29. Абвяшчэнне бнр.

У гады 1 сус вайны iдэя незалежнасцi прайшла эвалюцыю. У 1915 Вiльнi Антон i Іван Луцкевiчы стварылi Канфедэрацыю ВКЛ, палiтычную арганiзацыю, якая дамагалася ўтварэння Беларуска-Лiтоўстсай дзяржавы на федэратыўнай аснове. У 1916г. Антон Луцкевiч вылучыў iдэю Злучаных Штатаў ад Балтыйскага да Чорнага мораў цi Балтыйска-Чарнаморскай садружнасцi (экан. i палiт. супольнасцi незалежных дзяржаў — Бел., Лiт., Лат., Укр.). Фактычна гэта была мадэрнiзаваная iдэя адналення ВКЛ. У 1917г. група нацыян. дзеячаў на чале з Вацлавам Ластоўскiм - выступiла за поўную дзяржаўную незалежнасць Беларусi ў яс этнаграфiчных межах ( >прадстанiкоў нацыян. руху стаяла на пазiцыях атаномii Беларусi ў складзе Расiйска федэрацыi народаў). Усебеларускi з’езд у 5-18 снежнi 1917 года сфармуляваў iдэю БНР як аўтаномнай адзiнкi Расiйскай дэмакратычнай рэспублiкi.

Пасля падпiсання Брэсцкага мiру (Гер. Зах. Б.), выканачы камiтэт Рады Усебеларускага з’езда прыняў 9 сакавiка 1918г. ў Мн. 2 Устаўную грамату краiна абвяшчалася Беларускай Народнай Рэспублiкай. 25 сакавiка 1918 года была прынята 3 Устаная грамата, якой Беларусь абвяшчалася незалежнай i свабоднай дзяржавай, старыя дзярж. сувязi скасоўвалiся. Тэр. БНР – Магіл., Мiн., Грод., Вiлен., Вiцеб., Смален., Чарнiгаўскую i сумежныя часткi суседнiх губерняў, заселеныя беларусамi.

Легiтымнасць абвяшчэння БНР была фармальна пацверджана дэкрэтам Савета Народных Камiсараў Савецкай Расii ад 29 жнiўня 1918 года, якi скасоваў усе дагаворы i акты, заключаныя радам Р.І. з Прусii i Аўстрыi аб падзелах Р.П. Але стварэнне беларускай дзяржавы не ўваходзiла ў планы суседнiх краiн Р. i Пол. лiчылi яе часткай сваiх тэр., на часткi зямель Бел. прэтэндавалi: Лiтва, Украiна i Латвiя. Германiя не прызнавала акта 25 сакавiка, бо разглядала Беларусь як акупаваную расiйс. тэр. i заклад пад кантрыбцыю ад Расiйскай Савецкай Федэратыўнай Сацыялiстычна Рэспублiкi (РСФСР). Згодна з Брэсцкага дагаворам Берлiн абавязваўся не прызнаваць новыя дзяржавы на тэр. былой Р.І. без згоды ленiн. ўрада.

У кiранiцтве БНР узмацнiлiся пазiцыя прыхiльнiкаў збліжэння з Германiяй. 25 красавiка 1918г. яны ад iмя ўсёй Рады накiравалi тэлеграму германскаму iмператару Вiльгельму 2, у якой выказвалася шчырая падзяка за вызваленне Беларусi ад бальшавiкоў i заяўлялася, што добрую будучыню сваёй краiны яны бачаць “толькi пад апекай германскай дзяржавы”. Гэты зварот, якi стаў адной з прычын крызiсу рада БНР.

Акупацыйныя ўлады перадалi ў кампетэнцыю ўрада БНР гандаль, прамысловасць, сацыяльную апеку, асвету i культуру, а таксама знешнюю палiтыку. 1-ым незалежнасць БНР прызнаў урад Укр.Нар.Р., пасля Фiнляндыяй, Эстонiяй, Латвiяй, Лiтвой, Чэхаславакiяй.

Паражэнне Германii на Заходнiм фронце i скасаванне Брэсцкага даг-ра аслабілі пазiцый БНР. Яна не магла супрацьстаяць нацiску Савецкай Расii i Польшчы. Урад Антона Луцкевiча ў лiстападзе 1918 года вёў перамовы з ленiнскiм урадам, быў гатовы ўвесцi на Беларусi савецкую канстытуцыю i ўстанавiць з РСФСР федэратыўную сувязь пры ўмове прызнання Савецкай Расiяй незалежнасцi БНР. Аде гэтая прапанова не была прынята Маской. Спадзяваннi рада БНР на Польшчу таксама аказалiся марнымi. Урад Юзафа Пiлсудскага не прызнаваў права Беларусi на дзяржаўную незалежнасць.

У снежнi 1918 года ўрад БНР пераехаў з Мiнска ў Вiльню, а потым у Гродна. У сакавiку 1919 года ён выехаў у Берлiн, дзе перайшоў на эмiгранцкае становiшча. Урад БНР на эмiграцыі (у 1919—1923 гады яго ўзнач. Ластоскi) актыўна выступа супраць Рыжскага мiрнага дагавора памiж РСФСР i Польшчай, якi быў заключаны 18 сакавiка 1921 года. Прадстаўнiкi БНР патрабавалi ад Савецкай Расii i Польшчы прызнання незалежнасцi БНР. Урад БНР звярнуўся да - краiн Антанты, Прыбалтыкi, Скандынавii i Германii, Лiгi Нацый. Пад націскам урада БССР Берлінская бел. канферэнцыя (кастрычнік 1925г.) прыняла раш. аб роспуску ўрада БНР. (Серада, Варонка, Смоліч, Крачэўскі, Захарка,Лёсік).