svod_vizantiiskih_svidetel_stv_o_rusi

(после 941 г.) Κα γ ! το4ς βα!β !οις α βα!β !ων 3γ!ιωτH!οις α Σ υϑ&ν8 3µουσοτH!οις συµµHνοντ ς α τ&ν hλλων 3 οινωνο*ντ ς α συν σϑ οντ ς, τ χα Lς τ ν fνNδη µ ταϑ&µ ν, _ς D!7ς, ϕ>σιν, fγ 7σϑαι µ7λλον µαϑ ντ ς y τι τ&ν ;παινουµHνων ϕϑHγγ σϑαι Const. Porph. Ep. 323.7—324.10

(кон. 950­х гг.) ’Εγk γ ! µ βουλ µ νος στασι ζ ιν τ ν γλ&τταν ; νην ;τ µησα

α sτ 3χνυµHνη δ ξn τα*τα σ υτ λη, sτ F 3πE Σ υϑ&ν21 B"σις, sτ ’ΑβυδηνEν ;πιϕ !ηµα _ς τE ολα > ιν οT )χοντα, οT ϕ!οντ ς ‘Ιππο λ δn ατ τE πα!οιµια-

ζ µ νον Theod. Cyz. Ep. 333.19—22

(X в.) ΟT γ ! D αTτ ς ;στιν στ λος τ&ν πλο ων τ&ν τ Σα!α ην&ν βα!β !ων, α τ&ν λ γοµHνων Βο! ων Σ υϑ&ν. Ο9 µlν γ ! ουµβα! οις, χ!&νται µ ζοσι α 3!γοτH!οις, ο9 β !βα!οι, ο9 δl οiον α ατ οις ;λ ττοσι α ;λαϕ!οτH!οις α ταχινο4ς ο9 Σ >ϑαι Leon. Soph. Tact. 1012 C

(ок. 905 г.) ΟT γ ! D αTτ ς ;στιν στ λος τ&ν πλο ων τ&ν τ Σα!α ην&ν βα!β !ων,α τ&ν λ γοµHνων βο! ων Σ υϑ&ν29. Ο9 µlν γ ! ουµβα! οις χ!&νται µ ζοσι α 3!γοτH!οις, ο9 β !βα!οι, ο9 δl οiον 3 ατ οις ;λ ττοσι α ;λαϕ!οτH!οις α ταχινο4ς, ο9 Σ >ϑαι31^ δι ποταµ&ν γ ! Lς τEν Εvξ ινον ;µπ πτοντ ς π ντον οT δ>νανται µ ζοσι χ! σασϑαι πλο οις Leon. Soph. Naumach. 32.27—33

(зима 970/971 г.) Приготовления Иоанна Цимисхия к войне со Святославом: среди военачальников ставит патрикия Петра —стратопедарха при императоре Никифоре Фоке: λHγ ται γ ! ποτ Σ υϑ&ν19 τ ν Θ!– ηναταδ!αµ ντων, ;π ;ξ 3ντιπ λου τEν ΠHτ!ον, α τοι τοµ αν {ντα, µ τ το* συν ποµHνου στ ϕους ξυνHβαιν ν αTτο4ς 3ντιτ ττ σϑαι, τEν τ&ν Σ υϑ&ν22 3γEν,

π λN!ιον hνδ!α опешил в поединке…, Leo Diac. 107.19—22

Патрикий Петр в поединке с предводителем скифского набега: … α το>τ< τM αινM α ξHν< ϑ µατι αταπλαγ"να τ τοYς Σ >ϑας8, α π!Eς ϕυγ ν 3πιδ 4ν

Leo Diac. 108.7—9

Готовясь к войне со Святославом, Иоанн Цимисхий зимой 970/971 г. отправляет войско к пределам «Мисии»—Болгарии: ; 4 τ διαχ ιµ ζ ιν, α γυµν ζ ιν τ ν στ!ατι ν α τEν χ&!ον π !ιHπ ιν, _ς µ τις sη το>τ< λNβη τα4ς ; δοµα4ς τ&ν Σ υϑ&ν13 Leo Diac. 108.11—13

(970 г.) Магистр Варда Склир α δ Ιω ννην τEν Αλα 7 Lσ αλHσας, Lς ατα- σ οπ ν 3πHστ ιλ ν, 3ϑ!"σα τ τοYς Σ >ϑας3, α τE το* πλ ϑους L σαι ποσEν,α αϑ aν αTλ ζοιντο τ πον, α x τι π! ττοι ν Leo Diac. 109.2—5

(970 г.) Иоанн Алака ατ τ χος ;π τοYς Σ >ϑας8 9ππ σατο Leo Diac. 109.7—8 (970 г.) Иоанн Алака сообщил, что µ π ŒBω γ !, 3λλ ;γγ>ϑ ν, τοYς Σ >ϑας10

αTλ ζ σϑαι Leo Diac. 109.10

(970 г.) Варда Склир τα*τα το4ς λοχαγο4ς πα!α λ υσ µ νος, ατ στ µα το4ς Σ >ϑαις16 3ντ π• ι… Leo Diac. 109.15—16

(970 г.) Бой Варды Склира с войском «скифов» Святослава: ;ντα*τα δ λHγ ται τ&ν τινα Σ υϑ&ν21, 3λ G α σNµατος {γ < γαυ!ο>µ νον, τ"ς 3µϕ αRτEν 3πο !ιϑHντα ϕ λαγγος ;ξιππ *σα τ , α τM Β !δj ;πιδ!αµ 4ν, α ξ ϕ ι το*τον πλ"ξαι ατ τ"ς !υϑος Leo Diac. 109.20—24

(970 г.) τ"ς δl ϕ λαγγος ; τ&ν λ χων ;ξαναστ σης ατ τE σ>νϑηµα α ατ νNτου τ&ν Σ υϑ&ν14 γ νοµHνης, δHος τ αTτο4ς Lσ• ι α π!Eς ϕυγαδ αν 3πH λιναν Leo Diac. 110.13—15

(970 г.) µ πω δl γ γ νηµHνης λαµπ!7ς τ"ς διNξ ως, τ&ν ;πιϕαν&ν τις Σ υϑ&ν16, µ γHϑ ι σNµατος α xπλων λαµπ! τητι π ϕυ kς τ&ν hλλων 3!ιπ! π ς, ατ τE µ τα χµιον π ! n ι, ;π 3λ ν τοYς 6τα !ους ;πιŒBωνν>ς Leo Diac. 110.15—19

(970 г.) Σ >ϑαι24–25 δl, τM αινM α 3λλο τ< τ"ς πληγ"ς (Варда Склир разрубил «знатного скифа») 3ποδ ιλι σαντ ς, σYν οLµωγG τEν συνασπισµEν δια-

λ>σαντ ς, Lς ϕυγαδ αν ;τ! ποντο Leo Diac. 110.24—111.1

(970 г.) в результате сражения Σ υϕ&ν5 τ Rπl! τοYς δισµυ! ους διαϕϑα!"ναι. 3λλ F µlν π!Eς τοYς Σ >ϑας6 γ γ νηµHνη τ τ Ρωµα ων διαµ χη Lς τοιο*τον ;τ λ >τα τE τHλος Leo Diac. 111.5—7

(971 г.) _ς, ~!ος TϑYς ;πιγινοµHνου, α αTτEν βασιλHα µ τ τ&ν Rπασπιστ&ν ; - στ!ατ *σαι ατ Σ υϑ&ν8^ µηδl γ ! τ ν το>των 3 ϑ τον pβ!ιν α!τ !"σαι λοιπ ν Lei Diac. 126.6—9

(972 г.) Иоанн Цимисхий —флот с войском ;ς τEν Ιστ!ον ; πHµπ ι, τEν το>του

π !ον ϕ!ου! σοντας, _ς µ ;νEν sη το4ς Σ >ϑαις20, ;ς τ ν σϕ&ν πατ! δα ; πλ 4ν α τEν ΚιµµH!ιον Β σπο!ον, sγ π!Eς ϕυγ ν 3πο λ νοι ν Leo Diac. 129.19—21

(972 г.) У Адрианополя: ;ντα*ϑα δl D βασιλ Yς 3ϕι µ νος, 3ναµαϑNν τ π!Eς τ&ν σ οπ&ν, _ς ;π γουσαι Lς τ ν τ&ν Μυσ&ν δυσHµβολοι α ;στ νωµHνοι 3τα!πιτο , €ςα λ ισο>!ας, δι τE ο9ον ατα λ 4σϑαι, ατονοµ ζουσι, πα! τ&ν Σ υϑ&ν17

οT πα!αϕυλ ττονται, сказал лoхагам и таксиархам следующее…, Leo Diac. 130.14—18

(972 г.) Речь Иоанна Цимисхия военачальникам у Адрианополя: « Ωιµην µlν, ˆ συστ!ατι&ται, Σ >ϑας19 τ ν Fµ τH!αν _ς αTτοYς ; πολλο* π!οσδο &ντας hϕιξιν…» Leo Diac. 130.19—20

(972 г.) Речь Иоанна Цимисхия у Адрионополя: s τι οqν µοι π ϑ σϑ τ λ…ονα συµβουλ >οντι, bως ο9 Σ >ϑαι5 π!Eς BjστNνην 3ναπ πτN ασι, µ πω τ ν Fµ&ν αLσϑ µ νοι hϕιξιν, Z!π σωµ ν τEν αι!Eν, α F ν η τG διαβ σ ι τ"ς λ ισο>!ας συνHψ ται Leo Diac. 132.5—8

(972 г.) Битва у Преславы: ;ντα*ϑα το4ς 3ϑαν τοις D βασιλ Yς ατ τE TNνυµον

τ&ν Σ υϑ&ν22–23 H!ας µ τ B>µης Lσβ λλ ιν ;γ λ > ται Leo Diac. 133.22— 23

(972 г.) Σ >ϑαι2 δl, eτ π ζHται!οι χ!ηµατ ζοντ ς^ οTδl γ ! 3ϕ mππων LϑισµHνον ;στ ν αTτο4ς 3γων ζ σϑαι, xτι µηδl π!Eς το*το γυµν ζονται^ οTχ Rπ ν γ αν τEν τ&νΡωµα ων δο!απισµEν, бежали в город, Leo Diac. 134.2—5

(972 г.) ϕασ γ ! πα! τα>την τ ν π!οσβολ ν f τα ισχιλ ους π!Eς το4ς π ντα οσ οις 3ναι! ϑ"ναι Σ υϑ&ν8 Leo Diac. 134.7—8

(972 г.) Ρ&ς δl α αTτο π!Eς το* σϕ&ν πα!α !οτο>µ νοι στ!ατηγο* (ΣϕHγ λος δl ~ν οoτος, D τ! την )χων τιµ ν πα! Σ >ϑαις5 µ τ γ Σϕ νδοσϑλ βον…), Leo Diac. 135.3—5

(972 г.) Ρωµα4οι δl, το4ς τ τ ξοις α π τ!οβ λοις f!γ νοις, σϕ νδ ναις τ α 3 ον- τ οις ϑαµινNτ !ον τωϑ ν β λλοντ ς, 3ν 4!γον τοYς Σ >ϑας10, βιαζ µ νοι Leo Diac. 135.8—10

(972 г.) Юноша Феодосий Месоникт τG λαιI δl τ ν 3σπ δα Rπl! ϕαλ ν 3να-

τ νας, _ς µ β λλοιτο hνωϑ ν πα! τ&ν Σ υϑ&ν22, δι τ"ς λ µα ος hν ισιν Leo Diac. 135.21—23

(972 г.) Под натиском ромеев τ ς ;π λξ ις αταλιπ ντ ς ο9 Σ >ϑαι10 Leo Diac. 136.9—10

(972 г.) Войско ромеев )νδον Lσ• ι το* hστ ος, 3µ>ϑητον ϕ νον αTτου!γ σασα τ&ν Σ υϑ&ν15 Leo Diac. 136.14—15

(972 г.) В результате взятия Преславы —захват «василевса Мисов» Бориса: D δl (император Иоанн Цимисхий), το*τον (т. е. Βο! ν l. 16) δ ξ µ νος, δι τιµ"ς ~γ , ο !ανον Βουλγ !ων 3πο αλ&ν, ϕ σ ων τ , t ιν Μυσο4ς τιµω! σων, δ ι π πονϑ σι π!Eς τ&ν Σ υϑ&ν20 Leo Diac. 136.18—20

(972 г.) В императорском дворе оставались росы —3λλ Tσϑ ν&ς )νδον 3ντι-αταστ ντ ς ο9 Σ >ϑαι1 το>τους 3ν•!ουν, δι τ"ς πυλ δος ;ξολισϑα νοντας, α µHχ!ι τ&ν 6 ατEν α π ντ οντα hνδ!ας 3ν 4λον ν αν σ ους Leo Diac. 137.1—4

(972 г.) Взятие Преславы: οmγ («мисы»—болгары) συν π µυνον Σ >ϑαις22,

Ρωµα οις δυσµ να νοντ ς, _ς γ γον σιν αLτ οις τ"ς _ς αTτοYς γ γ νηµHνης 3ϕ ξ ως τ&ν Σ υϑ&ν23 Leo Diac. 137.21—23

(972 г.) Иоанн Цимисхий в Подунавье: …Πλ σ ουβαν α ∆ ν ιαν iλ ν D βασι- λ Yς (Иоанн Цимисхий), α συχν ς τ&ν π λ ων, α‘ τ&ν Σ υϑ&ν2 3ϕηνι σασαιΡωµα οις π!οσHϑ ντο Leo Diac. 138.24—139.2

(972 г.) Финал битвы у Дристры: Σ >ϑαι14 δl, τ ν το>των οT ;ν γ ντ ς Bοπ ν, ;ς ϕυγ ν ) λιναν α π!Eς τE τ 4χος συνNσϑησαν, πολλοYς τ&ν σϕ τH!ων πα!

τα>την 3ποβαλ ντ ς τ ν µ χην Leo Diac. 141.14—16

(972 г.) Вторая битва у Дристры: Σ >ϑαι10 δl, τ&ν π>!γων π!ο >πτοντ ς, βHληα χ !µ δας, α xσα 6 ηβ λα πHϕυ ν {!γανα, ατ τ"ς Ρωµαϊ "ς Qϕ σαν ϕ λαγγος Leo Diac. 143.10—12

(972 г.) ο9 δl α αTτο σϕ νδ ναις α βHλ σι Σ >ϑαις12 Qµ>ναντο τωϑ ν Leo Diac. 143.12—13

(972 г.) Σ >ϑαι15 δl, λινο>σης FµH!ας, )ϕιπποι το* π !ιβ λου ;ξ• σαν τ τ π!Nτως ϕανHντ ς ;ϕ mππων fχο>µ νοι. hϕιπποι γ ! πα! τοYς πολHµους 3 χω! 4ν LNϑ ι- σαν, 3νασ τως )χοντ ς τ&ν ;ϕιππ ων ;πιβα ν ιν… Leo Diac. 143.15—18

(972 г.) Третья битва у Дристры. При виде триер с «жидким огнем» Σ >- ϑας4 δl δHος ¦! ι, τE ;πιϕ ! µ νον αTτο4ς Rγ!Eν π*! δ δι τας Leo Diac. 144.4—5 (972 г.) Третья битва у Дристры. Корабли с огнем окружили, _ς µ sη Σ >-

ϑαις12 ;νEν, αTτ&ν ;πιβ βη σιν, ;π τ ν σϕ&ν 3νασNζ σϑαι γ"ν Leo Diac. 144.11—13

(972 г.) Третья битва у Дристры: οpτω µlν τ τ Σ >ϑαι4, τ ν&τα δ ντ ς, δι το* hστ ος Rπ ν στησαν Leo Diac. 145.4—5

(972 г.) Четвертая битва у Дристры: οT γ ! τ ς το>των µ τ Bο ζου )στ !ον ; π µποµHνας βολ ς, πλ στων DσηµH!αι RπE τ&ν 3ϕι µHνων λ ϑων 3ναι!ουµHνων Σ υϑ&ν5 Leo Diac. 148.3—5

(972 г.) ο9 δl Σ >ϑαι приняли Иоанна Куркуаса за автократора, Leo Diac. 148.11

(972 г.) Анема поражает Икмора —το* δl π σ ντος, βο τις πα! τ&ν Σ υϑ&ν13 οLµωγG σ>µµι τος αs! ται Leo Diac. 149.12—13

(972 г.) Описание похорон: Ахилл, по Арриану, 3π λαϑHντα δl π!Eς τ&ν Σ υϑ&ν7

δ α τE 3πηνlς, „µEν, α αvϑαδ ς το* ϕ!ον µατος, αqϑις Θ τταλ αν οL "σαι Leo Diac. 150.6—8

(972 г.) Шестой бой у Дристры: yδη δl τ"ς µ χης αταŒBαγ σης, T!Nστως ο9 Σ >ϑαι17 Ρωµα οις ;π• σαν… Leo Diac. 152.16—17

(972 г.) Анема бросился на Святослава, τEν mππον πα! ξ λ σας ( LϑισµHνον δl ~ν

αTτM το*το δ!Iν, α πλ στους τ&ν Σ υϑ&ν23 τοιο>τ< τ! π< 3ν 4λ τE π! τ !ον)… Leo Diac. 152.22—24

(972 г.) Αν µ7ς δl, π!Eς τ"ς τ&ν Σ υϑ&ν4 υ λωϑ ς ϕ λαγγος, был убит, Leo Diac. 153.3—4

(972 г.) ο9 δl (ромеи) π!οτ!οπ δην Rπ ν στουν, τ ν 3λλ οτον D!µ ν ; λ νοντ ς τ&ν Σ υϑ&ν12 Leo Diac. 153.11—12

(972 г.) Василевс (Иоанн Цимисхий) δ δοι kς, µ αταπτοηϑ 4σα τE 3λλ οτον x!µηµα τ&ν Σ υϑ&ν14, сам ринулся в бой, Leo Diac. 153.13—14

(972 г.) После вмешательства в бой василевса ромеи µ τ B>µης το4ς Σ >ϑαις19

;ϕN!µησαν Leo Diac. 153.19

(972 г.) (ΛHγ ται…) Говорят, что явился некто (св. Феодор) χω! 4ν ατ τ&ν Σ υϑ&ν24 Leo Diac. 153.24

(972 г.) Видение: Богородица обращается к Феодору Стратилату «D σEς πα! τE ∆ο!>στολον Ιω ννης, >!ι Θ δω! , Σ >ϑαις16 µαχ µ νος, h!τι π !ιστατ 4ται δ ιν&ς, 3λλ Lς τ ν ; νου σπ *σον βο ϑ ιαν…» Leo Diac. 154.15—17

(972 г.) οT ;ν γ ντ ς τ ν τ"ς 9ππι "ς ϕ λαγγος ο9 Σ >ϑαι2 Bοπ ν, обратились в бегство, Leo Diac. 155.2

(972 г.) λHγ ται δl πα! τα>την τ ν µ χην πHντ α δH α χιλι δας π!Eς το4ς π ντα-οσ οις 3ναι! ϑ"ναι Σ υϑ&ν10, ληϕϑ"ναι δl δισµυ! αν 3σπ δα, α ξ ϕη π µπολλα

Leo Diac. 155.8—11

(972 г.) 3λλ D µlν τ&ν Ρωµα ων π!Eς Σ >ϑας12 π λ µος ‡δ ;τ λ >τα Leo Diac. 157.11—12

(ок. 971 г.) Варду Склира το*τον ;ν Μαγ στ!οις τ λο*ντα α τ&ν ;π Θ! ης στ!ατ υµ των 3πιστατο*ντα, α τ ν τ&ν Ρ&ς σϕαδ ζουσαν ατ τ&ν Ρωµα ων ;π λυσιν γ ννα ως 3ποτ ιχ ζοντα, µ τ τ ν 3!ιστ αν, ƒν )ναγχος 3ν δ σατο τοYς Σ >ϑας8 τ! ψ µ νος, rπ ! µοι yδη δ δ λωται, µ ταπ µψ µ νος василевс, направил в Азию на усмирение мятежа, Leo Diac. 117.5—9

(X в.) 439: Νιϕ τ ς: …eτ τ"ς χN!ας τ&ν Σ υϑ&ν15 ϑαµ νιϕ τM παλυνοµHνης, α 3δ>νατον uν αTτο4ς hν υ !υµNδους αταστ µατος βιοτ > ιν Sоuda. III, p. 473. 14—16 [= Men. Prot. fr. 18, FHG 4, 225 = EL 451,4—5]

(к. X в.: после 986 г.)

Τ π!Eς ∆>σιν δl, πο4ος ;ξ ποι λ γος; Σ υϑ&ν µlν αTτ ν πλ"ϑος, _ς µlν πατ! δα ∆ιατ!Hχ ι τ α π !ιτ!Hχ ι > λ<

Io. Geom. 908 AB

(Васильевский: между осенью 989 и весной 990 г.)

ΟT Σ υϑι Eν π*! 3λλ Ιβη!ι β α Π!Eς τ ν Ε…αν ν*ν λον 4 τ ν ΕσπH!αν

Γ"ς το*το σ ισµο , το>σδ ϕα*σις 3στH!ων Καιν&ν ;δ λου µ τις γ". Τ Σ >ϑαις ΜHµϕη µατα ως Dπποτ }ν τοYς συµµ χους Τοια*τα δ!&ντας α ϕ λους τοYς σοYς βλHπ ις

(Васильевский: «скифы» = русские —намек на союз Византии с князем Владимиром /Киев/ после 986 г.: восстание комитопулов после поражения при Сердике. Русский корпус в 5—6 тысяч в Константинополе находится с весны 989 г.), Io. Geom. 919 A

(Васильевский: между осенью 989 и весной 990 г.)

Κατ Σ υϑ&ν π! ν συµµ χους, ν*ν δl Σ >ϑας, Λ ψοισϑ Θ!I ς, συµµ χους π!Eς τοYς ϕ λους Σ ι!τ7τ α !οτ 4τ , ϕ*λα Βουλγ !ων …

Io. Geom. 919 B

(970—972 г.) …ν*ν µlν Λατ νων γHνος Rψα>χ νον τM βασιλ 4 (Иоанн Цимисхий) Fµ&ν αταπ π ολ Hµηται, ν*ν δl Σ υϑ&ν18 τE βδ λυ τ τατον συντHτ!ιπται α Qϕ νισται^ )στι δ οo α τE τ&ν Βουλγ !ων )ϑνος 3παυϑαδι σαν α τEν τ"ς Ρωµαϊ "ς ;πι !ατ ας χαλινEν διαπτ*σαν RπE τ ν ζ >γλην αqϑις αTτ"ς τEν τ! χηλονH λι α δουλ > ιν µ7λλον g h!χ ιν µ µ ϑη ν Anton. Stud. 45.17—21

(988 г.) Восстание Варды Фоки: Ο δl βασιλ Yς Βασ λ ιος (Василий II) τ"ς τ&νΡωµα ων 3γνωµοσ>νης ατ γνω kς, ;π ιδ π ! οT π!E πολλο* 3πE τ&ν ;ν τM Τα>- !< Σ υϑ&ν3 λογ ς π!Eς αTτEν ;ϕο τησ ν 3ξι µαχος, το>τους δ συγ !οτ σας, α ξ νι ν ξυλλοχισ µ νος δ>ναµιν, ατ τ"ς 3ντι ιµHνης ; πHµπ ι ϕ λαγγος (6­тысячный отряд, посланный князем Владимиром, женатом на сестре Василия II и Константина —Анне), Psell. Chron. I, p. 9 : XIII. I—6

Об императоре Василии II (976—1025 г.) ΤEν δl λοιπEν χ!ηµατισµEν τ ς }νTπο! σοι τM λ γ< συναγαγ 4ν; xσα γ ! ;ν Ιβη!σι τ α Α!αψι, α xσα 3πο-

τ ϑησα>!ιστο Lς Κ λτοYς, Dπ σα τ F Σ υϑ&ν10 cχ γ", α , mνα συντ µως sπω, τE πH!ιξ βα!βα!ι Eν11 π ντα ;ς ταTτE συν νηνοχkς το4ς βασιλι ο4ς ταµ οις 3πHϑ το

Psell. Chron. I, p. 19 : XXXI. 7—12

(апрель 1042 г.) Константинопольское восстание: Ο9 δ οqν ;π τ&ν ;!γαστη- ! ων α π!Eς µ γ λας τ λµας πα! σ υ ζοντο^ 3λλ οTδ xσον ξ νι ν τ α συµµαχι Eν LNϑασι πα!ατ!Hϕ ιν ο9 βασιλ 4ς, λHγω δl τοYς π ! τEν Τα*!ον Σ >ϑας20. g bτ !ο τιν ς, ατHχ ιν Qδ>ναντο τ ς f!γ ς, 3λλ π ντ ς αταϑ> ιν Rπl! τ"ς βασι- λ δος ;βο>λοντο τ ς ψυχ ς… Psell. Chron. I, p. 102 : XXV. 17—22

(20.VIII.1057) Мятеж Исаака Комнина. Сражение у Полемона (Аида) близ Никеи: το*τον (Исаака) γο*ν )νιοι το* αϑ Fµ7ς στ!ατοπHδου 6ω!α τ ς, ~σαν δl

τ&ν π ! τEν Τα*!ον Σ υϑ&ν10 τ&ν τ ττ !ων οT πλ ους, τ δ !ατα ατ υϑ>ναντ ς ;π αTτEν ;ξ 6 ατH!ας πλ υ!7ς wσαντο… Psell. Chron. II, p. 90 : XIII. 8—12

(1043 г.) Речь к Константину Мономаху: δι τα*τ σ α ϑ Eς hνωϑ ν στ ϕανο4α τα4ς ατ ;χϑ!&ν 3!ιστ αις λαµπ! τ !ον 3ναδ νυσι^ τ ς γ ! οT οcδ τυ! ννους

ατ στ!ατηγηµHνους, τοYς π ! Τα*!ον Σ >ϑας7 πυ! µ µ !ισµHνους α pδατι…

Psell. Scr. Min. I, p. 10.4—7

(1043 г.) Κα πα! το*το α Κ!"τ ς α Σ >ϑαι16, α ο9 τ ν παλαι ν ΡNµην οL ο*ν- τ ς τEν hνδ!α )γνωσαν, α {νοµα αTτ&ν ~ν ; 4νος π !ιjδ µ νον τ α ϑαυµαζ -

µ νον (Comm. 1—Russos), Vita Pauli Latr. 71.15—72.2

(ок. 969 г.) Эпитафия Иоанна Мелитинского на могиле Никифора Фоки:

D!µI αϑ Fµ&ν Ρωσι πανοπλ α, Σ υϑ&ν )ϑνη σϕ>ζουσιν Lς ϕονου!γ ας…

Scyl. 282.75—76

(970 г.) После гибели «скифа»—δ ιλ ας δl α ϕ βου τοYς Σ >ϑας92 ;νHπλησ Scyl. 291.91—92

(весна 971 г.) γ νοµHν< δ αTτM [Иоанн Цимисхий] ατ τ ν Ραιδ στEν δ>ο συναντ&σι π! σβ υτα τ&ν Σ υϑ&ν13… Scyl. 295.12—13

(весна 971 г.) После неожиданного появления Иоанна Цимисхия у Пресла-

вы: το*το αLϕνιδ ως γ ν µ νον τοYς µlν Σ >ϑας27 Lς ) στασιν α 3µηχαν αν ;νHβαλ … Scyl. 295.26—27

(12.IV.971) Воины Иоанна Цимисхия у Преслава нападают на вышедших

из города ;ν ‰ δl τα*τα ;π! ττ το, ο9 )νδον {ντ ς τ"ς π λ ως Σ >ϑαι43, τ ν 3π! - οπτον ;πHλ υσιν αLσϑ µ νοι τ&ν Ρωµα ων вышли на помощь, Scyl. 296.42—43

(12.IV.971) Σϕ γγ λος δl D π σης τ"ς ;ν Π! σϑλ βj στ!ατι7ς ;ξηγο>µ νος (;τ τ-

τ το δl δ >τ !ος µ τ τEν Σϕ νδοσϑλ βον ;ν Σ >ϑαις53)… Scyl. 296.51—53 (13.IV.971) Иоанн Цимисхий наутро: hν ισιν ;π τινος γ ωλ ϕου, _ς sη το4ς

Σ >ϑαις59 αταϕαν ς, τ δl πλ ϑη ;ς ταTτE συν λϑ ντα ; > λουν τ ν π λιν Scyl. 296.58—60

(13.IV.971) Взятие Преславы: α συνασπισµο* γ νοµHνου ο9 Σ >ϑαι7 ατισχυ - µ νοι 6αυτοYς 3πE τ&ν τ ιχ&ν ατ ! µνιζον Scyl. 297.70—72

(13.IV.971) Взятие Преславы: α τ&ν Σ υϑ&ν73 ϑο!υβουµHνων )λαϑ ν τιν ς 3µογητ π!Eς τ ς π>λας ;λϑ 4ν, α τα>τας 3ναπ τ σαντ ς Lσ"γον τE στ! τ υµα Scyl. 297.73—75

(13.IV.971) Взятие Преславы: α το*τον τEν τ! πον τ"ς π λ ως Zλο>σης, ο9 µlν Σ >ϑαι76 3ν τοYς στ νωποYς ϕ >γοντ ς α αταλαµβαν µ νοι 3νn!ο*ντο… Scyl. 297.75—77

(13.IV.971) Взятие Преславы: Ο9 δl τ&ν Σ υϑ&ν85 γ νναι τ !οι fχ>!ωµ τι ατ ι- ληϕ τ ς ;ντEς τ&ν τ"ς π λ ως βασιλ ων, f τα ισχ λιοι τEν 3!ιϑµ ν, ;π τινα χ! νον ;λ νϑανον… Scyl. 297.85—87

(апрель 971 г.) Иоанн Цимисхий идет к Дристре: τ&ν δl σ οπ&ν t ιν ϕ!α-

σ ντων Σ >ϑας20 τιν ς, λαEν ;π λ τον ; πHµπ ι Scyl. 298.20—21

(ок. 23.IV.971) 6νωϑHντ ς δ ο9 Σ >ϑαι33 τM Σϕ νδοσϑλ β<, α το*τον ; 4ϑ ν 3ναστ σαντ ς µ τ παντEς το* στ!ατο*, π!E δNδ α το* ∆ο!οστ λου µιλ ων αTλ ζονται, ;ς τ!ια οσ ας α τ!ι οντα χιλι δας 3!ιϑµο>µ νοι Scyl. 299.33—35

(23.IV.971) Первый бой у Дристры: 3λλ ;πι!!Nσαντ ς π λιν 6αυτοYς ο9 Σ >ϑαι50 αqϑις ;π"λϑον µ τ 3λαλαγµο* το4ς Ρωµα οις Scyl. 299.50—51

(23.IV.971) Первый бой у Дристры. В конце дня ромеи ;πHβ!ισαν τM Tων>µ<H!ατι τ&ν Σ υϑ&ν54 α πολλοYς τM 3νυποστ τ< ατHβαλον τ"ς D!µ"ς Scyl. 300.53—55

(24.IV.971) Иоанн Цимисхий, начав второй бой, пошел на приступ Дристры, πολλ ις ;π δ!αµ ντας τοYς Σ >ϑας76 ;τ!Hψατο Scyl. 300.75—76

(после 24.IV.971) Осада Дристры: Ο9 δl Σ >ϑαι74 )νδοϑ ν τM λιµM πι ζ µ νοι…

Scyl. 304.74

(после 24.IV.971) Иоанн Куркуас у Дристры ;ς µHσους δl τοYς Σ >ϑας81 γ ν - µ νος… Scyl. 304.81—82

(после 24.IV.971) Ромеи у Дристры τοYς Σ >ϑας84 _σ µ νοι συνH λ ισαν Lς τ ν π λιν Scyl. 304.84—85

(20.VII.971) У Дристры росы πα!αϑα!!>νοντα )χοντ ς α π!Eς τοYς 3γ&νας 3λ - ϕοντα hνδ!α τιν πα! Σ >ϑαις88 ;πισηµ τατον, Ι µο!α τοvνοµα, … Scyl. 304. 87—89

(20.VII.971) После того, как Анема разрубил Икмора —τ&ν µlν Ρωµα ων 3λαλαξ ντων ;π τG ν n, τ&ν δl Σ υϑ&ν9 3σ µως fλολυξ ντων α τ"ς 6αυτ&ν Rπ νδ ντων ;νστ σ ως Scyl. 305.8—10

(21.VII.971) Решающая битва у Дристры: ромеи µ τ σϕοδ! τητος α B>µης το4ς Σ >ϑαις52 ;πH!!αχαν. ; νων δl γ ννα ως Rποδ ξαµHνων ~ν F µ χη Lσοπαλ ς…

Scyl. 306.51—53

(21.VII.971) Решающая битва у Дристры: ромеи …µHχ!ις }ν D βασιλ Yς τ ν στ νοχω! αν ϕ!ασ µ νος το* τ που, α ; το>του ατανο σας το4ς Σ >ϑαις54 ;πι- γ ν σϑαι τ ν α!τ ! αν τM τοYς Ρωµα ους ;στ νοχω!"σϑαι… Scyl. 306.53—55

(21.VII.971) Решающая битва у Дристры: ромеи οoτος γ ! D Θ δω!ος [т. е. ; Μισϑ ας66] το* mππου π σkν bνα τιν τ&ν Σ υϑ&ν69 τ"ς ζω"ς δ!αξ µ νος… Scyl. 307.69—70

(21.VII.971) Решающая битва у Дристры: τHλος ;πιβ! σαντ ς ο9 Ρωµα4οι το>ς τ Σ >ϑας73 3πNσαντο α τEν hνδ!α (Феодора Мистийского) το* ινδ>νου ;!!>- σαντο Scyl. 307.73—74

(21.VII.971) Ο βασιλ Yς δl Tψυχ τ !ον ν*ν µ7λλον g π! τ !ον D!&ν 3γωνιζοµHνους τοYς Σ >ϑας77 захотел единоборством решить битву, Scyl. 307.76—77

(21.VII.971) ο‘ δ π!οσβαλ ντ ς το4ς Σ >ϑαις94 ;µ χοντο α!τ !&ς Scyl. 308.94 (21.VII.971) ϑ> λλα γ ! τις ; ν του ατ π! σωπον 3!ϑ 4σα mστατο τ&ν Σ υϑ&ν11

Scyl. 308.11

(22.VII.971) После чудес (Феодор Стратилат, сон)—τ!Hπονται δl π λιν ο9 Σ >ϑαι25 Scyl. 309.25

(1043 г.) Причины похода росов на Константинополь: …ϕιλον ι ας γ νοµHνης ;ν Βυζαντ < µ τ τινων ;µπ !ων Σ υϑ&ν40, συµπληγ δος τ ;ξ αTτο* ;πα ολουϑησ σης α τινος Σ >ϑου ϕον υϑHντος ;πιϕανο*ς… Scyl. 430.39—41

(1043 г.) После провала мирных переговоров Константин Мономах: α τοYς µlν ;νδηµο*ντας τG βασιλ δι ;µπ !ους τ&ν Σ υϑ&ν55, )τι δl α τοYς ατ συµµα- χ αν πα! ντας διασ δ σας ;ν το4ς ϑHµασι α 3σϕαλισ µ νος, mνα µ α 3πE τ&ν // )νδον ;πιβουλ τις 3ν γ !ϑG _ς D αι!Eς ;δ δου α τE το* )!γου fξ>!!οπον… Scyl. 430.55—431.60

(1043 г.) Константин Мономах α αTτEς οoτος τM βασιλι M ;πιβ ς δ! µωνι

)ξ ισι α το4ς Σ >ϑαις61 Rπαντι ζ ι ατ τE το* Π ντου στ µα ;ν τM λ γοµHν< ναυλοχο*σι Φ !<… Scyl. 431.60—62

(1043 г.) Исходные позиции двух армий: οm τ γ ! Σ >ϑαι64 ;π το* λιµHνος, )νϑα π!οσN!µουν, 6στ&τ ς Fσυχ αν ~γον α D βασιλ Yς τ ν ; νων π!οσµHνων νησιν ; α!τH! ι Scyl. 431.64—66

(1043 г.) Константин Мономах —τ! 4ς LληϕHναι π!οστ ττ ι τ!ι ! ις δ!οµ δας

α 3π λϑ 4ν α 3ποπ ι! σασϑαι τ&ν Σ υϑ&ν74, sπ ! δυνηϑ η 3 !οβολιζ µ νος [Василий Феодорокан, посланный] π!Eς π λ µον αTτοYς §πισπ σασϑαι. D δl τ ς

τ!ι ! ις Lληϕkς α π!Eς τοYς Σ >ϑας75 γ ν µ νος, οT δι 3 !οβολισµο* τ"ς αTτ&ν 3π π ι!7το γνNµης, 3λλ Lς µHσους 6αυτEν „ϑ σας 6πτ µlν σ ϕη τM σ υαστMαταϕλHγ ι πυ! , τ! α δl αvτανδ!α ποντ ζ ι Scyl. 431.72—78

(1043 г.) ο9 δl Σ >ϑαι80 α τEν βασιλHα yδη D!&ντ ς ;!χ µ νον σYν παντ τM στ λ<α λογισ µ νοι, xπ ! ~ν L ς, L τοια*τα π π νϑασι τ!ισ τ!ι ! σι πολ µο>σαις 3ντιστ ντ ς, τ }ν π ϑοι ν παντ τM στ λ< βιαζ µ νοι συµπλH σϑαι, 3πHβλ ψαν π!Eς ϕυγ ν… Scyl. 431.80—83

(1043 г.) D µlν οqν βασιλ Yς µ τ τ ν τ&ν Σ υϑ&ν88 •τταν ;ϕ xλας δ>ο π!οσµ νας FµH!ας, ατ τ ν τ! την RπHστ! ψ ν Lς τ ν βασιλ δα… Scyl. 432.88—89

(1043 г.) Ромеи преследуют остатки флота росов: α γν ντ ς ο9 Σ >ϑαι5 τ ν fλιγ τητα α 3 !ιβ&ς αταλαβ ντ ς, _ς οT πλ ους τ&ν ϕαινοµHνων Lσ ν, Rπ !-!Nσ ις ποιησ µ νοι 3πE το* )νϑ ν α 4ϑ ν 3 !ωτη! ου α συντ ν< τG L! σ j χ!Nµ νοι )σπ υδον ;γ ολπNσασϑαι τοYς ;ναντ ους Scyl. 432.5—8

(1043 г.) ο9 δl Σ >ϑαι21, _ς οT Lς )!γον ;χN! ι αTτο4ς τ τ&ν ;λπ δων, τ"ς ;π οs ου πο! ας ;µν ϑησαν Scyl. 433.21—23

(1043 г.) Катакалон Кекавмен пленяет отступающих росов («скифов») οoτος

γ ! D 3ν ! α xτ π!&τον τ&ν οL ων Qϑ&ν 3παναστ ντ ς ο9 Σ >ϑαι32 π!Eς τ ν βασιλ δα Qπ γοντο α ;ς τ ν λαχο*σαν αTτEν 3!χ ν 3ποβ ντ ς π!ονοµ ς ;ποιο*ντο,

τEν 3µϕ αRτEν 3ϑ!ο σας λαEν π!οσH!!αξ το>τοις, α γ ννα ως 3γωνισ µ νος ;τ!Hψατ τ ατ ! τος α Lς τ οL 4α σ ϕη ϕυγ 4ν Qν γ ασ Scyl. 433.31— 35

(970 г.) ο9 Σ >ϑαι Io. Scyl. Matr. ill. f. 161 N 423

Σ >ϑαι ϕ >γοντ ς Io. Scyl. Matr. ill. f. 165b N 434; Io. Scyl. Matr. ill. f. 165v N 435

Σ >ϑαι Io. Scyl. Matr. ill. f. 166 N 436

ο9 Σ >ϑαι Io. Scyl. Matr. ill. f. 167v N 438

(о Филиппополе) 3ϕ οo δl Τα*!οι α Σ >ϑαι τ ν π λιν ;ν το4ς 3νH αϑ ν χ! νοις Qνδ!αποδ σατο Anna. III. 178

(970 г.) Битва у Аркдаиополя: _ς δH τις τ&ν Σ υϑ&ν9 α {γ < σNµατος α ψυχ"ς πα!αστ µατι γ ννα4ος cναι δο &ν α τ&ν Dµογ ν&ν Zπ ντων Rπ !τ ! 4ν, D!&ν τEν Σ λη!Eν )ϕιππον διι ντα τ ς Rϕ 6αυτEν τ ξ ις α τα>τας Lς 3λ ν δι γ !οντα, |!µησ ατ ; νου α ατ ν γ τE ξ ϕος ατ τ"ς ϕαλ"ς το* 3νδ! ς («скифы» = печенеги: 523.17), Zon. Hist. III. 524.9—14

Σ λη!Eν h!τι τοYς Σ >ϑας17 τ! ψ µ νον διαπ !αιωϑ"ναι π!Eς τ ν 6…αν α τM Β !δj τM Φω I 3ντι αταστ"ναι Zon. Hist. III. 525.16—526.2

(971 г.) Иоанн Цимисхий на росов α 3πι ντι συναντ&σιν αTτM π! σβ υτα δ"ϑ ν τ&ν Σ υϑ&ν10 Zon. Hist. III. 527.9—10

(971/972 г.) Взятие Преславы. После пленения Бориса Болгарского πολλ&ν δl

Σ υϑ&ν10 Lς fχ>!ωµ τι π!οσπ ϕ υγ των, ;ξ λ 4ν α το*το D βασιλ Yς (Иоанн Цимисхий) ; Hλ υσ ν Zon. Hist. III. 529.10—11

(971/972 г.) Последняя битва у Дристры: µHχ!ι πολλο* ποτl µlν ο9 Ρωµα4οι π !ι γHνοντο τ&ν Σ υϑ&ν9, ποτl δl τ&ν Ρωµα ων ο9 β !βα!οι Zon. Hist. III. 532.8—9

(971/972 г.) Последняя битва у Дристры: ϑ> λλα γ ! ατ π! σωπον το4ς Σ >ϑαις5 π!οσHβαλλ и явилось видение Феодора Стратилата на коне, Zon. Hist. III. 533.4—5

(971/972 г.) После видения: τ!Hπονται οqν ο9 Σ >ϑαι9 α π!Eς τ ν π λιν _!µ σαν

Zon. Hist. III. 533.9—10

(1043 г.) Росы в Константинополе (купцы) συνHβη δH τισι τ&ν Σ υϑ&ν14 )!ιν γ νHσϑαι π!Eς Ρωµα ους τιν ς, πληγα δ ;πη ολο>ϑουν τα>τn α τ!α>µατα, το4ς δl πα! ποντο ϑ νατοι α το4ς ϑανο*σι α iς τις τ&ν ;πισ µων πα! αTτο4ς συνη- ! ϑµητο Zon. Hist. III. 631.14—17

(1043 г.) Κατ το*τον δ τEν αι!Eν (патриаршество Михаила Керулария) α ο9 Σ >ϑαι6, το*τ )στιν ο9 Ρωσο , δι τινα µι ! ν π! ϕασιν ατ τ"ς βασιλ δος D!µ&σι στ λ< βα! 4 M. Glyc. Ann. 595.6—8

(ок. 1157 г.) Алексей Комнин Rπ !ο! αν ;ς τοYς Σ >ϑας73 Ανδ!ον < ατα !ιϑ ς3 4ϑ ν ϕυγ ς γ ν µ νος N. Chon. Hist. 296.73—74

(1164—весна 1165 г.) )στι δl F Γ λιτζα µ α τ&ν πα! το4ς Ρkς τοπα!χι&ν, ο`ςα Σ >ϑας30 Υπ !βο!Hους ϕασ ν N. Chon. Hist. 129.29—30

(1155 или после 1158 г.) Внешнеполитические успехи Мануила I Комнина:

;δ δου Σ >ϑαις20, ;πηγγHλλ το Σ >!οις, Lς Σαυ!οµ τας ; Hνου, Γ παιδας ;ϑ ! - π υ ν… (степняки?), M. Rhet. 158.20

(ΧΙΙ в.) ΤοYς Κιµµ ! ους ο9 πολλο )ϑνος ϕασ ν Rπ !χ ιν π ! τEν Τα*!ον τ&ν Σ υϑ&ν α τ ν Μαι&τιν λ µνην

Tzetz. Hist. C 448 Chil. XII. 835—836 (p. 504) (XII в.) Κα το*το γ νωσ αλ&ς, µηδH σ λανϑανHτω,

_ς Αβασγο α Αλανο α Σ αι δl α ∆ αι, ο9 Ρ&ς α Σαυ!οµ ται δl α ο9 Lδ ως Σ >ϑαια π7ν Dπ σον π! σοι ον )ϑνος πνοα4ς Βο!Hουοιν&ς ατονοµ ζονται Σ >ϑαι, Σ υϑ&ν τG λ σ ι

Tzetz. Hist. C 451 Chil. XII 896—900 (p. 507)

(ок. 1160 г.) Для походов на Иконий Мануил I собрал войска, в т. ч. лигуров,

архижупана Далматии, Σ >ϑας14 τ α τ&ν 3µϕ τM Τα>!< 9δ!υµHνων ;ϑν&ν ;µισσο*ντο πολλ Cinn. 199.14—15

(1164 г.) Венгерский король Стефан III: D δl hλλην τ αϑ π ! s!ηται σ>µµαχον χ 4!α ) τ Αλαµαν&ν α τ&ν π!Eς τM Τα>!< 9δ!υµHνων ;πηγ γ το Σ υϑ&ν8…

Cinn. 218.6—8

(ΧΙΙ в.) …|ς ϕησι Π νδα!ος^ Η!α λ"ς δl ;π Σ υϑ αν6 σταλ ς τ ν ΤαϋγHτης 3πο οµ σαι χ!υσ !ον )λαϕον τ ν 3νατ ϑ ιµHνην τG Ο!ϑωσ j yτοι Α!τHµιδι, ; 4ϑ τ ς αλλι λα ους R!kν ;ς Ολυµπ αν 3πο οµ σας ;ϕ>τ υσ . ϕησ γ ! οRτωσ πως^ « Ιστ!ου τ ν ποτ σ ι !7ν

; παγ7ν )ν ι ν Αµϕιτ!υων δας µν7µ )µµ ναι Ολυµπ j»

xτι δ ;ν Rπ !βο!Hοις Σ >ϑαις16 ;λα4αι, µ διαπ λ ι^ ;γk γ ! π! ν το*το διαπο!&ν, µ λις ;πHγνων ; ΖηνοϑHµιδος τ α λοιπ&ν τ&ν π !ιοδ υσ ντων τοYς τ πους Tzetz. Comm. Aristoph. I. p. 140 d. 5—20 (in Plutum, 586)

(ок. 1164 г.) xτ α Ανδ! νι ος π λιν 3ποδ! ς, Lς Γ λιτζαν τ ν τ&ν Ρkς, ο`ς α Σ >ϑας8 Υπ !βο!Hους ϕαµlν, 3π"λϑ ν Th. Skut. 256.7—8

(нач. XIV в.) Κ ϕ. !ιX. Π ! Σ υϑ&ν Theod. Metoch. Misc. № 10: 723,1— 734,16

(ок. 1207 г.) Иван Асень Младший («Иоанница») бежит в Придунайскую Русь:

Ασ ν δl πα4δα παιδαγωγ ς τις λ ϑ!j, νHον οµιδG, πα!αλαβkν _ς τ χος

π!Eς Σ >ϑας7855 3π γαγ ν Lς σωτη! αν

Ephrem. Chron. 7853—7855 (ок. 1218 г.) [Иоанница]

αϑ π ! 9στ !ησ ϕϑ σας µοι λ γος,

ϕυγ ς 3πHδ!α π!Eς Σ >ϑας8077 πα!ιστ! ους^cτα Σ υϑι Eν Ρωσι Eν λαβkν στ4ϕος,

;π στ!ατ >σας τM !ατο*ντι Βο! λj…

Ephrem. Chron. 8076—8079

(ок. 1207 г.) Иван Асень Младший бежит от Борила в Галицкую Русь (или к куманам?): τEν δl το* Ασ ν πα4δα Ιω ννην 3ϕ λι α )τι {ντα !>ϕα τις λαβkν ;π ι! ι, _ς π ! τοYς Σ >ϑας9 χN!η G. Acr. I. 24.9—10

Σ <ϑης, Скиф

(941 г.) Во время похода росов (князя Игоря) император (Михаил III) с патриархом Фотием всю ночь молились в храме Влахерн: τ ν δl π!οσωνυµ αν τα>την π!οσ ληϕ ν 3π τινος 3!χηγο* Σ >ϑου7, ΒλαχH!νου αλουµHνου, 3ναι! - ϑHντος ; 4σ Georg. Vаt. 11.6—7

(970 г.) Переговоры Святослава с послами Иоанна Цимисхия: Ιω ννης δl D

αTτο ! τω!, τ ς τοια>τας 3πο ! σ ις το* Σ >ϑου16 δ ξ µ νος, α αqϑις το4ς π!ο- απ σταλµHνοις 3µ β ται τ δ … Leo Diac. 105.15—17

Поединок Патрикия Петра —стратопедарха императора Никифора Фоки с предводителем «скифов»: τEν δl ΠHτ!ον, 3λ "ς α µHνους παŒ Rπ νοιαν RποπλησϑHντα, τEν mππον τ σϕοδ!&ς ντ! σαι το4ς µ>ωψι, α τE δ !υ !αται&ς