Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Татар теле. Морфология.doc
Скачиваний:
20
Добавлен:
10.02.2015
Размер:
514.05 Кб
Скачать

Алмашлыкларга морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге

Алмашлык

Тšркемчсе буенча

Тšзелеше буенча

Берлек

Кœïëåê

Тартым

áåëí

Килеше

šìëä

зат

алмашлыгы

сорау алмашлыгы

тамыр алмашлык

баш килешт

èÿ

тартым алмашлыгы

ясалма алмашлык

санда

òšðëíãí

иялек килешенд

õáð

књрсђтњ алмашлыгы

кушма

алмашлык

òšðëíìãí

юнђлеш килешенд

тмамлык

билгелђњ

парлы

тљшем килешенд

алмашлыгы

алмашлык

аергыч

билгесезлек

тезмђ

чыгыш килешенд

алмашлыгы

алмашлык

õë

юклык

урын-вакыт килешенд

алмашлыгы

Исегезд тотыгыз!

  • Исемне алмаштырып килгђн алмашлыклар сан, тартым, килеш белђн тљрлђнђ.

  • Зат, тартым алмашлыклары тартым белђн тљрлђнми.

1. Ул таякны œзен таба тарта башлады. (Ì.Ãафури)

2. Ìåí бу иптшнеž исемен белмим. (Ø.Êамал)

3. Законныћ теле бар, закон телен барысы да аћлый. (М.Хђбибуллин)

4. Илханнар аны беркайчан да чит итмђделђр, њз иттелђр. (М.Хђбибуллин)

5. Бљркемне дђ кертмђ. (М.Хђбибуллин)

6. Њзлђре џау-џаулап кычкыра, кайсы, казанга арба кендеге белђн сугып, чаћ тавышы чыгара; кемдер чуен таба кага. (Р.Батулла)

Улзат алмашлыгы, тамыр алмашлык, баш килешт, šмлд ия.

Букœрстœ алмашлыгы, тамыр алмашлык, šмлд аергыч.

Барысы — билгелђњ алмашлыгы, тамыр алмашлык, тартым белђн тљрлђнгђн, баш килештђ, šìëä ия.

Беркайчан — юклык алмашлыгы, кушма алмашлык, šìëä вакыт хђле.

Беркемне —юклык алмашлыгы, кушма алмашлык, берлек санда, тартым белђн тљрлђнмђгђн, тљшем килешендђ, šìëä тђмамлык.

Њзлђре — билгелђњ алмашлыгы, тамыр алмашлык, књплек санда, тартым белђн тљрлђнгђн, баш килештђ, šìëä ия.

Кайсы — сорау алмашлыгы, тамыр алмашлык, берлек санда, баш килештђ, šìëä ия.

Кемдер — билгесезлек алмашлыгы, тамыр алмашлык, берлек санда, тартым белђн тљрлђнмђгђн, баш килештђ, šìëä ия.

Синоним алмашлыклар

1. Кайсы юллар, 2. Кайсы гына якка карасаћ да,

Нинди упкын Бары таныш, бар да яп-якын.

Тарта безне ќан сорап?! (С.Рђмиев) (Ш.Маннур)

3. Ни уйлап, нђрсђ карап йљри торгандыр карт – белњче юк. (Ђ.Еники)

4. Џичнигђ карамыйча, аныћ тизрђк торасы, кадерле кунаклары љчен ђњвђлгечђ бљтерелеп йљрисе килђ иде... Бернигђ исе китмичђ, рђхђтлђнеп яши иде. (Ђ.Еники)

5. Ђ нигђ соћ шундый мђкаль: Дљньяда џичнђрсђ юктыр

– џичкем Аћарга тић булырлык. (Ф.Яруллин)

њз илендђ булмый пђйгамбђр! (Р.Гатауллин)

6. Дђшмђњчелђр беркемне дђ тыћламый дип уйламагыз. Нђрсђ ђйтсен: берни белми ул,

Дђшмђњчелђр бернђрсђ дђ аћламый дип уйламагыз. Хђбђре юк минем йљрђктђн.

(Н.Измайлова) (Х.Туфан)

7. Кљндезлђрен барсы да хезмђтлђренђ китеп беткђч, телђсђ књпме уйланып ятарга мљмкин... Бљтенесе – яланы-кыры, авылы-урамы, кешелђре, маллары – бер генђ минутка да исеннђн чыкмый. (Ђ.Еники)