Сүзлекчә

агуланырга – отравиться

ашлама – удобрение

бизгәк – лихорадка

бихисап – бесчисленно

гадәттән тыш – чрезвычайное

дистә ел – десятилетие

киек – дичь

киңәшмә - совещание

корылык – засуха

көнчелек – зависть

күмер – уголь

масаю – зазнаться

матдә - вещество

нурланыш – облучение

сазлык – болото

сулык – водоем

сусаклагыч – водохранилище

сәнәгать – промышленность

таләп – требование

тыгыз – тесно

ышандыргыч – убедительно

энә карагы – стрекоза

янгын - пожар

яра – рана

үтенеч – просьба

җыйнак – аккуратный, небольшой

РУССКО-ТАТАРСКИЙ СЛОВАРЬ

Авиастроительный район – Авиатөзелеш районы

авторитет – абруй

аккуратность - пөхтәлек

Альметьевск - Әлмәт

ангел - фәрештә

бабочка – күбәләк

бедствие – афәт

безопасность – куркынычсызлык

безумие – акылсызлык

берег – яр

беседа - әңгәмә

беспечный – гамьсез

беспокоить - борчырга

беспокоиться - хафага төшү

бесчисленно – бихисап

библиотека - китапханә

благодарный – рәхмәтле

благославить – фатиха бирү

близкий – якын

блины – белен

болезнь – чир, авыру

болото – сазлык

больница - хастаханә

больной – авыру

Бугульма - Бөгелмә

бумага – кәгазь

буря – давыл

бык – үгез

Вахитовский район – Вахитов районы

век – гасыр

великий – даһи

Великобритания – Бөек Британия

величественный – мәһабәт

вера - ышаныч

вечер - кич

вещество - матдә

вещь – әйбер

взгляд - караш

вздыхать – көрсенү

вид – төр

видеть - күрергә

вино – шәраб

влияние – тәэсир

внимание - игътибар

внимательный - игътибарлы

водоем – сулык

водохранилище – сусаклагыч

возвышенность – калкулык

возможно – ихтимал

возможность - мөмкинлек

волна – дулкын

воля - ихтыяр

волшебный – тылсымлы

вообще – гомумән

ворота – капка

воспоминание – истәлек

восток – көнчыгыш, шәрык

восход солнца – кояш чыгу

врач - табиб

время – вакыт

всегда - һәрвакыт

Высокая Гора – Биектау

выставка - күргәзмә

выпускной – чыгарылыш

вязать - бәйләргә

глубокий – тирән

гибель – һәлакәт

глина – балчык

говядина - сыер ите

год - ел

голова - баш

гора – тау

горе – кайгы

горло – тамак

город - шәһәр

государство - дәүләт

гриб - гөмбә

грива – ял

группа – төркем

давление – басым

день - көн

деньги – акча

деревня - авыл

десятилетие – дистә ел

детство – балачак

дичь – киек

дождливый – яңгырлы

долг – бурыч

дом – йорт, өй

донос - әләк

дорого – кыйммәт

драгоценность – асылташ

дрова–утын

дружный - тату

Европа – Аурупа

единый – бердәм

ель – чыршы

естественно – табигый

жаворонок – тургай

жарко – эссе

жеребенок – колын

жеребец – айгыр

животновод – терлекче

зависть – көнчелек

задерживать – тоткарлау

зазнаться – масаю

закаляться – чыныгу

занятие – шөгыль

запад – көнбатыш

заповедник – тыюлык

запрет – тыю

заржать - кешнәп җибәрергә

засуха – корылык

заход солнца – кояш бату

звенит – чыңлый

Зеленодольск - Яшел Үзән

зеленый - яшел (превосходная степень - ямь-яшел)

зерно – бөртек

знак – билге

знаменитый – мәшһүр

значение – әһәмият

знобить - калтырата

золото – алтын

зритель – тамашачы

и - вә

известно – мәгълүм

изменение – үзгәреш

изящный – нәзакәтле

или - әллә

инвалид – гарип

инициатор – әйдәп баручы

интерес – мәнфәгать

искренний – ихлас

искусствовед – сәнгатькәр

использовать - файдаланырга

испорченност ь – бозыклык

испытание – сынау

истина – хакыйкать

кажется – ахрысы

Каир - Каһирә

камень - таш

карандаш - каләм

карта – харита

квартира - фатир

Кировский район – Киров районы

кладбище – зират

книга - китап

коварство – мәкер

ковер - келәм

кожа – күн

колбаса – казылык

количество – микъдар

колокольчик - кыңгырау

колледж - көллият

конечно - әлбәттә

конфликт – низаг

копыто – тояк

коса – чалгы

кочевой - күчмә

красивый - чибәр

крест – тәре

кровь – кан

крыша - түбә

кто-то – кемдер

кузнец – тимерче

курица - тавык

лапти - чабата

ласточка – карлыгач

легенда – риваять

лепесток – таҗ

лекарство – дару

лесничий – урман каравылчысы

лестница - баскыч

лён – җитен

ливень –ишеп яңгыр яву

лихорадка – бизгәк

лицом к лицу – йөзгә-йөз

личность – шәхес

ломит – сызлый

луг – болын

лук - суган

луна – ай

литература – әдәбият

материальный – матди

мебель - җиһаз

международный - халыкара

мелкий – 1) вак, 2)сай

мемориаль – мигъмари

местное население – җирле халык

местный – җирле

месть – үч

месяц - ай

мечта – хыял

милосердие – шәфкать

милостыня - садака

минарет – манара

мир – җиһан, дөнья

может – бәлки

молитва - дога

молоко – сөт

морковь – кишер

морщина – җыерчык

Московский район – Мәскәү районы

мочалка – мунчала

мутный – болганчык

мучаться – иза чигү

мычит – мөгри

Набережные Челны – Яр Чаллы

наблюдательный - күзәтүчән

наверное – мөгаен шаг – адым

награждать - бүләкләргә

наклониться - сыгылырга

наконец – ниһаять

налог – салым

напряженность – киеренкелек

наследство – мирас

наставление – үгет-нәсихәт

наставник – остаз

наука – фән

не берите - алмагыз

неожиданно - көтмәгәндә

непрерывно – өз лексез

Нижнекамск - Түбән Кама

Ново- Савиновский район – Яңа Савин районы

новость - яңалык

нож – пычак

ночь - төн

нужно купить- алырга кирәк

нужный -кирәкле

обезумевшый – шашкан

обеспечить – тәэмин итү

обжигать – яндырырга

обижать – кимсетергә

облучение – нурланыш

обмен – алмашу, алыш-биреш

образование – мәгариф

образоваться – хасил булырга

обращение – әйләнеш

общественный - иҗтимагый

общий – уртак

объединенный – берләшкән

объявть –игълан итәргә

овощ - яшелчә

овощевод - яшелчәче

овца – сарык

оглобля - тәртә

ограда – чардуган

огурец – кыяр

одинаковый - бертөрле

одновременно –бер үк вакытта

одноклассник - сыйныфташ

одобрить - хуплау

озеро – күл

окрестность – тирәлек

окружающая среда – мохит

опоздавший – кичеккән

опоздать - соңга калырга

опыт - тәҗрибә

организация - оешма остановка - тукталыш

орган – әгъза

Организация объединенных наций – Берләшкән Милләтләр оешмасы

орех – чикләвек

особенность – үзенчәлек

освидетельствование – таныклык

ответственность - җаваплылык

отдел кадров – кадрлар бүлеге

открыться - ачылырга

отношение - мөнәсәбәт

отравиться – агуланырга

ослепнуть - сукыраерга

особенно – аеруча

официальный – рәсми

очень жаль - бик кызганыч

палач – җәллад-палач

памятник –һәйкәл

память – хәтер

парус – җилкән

пасмурный – болытлы

пасынок – үги ул

переживание – кичереш

персидский – фарсы

петь - җырларга

печатный – басма

пещера - мәгарә

писатель - язучы

пленник – тоткын

плетка – камчы

плод – җимеш

плот – сал

плотник – балта остасы

площадь Свободы – Ирек мәйданы

по-английски - инглизчә

победа – җиңү

поговорка – әйтем

погода –һава торышы

подвергаться – дучар ителү

поддержать – ярдәм кулы сузу

пожар – янгын

позор – хурлык

поколение – буын

полотенце – сөлге

пользоваться - куллану

помещик – алпавыт

помощь - ярдәм

помогать - булышырга

поправляться – савыгу

попрошайничать – хәер эстәү

порог - бусага

портной – тегүче

по-русски – русча

поручение - йөкләмә

последний – соңгы, ахыргы

постоянно – даимән

посуда - савыт-саба

пот – тир

по-татарски – татарча

по-твоеу - мсинеңчә

потребность – ихтыяҗ

почтенный – мөхтәрәм

поэт - шагыйрь

пояс – пута

правительство – хөкүмәт

право – хокук

правовед - хокукчы

превращать - әйләндерергә, әверелдерергә

предложить – тәкъдим итү

предпринематель – эшмәкәр

представление – тамаша

преимущество – өстенлек

преследовать – эзәрлекләү

преступление – җинаять

привлечь – җәлеп итү

Приволжский район – Идел Буе районы

привычка – гадәт

придумать - уйлап табу

признак - билге

призыв – чакырылыш

приказ - боерык, әмер, фәрман

пример – мисал

принимать - кабул итәргә

приравнять - тиңләү

причина – сәбәп

провожать – озату

продвигать – алга этәрү

проем – уем

проклятие - каһәр

промышленность – сәнәгать

просвещение - мәгърифәт

просторный – иркен

просьба – үтенеч

профессия – һөнәр

прямоугольный – турыпочмаклы

пустой – буш

пустыня – чүл

пыльный - тузанлы

раб – кол

работа - эш

рабыня – кәнизәк

развитие – үсеш

разговаривать - сөйләшергә

разориться – бөлү

разум – зиһен

разъяренно – ярсып

рай - җәннәт

раковина – кабырчык

рана – яра

рано - иртә

распространен – киң таралган

расстояние – ара

растительное масло – үсемлек мае

растрепать – тузгытырга

ребенок - бала

регистрировать – теркәү

редактор - мөхәррир

результат - нәтиҗә

ремесленник – һөнәрче

репка – шалкан

речь –сөйләм

решаться – тәвәккәлләү

решающий – хәлиткеч

решение – карар решетка - рәшәткә

решительный - тәвәккәл

рисовать - рәсем ясарга

родом – чыгышы белән

роскошный – зиннәтле

рукопись – кулъязма

рябина – миләш

самостоятельный – мөстәкыйль

сверкать - җемелдәргә

свет – яктылык

сверток – төенчек

свинина – дуңгыз ите

сводник – димче

свойственный – хас

святой – изге

сейчас - хәзер

секретарь – сәркатип

село – авыл

семена – орлык

сено – печән

сердце – өйрәк

серебро - көмеш

сила – көч, гайрәт

скорая помощь – ашыгыч ярдәм

скорость – тизлек

скромность – тыйнаклык

следить - күзәтергә

сливочное масло - ак май

слобода - бистә

слуга – хезмәтче

случай – очрак

смелый - кыю

смерть - үлем

сметана – каймак

собрание – җыелыш

событие – вакыйга

совершенствоваться - камилләшергә

совесть – вөҗдан

совет – киңәш

Советский район – Совет районы

совещание - киңәшмә

соглашение - килешү

сожаление -үкенү

сокровище - хәзинә

солнечный – кояшлы

сосна – нарат

сотрудничество - хезмәттәшлек

спасать – коткарырга

специалист – белгеч

специально - махсус

способность – сәләт стол - өстәл

стабильность - тотрыклылык

ствол - кәүсә

стекло – пыяла

стена – дивар

стесняться – оялу, базмау

столица – башкала, пайтәхет

стопа – табан

стоя – басып, аягөсте

страдание – газап, михнәт

стрекоза – энә карагы

строитель - төзүче

строительство - төзелеш

суд - мөхкамә снова – кабат

сутки – тәүлек

сущность – асылы

сходить – барып килергә

счет – хисап

США – АКШ

съездить- барып килергә

сыйныф - класс

телохранитель - тән сакчысы

терпеливый - сабыр

терпение - түземлек

тесно – тыгыз

тетрадь – дәфтәр

теплый –җылы

тишина – тынлык

тонкий – нечкә, нәзек

топор - балта

торговец – сәүдәгәр

трава – чирәм

трагический - фаҗигале

требование – таләп

требовать – таләп итү, даулау

тревога – шом

трон - тәхет

трудность – кыенлык

трудовая книжка – хезмәт кенәгәсе

тырыш - прилежный

тысячелетие – меңъеллык

тяжесть – авырлык

тяжёлый - авыр

убедительно - ышандыргыч

уважает - хөрмәт итә

уважение - хөрмәт

углубленно - тирәнтен

уголь – күмер

угощать - сыйларга

угрожать - янарга

удачный – уңышлы

удивительный – искиткеч

удобрение – ашлама

укреплять – ныгыту

улица - урам

уловка - хәйлә

умный - акыллы

унизить – мәсхәрә итү

уничтожить – юкка чыгарырга

управлять - идарә итү

упростить - җиңеләйтергә

урок – дәрес

усиливать - көчәйтергә

усилие – көч кую

устройство – җайланма

утро - иртә

ухо - колак

учебное заведение – уку йорты

ученик - укучы

финик - хөрмә

фрукты - җиләк-җимеш

характер – холык

хвалить - мактарга

хвост – койрык

хвоя - ылыс

хлопоты – мәшәкать

хозяин - хуҗа

холодильник - суыткыч

холодно – салкын

цапля – челән

цель – максат

цена – бәя

часто – еш через - аша

часть - өлеш, бүлек

человечный – кешелекле

черемуха – шомырт

черный - кара (превосходная степень - кап-кара)

четки – тәсбих

читать – укырга

чрезвычайный – гадәттән тыш

чувствовать - хис итәргә

шептаться – пышылдашу

шерсть – йон

шишка (сосны, ели) - күркә

школа - мәктәп

экзамен – имтихан

Экономика - икътисад

экономист - икътисадчы

этаж - кат

этика - әхлак

юг – көньяк

яблоня – алмагач

язык - тел

яма – чокыр

ясный – аяз