- •Baylıq penen aqıl Tekseriw diktantı
- •Jazlawda Kóshirip jazıw diktantı
- •Qasharmannıń qızıgı Kóshirip jazıw diktantı
- •Qarlıǵash Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Kesirtkeler Tallaw diktantı Sanlıq sózlerdi tabıń.
- •Poshsha torǵay Saylanba diktantı
- •Aǵashlı-putalı ósimlikler Saylanba diktantı
- •Baǵman hám balalar Dóretiwshilik diktantı
- •Ilimli elge nur jawar Erkin diktantı
- •Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Aq terek Túsindiriw diktantı Kelbetlik sózlerdi tabıw
- •Súwretli diktant
- •Shıraq Yadtan jazıw diktantı
- •Miyrigúl
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Bóz kóylek Tekseriw diktantı
- •Tábiyat biziń dostımız Kóshirip jazıw diktantı
- •Jolbarıs penen ayqastım Kóshirip jazıw diktantı
- •Ata jurtı Túrkistan Tallaw diktantı Menshikli atlıqlardı tabıw
- •Kishipeyil insan Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Jıl qayırıw Saylanba diktantı
- •Balıqlar qalay qıslaydı Saylanba diktantı
- •Ullı mámleketlik isker, alım hám shayır Dóretiwshilik diktantı
- •Jiyren túege bas qayǵı Erkin diktantı Almasıq sózlerdi tabıw
- •Qaraqalpaq hayal-qızlarınıń kiyimi haqqında Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Eki sestiń qatara keliwi
- •Sózlik diktantı
- •Ǵamxorlıq Túsindiriw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Oqıǵan bala Túsindiriw diktantı Teksttegi irkilis belgilerin tabıń
- •Súysinip kettim Yadtan jazıw diktantı
- •Isti usılay basladım Tekseriw diktantı
- •Adasıp qalǵan qız Kóshirip jazıw diktantı
- •Sútilmek Kóshirip jazıw diktantı
- •Zergerlik óneri Tallaw diktantı Kelbetliklerdi tabıw
- •Tallaw diktantı Morfologiya. Sanlıq teması boyınsha Sanlıq sózlerdiń naqıl-maqallarda qollanılıwı
- •Awırıw qız hám táwip Saylanba diktantı
- •Mıńlardıń biri Saylanba diktantı
- •Densawlıq – tereń baylıq Dóretiwshilik diktantı
- •Ernazar Alakóz – xalıq batırı Dóretiwshilik diktantı
- •Taza hawa – tánge dawa Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Tábiyat hám adam Túsindiriw diktanti Qosımtalardıń qosılıwı menen qosarlı hám eki sestiń dizbeklesip keliwi hám jup sózlerdiń qollanılıwı
- •Súwretli diktant
- •Adam ózin qay jerde qalay uslap tutıwı kerek Yadtan jazıw diktantı
- •Kiyiktiń hújimi Yadtan jazıw diktantı
- •Tekseriw diktantı
- •Ádeplilik-aǵla pazıylet Kóshirip jazıw diktantı
- •Tók tawı Kóshirip jazıw diktantı
- •Ótmishtegi qara úyler Tallaw diktantı Baslawısh hám bayanlawısh gáp aǵzaların tabıń
- •Qaraqalpaq qara úyi Tallaw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Sinonimlerden damitant tabıw
- •Ustaz-atańday ullı Dóretiwshilik diktantı
- •Haqıyqat dos haqqında Dóretiwshilik diktantı
- •Ádiraspan Erkin diktantı Kómekshi sózlerdiń qollanılıwı
- •Nawrız – báhár bayramı Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Sózlerdi buwınǵa bóliw
- •Qúdiretli kúsh Túsindiriw diktantı Menshikli atlıqlardıń jazılıwına itibar beriń.
- •Súwretli diktant
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Úlkemizde Nawrız bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Internatta
- •Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse) Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaq awılları Tekseriw diktantı
- •Quslar qaytqan kún (Povest) Kóshirip jazıw diktantı
- •Qaraqalpaq qızı (Roman) Kóshirip jazıw diktantı
- •Tallaw diktantı Dánekerlerdi tabıw
- •Jolbarıstıń balasın ólimnen qutqardım
- •Saylanba diktantı
- •Shınqobız
- •Saylanba diktantı
- •Qarlıǵash haqqında ápsana hám haqıyqatlıq Dóretiwshilik diktantı
- •Bolarsań Dóretiwshilik diktantı
- •Jaqsılıq etseń ózińe… Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Kóp sóziniń qollanılıwına mısallar jazıw
- •Til haqqında naqıl-maqal hám danalıq sózler jazıw
- •Qaraqalpaq qızı (Romannan úzindi) Túsindiriw diktantı
- •Aqıllı iyt Túsindiriw diktantı Astı sızılǵan sózlerge itibar beriń
- •Súwretli diktant
- •Nawrız-báhár hám miynet bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Bayanlar
- •Kúshik penen bala (gúrrin‘)
- •Jesir (povest)
- •Anamnıń aq súti
- •Túlki menen gúze
- •Nápsiqaw jılan (Qısqa gúrriń)
- •Eshek hám ógiz (Ertek)
- •Qara qozı
- •Arıslan hám adam (Ertek)
- •Aqıllı bala
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse)
- •Qara qus (Hújjetli gúrriń)
- •Nannıń qádiri yamasa qarǵa aylanǵan un (Anam aytqan ápsana)
- •Bantigiń qayda, sińlim?!
- •Quslar patshası (Ápsana)
- •Arıslan menen qoyan
- •Úyrektiń uyası
- •Qayır-saqawatlı is
- •Jılan hám hákke
- •Qaytıp kel, búlbúllerim
- •(Ertek)
- •Bir etek alma
- •Uya sırı
- •Qutlıayaq
- •Arıslan, bóri hám túlki (Ertek)
- •Abonement
- •(Ertek)
- •Qasqırlar menen betpe-bet
- •Qawınnıń shiresi
- •Túye, qoyan hám shıbın. (Ertek)
- •Ǵarrınıń kóz jasları
- •Poshsha torǵay
- •Mútájlik úyretedi (Ertek)
- •Bay hám eshek (Ertek)
- •Qus haqqında ertek (Ertek)
- •Áshkaralanǵan jin
- •Jılqımannıń gápi
- •Tóbesi tesilgen shápki
- •Shıǵarma
- •Tabılmas doslıq (Ertek)
- •Hákim-Ulıqpan (Ertek)
- •Adamnıń ómiri Ertek
- •Shıǵarma jumısı ushın temalar
- •I variant
- •II variant
- •III variant
Adamnıń ómiri Ertek
Áyemgi zamanlarda jaratıwshı tórt maqluq jaratıptı. Olardıń hár qaysısına otız jastan jas beripti. Olardıń birewi adam, ekinshisi eshek, úshinshisi iyt, al tórtinshisi maymıl eken.
Bir kúni bul maqluqatlar jaratıwshıına ózlerin ne sebep jaratqanın aytısıwǵa barıptı. Birinshi iret, adam:
-Ey jaratıwshı, sen meni ne ushın jarattıń?-dep soraptı. Sonda ol:
-Sen barlıq nárseniń iesi bolasań. Qanday kúshli nárse bolsa da seniń aldıńda xızmet qıladı,-dep juwap beripti. Jaratıwshınıń bul juwabına adam qanaatlanadı. Biraqta otız jastıń ózine azlıq etetuǵının eskertipti. Ekinshi eshek kelip jaratıwshıǵa:
-Al jaratıwshı, meni nege jarattıń, men seniń ne dártińe jarayman?-deydi.
-Seni adamnıń múshkili ańsat bolsın, dep jarattım. Ol seni uzaq jolǵa minedi, júk artadı. Júrmeseń moynıńa biz suǵadı, qosqa da, arbaǵa da qosadı. Erkin adam balasında boladı,-deydi. Buǵan eshek qattı ashıwlanıp:
-Onda meniń kórgen kúnim qurısın, jılaw menen ótedi ekenmen ǵoy. Bergen otız jasıń qurısın, jigirma jasın qaytıp al, on jas-aq bolar,-deydi. Buǵan kelisim beredi. Sonda jaratıwshınıń qaptalında turǵan adam:
-Ey, jaratıwshı, eshekten alǵan jigirma jasıńdı maǵan ber, men uzaqlaw jasayın,-deydi. Jaratıwshı jigirma jastı adamǵa beripti.
-Ey jaratıwshı, meni nege jarattıń?-deydi.
Oǵan jaratıwshı: -Seni adam balasına saqshı bolıw ushın jarattım. Sen uyqılamaysań, adam áwladın mudamı baǵıp turasań, zıyan keltiretuǵın dushpanı menen ayqasasań. Mudam patas jerde jatasań. Adam berse isheseń, bermese jata bereseń. Irısqıń juwındı boladı,-dep juwap beredi. Bul sózdi esitip iyt jılap jibere jazlaydı.
-Meniń kúnim bunday bolatuǵın bolsa, kórgenim qorlıq boladı eken ǵoy, bergen otız jasıńnıń jigirma jasın qaytıp ala ǵoy,-deydi iyt.
Jaratıwshı buǵan da kelisim beredi. Sonda adam:
-Ey jaratıwshı, iytten alǵan jigirma jastı maǵan berseń bolmayma, jetpiske shıǵayın?-deydi. Jaratıwshı kelisedi.
Bulardıń ústine maymıl kelip, ol da jaratıwshı ózin ne sebep jaratqanın, soraydı.
-Sen adam balasınıń aldında oynap ház bereseń. Adamnıń aldında ırǵıysań, sekireseń, erkiń adamda boladı. Eger oynamasań sabaydı. Ashtan ash torǵa qamap qoyadı. Berse isheseń, bermese óleseń. Bul sózdi esitip maymıl:
-Meniń ómirim sol bolatuǵın bolsa, otız jasıńnın jigirma jasın qaytarıp alaǵoy, -deydi. Jaratıwshınıń qaptalında turǵan adam maymıldıń da jigirma jasın sorap alıptı. Sóytip adam balası toqsan jasaytuǵın bolıptı.
Adamǵa jaratıwshınıń ólshep bergeni otız jas eken. Otız jasta adam ertlewli attay boladı. Tórt jaǵı qubla, barǵan jeri bazar boladı eken. Otızdan eliwge deyin mına jer pitsin, mınaw dúzelsin dep dúnya quwıp kún-tún tınım joq, jortadı da júredi eken. Bul eshekten alǵan jası eken. Eliwden arı qarap ketken soń, birew buyım sorasa bergisi kelmey, úyge qonaq qonsa, iship-jep ketedi dep ishi jılap, kúyip-janıp otıradı eken. Bul iytten alǵan jası eken. Jetpisten arı qarap ketken soń adamnıń kózi qızarıp iegi qayqayıp, murnınan suw aǵıp, beli búkireyip, qulaǵı tikireyip jurtqa kúlki beredi eken. Bul aqırǵı jası maymıldan alǵan jas eken. (Ertek, 413 sóz).
Bayan jobası:
Jaratıwshı ózi jaratqan maqluqlarǵa neni úlestiredi?
Eshek, iyt, maymıl ne sebep ózlerine berilgen jasqa narazı boladı?
Adam ne ushın basqa maqluqlardıń jasların ózine sorap aladı?
Adamnıń jas dáwirindegi ózgeshelikler qanday boladi?