2. Сац.-паліт. І экан. Развіццё бел. Зямель у 9-першай палов. 13 ст.

Утв. Старажытнарускай дзяржавы (К. Р. др.пал.9 -пер.пал.10 – да пач. 13 ст.). Прычын утварэння: 1. узнікненне у 8-9стст. тэр-паліт. аб’яднанняў – племянных саюзаў усходніх славян – палян, драўлян, севяран, крыв., дрыгав., радзім. і інш. 2. Сац.-экан. – разв. земляроб, жывелаг, рамяств, і гандлю. 2.Унутрыпаліт. разв. усходнеслав. зям – пераадоленне княжацкіх усобій. 3. Знешнепаліт. абставіны – абарона слав. зям. ад набегаў авараў, печанегаў, полаўцаў. Паўночны саюз княжанняў (наўгародскія славяне, крывічы і фінскае племя) у 862г. запрасілі правіць у Ноўгарадзе варага Рурыка. Пераемнік Рурыка князь Алег (879-912) авалодаў Кіевам і пашырыў уладу на ўсходне- славян. плям., што жылі ў сярэд. Падняпроўі. Алег і сын Рурыка князь Ігар (912-945) былі першымі кіёўскімі князямі, якія падпарадкавалі сваёй уладзе амаль усе племяныя княжанні ўсходніх славян. Княгіня Вольга. Найбол. магутн. К.Р. дасягнула пры Уладзіміры Святаслававічы (980-1015) 980г- захв. Полоцк і Яраславе Мудрым (1019-1054). У30-я гг. 12ст. К.Р. канчаткова раскалолася.

Самае маг. на тэр. Б. дзяржаўнае ўтварэнне ўсходніх славян Полацкае княства (862). 1-м гіст. вядомы князь – Рагвалод: яго дачка Рагнеда – кіеўскі князь Яраполк – наўгародскі князь Уладімір. 980г.- Рагнеда прымусова пайшла замуж за Уладзіміра. Уладзімір падманам забіў свайго брата Яраполка і стаў кіеўскім князем. Пры Уладзіміры – росквіт К.Р. Узмацненне Полацкага княства адбылося ў 11 ст. пры сыне Ізяслава (?-1001), полацкім князю Брачыславе (1003-1044), Усяслаў Чарадзей (1044-1101). Усяслаў імкнуўся захапіць землі па-за межамі Полац. кн. Не здолеўшы захапіць Пскоў, ён захапіў і абвараваў Ноўгарад. За гэта трое сыноў кіеўскага князя Яраслава Мудрага спалілі Менск: - 3 сакавіка 1067г. бітва на р.Нямізе- Усяслаў накіраваўся на перамовы, але кіеўскія князі парушылі сваю клятву – захапілі Усяслава ў палон. Яго вызвалілі у час паўстання ў Кіеве і абвясцілі вялікім князем кіеўскім. Пры ім Пол. кн. дасягнула найвыш. уздыму. Пасля смерці Усяслава – перыяд феадальнай раздробленасці. Дзярж. лад: - княжацка вечавы. Пол. кн. межавала на ўсходзе з Смаленскім кн., на поўдні з Тураўскім кн. (утв. на аснове племянога кн-ня дрыгацічоў у к.10ст.)

Сац.-экан. прыкметы ўтварэння раннефеад. дзярж.: 1. Зараджэнне феадальнага гаспадарчага ўкладу 2. Вотчынае і паместнае землеўладанне 3. Збор даніны 4. Рассслаенне грамадства на “вярхі” і “нізы”. Пераход ад падсечна-агнявога да ворыўнага земляр. Быў звязаны з пераходам ад родавай да суседскаў(сельскай) абшчыны. Соц-эк. разв. с 9 в. у вост. сл. - интенсив. процес формир. феод. отнош. - такие отношен к-е основ. на част. соб-ти на землю и неполной собст-тью на работ-ков - кр-н. Верховн. собств-ом земли в раннефеод гос-ве Киев Руси, куда вошли и земли Б.- был Велик. князь. Феодалы получ.от него во влад. земли за службу. Они давали землю кр-нам к-е попад. в зависим-ть - экон. и личную. Первонач. повинностью была дань (мех, мёд, рыба, грибы), но с ростом производ-ти труда в кр-ком хоз-ве - оброк продуктом, денеж. оброк, барщина. Кроме экон. феодалы стрем, установ личную завис-сть. Уже в Русск. Правде Ярослава Мудрого встреч. личн. зависим. Крест-не в это время жили общинами (сущ. круговая порука), Гаспадарчае жыццё ў 10-13ст. х-ся ўзнікненнем гарадоў - после отделен ремесла и торговли от землед. Гродно в Ипать. л-си под 1128г. Возникали - как 1-крепости (Гр., Новогр, Браслав). 2-центры администрат и хоз. жизни земледел. округов (Изяслав, Борисов). 3-бывш. племен. центры (Полоцк, Туров).

Со 2/п 11 в. К. Р. - феод, раздр. Одним из первых обособил Полоцк 1044-1101 – ВсеславЧародей. Активная внешняя п-ка. войны с Кие­вом (3 марта 1067 на р. Немига), в 1068г. - неск месяц. в Киеве. Вскоре из К.Р. нач. вых и др. бел земли. Период феод, раздр-ти 2/п. к.11-н.12в. Гроднен.. Новогр., Волков., Пинск., Туров (во вт. пол.12в) 12в.-Пол. и Витеб. кн-ва в зависим от Смолен.