2. Кадер кичәсе намазы.

Төгәл генә билгеле булмаса да, рамазанның 27 нче кичәсе Кадер кичәсе буларак кабул ителгән.

Коръәни Кәримдә бу кичәнең фазыйләте ту­рында аңлаткан бер сүрә бар. Бу "Кадер" сүрәседер. Аллаһы Тәгалә бу сүрәдә Коръәни Кәримнең Кадер кичәсендә иңдерелүе, бу кичәнең мең айдан да хәерлерәк булуы, таң атканчы сәламәт-тыныч булуы, фәрештәләрнең һәм Рухның (Җәбраил) бу кичәне Җир йөзенә иңүе турында бәян иткән. Бу караштан Кадер кичәсе — мөбарәк кичәләрнең иң бөегедер.

Бу кичә Аллаһының рәхмәте бик мул булган бер кичәдер. Көндез ихтыяҗы булганнарга мөмкин кадәр ярдәм итәргә, авыз ачканда фәкыйрь-фөкараны ашатып-эчерергә, кичен Коръән укып, гыйбадәт кылып үткәрергә кирәк. Пәйгамбәребез (с.г.в.): "Кадер кичәсендә Аллаһы Тәгаләгә инанып һәм савабын Аллаһыдан көтеп, Кадер кичәсен гыйбадәт кылып уздырган кешенең Аллаһы Тәгалә эшләгән гөнаһларын кичерер",— дигән.

Рамазан аен ураза һәм башка гыйбадәтләр белән уздырган кешеләр өчен Кадер кичәсенең кыйммәте булган кебек, ураза тотмый башка гыйбадәтләрне үтәмәгән кешеләр өчен дә кадере бар. Чөнки бу кичә — Аллаһының рәхмәт һәм бәрәкәт ишекләре ачылган бер кичәдер. Бу кичә тәүбә итәргә теләгәннәр өчен бер форсаттыр.

Бу кичә өчен махсус бер намаз тәгаенләнмәгән. Ләкин мондый изге кичәдә гыйбадәт бик кадерле булганга күрә, 2 рәкәгатьтән алып 100 рәкәгатькә кадәр, намаз уку яхшы дип исәпләнә.

Коръән бу кичәдә иңгәнгә күрә, Коръән уку бик саваплы.

Пәйгамбәребез (с.г.в.) Гайшә анабызга (р.г.) бу кичәдә уку өчен ошбу доганы өйрәткән:

اَللَّهُمَّ إِنَّكَ عَفُوٌّ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنِّي

"Әллааһүммә иннәкә гафүввүн түхибүл-гафвә фәгъфү ганнии."

(Әй, Аллаһым! Син гафу итүчесең, гафу итүне сөярсең, мине дә гафу ит.)

3. Мигъраҗ кичәсе намазы һәм догасы.

Рәҗәб аеның 27 нче кичәсе — Мигъраҗ кичәседер. "Исра" сүрәсенең беренче аяте Мигъраҗ вакыйгасын аңлата. Пәйгамбәребез (с.г.в.) бу кичәдә кеше акылы кабул итә алмаслык бер рәвештә күкләрнең иң югары дәрәҗәсенә күтәрелгән. Биш вакыт намаз бу кичәдә фарыз кылынган. Мөбарәк бер кичә булганга күрә, унике рәкәгать намаз кылу яхшы дип санала.

Көндезен ураза тотып, кичен шушы намазны кылу тагын да саваплырак. Мигъраҗ кичәсе намазы шушы рәвешчә кылыныр: Ястү намазыннан соң төннең теләсә кайсы вакытында ике рәкәгатьтә бер сәлам бирү белән 12 рәкәгать намаз кылыныр. Һәр рәкәгатьтә "Фатиха"дан соң сүрә укылыр. Белгән кешеләргә Исра сүрәсеннән аятьләр уку бик яхшы дип санала. Сәлам биргәннән соң 100 мәртәбә:

سُبْحَانَ اللهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ أَكْبَرُ

"Сүбхәәнәллааһи вәл-хәмдү лилләәһи вә ләә иләәһә илләллааһү вәллааһү әкбәр."

(Мактау һәм тәсбих Аннан башка илаһ булмаган Аллаһыга хастыр. Ул һәр нәрсәдән бөектер), — дип әйтелә. 100 мәртәбә:

اَسْتَغْفِرُ اللهَ الْعَظِيمَ وَأَتُوبُ إِلَيْهِ

"Әстәгъфируллааһәл-газыйимә вә әтүүбү иләйһи."

(Бөек Аллаһыдан гафу сорыйм. Аңа тәүбә итәм),— дигәннән соң 100 мәртәбә

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا وَنَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ

"Әллааһүммә салли галәә сәййидинәә вә нәбиййинәә мүхәммәд",— дип салават әйтелер һәм намаз тәмамланыр, дога кылыныр.

4. Бәраәт кичәсе намазы.

Шәгъбан аеның 15 нче кичәсе — Бәраәт кичәседер. Гөнаһлар гафу ителә торган бер кичә буларак кабул ителгән. Бу кичә өчен дә махсус намаз юк. Ләкин кичәнең бер өлешендә гыйбадәт эчендә булу, нәфел намазлар уку саваплыдыр. Бу кичәдә укыла торган намазга "саләәтүл-хайр" — "хәер намазы" дип әйтәләр. Көндез мохтаҗларга сәдака бирү, кичәне гыйбадәттә уздыру бик саваплы.

5. Рәгаиб кичәсе намазы.

Рәҗәб аеның беренче җомга кичәсе — Рәгаиб кичәседер. Бу кичәдә Пәйгамбәребез (с.г.в.) бөек дәрәҗәләргә ирешкән.

Ике рәкәгатьтә бер сәлам биреп, унике рәкәгать намаз кылу мөстәхәбтер. Башка намазлардан соң укылган догалар кылыныр.

6. Духә намазы.

Нәфел буларак кылынган намазлардан берсе — духә намазы. Бу намаз, кояш бер сөңге буе күтәрелгәннән башлап, өйлә намазына ярты сәгать калганчы укыла.

Хәдисләрдән күренгәнчә, Пәйгамбәребез (с.г.в.) бу намазны һәрвакытта түгел, а сирәк кенә укыган. Аны ике яки сигез рәкәгать итеп тә кылырга мөмкин.

Шөкер намазы дип ният ителә. Бу намазның махсус догасы юктыр.

7. Күсүф намазы.

Пәйгамбәребез (с.г.в.) кылган намазларның бер­се — күсүф намазы. Кояш яки айның тотылуына күсүф дип әйтәләр.

Аллаһының Илчесе (с.г.в.) кояш, я ай тотылганда намаз кылуны васыять иткән. Кайбер ислам га­лимнәре бу намазны кылу кирәклеген сөннәт белән генә түгел, Коръән белән дә исбат ителүе турында сөйлиләр. Алар, моңа дәлил итеп, Фуссыйләт сүрәсенең 37 нче аятен китерәләр. Бу аятьтә Аллаһы Тәгалә шулай дигән: "Төн белән көн, кояш белән ай Аллаһы Тәгаләнең кодрәтенә дәлил булган аятьләрдер. Сез кояшка яки айга сәҗдә итмәгез, ләкин аларны яраткан Аллаһыга сәҗдә кылыгыз."

Пәйгамбәребез дә (с.г.в.): "Кояш һәм ай бер кешенең үлүеннән яки яшәвеннән чыгып тотылмас. Моңа карамастан, сез, кояш яки ай тотылуын күрсәгез, намаз кылыгыз, Аллаһыга дога итегез",— дигән.

Күсүф намазының хикмәте шулай аңлатыла:

"Кояш һәм ай, Аллаһ яраткан кануннарга буйсынып, хәрәкәт иткәндә бер кимчелек була, Аллаһы Тәгалә теләгән вакытта бу кануннарын үзгәртә яки бөтен нәрсәне бер мизгелдә юк итә ала. Кояш яки ай тотылуы кешегә шуны хәтерләтә. Аллаһының кешеләргә бүләк иткән бу тормышы өчен мондый вакытларда Аллаһыга рәхмәт тойгыларын белдереп намаз уку, дога кылу сөннәттер. Пәйгамбәребез үзе дә бу намазны укыган. Кояш яки ай тотылганда ике яки дүрт рәкәгать намаз укылыр. Бу намазда "Фатиха"дан соң белгән кешеләргә кояш яки ай белән бәйле булган аятьләрне уку яхшы булыр. Бу намазны ялгыз да, җәмәгать белән дә укылырга мөмкин.