Bayanlar
- •Kúshik penen bala (gúrrin‘)
- •Jesir (povest)
- •Anamnıń aq súti
- •Túlki menen gúze
- •Nápsiqaw jılan (Qısqa gúrriń)
- •Eshek hám ógiz (Ertek)
- •Qara qozı
- •Arıslan hám adam (Ertek)
- •Aqıllı bala
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse)
- •Qara qus (Hújjetli gúrriń)
- •Nannıń qádiri yamasa qarǵa aylanǵan un (Anam aytqan ápsana)
- •Bantigiń qayda, sińlim?!
- •Quslar patshası (Ápsana)
- •Arıslan menen qoyan
- •Úyrektiń uyası
- •Qayır-saqawatlı is
- •Jılan hám hákke
- •Qaytıp kel, búlbúllerim
- •(Ertek)
- •Bir etek alma
- •Uya sırı
- •Qutlıayaq
- •Arıslan, bóri hám túlki (Ertek)
- •Abonement
- •(Ertek)
- •Qasqırlar menen betpe-bet
- •Qawınnıń shiresi
- •Túye, qoyan hám shıbın. (Ertek)
- •Ǵarrınıń kóz jasları
- •Poshsha torǵay
- •Mútájlik úyretedi (Ertek)
- •Bay hám eshek (Ertek)
- •Qus haqqında ertek (Ertek)
- •Áshkaralanǵan jin
- •Jılqımannıń gápi
- •Tóbesi tesilgen shápki
- •Shıǵarma
- •Tabılmas doslıq (Ertek)
- •Hákim-Ulıqpan (Ertek)
- •Adamnıń ómiri Ertek
- •Shıǵarma jumısı ushın temalar
- •I variant
- •II variant
- •III variant
Tabılmas doslıq (Ertek)
Burınǵı ótken zamanda bir jigit ańǵa shıǵıp, qus salıp júrse, bir tasqa qonıp otırǵan bir kók qustı kóripti. Bul ne qılǵan qus dep uslap alıp qarasa, qanat, quyrıǵı julınıp jurday bolıp qalǵan eken. Jigit qustı úyine alıp kelip, atasına kórsetipti. Atası qusqa qarap otıradı da:
-Balam, bul qustı on bes kún baq. Sonnan soń qálegen jaǵına ushırıp jiber,-depti.
Jigit atasınıń aytqanın islep qustı on bes kún baǵıptı. Qusqa jańadan qanat, quyrıq shıǵıptı.
-Tilegen jaǵıńa ushıp kete ber,-dedi jigit qusqa.
-Basıńa qanday da bolsa bir qıyınshılıq tússe, meni tawıp al, men pálendey qalada turaman,-dedi kók qus.
Kúnlerden kún ótkende jigittiń atası da, hayal-balası da óldi. Maldan, baxıttan ayrıldı. Sonlıqtan ol bayaǵı kók qustı izlep jolǵa rawana boldı.
Bir neshe kún jol júrip bir jerlerge jetkende aldınan bir adam shıǵadı.
-Maldan, baxıttan ayrıldım. Kók qus dostım edi, sonnan kómek sorayın dep baratırman,-deydi jolawshıǵa.
-Olay bolsa, kishkene kók sandıǵı bar, sonı sora. Sonı alsań bay da, baxıtlı da bolasań,-dedi.
-Jaqsı jora,-dep tóte jolǵa tústi. Kók qus izlep kelgen dosın jaqsılap sıylaydı. Alıs jerden harıp-alıp kele qalǵan ekenseń, ne tilegiń bar dostım?-dedi kók qus.
-Mal da, yar da soramayman, tek ǵana kók sandıǵıńdı sorayman.
-Qıymas dostım ediń, saǵan kók sandıǵımdı bereyin, biraq, sandıqtı úyińe barmay ashpa,-dedi.
-Jaqsı,-dep kók sandıqtı qoltıqqa qısıp dostı eline qayttı.
Jolda sandıqta ne bar eken, ashıp kóreyin, dep ashıp edi, ishinen pır etip eki kepter ushıp ketti. Izinen quwıp birewin uslayın degende bir kók jal tarlan bóri kelip kepterdi jeytuǵın boldı. Sonlıqtan ol bórige jalınıp:
-Dostımnan sorap alıp kiyatır edim, kepterimdi jemey ózime qaytıp berińiz,-dedi.
-Kepterińdi jemesem bir jıldan soń ózińdi jeymen,-dedi bóri aybatlanıp turıp.
-Ózimdi jeseń de, dostımnan alǵan kepterimdi jeme,-dedi ol.
-Jaqsı, wádeńde tur,-dep bóri kepterdi berip jónine ketti.
Ol úyine kelip, sandıqtı áste ashtı, eki kepteri eki jaqqa ushıp diywaldıń tesigine qondı. Bir azıraqtan keyin úydiń ishiniń bári altın bolıp ketti. Sol-sol eken sonnan baslap jańaǵı adam bay bola basladı.
Kúnlerden kún ótti, bayaǵı bóriniń kelip jeytuǵın waqı jetti. Bir azıraqtan soń, tars etip atılǵan mıltıqtıń dawısı esitildi. Jańaǵı adam esin jıynap qarasa qasında bayaǵı kók qus otır eken.
-Dostım bola turıp meni nege bunsha qorqıttıń,-dedi kók qusqa.
-Joq qorqıtpadım, doslıq ettim. Seni jeytuǵın kók jal bóri meniń aǵam edi, ol bayaǵıda meniń qanat-quyrıǵımdı julıp ólsin dep elsiz qula dúzge taslap ketip edi. Sen meni tawıp, doslıq ettiń.
-Baǵana mıltıq atqan men edim, onda seni jeytuǵın aǵamdı attım.
-Doslıǵıńa ırzaman. Dos bolsa sonday bolsın,-dedi, ólimnen azat etilgen adam. (Ertek, 415 sóz).
Bayan jobası:
Jigit qusqa qanday jaqsılıq isleydi?
Jigit qustan qanday járdem soraydı?
Kók jal bóri kepterdi ne ushın jemedi?
Kók qus bórini ne sebep atadı?
Qaraqalpaq folklorı. Kóp tomlıq. 2-Tom. Nókis, “Qaraqlpaqstan” baspası, 1977, “Hákim-Ulıqpan” (Ertek), 254-255-betler.