- •Гісторыя як навука. Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі.
- •Перыядызацыя айчыннай і сусветнай гісторыі. Крыніцы вывучэння гісторыі Беларусі.
- •Бронзавы век на тэрыторыі Беларусі. Рассяленне індаеўрапейцаў.
- •Жалезны век на тэрыторыі Беларусі. Пачатак рассялення славян і славянізацыя балтаў.
- •Фарміраванне феадальных адносін і ўзровень сацыяльна-эканамічнага развіцця беларускіх зямель у IX – XIII стст.
- •Станаўленне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў усходніх славян. Кіеўская Русь.
- •Полацкае і Тураўскае княствы ў іх – хі ст., іх узаемаадносіны з Кіевам і Ноўгарадам.
- •Феадальная раздробленасць. Месца і роля беларускіх зямель у барацьбе з крыжацкай агрэсіяй і набегамі ардынцаў (канец хіі – пачатак хііі ст.).
- •Духоўнае жыцце ўсх. Славян у эпоху Сярэднявечча. Прын. Хрысціянства.
- •Сац.-экан. І паліт. Перадумовы утварэння вкл.
- •12. Сацыяльна-эканамічнае развіццё вкл ў 14-16 ст.
- •13. Цэнтралізатарская палітыка і умац. Улады вял князеў.
- •14. Месца бел. Зямель ва усх.-еўрапейскай геапаліт. Прасторы 15- пер. Пал. 16 ст.
- •15. Эвалюцыя дзярж. Ладу вкл.
- •16.Асаблівасці разв. Культуры бел. Зямель у вкл 14-16 ст.
- •17. Канфесійная сіт. На бел землях у 14-16 ст.Рэфармацыя і контррэфарм.
- •18. Асн. Канцэпцыі этнагенэзу беларусаў у Сяр. Вякі. (народнасці)
- •19. Люблінская унія і утварэнне рп.
- •20. Сацыяльна-эканамічнае развіцце 16-18ст.
- •21. Бел. Землі у геапал. Прасторы Еўропы нов часу.
- •22. Палітычны крызіс і падзелы рп.
- •23. Асноуныя тэндэнцыі і дасягненні ў развіціі культуры ў кантэксце эпох адраджэнння і Асветніцтва.
- •24. Асн. Напрамкі палітыкі расійскага самадзяржаўя 18-19вв.
- •25.Асаблівасці сац.-экан. Развіцця б. У пер пал 19
- •26. Крызіс феадальна-прыгонніцкай сістэмы і адмена прыгоннага права.
- •27. Буржуазныя рэформы 60-80-х гг. 19ст.
- •28. Шлях развіцця капіталістычных адносін.
- •29. Грамадска-палітычны лад пер пал 19ст.
- •30.Беларусь у вайне 1812 г.
- •31. Культура Беларусі ў першай палове 19 ст. Зараджэнне і развіццё беларусазнауства.
- •32. Культура Беларусі ў другой палове 19-пачатку 20 ст.
- •33. Бел. Нац.-культур. Адраджэнне ў пач. 20 ст.
- •34.Эканамічныя і палітычныя фактары фарміравання беларускай нацыі у другой палове XIX - пачатку XX.
- •35. Грамадска-палітычны рух на тэрыторыі Беларусі ў канцы 19-пачатку 20 ст.
- •36. Падзеі рэвалюцыі 1905-1907 гг. На тэр-рыі Беларусі.
- •37. Становішча Беларусі ў пер-яд Першай Сусветнай вайны.
- •38. Падзеі Лютаўскай рэвалюцыі на тэр-рыі Беларусі. Абвастрэнне паліт. Сітуацыі ў красавіку-верасні 1917 г.
- •39. Падзеі Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 г. На тэр-рыі Беларусі. Усталяванне савецкай улады.
- •40. Беларусь ва ўмовах германскай акупацыі. Абвяшчэнне бнр.
- •41. Стварэнне беларускай савецкай джяржаунасці. Роля і месца бсср у стварэнні ссср.
- •42. Нэп у Беларусі
- •43. Духоўнае і культурнае жыцце бсср у 1920 г.
- •44. Індустрыялізацыя і масавая калектывізацыя сельскай гаспадаркі ў бсср.
- •45. Усталяванне камандна-адміністрацыйнай сістэмы. Палітычныя рэпрэсіі ў Беларусі.
- •46. Культурнае жыццё бсср у 1930-я гады.
- •47. Заходняя Беларусь у складзе Польшчы(1921-1939 гг.).
- •48. Беларусь у гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •49. Выхад бсср на міжнародную арэну. Знешнепаліт. Становішча рэспублікі ў час “халоднай вайны”.
- •50.Бсср у сярэдзіне 40-сяр.50 гг.XXст.
- •52. Грамадска-палітычнае развіццё бсср у сяр.50-сяр.80 XX ст.
- •53. Культурнае жыццё бсср у сярэдзіне 50-сярэдзіне 80-х гг. 20 ст.
- •54. Спробы мадэрнізацыі савецкай грамадска-палітычнай і сацыяльна-эканамічнай сістэмы падчас палітыкі перабудовы(1985-1991).
- •55. Набыццё дзяржаўнай незалежнасці. Грамадска-палітычнае жыццё рб ва умовах суверэнітэту
- •57. Геапалитычнае становішча рб.
- •58. Культурнае жыццё рб на сучасным этапе
15. Эвалюцыя дзярж. Ладу вкл.
Сістэма кіравання ў ВКЛ развівалася на аснове старажытнага права, якое бытавала ў Полацкім, Менскім, Наваградскім, Тураўскім і інш. княстваў. Пасля заключэння Крэўскай уніі і ўсё большага збліжэння з Польшчай у арганізацыю кіравання сталі пераносіцца тыя рысы і формы, якія склаліся ў Польшчы. Кіраўніком дзяржавы быў вялікі князь(гаспадар). Ён з`яўляўся таксама суддзёй, адміністратарам, галоўнакамандуючым узброеных сіл краіны. Вялікі князь меў даволі шырокія паўнамоцтвы: права весці міжнародныя справы, уступаць у саюзы, абвяшчаць вайну, заключаць мір, прызначаць на дзярж. пасады і распараджацца дзярж. маёнткамі. Яму таксама належала права заканадаўчай ініцыятывы. Вялікі князь выбіраўся з прадстаўнікоў дома Гедымінавічаў, а пазней – Ягелонаў. Напачатку вузкім колам важнейшых саноўнікаў, а з канца 15 ст. – вальным ці агульным соймам з прадстаўнікоў усіх зямель. Ажыццяўляў свае паўнамоцтвы вялікі князь з удзелам рады, сойма і службовых асоб вярхоўнага кіравання. Джярж. лад ВКЛ можна вызначыць як парламанскую манархію. Непасрэдны уплыў вялікага князя, які адначасова з`яўляўся і польскім каралём на дзярж. справы аслабляўся працяглымі ад`ездамі ў Польшчу. Рада або паны-рада спачатку была дарадчым органам пры князю і назначалася па яго ўласным выбары. Паступова рада ўзмацнілася, ператварылася ў кіруючы орган, які з цягам часу юрыдычна абмежаваў уладу гаспадара і стаў пастаянным выканаўча-распарадчым заканадаўчым кантрольным і судовым органам. Права засядаць у ёй мелі каталіцкія віскупы па Яволі, Кашталяну, некаторыя старосты і найбольш важныя службовыя асобы(Маршалак, канцлер, гетман і інш.). Поўны састаў рады налічваў 45 чал., а пасля рэформы 1565 г. і стварэння новых ваяводстваў іх стала 65. Кампетэнцыя рады: пытанне абароны дзяржавы, міжнародныя адносіны, бягучае кіраванне, фінансавая дзейнасць, а таксама прызначэнне на вышэйшыя дзярж. пасады. Агульнадзяржаўны вольны сойм меў важнае значэнне ў сістэме органаў дзярж. улады. На яго пасяджэнне запрашаліся ўсе прадстаўнікі ўляхецкага саслоўя, вярхі каталіцкага і праваслаўнага духавенства. У 1512 г. быў прыняты закон, паводле якога павятовай шляхтай выбіраліся па 2 дэпутаты адпаведна. На соймах выпрацоўваліся агульныя кірункі знешняй і унутранай палітыкі. Вышэйшымі службовымі асобамі ў дзяржаве былі: 1. маршалак дземскі(ён з`яўляўся старшынёй на пасяджэннях сойма і рады);
2. гетман найвышэйшы(камандаваў узброенымі сіламі, калі на чале не стаяў вялікі князь); 3. канцлер(кіраваў дзярж. канцылярыяй, пад яго наглядам ажыццяўлялася падрыхтоўка законапраектаў).
4. падскарбій земскі( быў даглядчакам джярж. казны і выконваў абавязкі міністра фінансаў). Найбольш буйныя старажытныя княствы(Полацкае, Віцебскае, Берасцейскае, Наваградскае) у першай палове 16 ст. былі ператвораны ў ваяводствы, а такія як Слуцкае, Попрыцкае і некатор. іншыя заставаліся княствамі. Асобнае кіраванне было ў гарадах, якія атрымалі магдэбургскае права. На тэр-рыі ВКЛ першым горадам, які атрымаў магдэб. права, была Вільня(1387 г.), на тэр-рыі Беларусі – Брэст(1390 г.), Гродна(1391 г.), Менск(1499 г.). Галоўнай асобай у ваяводстве быў ваявода, які тут узначальваў адміністрацыйныя, гаспадарчыя, ваенныя і судовыя органы. Кіраўніком адміністрацыі ў павеце быў староста. Як і ваявода назначаўся вялікім князем і радай з ліку буйных феадалаў. Саслоўна-прадстаўнічымі органамі ў павеце былі павятовыя сеймікі, на якіх маглі прысутнічаць усе шляхціцы паветаў. Яны збіраліся штогод, або некалькі разоў у год, у павятовых цэнтрах.