Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Татар теле. Морфология.doc
Скачиваний:
20
Добавлен:
10.02.2015
Размер:
514.05 Кб
Скачать

Синоним исемнђр

1. Васыяте, ђйтер сњзе була 2. Књпме мине азапладыћ –

Сугышларда њлгђн џђр ирнен. (И.Юзеев) Ни ачуым, ни њчем. (И.Юзеев)

3. Ташларны йомшартты 4. Кирђк тњгел хђзер бу икђњгђ

Чыдамлык, сабырлык. (И.Юзеев) Сњзлђр, њгет, вђгазь. (И.Юзеев)

5. Егъламыйм мин кљннђрем 6. Тђн фани! Тик њлми ќан,

Сыргак, суык, салкын љчен. (Ш.Бабич) Њлми шљџрђт, изге дан. (С.Сњнчђлђй)

7. Кљн чыгышы дуслар кулындагы 8. Бервакыт кояш чыгышыннан

Байрак булып кљн дђ кызара. (М.Ќђлил) Бик зур “бљркет” књренђ башлады. (Ш.Маннур)

8. Њзећ коткар бђла џђм афђттђн,

Ярдђмчем бул, нилђр књрсђм дђ. (Н.Арсланов)

9. Намус эше – ил эше,

Њлем юктыр илчегђ.

Ђќђл тансык, њлње артык

Илен ќуйган кешегђ. (Р.Вђлиева)

10. Солдаткалар… солдат хатыннары 11. Њрнђк тњгел, миннђн була –

Ќинњ кљнне ничек тњзђдер?! (Р.Мићнуллин) Бары гыйбрђт алып. (И.Юзеев)

12. Ђбугалисина шђџђргђ бернинди начарлык, кешелђргђ бернинди усаллык эшлђмђде. (К.Насыйри)

Антоним исемнђр

1. Ђйлђндермђ шатлыкны син хђсрђткђ, 2. Ќитмеш яшьлек абзый йљзлђрендђ

Ђйлђндермђ мђхђббђтне нђфрђткђ. (И.Юзеев) Ђллђ кайгы, ђллђ шатлыкмы? (И.Юзеев)

3. Њз дђрђќђсен белгђн ќаныма 4. Авырлыклар тулы бу тормышта

Нигђ дђрђќђ, нигђ соћ даннар? (И.Юзеев) Бер ќићеллек булсын, дисећме... (И.Юзеев)

5. Кљн – авыр, тљн – бер кабер, бер 6. Ничек яшьлек тђмен без белмибез,

Ел тоела сђгатем. (С.Рђмиев) Картлык килми торып. (А.Алиш)

7. Чын шатлыкны белер љчен, 8. Ќићеллеккђ илтер авырлык бу,

Кайгы мића юлдаш иде. (Н.Дђњли) Азатлыкка илтђ бу газап. (Л.Зљлкарнђев)

9. Ђйтегез: 10. Књћлем минем – чиксез кара урман:

ќан нидђн яралган? шаулый, тына,

Мђхђббђттђн? њрли, сына,

Нђфрђттђн? сайрый, кљлђ,

Шатлыктан? туа, њлђ. (И.Юзеев)

Хђсрђттђн?

Ачыдан?

Татлыдан? (И.Юзеев)

11. Язлар килђ, язлар китђ, – мин калам. (И.Юзеев) 12. Уйныйм яшьлек, картлык кљендђ. (И.Юзеев)

Антоним ярдђмче исемнђр

1. Алда, артта, ућда џђм сулымда

Киселсђ дђ юлым, књкрђгем

Яраланып канга тљрелсђ дђ,

Кљчсезлђнеп, мин яшь тњкмђдем. (М.Ќђлил)

2. Кљнбатыштан кљнчыгышка, књк љстеннђн ќир астына књчеп, ђлеге хђлвђфрњш йортын эзлђргђ кереште.

(К.Насыйри)

3. Бу оя. Шундый тын –

Эче дђ, тышы да. (Р.Мићнуллин)

4. Яралылар, хђллђре бетеп, џаман артка кала баралар. ... Коллона алга узган саен, юлда ятып калган солдат гђњдђлђре књбђя бара. (Н.Дђњли)

5. Безне тагын барак алдына стройга тезделђр. ... Стена буена ятып, шуыша-шуыша лагерь артына таба киттек. (Н.Дђњли)

Сыйфат

  • Предметныћ билгесен белдереп, нинди? кайсы? кайдагы? сорауларына ќавап бирњче мљстђкыйль сњз тљркеме сыйфат дип атала.

  • Сыйфат ачыклаган исем сыйфатланмыш була.

  • Сыйфат ќљмлђдђ аергыч, хђбђр, хђл булып килђ.

1. Äšíüÿ éšçå матур, йомшак нурга чумды. (Г.Ибраџимов)

Аергыч

2. Шома егетлрнеž берсе аягœр басты, кыžгырау шалтыратты да матур, øîìà тавыш белн сšйлп китте. (Г.Ибраџимов)

3. Сафаныž кљлђч éšçå œçãðãí, уйчан Ÿì кайгылы тšс алган иде. (Ш.Камал)

1. Šé чибђр генђ, пљхтђ генђ. (Ã.Èбраџимов)

Րáð

2. Барак ямьсез, кызганыч, буш. (Ø.Êамал)

3. Èðòí аяз, лкин шактый салкын Ÿì ќилле иде. (Ø.Êамал)

1. Газиз књћелсез генђ елмайды. (Ш.Камал)

Րë

2. ил œлн башларын, ччклрне селкетеп, йомшак кына èñ. (€.Åники)

3. Бу аз сœзле, кыска ыелыш аны чиксез дулкынландырган иде. (Г.€псђлђмов)