Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
ГОСНИК.doc
Скачиваний:
7
Добавлен:
29.04.2019
Размер:
713.73 Кб
Скачать

69. Г.Ибраһимовның журналистик эшчәнлеге.

Аң”, Ирек, “Чулпан” газ-ры, “Безнең юл”, “Мәгариф” ж-н – оештыручысы. 25 газет, 20 ж-да даими яза. Аңарчы мәдрәсәләрдәге яшерен кулъязма матбугатта актив катнаша.

1906-1918 – иң актив чоры “Йолдыз” газ. Язмаларында рев-н-демок-к рух сизелә.

Вакыт”, “Тормыш”, “Идел” газ. басыла.

1913 “Аң” ж-лының җавап сәркатибе булып урнаша. Ж-лда әдәбият, сәнгать проблемаларын яктырту бн бергә иҗтимагый, социаль- политик һ фәлсәфи мәсьәләләрне дә яктыртырга уйлый. 1914 тә “Аң”ны ташлап Киевкә китә.

Татар-башкорт Респуб-сы төзү тур-да хыяллана, Ленин бн күрешеп сөйләшкән.

Уфада чыккан “Ирек”, Авыл халкы, Содат теләге, Көрәш, Аваз”да яза.

Совет чорында “Сугыш сафы”, “Эшче”, “Кызыл Армия”, “Кызыл яшьләр”, “Яшь ленинчы”, “Красная татария”дә исеме күренә,

350дән артык мәкалә иҗат итә

Фельетон да язгалый.

1911- “Вакыт” газ-да Ф.Кәриминең тарих дәреслегенә “Яңа әсәр”, дигән рецензиясен яза (тәнкыйть үрнәге).

1917Уфада Ф.Сәйфи бн “Ирек” газ.чыгара башлый. Абунәчеләре 7 меңгә җитә, бу заман өчен бик күп. 1917 дә “Ирек” бн “Солдат теләге” берләшеп “Безнең юл” газетасы чыга башлый.

1918 елда Халык Комиссарлары Советы янында Үзәк мөселман комиссариаты төзелә, рәисе М.Вахитов, урынбасары Г.Ибраһ. Петерб-та “Чулпан”газ. (интернациональ, социалистик) чыгара башл.

1921 –“Кавказ курортлары” д. мөхбирнамәсе чыга.

1922 – “Татарстан” ж-лында эшли башл.

1937 – гомере өзелә.

Ираһимов үзәк мөсеманнар коммисссариаты каршындагы татар теле газ-сы беренче с совет газетасы – “Чулпан” ред була. Анда совет власте кабул иткән карарлар басыла, аларны Иб-в аңлата. 19 елларда Урал, Кб, СЕбер якларын йөреп чыга, халык тормышын, кызыл армиягә мөн-н өйрәнә. Дошман тылында күргәннәреннән репортажлар яза.

70. Ф.Әмирхан – публицист.

1886 –Казан, Яңа бистәдә туа.

“Әль-Ислах”ның рәсми булмаган җит-се.

1905-1925 елларда имзасыз һ.имзалы 200дән артык публиц-к әсәре дөнья күрә.

“Кояш” газ.-ң идея җит-се, “Аң” ж-ын оештыруда катнаша.

Публ-к мәкаләләре бн тат. тормышындагы искелеккә, фанатизмга каршы көрәшүч-ң алгы сафында бара.

1901- “Иттихад” яшерен җәмгыяте “Әл-Мәгариф(1902-1904) ис. яшерен газета чыга. Редакторы Ф.Ә.

Тәрәккый” мәдрәсә газетын да терелтә.

Әл-Ислах”ны җитәкли. Бу дем-к яшьләр һ. алдынгы шәкертләр органы. Тукталуның сәбәбе – материаль кыенлык.

Ф.Ә. мәкалә һ. хикәяләрен күбрәк “Дамелла”, “Ташмөхәммәд” имзасы астында яза.

Йолдыз”, “Идел” бн хезмәттәшлек итә.

Кояш”та җаваплы сәркатиб, 1918гә кадәр җитәкли.

Яшен”, “Ялт-йолт” ж-да языша.

1920-1921 елларда “Кызыл Армия” газетында эшли.

Ф.Әмирхан “Казан.3 окт.”, “Мәтәгасип (тискәре, надан, фанатик) татарына ачык хат”, “Думалар” (цикл) иске карашлы картларның мәдр-ге яшьләрне черетеп яткырганнары тур-да сөйли.

Ф.Ә. жанрлар үстерелешендә зур роль уйный: баш мәкалә, теоретик мәкаләгә, газ.күзәтү, рецензия, фельетон, очерк һ. мондый җитди ж-р бн бергә җиңел хәрәкәтле жанр-н файдалана:

  • “Әл-Ислах”та “Зурлар бн мәдрәсәләр берләштерү хакында мөзәкәрә” интервьюсы,

  • Хат, матбугат күзәтүгә зур игътибар бирә (“Гәзитәләр галәменнән” – “Әл-Ислах”),

  • Мәкалә остасы, “Тел мәсьәләсенә бер караш” – “Әл-Ислах”

Ф.Ә. театр сәнг-ң реалистик юлдан үсүен бурыч итеп куя. Әд.-т-сән-ть үсешен тоткарлый торган әсәрләрне әдәби чүпләр өлешенә ташлый барырга тәкъдим итә.

Ф.Әмирхан “Тәрбиятел-әтфаль”(Балалар тәрбиясе)-милли журналның сәркатибы. Бу журналда бала-р өчен фәнни – попул-р әсәрләре, Андерсыннан тәрҗемәләре басыла.