- •Казан —2009
- •Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. Әлхәмдү лилләәһи раббил-гааләмиин, вәс-саләәтү вәс-сәләәмү галәә хайри халькыйһии мүхәммәдин вә әәлиһии вә сахбиһии әҗмәгыйиин. Кереш сүз
- •Беренче бүлек дога — гыйбадәтнең асылы
- •Доганың файдасы
- •Ничек дога кылырга?
- •Догамы? Сабырлыкмы?
- •Кайчан дога кылырга кирәк?
- •Кемнәрнең догасы кабул була?
- •Доганы ничек башларга кирәк?
- •Дога кылына торган урынның әһәмияте
- •Догабызның кабул булуын белә алабызмы?
- •Иң гүзәл дога — " фатиха" сүрәсе
- •Икенче бүлек коръәни кәримдә һәм хәдисләрдә килгән дога үрнәкләре
- •1. Адәм (г.С.) белән Һава анабызның җәннәттән чыгарылганда укыган догалары:
- •2. Нух галәйһиссәләмнең догасы.
- •3. Лут галәйһиссәләмнең догасы.
- •4. Ибраһим галәйһиссәләмнең догасы:
- •5. Йосыф галәйһиссәләмнең догасы.
- •6. Шөгаеб галәйһиссәләмнең догасы.
- •7. Муса галәйһиссәләмнең догасы.
- •8. Юныс галәйһиссәләмнең догасы.
- •9. Зәкәрия галәйһиссәләмнең догасы.
- •10. Гайсә галәйһиссәләмнең догасы.
- •11. Талут гаскәренең догасы.
- •12. Коръәни Кәримдә безгә өйрәтелгән кайбер догалар:
- •13. Пәйгамбәребездән (с.Г.В.) килгән догалар һәм изге теләкләр.
- •14. Хәзрәти Әбү Бәкернең (р.Г.) бер догасы:
- •15. Хәзрәти Гомәрнең бер догасы:
- •16. Хәзрәти Галинең бер догасы:
- •17. "Әсмәә-үл-Хүснәә" — Күркәм исемнәр.
- •Өченче бүлек гыйбадәт догалары
- •Фарыз намазлар.
- •Вәҗеп намазлар.
- •3. Сөннәт (нәфел) намазлар.
- •I. Азан һәм Камәт
- •II. Намазларда ният кылу
- •Иртә намазының сөннәте.
- •2. Иртә намазының фарызы.
- •3. Өйлә намазының элек сөннәте:
- •4. Өйлә намазының фарызы.
- •5. Өйлә намазының соңгы сөннәте:
- •7. Икенде намазының фарызы.
- •8. Ахшам намазының фарызы:
- •9. Ахшам намазының сөннәте.
- •10. Ястү намазының элек сөннәте.
- •11. Ястү намазының фарызы.
- •12. Ястү намазының соңгы сөннәте:
- •13. Витер намазы.
- •18. Тәравих намазы.
- •III. Намаз уку рәвеше, намаздагы сүрәләр һәм догалар
- •"Фатиха" сүрәсе:
- •"Курайиш" сүрәсе.
- •"Кәфирун" сүрәсе.
- •"Наср" сүрәсе.
- •"Ихлас" сүрәсе.
- •IV. Намазлардан соң укыла торган догалар
- •V. Җомга намазы һәм догасы
- •VI. Бәйрәм намазлары һәм тәшрик тәкбирләре
- •VII. Җеназа намазы һәм догалары
- •VIII. Башка нәфел намазлары һәм догалары
- •Тәһәҗҗүд намазы.
- •Кадер кичәсе намазы.
- •3. Мигъраҗ кичәсе намазы һәм догасы.
- •8. Тәхиййәтүл-мәсҗид (Мәчет бүләге) намазы.
- •9. Сәфәр намазы.
- •10. Хаҗәт намазы һәм догасы.
- •11. Тәсбих намазы.
- •12. Истихарә намазы.
- •13. Тәүбә намазы.
- •14. Яңгыр намазы.
- •Дүртенче бүлЕк Көндәлек тормышта укыла торган кайбер догалар
- •Иртән торгач укыла торган дога.
- •Таңга кергәндә укыла торган дога:
- •Бәдрәфкә кергәндә укыла торган дога:
- •Бәдрәфтән чыккач укыла торган дога:
- •Мәчеткә кергәндә укыла торган дога:
- •Мәчеттән чыкканда укыла торган дога:
- •Ишекләрне (эш урыннарын) ачып кергәндә укыла торган дога:
- •Эш башлаганда яисә эш вакытында укыла торган дога:
- •Өйгә кергәндә укыла торган дога:
- •Түшәккә ятканда укыла торган догалар.
- •Йоклаганда курыккан кеше укый торган дога:
- •Төнлә уянган кешенең укый торган догасы:
- •Матур төш күрү өчен укыла торган дога.
- •18. Иртән иртүк тору өчен укыла торган дога.
- •Аш догасы.
- •Әгәр бисмилләне әйтү онытылып, ашаганда искә төшсә, ошбу доганы укыла:
- •20. Яңа туган айны күргәч укыла торган дога.
- •21. Ураза тотучыларга авыз ачканда укырга мөмкин булган догалар.
- •22. Каберләрне зиярәт иткәндә укыла торган дога.
- •23. Кабер газабыннан саклауны сорап укыла торган дога:
- •24. Фәкыйрьлектән котылу өчен укыла торган дога.
- •25. Мул ризык сорап укыла торган дога.
- •26. Кайгы-хәсрәткә төшкән кешенең догасы.
- •27. Бәла-казага очраган кешене күргәндә укыла торган дога:
- •28. Авырулардан шифа табу өчен укыла торган дога.
- •29. Төчкергән кешегә әйтелә торган дога.
- •30. Зарарлы хайваннардан имин булу өчен укыла торган дога:
- •31. Иминлек, тынычлык сорап укыла торган дога:
- •32. Золымга каршы укыла торган дога:
- •33. Иман белән җан тәслим кылу өчен соңгы сулышны алганда укыла торган дога:
- •34. Үлем хәбәре ишеткәннән соң укыла торган дога:
- •35. Сәдака биргәч укыла торган дога:
- •37. Яшен белән күк күкрәгәндә укыла торган дога:
- •38. Яңгыр яуганда укыла торган дога:
- •39. Күз тиюгә каршы укыла торган дога.
- •40. Көзгедә үз йөзен күргән вакытта укыла торган дога:
- •41. Тиләвәт сәҗдәсе догасы.
- •42. Бәланең китүе өчен укыла торган дога.
- •43. Колак тавышланса укыла торган дога:
- •44. Дәрес хәзерләгәндә һәм имтиханга кергәндә укыла торган дога.
- •45. Юлга чыкканда укыла торган дога.
- •46. Шоферларның машиналарына язып тага торган догалары:
- •47. Зөфаф кичәсендә кияүнең кәләше янына кергәндә укыла торган дога.
- •48. Йөкле хатын укый торган дога.
- •49. Бала туган вакытта укыла торган дога.
- •50. Балага исем кушу.
- •51. Бала укырга киткәндә укыла торган дога.
- •52. Иген иккәндә укыла торган дога.
- •53. Эшчеләрнең эш башлаганда укый торган догасы:
- •54. Ачуланганда укый торган дога.
- •55. Хезмәт хакларын һәм тиешлесен алганда укыла торган дога.
- •56. Түрәләр янына барганда укыла торган дога.
- •57. Судьяларның мөһим карарлар кабул иткәнче укый торган догасы.
- •58. Хөкем ителгәннәрнең догасы.
- •59. Сугышка киткәндә укыла торган дога:
- •60. Матди һәм рухи дәрәҗәләргә ия булу-өчен укыла торган ике аять:
- •61. Саранлыктан саклауны сорап дога кылу:
- •62. Өй яки фатир сатып алып урнашканда укыла торган дога:
- •63. "Исме Әгъзам" догасы.
- •64. Солдатка озату догасы:
- •65. Хаҗиларны хаҗга озату догасы:
- •66. Базар догасы.
- •67. Кияү киендергәндә укыла торган дога:
- •68. Кияүнең кәләше янына беренче мәртәбә кергәндә укыла торган дога:
- •69. Тәҗдиди иман (иман яңарту) догасы.
- •70. Гомуми догалар:
- •Бишенче бүлек салават-шәрифәләр
- •Алтынчы бүлек имам вазифалары
- •Җомга хөтбәсе һәм догалары.
- •Ике зур бәйрәмдәге намаз.
- •3. Никах хөтбәсе һәм догасы.
- •4. Яңгыр догасы.
- •5. Хәтем догасы:
- •Җиденче бүлек тәүбә-истигъфар
- •"Ясин шәриф" сүрәсе
- •Кулланылган әдәбият
5. Йосыф галәйһиссәләмнең догасы.
Билгеле булганча, Йосыф (г.с.) Зөләйханың теләген үтәмәгәнгә зинданга ябылган. Зинданда чакта ул шундый дога кылган:
رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّا يَدْعُونَنِي إِلَيْهِ وَإِلاَّ
تَصْرِفْ عَنِّي كَيْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَيْهِنَّ وَأَكُنْ مِنَ الْجَاهِلِينَ
"Раббис-сиҗнү әхәббү иләййә миммәә йәдегуунәнии иләйһи вә илләә тәсъриф ганнии кәйдәһүннә әсъбү иләйһиннә вә әкүм-минәл-җәәһилиин."
(Әй, Раббым! Боларның мине өндәгән эшләреннән зиндан яхшырак, әгәр бу хатыннарның хәйләсеннән мине коткармасаң, мин аларга иярүче һәм җаһилләрдән булырмын.) ("Йосыф" сүрәсе, аять 33.)
Йосыф, беркадәр зинданда калганнан соң, Аллаһының аңа өйрәткән төш юрау белеме ярдәмендә аннан котылды. Шул вакыт ул болай дип дога кылды:
رَبِّ قَدْ أَتَيْتَنِي مِنَ الْمُلْكِ وَعَلَّمْتَنِي مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ فَاطِرَ السَّمَوَاتِ
وَ الْأَرْضِ أَنْتَ وَلِيّ فِي الدُّنْيَا وَ الْأَخِرَةِ تَوَفَّنِي مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ
"Рабби каде әәтәйтәнии минәл-мүлки вә галләмтәнии мин тәэвиилил-әхәәдииси фәәтыйрас-сәмәәвәәти вәл әръдый әңтә вәлиййии фид-дүньйәә вәл әәыйрати тәвәффәнии мүслимәүв-вә әлхикънии бис-саалихиин".
(Әй, Раббым! Син миңа мөлкәттән бер насыйп бирдең вә төшләрне юрау ысулын өйрәттең. Әй күкләрне һәм җирне Яратучы! Син дөньяда һәм ахирәттә минем ярдәмчем, мине мөселман буларак җанымны ал һәм мине салих, тәкъва бәндәләрең белән тоташтыр.) ("Йосыф" сүрәсе, аять 101.)
6. Шөгаеб галәйһиссәләмнең догасы.
Шөгаеб (г.с.) кавемен дингә өндәгәндә мәмләкәт һәм өлкәнең кайбер кешеләренә бу ошамаган һәм аларның диненә күчмәгән очракта аларны илләреннән куачакларын сөйләгәннәр. Аларга җавап итеп, Шөгаеб моның мөмкин түгеллеген белдергән һәм шулай дога кылган:
عَلَى اللهِ تَوَكَّلْنَا رَبَّنَا افْتَحْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ وَأَنْتَ خَيْرُ الْفَاتِحِينَ
"Галәллааһи тәвәккәлнәә раббәнәфтәх бәйнәнәә вә бәйнә кауминәә бил-хәккый вә әңтә хайруль-фәәтихиин."
(Без Аллаһыга тәвәккәл иттек. Әй, Раббыбыз! Безнең белән кавемебез арасында Син гаделлек белән хөкем ит, чөнки Син хөкем кылучыларның иң хәерлеседер.) ("Әгъраф" сүрәсе, аять 89.)
7. Муса галәйһиссәләмнең догасы.
Мусаның кавеменнән кайсыберләре бозауга табынгач, Аллаһ аларга көчле зилзилә бирде. Ул вакытта Муса (г.с.) шулай дога кылды:
قَالَ رَبِّ لَوْ شِئْتَ أَهْلَكْتَهُمْ مِنْ قَبْلُ وإِيَّايَ .... تُضِلُ بِهَا مَنْ تَشَاءُ
وَتَهْدِي مَنْ تَشَاءُ أَنْتَ وَلِيُّنَا فَاغْفِرْلَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنْتَ خَيْرَ الْغَافِرِينَ .
وَاكْتُبْ لَنَا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْأَخِرَةِ إِنَّا هُدْنَا إِلَيْكَ ...
"Каалә рабби ләү шиэтә әһләктәһүм миң каблү вә иййәәйә... Түдыйллү биһәә мәң тәшәә-ү вә тәһдии мәң тәшәә-ү. Әңтә вәлиййүнәә фәгъфир ләнәә вәрхәмнәә вә әңтә хайруль-гаафириин. Вәктүб ләнәә фи һәәзиһид-дүньйәә хәсәнәтәүв-вә фил-әәхыйрати иннәә һүднәә иләйик."
(Әй, Раббым! Теләсә идең, боларны һәм мине иртәрәк тә һәлак итәр идең... Син теләгәнеңне адаштырырсың, теләгәнеңне һидаятькә ирештерерсең. Син безнең вәлиебез-дустыбыз, безне кичер, безгә мәрхәмәт ит. Син гафу итүчеләрнең иң хәерлесе. Безгә бу дөньяда һәм ахирәттә дә яхшылык бир, без Сиңа кайттык.) ("Әгъраф" сүрәсе, аять 155-156.)
Муса галәйһиссәләмнең башка догасы:
Муса (г.с.) динен аңлату өчен Фиргавенгә китәчәк иде, ләкин телендә бер тотлыгу булганга кайгырды һәм шулай дога кылды.
"Раббишрах лии садерии вә йәссир лии әмрии вәхлүл гукъдәтәм-мил-лисәәнии йәфкаһүү каулии."
(Раббым! Күкрәгемне ач, киңәйт, эшемне җиңеләйт. Телемдәге төенне чиш — сүземне аңласыннар.) ("Таһә" сүрәсе, аять 25-28.)
Муса (г.с.) Мисырга киткәндә сугышып ятучы ике кешене күрде һәм гаугага ул да катнашты. Берсенә йодрык белән суккан иде, ул адәм үлде. Болай эшләгәненә үкенгән Муса шулай дога кылган:
رَبَّنَا إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي
"Раббәнәә иннии заләмтү нәфсии фәгъфир лии."
(Раббым! Мин үземә золым иттем, мине гафу әйлә.)
Хәзрәти Муса ачыккан иде. Кое янында хайваннарны эчергән кешеләргә ярдәм иткәннән соң, ял иткәндә шулай дога кылып ялварды:
رَبِّ إِنِّي لِمَا أَنْزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٍ
"Рабби иннии лимәә әңзәлтә иләййә мин хайриң фәкыйир."
(Раббым! Мин Синең миңа иңдерәчәк хәереңә мохтаҗмын.)
Хәзрәти Муса Фиргавен кешеләреннән качканда шулай дога кылды:
رَبِّ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ
"Рабби нәҗҗинии минәл-каумиз-заалимиин."
(Раббым! Мине бу залимнәрдән коткар.) ("Касас" сүрәсе, аять 16.)