Іх модульдегі грамматикалық тақырыптар

Ілгерінді ықпал

Түбірдің соңғы буыны (Последний слог)

Мысалдар (Примеры)

Сөз қатаң дауыссызға немесе (б, в, г, д) дауыссыздарының біріне бітсе, қосымша қатаңнан басталады

дос+қа (другу)

терек+тер (тополя)

педагог+ке (педагогу)

штаб+тан (из штаба)

Досанов+қа (Досанову)

Сөз дауыстыға немесе үнді мен ұяңның (б, в, г, д басқа) біріне бітсе, қосымша не үнді, не ұяңнан басталып жалғанады

бала+лық (детство)

аспан+да (не небе)

жылқы+ны (лощадь)

көл+ге (к озеру)

қол+ды (руку)

қаз+дар (гуси)

ауыл+ға (в аул)

Сөз ш дыбысына аяқталып, қосымша с дыбысынан басталса, с дыбысы ш дыбысына айналады. Бірақ ол жазуда ескерілмейді.

ш+с...=...ш+ш...

қаш (убегай)

қаш+са=қаш+ша

(если будет убегать)

іш (пей)

іш+сін=іш+шін (пусть пьет)

Алдыңғы сөз қатаңға аяқталып, кейінгі сөз ұяң б дыбысынан басталса, ол қатаң п дыбысына айналады. Бірақ жазуда ескерілмейді

а) біріккен сөздер аралығында

ә) Сөз тіркесі сыңарлары аралығында

қатаң (глухой)+б...=

қатаң (глухой)+п...

Айт+бай=Айт+пай (имя)

Жүсіп+бек=Жүсіп+пек (имя)

көп бала=көп пала (много детей)

әкеп бер=әкеп пер (принеси)

Сөздер аралығында алдыңғы сыңары дауысты, ұяң не үндіге аяқталып, кейінгі сыңары қатаң қ, к дыбыстарынан басталса, олар ұяңдап кетеді

дауысты (гл.)+қ, к=

дауысты (гл.)+ғ, г

ұяң (зв.)+қ, к=ұяң (зв)+ғ, г

үнді (сонорн.)+қ, к=

үнді (сонорн.)+ғ, г

Қара+көз=Қара+гөз

Талды+қорған=Талды+ғорған

Кейінді ықпал

Сөз қатаң қ, к, п дыбыстарына аяқталып, қосымша не келесі сөз дауысты, үнді және ұяң д, ж, з дыбыстарынан басталса, сөз соңындағы қ-ғ, к-г, п-б айналады

к – г

жүрек (сердце)+і=жүрегі (его сердце)

білезік (браслет)+ім=біезігім (мой браслет)

көк аспан (голубое небо) =көг аспан

қ – ғ

қуыршақ (кукла)+ым=қуыршағым (моя кукла)

қасық (ложка)+ы=қасығы (его ложка)

ақ ешкі (белая коза) =ағ ешкі

п – б

мектеп (школа)+ім=мектебім (моя школа)

доп (мяч)+ы=добы (его мяч)

Сөз қатаң п дыбысына аяқталып, оған көсемшенің -ып, -іп жұрнағы жалғанғанда, қатаң п үнді у дыбысына айналады

тап (найди)+ып=тауып (найдя)

жап (закрой)+ып=жауып (закрывая)

кеп (высохни)+іп=кеуіп (высыхая)

Сөз үнді н дыбысына бітіп, қосымша не кеінгі сөз б, п, м дыбыстарынан басталғанда н қос ерін м дыбысына айналады

н+б=м+б

сен+беді (не поверил) =сем+беді

он бес (пятьнадцать) =ом бес

н+п=м+п

Жан+пейіс (имя) = Жам+пейіс

он парақ (десять листов) =ом парақ

н+м=м+м

келген+мін (приходил) =келгем+мін

Сөз үнді н дыбысына бітіп, қосымша не кейінгі сөз қ, к, ғ, г дыбыстарынан басталғанда, н дыбысы ң дыбысына айналады

н+қ=ң+қ

сән+қой (модница) =сәң-қой

Барман+құл (имя) =Барман+құл

н+г=ң+г

сен+гем (поверил) =сең+гем

Сәрсен+гүл (имя) =Сәрсең+гүл

н+ғ=ң+ғ

тон+ға (шубе) =тоң+ға

Сөз ұяң з дыбысына бітіп, қосымша не кейінгі сөз қатаң с дыбысынан басталғанда, ұяң з қатаң с дыбысына айналады

з+с=с+с

жаз (пиши)

жаз+са (если будет писать) =жас+са

көз (глаз)

көз+сіз (без глаза) =көс+сіз

күз сайын (каждую осень) =күс сайын

кредит-сағаттар

Тақырыпшалар

лексикалық минимум

Грамматика

3-4

апта

Қазақтың салт-дәстүрлері. Үйлену тойы. Шілдехана (бейнесабақ)

Құттықтау, отбасы, тату-тәтті, мейірімді, сәби, бесік

Қазақ дастарханы (бейнесабақ)

Айт мереке. Наурыз. Құттықтау

«Қыз Жібек» фильмі

Ұлттық тағам, ерекшелік, емдік қасиет, дәмді, сусын, тәбет, жағымды

Бақылау жұмысы

барлық сөздер

қайталау