- •Baylıq penen aqıl Tekseriw diktantı
- •Jazlawda Kóshirip jazıw diktantı
- •Qasharmannıń qızıgı Kóshirip jazıw diktantı
- •Qarlıǵash Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Kesirtkeler Tallaw diktantı Sanlıq sózlerdi tabıń.
- •Poshsha torǵay Saylanba diktantı
- •Aǵashlı-putalı ósimlikler Saylanba diktantı
- •Baǵman hám balalar Dóretiwshilik diktantı
- •Ilimli elge nur jawar Erkin diktantı
- •Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Aq terek Túsindiriw diktantı Kelbetlik sózlerdi tabıw
- •Súwretli diktant
- •Shıraq Yadtan jazıw diktantı
- •Miyrigúl
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Bóz kóylek Tekseriw diktantı
- •Tábiyat biziń dostımız Kóshirip jazıw diktantı
- •Jolbarıs penen ayqastım Kóshirip jazıw diktantı
- •Ata jurtı Túrkistan Tallaw diktantı Menshikli atlıqlardı tabıw
- •Kishipeyil insan Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Jıl qayırıw Saylanba diktantı
- •Balıqlar qalay qıslaydı Saylanba diktantı
- •Ullı mámleketlik isker, alım hám shayır Dóretiwshilik diktantı
- •Jiyren túege bas qayǵı Erkin diktantı Almasıq sózlerdi tabıw
- •Qaraqalpaq hayal-qızlarınıń kiyimi haqqında Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Eki sestiń qatara keliwi
- •Sózlik diktantı
- •Ǵamxorlıq Túsindiriw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Oqıǵan bala Túsindiriw diktantı Teksttegi irkilis belgilerin tabıń
- •Súysinip kettim Yadtan jazıw diktantı
- •Isti usılay basladım Tekseriw diktantı
- •Adasıp qalǵan qız Kóshirip jazıw diktantı
- •Sútilmek Kóshirip jazıw diktantı
- •Zergerlik óneri Tallaw diktantı Kelbetliklerdi tabıw
- •Tallaw diktantı Morfologiya. Sanlıq teması boyınsha Sanlıq sózlerdiń naqıl-maqallarda qollanılıwı
- •Awırıw qız hám táwip Saylanba diktantı
- •Mıńlardıń biri Saylanba diktantı
- •Densawlıq – tereń baylıq Dóretiwshilik diktantı
- •Ernazar Alakóz – xalıq batırı Dóretiwshilik diktantı
- •Taza hawa – tánge dawa Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Tábiyat hám adam Túsindiriw diktanti Qosımtalardıń qosılıwı menen qosarlı hám eki sestiń dizbeklesip keliwi hám jup sózlerdiń qollanılıwı
- •Súwretli diktant
- •Adam ózin qay jerde qalay uslap tutıwı kerek Yadtan jazıw diktantı
- •Kiyiktiń hújimi Yadtan jazıw diktantı
- •Tekseriw diktantı
- •Ádeplilik-aǵla pazıylet Kóshirip jazıw diktantı
- •Tók tawı Kóshirip jazıw diktantı
- •Ótmishtegi qara úyler Tallaw diktantı Baslawısh hám bayanlawısh gáp aǵzaların tabıń
- •Qaraqalpaq qara úyi Tallaw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Sinonimlerden damitant tabıw
- •Ustaz-atańday ullı Dóretiwshilik diktantı
- •Haqıyqat dos haqqında Dóretiwshilik diktantı
- •Ádiraspan Erkin diktantı Kómekshi sózlerdiń qollanılıwı
- •Nawrız – báhár bayramı Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Sózlerdi buwınǵa bóliw
- •Qúdiretli kúsh Túsindiriw diktantı Menshikli atlıqlardıń jazılıwına itibar beriń.
- •Súwretli diktant
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Úlkemizde Nawrız bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Internatta
- •Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse) Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaq awılları Tekseriw diktantı
- •Quslar qaytqan kún (Povest) Kóshirip jazıw diktantı
- •Qaraqalpaq qızı (Roman) Kóshirip jazıw diktantı
- •Tallaw diktantı Dánekerlerdi tabıw
- •Jolbarıstıń balasın ólimnen qutqardım
- •Saylanba diktantı
- •Shınqobız
- •Saylanba diktantı
- •Qarlıǵash haqqında ápsana hám haqıyqatlıq Dóretiwshilik diktantı
- •Bolarsań Dóretiwshilik diktantı
- •Jaqsılıq etseń ózińe… Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Kóp sóziniń qollanılıwına mısallar jazıw
- •Til haqqında naqıl-maqal hám danalıq sózler jazıw
- •Qaraqalpaq qızı (Romannan úzindi) Túsindiriw diktantı
- •Aqıllı iyt Túsindiriw diktantı Astı sızılǵan sózlerge itibar beriń
- •Súwretli diktant
- •Nawrız-báhár hám miynet bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Bayanlar
- •Kúshik penen bala (gúrrin‘)
- •Jesir (povest)
- •Anamnıń aq súti
- •Túlki menen gúze
- •Nápsiqaw jılan (Qısqa gúrriń)
- •Eshek hám ógiz (Ertek)
- •Qara qozı
- •Arıslan hám adam (Ertek)
- •Aqıllı bala
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse)
- •Qara qus (Hújjetli gúrriń)
- •Nannıń qádiri yamasa qarǵa aylanǵan un (Anam aytqan ápsana)
- •Bantigiń qayda, sińlim?!
- •Quslar patshası (Ápsana)
- •Arıslan menen qoyan
- •Úyrektiń uyası
- •Qayır-saqawatlı is
- •Jılan hám hákke
- •Qaytıp kel, búlbúllerim
- •(Ertek)
- •Bir etek alma
- •Uya sırı
- •Qutlıayaq
- •Arıslan, bóri hám túlki (Ertek)
- •Abonement
- •(Ertek)
- •Qasqırlar menen betpe-bet
- •Qawınnıń shiresi
- •Túye, qoyan hám shıbın. (Ertek)
- •Ǵarrınıń kóz jasları
- •Poshsha torǵay
- •Mútájlik úyretedi (Ertek)
- •Bay hám eshek (Ertek)
- •Qus haqqında ertek (Ertek)
- •Áshkaralanǵan jin
- •Jılqımannıń gápi
- •Tóbesi tesilgen shápki
- •Shıǵarma
- •Tabılmas doslıq (Ertek)
- •Hákim-Ulıqpan (Ertek)
- •Adamnıń ómiri Ertek
- •Shıǵarma jumısı ushın temalar
- •I variant
- •II variant
- •III variant
Qawınnıń shiresi
(Gúrriń)
Qaniyaz úyinen shıǵıp qawın atızın aralap qarıqtıń ishi menen kiyatırǵanda shetki qarıqtıń ultanında jatırǵan bir kitaptı kórdi. “Pissin” dep qoyǵanımda oqıwshı balalar urlap, atızdı búldirip ketken eken,-dep ashıwlanǵan Qaniyaz kitaptı ashıp kórdi. Kitaptıń muqabasınıń ishki jaǵında irilew etip sıya menen jazılǵan jazıwdı kórdi. Mektep oqıwshılarınıń qawın urlaǵanı onıń qattı ashıwın keltirdi. Bunıń aldın almasa balalar hár kúni qawındı usılay etip zayalaytuǵının bildi.
Qaniyaz mektep koridorına esikten jańa kire bergeni de sol, aldınan sarı sınlı, uzın boylıdan kelgen mektep direktorı Ubaydullaev shıqtı. Qaniyaz direktorǵa, mınaw qawınımdı urlaǵan oqıwshınıń qarıqta umıtıp qaldırǵan kitabı,-dep kitaptı berdi. Ubaydullaev kitaptı ashıp kóriwden “Aytbay Seytmuratov” dep sıya menen jazılǵan jazıwdı oqıdı. Bul kitaptaǵı jazıw Qaniyazdıń qawınına kimniń urlıqqa túskenin bildirip bayanladı.
Ubaydullaev sol kúnniń erteńine sabaq baslanbastan burın 6-klass basqarıwshısı botanika páni múǵallimi Turdıbekovqa Aytbay Seytmuratovtıń urlıǵın ayttı hám oǵan kitaptı berdi.
Balalar mektepke jıynalıp atır. Mektep qońırawı qaǵıldı. Balalar klasqa kirdi. Tap sol kúni 6-klasta dáslepki sabaq botanika sabaǵı edi.
Úyge berilgen tapsırmalardı oqıp kelgenleri qolların kóterip: “men aytaman” dep atır. Múǵallim de balalarǵa názer salmaqta. Al, Aytbay bolsa burınǵıday emes, múǵallimniń betine onsha qaray almay otır. Onda búgin bir túrli uyalshaqlıq seziledi. Múǵallim basqa jaqqa qarasa, múǵallimniń betine qaraydı. Al múǵallim Seytmuratovqa qarasa, ol tómen qarap otıradı. Múǵallim sol kúni úyge berilgen tapsırmanı oqıwshısı Seytmuratovtan soradı. Ol otırǵan ornınan zorǵa turdı da: - biziń úyge alıs jaqtan qonaq kelip, tapsırmanı tayarlay almadım múǵallim dedi.
-Ras ayt!
-Ras…
-Házir botanika kitabıń ózińde barma? Bar bolsa maǵan kórset? Aytbay otırǵan partasınıń quwısına qolın sozdı, taba almadı.
-Úyde umıtılıp qalıptı,-dedi múǵallimge ol. Sonda múǵallim:
-Mına kitaptı tanıysań ba?-dep Aytbaydıń qolı menen jazılǵan “Aytbay Seytmuratov” degen jazıwdı kórsetti de “sabaqtan soń sóylesermiz, házir sabaq waqtı”-dep úy tapsırmasın basqa oqıwshıdan soradı. Seytmuratovqa “2” bahası qoyıldı.
Usı waqıtta Aytbaydıń shırayı pisken almaday qızarıp dóńgelek kózine jas payda boldı.
Ózi menen birge klasta oqıytuǵın joldasları Aytbaydıń bul jasırın sırına sol waqıtta túsinbese de, sabaqtan soń ótkerilgen jıynalısta anıq bildi. Aytbaydıń jer bawırlap azap kórip, ústine kiygen kiyimlerin ılaslap, sheńgelge tırnalıp, qıyınlıq penen jegen qawınınıń shiresi múǵallim hám birge oqıyuǵın joldasları aldında betinen shıp-shıp ter bolıp shıǵıp turdı. (347 sóz).
Bayan jobası:
Qawın atızdan tabılǵan kitap.
Qaniyazdıń mektepke keliwi.
Botanika sabaǵındaǵı múǵallimniń sorawı.
Aytbaydıń ótirik sózi hám sırdıń ashılıwı.
Jaslar hawazı-94. Avtorlar jámááti. (Gúrrińler hám novellalar). Nókis, “Qaraqalpaqstan”, 1995. 42-43-betler. Jaqsıbiyke Óteniyazova “Túe, qoyan hám shıbın” ertek.