Саннарга морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге

Ñàí	Ясалышы буенча	Тšркемчсе	Санал-ìûøû	Исемлшкн				šìëä
				берлек	êœïëåê	тартым белн	килеше
	тамыр ñàí	микъдар ñàíû					баш килешт иялек килешенд	аергыч
	кушма ñàí	тђртип ñàíû		санда		òšðëíãí	юнђлеш килешенд	õáð
	парлы ñàí	бњлем ñàíû					тљшем килешенд	õë
	тезмђ ñàí	чама ñàíû				òšðëíìãí	чыгыш килешенд	èÿ
		ќыю ñàíû					урын-вакыт килешенд	тмамлык

1. Авыру ђнисен, ике сећлесен џђм дњрт энесен карый иде ул.

2. Кырык дњртенче елны безгђ военкоматтан повестка килде. (М.Юныс)

3. Ђти аныћ њзенђ дђ, малаена да икешђр йомырка сузды. (Г.Бђширов)

4. Спектакль нинди генђ булса да, беренче егерме-утыз минуты бара ђле.

5. Икенчесе — утызлар тирђсендђге ир кеше. (М.Маликова)

6. Ќитмеш биш ќан арасында барсак та, без икђњ! (А.Гыйлђќев)

7. Без аннан унбер кеше ќђяњ кайтып киттек. (Ш.Камал)

8. Чынлап та, мђйданга ќиде-сигез атлы якынлашып килђ иде. (М.Хђбибуллин)

9. — Сђњдђгђрлђрдђн љчтђн бер љлеш товар алалар, хан сараена аныћ бер љлеше дђ кайтмый. (М.Хђбибуллин)

10. Баџадир кул астында дњрт йљзлђп кенђ алып калган иде. (М.Хђбибуллин)

11. Бер, ике, љч, дњрт, биш, алты, ќиде. Ќиде — тђћре саны, ќиде — такмак саны. (М.Хђбибуллин)

12. Без анда љчђњ тудык: ике малай, бер кыз. (А.Шамов)

13. Безнећ љйдђ без ќидђњ: безнећ песи ќиденчесе. (Г.Тукай)

Ике – сан, тамыр сан, микъдар саны, саналмышы сећлесен сњзе, ќљмлђдђ аергыч.

Кырык дњртенче — сан, тђртип саны, саналмышы елны сњзе, ќљмлђдђ вакыт хђле составында.

Икешђр — сан, тамыр сан, бњлем саны, саналмышы йомырка сњзе, ќљмлђдђ аергыч.

Егерме-утыз — сан, микъдар саны, парлы сан, чама саны, саналмышы минуты сњзе, ќљмлђдђ аергыч.

Утызлар (тирђсендђге) — исемлђшкђн сан, тамыр сан, књплек санда, тартым белђн тљрлђнмђгђн, баш килештђ, ќљмлђдђ аергыч составында.

Икђњ — сан, тамыр сан, ќыю саны, ќљмлђдђ хђбђр.

Унбер — сан, кушма сан, микъдар саны, саналмышы – кеше сњзе, ќљмлђдђ књлђм хђле составында.

Ќиде-сигез — сан, парлы сан, чама саны, саналмышы атлы сњзе, ќљмлђдђ аергыч.

Љчтђн бер — сан, тезмђ сан, микъдар саны, саналмышы – љлеш сњзе, ќљмлђдђ аергыч.

Дњрт йљзлђп— сан, тезмђ сан, чама саны, саналмышы алып сњзе, ќљмлђдђ аергыч.

Ќиде — сан, тамыр сан, микъдар саны, ќљмлђдђ ия.

Љчђњ — сан, тамыр сан, ќыю саны, ќљмлђдђ хђл.

Ќидђњ — сан, тамыр сан, ќыю саны, ќљмлђдђ хђбђр.

Саннарныћ исемлђшње

• Саналмышсыз килгђн саннар исемлђшђ. Исемлђшкђн саннар, исем кебек, сан, тартым, килеш белђн тљрлђнђ. Ќљмлђнећ телђсђ кайсы кисђге була ала.

• Ќыю саныныћ саналмышы булмый.

1. Кичк таба šч ат кšтœдн аерылып киткн. Кœп т œтмгн, љчесе дђ ирн Кашканыž туры сœзлрен ислрен тšшергннр. (А.Алиш)

2. Аларныћ берсе итекче, икенчесе тегњче, љченчесе Иван повар иде.

(Ђ.Еники)

3. Сукмакта š÷œ киллр. Алда мех якалы кыска куртка кигн ике офицер, артта бер солдат. Беренче офицер икенчесенђ нидер сšйли.

(Ã.€псђлђмов)

4. Соžыннан землянка эченнн коты очкан бер финны сšйрп чыгардылар. Калган алтысы œëå èäå. (Ã.€псђлђмов)

5. Ул бер уч кар алды Ÿм шуныž белн кулын юарга тотынды. Алар икесе дђ кšрнсу тšстге хтфдй йомшак майга буялган иде. (Г.Ахунов)

6. Ђткђй, ђнкђй, мин, апай, ђби, бабай џђм бер песи —

Безнећ љйдђ без ќидђњ: безнећ песи ќиденчесе.

(Г.Тукай)

7. Гадђттђ, бер ућыш икенчесен китерђ. (Ф.Яруллин)

8. Икесе дђ мамык шђлдђн,

Шђллђре ак бђс кенђ. (С.Хђким)

9. Берсе суга, унысы бармак тырпайтып тора.(Г.Ђпсђлђмов)