- •Ялгызлык исемнђр
- •Исемнђрнећ ясалыш ягыннан тљрлђре
- •Исемнећ сан белђн тљрлђнеше
- •Исемнђрнећ тартым белђн тљрлђнеше
- •Тартымлы исемнђрнећ килеш белђн тљрлђнеше
- •Áаш êилештђге исемнећ мђгънђлђре
- •Иялек килешендђге исем
- •Юнђлеш килешендђге исемнећ мђгънђлђре
- •Тšшем килешендђге исем
- •Чыгыш килешендђге исемнећ мђгънђлђре
- •Урын-вакыт килешендђге исемнећ мђгънђлђре
- •Исемнђргђ морфологик анализ ясау њрнђге
- •Исемнђргђ морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Синоним исемнђр
- •Антоним исемнђр
- •Антоним ярдђмче исемнђр
- •Сыйфатларныћ ясалыш буенча тљрлђре
- •Сыйфат дђрђќђлђре
- •Синоним џђм антоним сыйфатлар
- •Сыйфатларга морфологик анализ ясау њрнђге
- •Сыйфатныћ исемлђшње
- •Исемлђшкђн сыйфатларга морфологик анализ ясау њрнђге
- •Сыйфатларга морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Исемлђшкђн сыйфатларга морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Саннар язуда цифр џђм сњз белђн белдерелђ
- •Саннарныћ тљзелеше
- •Сан тљркемчђлђре
- •Микъдар саны
- •Òђртип саны
- •Áњлем саны
- •×Ама саны
- •Ќыю саны
- •Саннарга морфологик анализ ясау њрнђге
- •Саннарга морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Саннарныћ исемлђшње
- •Исемлђшкђн саннарга морфологик анализ ясау њрнђге
- •Исемлђшкђн саннарга морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Рђвешнећ ясалышы
- •Рђвеш тљркемчђлђре
- •Рђвеш тљркемчђлђре
- •Рђвешлђргђ морфологик анализ ясау њрнђге
- •Рђвешлђргђ морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Синоним рђвешлђр
- •Антоним рђвешлђр
- •Алмашлык тљркемчђлђре
- •Зат алмашлыклары
- •Тартым алмашлыклары
- •Књрсђтњ алмашлыклары
- •Сорау алмашлыклары
- •Билгелђњ алмашлыклары
- •Билгесезлек алмашлыклары
- •Юклык алмашлыклары
- •Зат яки предметларны гомумилђштереп (ќыеп) бирњче билгелђњ алмашлыклары
- •Зат яки предметларны аерым-аерым белдерњче билгелђњ алмашлыклары
- •Билгесезлек алмашлыклары урынында йљрњче тезмђлђр џђм саннар
- •Алмашлыкларга морфологик анализ ясау њрнђге
- •Алмашлыкларга морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Синоним алмашлыклар
- •Антоним алмашлыклар
- •Фигыль тљркемчђлђре
- •Фигыль тљркемчђлђре
- •Фигыльнећ барлык, юклык формалары Алар эøíå, õëíå œòëœå ÿêè œòëìвен белдерђ
- •Фигыль юнђлешлђре
- •Затланышлы фигыльлђр
- •Затланышлы фигыльлђр
- •Хикђя фигыль
Саннарныћ тљзелеше
Саннар тљзелешлђре буенча дњрткђ бњленђ: гади, кушма, парлы, тезмђ.
Тšзелеше буенча |
Íè÷ ñœçäí òîðà |
Ничек языла |
Мисаллар |
тамыр |
бåð |
|
1. Ќиде êàò œë÷, бер êàò êèñ. (Ìêàëü) 2. Колак ике, òåë áåð. Èêå òûëà, бер ñšéë. (Ìêàëü) 3. Мећ ел элек кемдер монда ир казыган, тир тамызган. (Ì.ђлил) |
кушма |
иêå (11 äђí 19 га кадрге саннар) |
кушылып |
1. Маратны œзен унбер яшь, апасына ундњрт тулды, абыйсы унтугызда èíäå. 2. Уникегђ унљчне кушса, егерме биш áóëà. 3. Унсигездђн унќидене àëñà, áåð êàëà. 4. Уналты унбиштђн зуррак. |
парлы |
èêå |
сызыкча аша |
1. Ул чакта миа дњрт-биш яшь булгандыр. (Ш.Камал) 2. Балыкны чыгуы биш-алты тачкадан артмады. (Ø.Êамал) 3. Дњрт-биш кšннн со Мрфугага тагын эш арта. (Ø.Êамал) |
тезмђ |
èêå, èêåäí êœáðê |
аåðûì |
1. Чуртан уртача љч йљз, êàðï йљз илле, àò егерме биш, òèëãí йљз унсигез, ášðêåò йљз дњрт åë ÿøè. 2. Габдулла Тукай мећ сигез йљз сиксђн алтынчы елда туган, мећ тугыз йљз унљченче åëäà œëãí. |
Сан тљркемчђлђре
Саннар белђн микъдар, тђртип, бњлем, чама, ќыю мђгънђлђре белдерелђ.
Тšркемчсе |
Соравы |
Нинди мђгънђ белдер? |
Кушымчасы |
Мисал |
Кайсы кисђкне ачыклый? |
šìëä |
1. Микъдар ñàíû |
íè÷? êœïìå? |
предметны тšгл исбен |
— |
š÷ óí љчтђн ике |
мљстђкыйль кулланыла, исемне фигыльне |
аергыч |
2. Тђртип ñàíû |
íè÷í÷å? |
предметны тртип буенча санын |
-ûí÷û, -åí÷å -í÷û, -í÷å |
šченче ќиденче алтынчы тугызынчы |
исемне фигыльне |
õë
õáð |
3. Бњлем ñàíû |
íè÷øð? êœïìåøð? |
предметны тигез šлешлрг бœленешен |
-àð, -ð -øàð, -øð |
š÷ð алтышар |
исемне фигыльне |
аергыч õë |
4. Ќыю ñàíû |
íè÷œ? |
предметлык тљøåí÷ñåí |
-àó, -œ |
š÷œ алтау |
мšсткыйль кулланыла, фигыльне |
èÿ , õáð õë |
5. Чама ñàíû |
íè÷ëï? кœïìå? |
предметны якынча исбен |
-ëàï, -ëï -нарча, -íð÷ -лаган, -ëãí -ларда, -ëðä -нарда, -íðä |
áèøëï óнíàрча éšçëãí алтыларда уннарда |
исемне фигыльне |
аергыч õë õáð |
Игътибар! Тљрле саннардан тљзелгђн парлы саннар да (љч-дњрт) чама саны итеп карала.