Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
УМК каз яз.doc
Скачиваний:
100
Добавлен:
13.03.2015
Размер:
1.96 Mб
Скачать

Ү модульдегі грамматикалық тақырыптарға глоссарий.

Түрлері (Типы)

Мысалдар (Примеры)

Тұлғасына қарай

(По способу образования)

1. Негізгі

(Непроизводные)

оқы (читай), жаз (пиши), бар (иди), кел (приходи), бер (дай)

2. Туынды

(Призводные)

тұзда (соли), гүлде (цвети), ойна (играй), ойла (думай), кешік (опоздай)

Мағынасына қарай

(По значению)

1. Негізгі

(Основные)

ал (бери), қал (останься), көр (смотри), сөйле (говори), әкел (принеси)

2. Көмекші

(Вспомогательные)

бол (быстрей), әкет (унеси), тұр (вставай), шық (выйди)

Объектіге қатынасына қарай

(По отношению к объекту)

1. Салт

(Непереходные)

бар (иди), кел (приходи), отыр (сиди), жүр (ходи), жап (закрой)

2. Сабақты

(Переходные)

жаз (пиши), ал (бери), бер (дай), айт (скажи), аш (открой), жап (закрой)

Іс-әрекеттің орындалуына қарай

(По отношению к результату действия)

1. Болымды

(Положительные)

бар (иди), кел (приходи), оқы (читай), жаз (пиши)

2. Болымсыз

(Отрицательные)

барма (не иди), барған жоқ (не ходил), келген емес (не приходил)

Құрамына қарай

(По составу)

1. Дара

(Простые)

жаз (пиши), оқы (читай), ойна (играй), гүлде (цвети)

2. Күрделі

(Сложные)

барып кел (сходи), кіріп шық (зайди), келіп кет (приходи), алып бар (отнеси), алып қайт (принеси на обратном пути)

Туынды етістіктің жасалуы

Жұрнақтар (Суффиксы)

Мысалдар (Примеры)

1. -ла, -ле

-да, -де

-та, -те

ой (мысль) – ой+ла (думай)

шеге (гвоздь) – шеге+ле (прибей гвоздь)

тұз (соль) – тұз+да (соли)

гүл (цветок) – гүл+де (цвети)

іс (дело) – іс+те (делой)

2. -лас, -лес

-дас, -дес

-тас, -тес

ақыл (ум) – ақыл+дас (посоветуйся)

бір (ожин) – бір+лес (объединяйся)

көмек (помощь) – көмек+тес (помоги)

3. -а, -е

ат (имя) – ат+а (назови)

түн (ночь) – түн+е (заночуй)

4. -қар, -кер

-ғар, -ғер

бас (голова) – бас+қар (воглавь)

ес (память) – ес+кер (запомни)

5. -ар, -ер

ақ (белый) – ағ+ар+у (белеть)

көк (зеленый) – көг+ер+у (зеленеть)

Негізгі әдебиет: 1. [1.7. 5] 2 [1.7. 27]

Қосымша әдебиет:1. [1.7. 8] 2. [1.7. 27]. 3. [1.7. 15] 4.[1.7.20]

Vі модуль. Әдеп ережелері

ХІ-ХІІ апта. 31-36 – кредит-сағат.

кредит-сағаттар

тақырыпшалар

лексикалық минимум

грамматика

11-12

апта

Мәдениет туралы

ұлттық мәдениет,

ұлттың дәстүр,

айғақтау,

зиялы,

адамгершілік, имандылық,

жанашырлық,

біліктілік,

ақиқат,

шындық

Етіс

Телефонмен сөйлесу. Жатақханада. Мен білім алатын оқу орны.

жатақхана, бөлме, жағдай, кең, жарық, шақырайын, сенбілік, телефон шалу

Білімдіден шыққан сөз. Өнегелі өмір

өзіндік сипат-қасиеттер,

қарапайымдылық,

кішіпейілдік,

кеңпейілділік,

меймандос,

балажандық,

төзімділік

ысырап ету,

жүзің жарқын, жаның жомарт

Мерекелер. Құттықтаулар.

қуаныштымын,

күтемін,

денсаулық, бақыт, еңбекте табыс,

қазір шақырайын

Бақылау жұмысы

барлық сөздер

Қайталау

Тақырып: Мәдениет туралы

Адамзаттық ұлы мәдениеттің негізін сан түрлі, сан бояулы ұлттық мәдениеттер құрайды. Ал ұлттық мәдениет негізін сол ұлттың дәстүрлі тарихи мәдениетінен іздейді.

Мәдениет – кең ұғымды, мол пішінді, терең мазмұнды дүние.

Мәдениет дегеніміз – біздің Адам екенімізді айғақтайтын басты атрибут.

Мәдениет дегеніміз – адамгершілік, имандылық.

Мәдениет – ұлттың рухы.

Мәдениетке жанашырлық – туған тілге жанашырлық.

Мәдениет – білімде ғана емес, біліктілікте.

Мәдениет – зиялы деген атауда емес, иман ұялаған инабатты бетте.

Мәдениет – ақиқат пен шындықта.

Мәдениет – елді, халықты, ұжымды басқаруда емес, елді, халықты, ұжымды сыйлауда, олармен санасуда.

Мәдениет – баршамызға ортақ дүние. Ендеше, баршамыз жабылып, мәдениетті, төл мәдениетімізді көтеруге күш жұмсайық!

Тапсырмалар:

1. Жаңа сөздермен танысыңыз, оқыңыз, дұрыс жазыңыз:

Бояу

Мол пішін

Терең мазмұн

Имандылық

Рух

Жанашырлық

Иман ұялаған

Инабаттылық Ақиқат

Шындық

Ұжым

Сыйлау

Санасу

Күш жұмсау

2. Мәтінді мәнерлеп оқыңыз.

3. Мәдениет туралы пікірталас.

4. Сұхбаттасыңыз

5. Әдептілік, мәдениеттілік, білімділік туралы нақыл сөздерді жазып, біліп алыңыз.

6. Мәтіндегі тыныс белгілердің қойылуына көңіл бөліңіз

7. Мәдениеттілік туралы әңгімелеңіз.

Сұхбат-мәтіндер.

Сен қай тілде сөйлейсің?

- Сен үйде қай тілде сөйлейсің?

- Мен үйде қазақ тілінде сөйлеймін.

- Тағы қандай тілдерді білесің?

- Орыс тілін жақсы білемін, ағылшын тілін үйреніп жүрмін.

- Достарыңмен қай тілде сөйлесесің?

- Қазақ және орыс тілдерінде.

Телефонмен сөйлесу

– Алло! Бұл Жұмағазының пәтері ме?

- Иә.

- Ұлболсынмен сөйлесуге бола ма?

- Қазір шақырайын.

Құттықтаулар

- Алло! Бұл 74-16-29- ба?

- Иә, Сізге кім керек?

- Ләйлім үйде ме?

- Үйде, қазір шақырайын.

- Ләйлім, хал қалай? Мен Әлиямін.

- Сәлем, Әлия.

- Туған күніңмен құттықтаймын! Мықты денсаулық, бақыт, еңбекте табыс тілеймін.

- Рахмет, Әлия. Мен қуаныштымын.

- Екеуміз «Балмұздақ» кафесіне барайық.

- Жоқ, сен біздің үйге кел! Мен күтемін.

- Жарайды, онда қазір келемін.