18.Шегерімдер түрлерін атаңыз?

Шегерімдер деп салық заңнамасына сәйкес шегерімге жатпайтын шығыстарды қоспағанда, табыс алуға бағытталған қызметті жүзеге асырумен байланысты салық төлеушінің шығыстарын айтады. Шегерімдерді салық төлеуші өзінің табыс алуға бағытталған қызметіне байланысты шығыстарды растайтын құжаттары болған кезде жүргізеді. Бұл шығыстар болашақтағы кезеңдердің шығыстарын қоспағанда, олар нақты жүргізілген ХҚЕС және бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептеме туралы ҚР заңнамасының талаптарына сәйкес анықталатын болашақтағы кезеңдердің шығыстарын қоспағанда, олар іс жүзінде жүргізілген салық кезеңінде шегерілуге жатады. Болашақтағы кезеңдердің шығыстары олар катысты болатын салық кезеңінде шегерімге жатады.

Салықтық шегерім түрлері:

• өткізілген тауар;

• көрсетілген қызмет;

• істелінген жұмыстар бойынша шығындар, оның ішінде:

1)ТМҚ бойынша;

2)тіркелген активтер бойынша;

3)еңбекақы төлеу бойынша;

4)төленген күмәнді міндеттемелер бойынша;

5)күмәнді талаптар бойынша;

6)іс-сапар шығындары б/ша;

7)сыйақы б/ша;

8)теріс бағамдық айырма б/ша;

9)әлеуметтік төлемге жұмсалған шығыстар б/ша;

10)сақтандыру сыйақылары б/ша;

11)тіркелген активтерді жөндеуге жұмсалған шығындар б/ша;

12)бюджеттен төленген салық б/ша;

13)өкілдік шығындар б/ша;

14)салық төлемдерінің түрі б/ша;

15)басқа да шығ.бойынша.

Бюджетке төленетін салықтар бойынша шегерімдерге келесі салықтар жатады:

• жер;

• мүлік;

• көлік;басқа да төлемнің барлығы;

• әлеум.салық

Табиғи монополия субъектілері шеккен ысыраптар ҚР-ң заңнамасында белгіленген нормалар шегінде шегерімге жатқызылады. Егер шығыстар-ң бір және сол түрі шығ-ң бірнеше баптарында көзделсе, онда көрсетілген шығыстар салық салынатын табыстың есебін жасаған кезде бір ақ рет шегерімге жатқызылады.

Шегерімдерден кейінгі алынған салық салынатын табыс түзетуге - есепті сапық кезеңіндегі табыстың немесе шегерімнің мөлшерін бұрын танылған табыстың немесе шегерімнің сомасы шегінде ұлғайтуға немесе азайтуға жатады.

19.Өткізілген тауарлар (істелінген жұмыстар, көрсетілген қызметтер) бойынша шегерімдерге не жатқызылады?

Салық төлеушінің табыс алуға бағытталған қызметті жүзеге асыруға байланысты шығыстары салық салынатын табысты айқындау кезінде шегерімге жатады. Шегерімдерді салық төлеуші өзінің табыс алуға бағытталған қызметіне байланысты шығыстарды растайтын құжаттары болған кезде жүргізеді. Бұл шығыстар, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және ҚР-ң бух. есеп және қаржылық есептілік туралы заңнама-ң талаптарына сәйкес айқындалатын болашақтағы кезеңдердің шығыстарын қоспағанда, олар іс жүзінде жүргізілген салық кезеңінде шегерімге жатады. Болашақтағы кезеңдердің шығыстары олар қатысты болатын салық кезеңінде шегерімге жатады. Шегерімдерді салық төлеуші өзінің табыс алуға бағытталған қызметіне байл. шығыстарды растайтын құжаттарыболған кезде жүргізеді. Бұл шығыстар болашақтағы кезеңдердің шығыстарын қоспағанда, олар нақты жүргізілгенхалық аралықкаржылық есептеменің стандарттарына жәнебухгалтерлікесеп пен қаржылық есептеме туралыҚР заңнама-ң талаптарына сәйкес анықталатын болашақтағы кезеңдердің шығыстарын қоспағанда, олар іс жүзінде жүргізілген салық кезеңінде шегерілуге жатады. Егер шығыстар бірнеше шығын баптарында көрсетілсе, салық салынатын табысты есептегенде бұл шығындар бір рет қана шегерімге апарылады. Сонымен қатар шегерімге ұйымның айыппұлдары мен өсімпұлдары жатады. Алайда бюджетке төленетін айыппұлдар мен өсімпұлдар шегерімге жатқызылмайды.Оған өткізілген тауар, қызмет, жұмыс бойынша шығындар және басқа да шығындар, оның ішінде:Тауарлы-материалдық қорлар бойынша;Тіркелген активтер;Еңбекке ақы төлеу;Төленген күмәнді міндеттемелер бойынша; Сыйақы бойынша, т.б. жатады. Соның ішінде өткізілген тауарлар б/ша шегерімдерге келсек. Бұл бөлім шығыстары жалпы шегерім-ң 60-90 құрайды. Шығындарды анықтау үшін Қорлар 1300 бөлімше шот-ы (1310, 1330, 1340), 7000-шоты (7010, 7110, 7210, 7300, 7400) деректері б/ша іріктеу жүргізу арқ. Анық-ды. Тауар-ды өндіруге кеткен шығ-ға төленген уақытына қарамастан, сол уақытқа қатысты, сол есептік кезең-гі шығ-р қосылады. Болашақ кезең шығындары 1620 шотында есептеледі. Салық төлеуші-ң шығыстары Қорлар б/ша 2 ХҚЕС және ҚР-ң бух. Есеп және қаржылық есептілік туралы Заңы арқылы танылады. Өткізілген тауарлар, орындалған жұмыстар б/ша шығыстар 100.08.нысаны салық есептілігін толтыру арқ айқындалады. Онда мыналар көрсетіледі: 1) жолдың реттік номері; 2) салық төлеуші-ң тіркеу номері; 3) ҚҚС төлеуші болып табылмайтын салық төлеуші контрагент-ң бизнес сәйкестендіру номері; 4) резидент емес контрагенттің резиденттік ел-ң коды; 5) резидент емес контрагенттің резиденттік ел—гі салықтық тіркеу номері; 6) шығыс түр-ң коды келесі қызметтер б/ша бөлінеді:

1. Қаржы қызметтері;

2. Жарнамалық қызметтер;

3. Консультациялық қызметтер;

4. Маркетингтік қызметтер;

5. Дизайнерлік қызметтер;

6. Инжинирингтік қызметтер;

7. Өзгелер.