Гост 8.417 бойынша уақытша қолдануға жіберілген жүйесіз өлшеу бірліктері:

- ұзындық теңіз миля - м.миля - 1852 м;

- масса карат - кар 2-Ю^-4 кг;

- жылдамдық -узел -уз 0,514 (4) м/с;

- айналыс жиілігі-секундтағы айналыс - с/ай -1 –С^-1

- минуттағы айналыс - м/ай -1/60с ;

- қысым бар -10⁵ Па;

СИ (SI) жүйесінде еселік және үлестік бірліктерді куру үшін, көбейтіндімен келесіқосымша атаулары қабылданған.

Еселі және үлес бірліктері. Үлкен және кіші бірліктер арасыңдағы ондық еселеу метрлік жүйедегі өлшем, еселі және үлес бірліктерін құраудағы ең алдыңғы әдіс болып келеді. 1960 жылы өткен өлшеммен салмақтың XI Бас конференциясының резолюциясына сәйкес, он еселі және үлес бірліктері СИ бірліктеріне қосымша тіркелуі арқылы шығарылады. 2-кестеде он еселік және үлестік бірліктерді құрау үшін көрсетілген көбейтіндімен қосымша атаулар келтірілген.

Кесте 2..2 - Бірліктердің атауы

Көбейтінді	Қосымша	Қосымшаның белгісі
		Халықаралық жүйеде	Орысша
1018дәріже	Экса	Е	Э
1015	Пета	р	П
1012	Тера	Т	Т
109	Гига	G	Г
106	Мега	M	М
103	Кило	K	к
102	Гекто	h	г
101	Дека	da	да
10-1	Деци	d	д
10-2	Санти	c	с
10-3	Милли	m	м
10-6	Микро	μ	мк
10-9	Нано	n	н
10-12	Пико	p	п
10-15	Фемто	f	ф
10-18	Атто	a	а

10¹² -ден 10^-12 дәрежесіне дейінгі еселік қосымшалар латын және грек тілдерінен алынған. Қосымша фемто (10^-15) және атто (10^-18) даниялықтардың тілінен алынған.

СИ-ге сәйкес миллиметрдің мыңнан бір бөлігі(микрометр) 0,001 мм-мкм.

Ағылшын тілді елдерде (АҚШ, Англия, Канада, Австралия) британ бірлік жүйесі қолданылады, оның негізіне екі негізгі бірліктер жатады - ярд және фунт. Бұларды СИ жүйесіне ауыстыру келесіде көрсетілген:

ұзындық-ярд-уd - 0,9144 м;

фут-ft-1,00 футы;

дюйм-in- 0,0254 м;

миля-mile- 1609,344 м;

аудан-акр-асге - 4046,86 м²;

көлем-бушель (ағылшын)-bи(UK) - 36,3687 дм³;

галлон (ағылшын)-gа1 (UK) - 4,5461 дм³;

сұйық унция (ағылшын) fl^.oz (UK) -28,413 см³;

мұнай баррель (АҚШ) - 158,988 дм³;

масса-тонна-tn-1016,05 кг;

центнер-cwt-50,8023кг; фунт (сауда)-(lb) - 0,4536 кг;

унция (сауда)-(оz)-28,3495г.;

күш-паундаль-(рdl) - 0,1383 Н;

энергия британдық жылу бірлік - (Btu) -1055,06 Дж;

қуат-секундтағы фут-паундаль – (ft ^. pdl/s)- 0,0421 Вт;

1 сағаттағы британдық жылу бірлігі- (Btu/h) - 0,293 ІВт;

температурасы-Фаренгейт градусы -(⁰Ғ) - 5/9°С.

Төменде кейбір метрлік емес бірліктердің қатынастары берілген:

1 ярд = 3 футқа = 36 дюймге;

1 фут = 12 дюймге;

1 миля = 1760 ярдқа = 5280 футқа;

1 теңіз миля = 6080 футқа;

1 акр = 4840 кв.ярдқа;

1 куб.ярд = 27 куб.футқа;

1 кварта = 1/4 галлонға = 2 пинта;

1 бушель ағылшынша = 8 галлонға;

1 мұнай баррелі ағылшынша - 36 галлонға;

1 мұнай баррелі (АҚШ) = 30,55 галлонға;

1 сауда фунты = 16 унцияға;

1 қысқа тонна = 2000 фунтқа;

1 тонна = 80 квартерге = 2240 фунтқа