Зат яки предметларны гомумилђштереп (ќыеп) бирњче билгелђњ алмашлыклары

• Ќљмлђдђ исемне ачыклап килсђлђр — аергыч, исем урынында килсђлђр — сан, тартым, килеш белђн тљрлђнђлђр, ќљмлђнећ барлык кисђге булып килђ алалар.

Џìì Џђммђбез д шул бхетле иптшебез янына килдек. (Г.Ибраџимов)

Џђммђ шкертне аныž кœз алдында œткрлр. (Г.Ибраџимов)

ììñå Закир турында џђммђсе йбт сœз йтерг испли иде. (Á.Êамалов)

Áàð

Барлык Џљќњм барлык хђрби частьларныћ бердђм хђрђкђте белђн алып барыла. (Ш.Рђкыйпов)

Барлыгы

Барча Барча кош-корт йоклаган булганга, урман тын икђн. (Г.Тукай)

Барысы Барысын да œз аршыныž белн œлчм. (Мкаль)

Ìîíû áåç барыбыз да шатланып каршы алабыз. (М.Маликова)

Ášòåí Бљтен ир-кœге нурга чорналган. (Ш.Бабич)

Èñ-èñ бљтен äšíüÿ áóå êèò. (Ã.Òукай)

Ул арада байрак янына бљтен бригада ыелды. (Г.Бђширов)

Бšтенесе Бљтенесе баскан урыннарында катып калдылар. (Г.Бширов)

Зат яки предметларны аерым-аерым белдерњче билгелђњ алмашлыклары

• Ќљмлђдђ исемне ачыклап килсђлђр — аергыч, исем урынында килсђлђр — сан, тартым, килеш белђн тљрлђнђлђр, ќљмлђнећ барлык кисђге булыпкилђ алалар.

ð Џђр илг калтыранып, џђр яžгырны эчен алып гомер итлр. (Г.ИбраŸимов)

Шунлыктан џђр шкерт эчтн тыћнарга мбœр иде. (Г.Ибраџимов)

Ÿðêåì Џђркем Ÿð÷àê ñèíåž ûðíû ñšåï óêûé,

Синеž йšрк ырларыžда тиб, Тукай. (Я.Н.)

Џђркемнећ авызында шул сœз иде. (Ш.Камал)

Ÿðíðñ Џђрнђрсђгђ исебез кит иде. (.Такташ)

Ÿðáåð Кияœнеž матурлыгын Ÿм акыллыгын кœргн џђрбер êåøå гапк калды. (К.Насыйри)

Ÿðòšðëå

Ÿркайсы Бу вакыйгаларныž џђркайсында нинди д булса каршылык бар. (Т.Мићнуллин)

Урындыклары, кšзгелре — џђркайсы агачтан, ди. (Г.Кутуй)

Ÿрберсе Чегђннђр кебек џаман књченеп йљрсђлђр дђ, кызлар љй рђхђтеннђн ваз кичмђгђннђр иде: џђрберсенђ аерым койка, ак ќђймђлђр, чигњле мендђрлђр, челтђр пђрдђлђр бар. (Ш.Рђкыйпов)

Билгесезлек алмашлыклары урынында йљрњче тезмђлђр џђм саннар

Áåð Тагын килгн кешелрнеž бере бу яктан каты тавыш белн кычкырды. (Ш.Камал)

Кем д булса Аны хзер кœžелен китергн кем дђ булса бармы икн? (Ш.Камал)

Ни д булса Мин синнн ни дђ булса сорамыйм бит. (Г.Кутуй)

Без хђтта њзебез аныћ ни дђ булса сљйлђвен њтенђ идек. (Г.Ђпсђлђмов)

Берр Ярый, тагын алыйм áåðð ñšëãå. (Ê.Òинчурин)

Тегермннр, áåðð тавыш тыћлаган шикелле, туктап калган èäåëð. (Ø.Êамал)

Ничек т булса Лђкин ничек тђ булса Мђрфуга апага њземнећ батыр икђнемне књрсђтњ уеннан мин кайта

алмадым. (Ф.Ђмирхан)

Áåð-áåð Бер-бер фаќига кљтђме ђллђ кљзгедђге кыз баланы? (Р.Батулла)

Кайчан да бер — Бар, туганым, бар! Барыбер кайчан да бер бармый хл юк,— диде. (Ф.Ђмирхан)

Нинди дђ булса Нинди дђ булса яћа нђрсђ уйлап табарга аныћ башы ќитмђде. (Н.Фђттах)

Берђњ Берђњ табына матурлыкка,

Берђњ табына батырлыка. (Ф.Яруллин)

Алмашлыкларга морфологик анализ ясау њрнђге

Алмашлык	Тšркемчсе буенча	Тšзелеше буенча	Берлек	Кœïëåê	Тартым áåëí	Килеше
	зат алмашлыгы
	сорау алмашлыгы	тамыр алмашлык			òšðëíãí	баш килешт
	тартым алмашлыгы	ясалма алмашлык	санда			иялек килешенд
	књрсђтњ алмашлыгы	кушма алмашлык			òšðëíìãí	юнђлеш килешенд
	билгелђњ	парлы				тљшем килешенд
	алмашлыгы	алмашлык
	билгесезлек	тезмђ				чыгыш килешенд
	алмашлыгы	алмашлык
	юклык					урын-вакыт килешенд
	алмашлыгы

1. Ул кемнедер шелтђли, кайсыларына йомыш куша. (Р.Батулла)

2. Бу болгарларныћ алдыра башлаган вакытына туры килде. (Р.Батулла)

3. Нђрсђ булгандыр сабыйга, ул атка менгђннђн бирле еламый башлады, ђллђ биеклектђн, ђллђ ыргып чапканнан куркып тын калган иде. (Р.Батулла)

4. — Син мине њзећ белђн алып кит, Акмирза! (Р.Батулла)

5. Џђрнђрсђгђ исебез китђ иде. (Џ.Такташ)

6. —Аныкын да яздым, синекен дђ язам. (Г.Ибраџимов)

7. Џичкемгђ џичбер сњз ђйтми, авылдан чыкканмын да киткђнмен. (Г.Ибраџимов)

Ул — зат алмашлыгы, тамыр алмашлык, баш килештђ.

Кемнедер — билгесезлек алмашлыгы, тамыр алмашлык, берлек санда, тартым белђн тљрлђнмђгђн, тљшем килешендђ.

Бу — књрсђтњ алмашлыгы, тамыр алмашлык, тљрлђнми.

Нђрсђ — сорау алмашлыгы, тамыр алмашлык, берлек санда, тартым белђн тљрлђнмђгђн, баш килештђ.

Син — зат алмашлыгы, тамыр алмашлык, баш килештђ.

Мине — зат алмашлыгы, тамыр алмашлык, тљшем килешендђ.

Џђрнђрсђгђ — билгелђњ алмашлыгы, кушма алмашлык, берлек санда, тартым белђн тљрлђнмђгђн, юнђлђш килешендђ.

Аныкын — тартым алмашлыгы, тамыр алмашлык, берлек санда, тљшем килешендђ.

Џичкемгђ — юклык алмашлыгы, кушма алмашлык, берлек санда, тартым белђн тљрлђнмђгђн, юнђлеш килешендђ.

Џичбер — юклык алмашлыгы, кушма алмашлык.