Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

svod_vizantiiskih_svidetel_stv_o_rusi

.pdf
Скачиваний:
104
Добавлен:
21.05.2015
Размер:
3.5 Mб
Скачать

Ономастикон

511

Избран епископом Сарая: …; λ γ ς D 9 !οµ ναχος Αϑαν σιος14, ;χ ι!οτον ϑη ;π - σ οπος Αϑαν σιος15 Σα!α\ου Act. episc. Russ. 54.14—15

(ν"σος το /Αγ ου) Α=ϑ ου, остров св. Эферия

(сер. Х в.) (плавание росов по Днепру) … ϕϑ σωσιν Lς τEν ποταµEν τEν Σ λιν ν. Εcϑ οpτως 3πο ινο*ντ ς ;ξ αTτο* µHχ!ι τ σσ !ων Fµ !&ν 3ποπλHουσιν, bως οoαταλ βωσιν Lς τ ν λ µνην το* ποταµο* στ µιον οqσαν, ;ν r ;στιν α F ν"σος το*

Αγ ου ΑLϑ ! ου82. ( Εϑαι! ου Ρ) Καταλαβ ντ ς οqν οoτοι τ ν τοια>την ν"σον, π!ο- σαναπα>ουσιν 6αυτοYς ; 4σ bως δ>ο α τ!ι&ν Fµ !&ν Const. Porh. DAI. 9.

79—84

Επ δl τE στ µιον το* τοιο>του ποταµο* ;στιν F τοια>τη λ µνη, αϑkς s!ηται, α!ατ 4 µHχ!ι τ"ς ϑαλ σσης, α π!Eς τ ν ϑ λασσαν 4ται F ν"σος το* Αγ ου ΑLϑ ! ου88, ; τ&ν ; 4σ 3πH!χονται π!Eς τEν ∆ ναστ!ιν ποναµ ν… Const. Porph. DAI. 9.86—89

Uϑ οι, -ος, безбожники

(ок. 860 г.) (эпарх города —Михаилу III, отправившемуся на агарян) τ ν τ&ν 3ϑHων19 Ρ&ς ;µ νυσ ν hϕιξιν Sym. Log. (Leo Gr.) 240.19—20; Th. Mel. 168.16; Georg. Hamart. 736.8; Georg. Cont. 826.18

(860 г.) (после молитв патриарха Фотия) … υµ των ;παναστ σ ις 3λλ π λ-

ληλοι ;γ γ ν ισαν, α τ τ&ν 3ϑHων11 Ρ&ς πλο4α ατ γησαν, fλ γων ; π ϕυ- γ των νδυνον Sym. Log. (Leo Gr.) 241.10—12; Th. Mel. 168.18; Georg.

Hamart. 736.7; Georg. Cont. 827.8—10 (9)

(860 г.) (после молитв патриарха Фотия) υµ των βια ων ;πιϕο! 3λλ π λ- ληλος τ τ&ν 3ϑHων11 Ρ&ς πλο4α διατα! σσουσα α τG (sic) π!οσα! σσουσα αατ σσουσα, _ς fλ γα ;ξ αTτ&ν τEν τοιο*τον νδυνον διαϕυγ 4ν α ;π τ sδια µ τ tττης Rποστ!Hψαι Georg. Vat. 11.10—13

(860 г.) υµ των ;παναστ σ ις 3λλ π λληλοι ;γ γ ν ισαν, α τ τ&ν 3ϑHων2 Ρ&ς πλο4α ατ γησαν, fλ γων ; π ϕ υγ των τEν νδυνον Ps-Sym. 675.1—3

(860 г.) … τE τ&ν Ρ&ς )ϑνος δυσµαχNτατον τ α 3ϑ Nτατον21 uν Vita Bas. 342.20—21

αταγ?νιστος, непобедимый

(972 г.) Речь Святослава на военном совете у Дристры …3 αταγNνιστος16–17

F Ρωσι µHχ!ι α τ µ !ον αϑHστη ν 3λ … Leo Diac. 151.16—17

λαζον α, бахвальство

(970 г.) после обещания Калокира росы отказывают послам Иоанна Цимисхия: 3πο ! σ ις δ ντ ς βα!βα!ι "ς π πλη!ωµHνας 3λαζον ας9, _ς 3ναγ ασϑ"ναι το*τον δι µ χης !4ναι τ π! γµατα Scyl. 288.9—10

(971 г.) τM τοι α αTϑ δ ιαν α ϑ! σος τ Ρωσι ;π !ϑη ϕ!ον µατα τ ν RπH!- αυχον τοιγα!ο*ν 3λαζον αν20 αTτ&ν, α τEν 3ντι !Yς π!οπηλα ισµEν µ στHγων D βασιλ Yς… Leo Diac. 126.19—21

512 Часть 3

Αλ1ξιος, Алексей (1304—12.II.1378). Первосвятитель, митрополит Московский и всея Руси (30.VI.1354—12.II.1378), епископ Владимирский (6.XII.1352—30.VI.1354)

TϑYς γ ! χ ι!οτονηϑHντος ;ντα*ϑα το* Ρωµανο*, 3ϑ! ον ;π ϕ>η τις ; 4ϑ ν bτ !ος, τοvνοµ ΑλHξιος5, ατ σπουδασµHνην ποιο>µ νος τ ν ;ς Βυζ ντιον hϕιξιν… αTϑ - µ !ον γιγ ντων ; 4νο γHνος wϕϑη µητ!οπολ της, 3ν ! µοχϑη!Eς α πανο*!γος α )µπλη τος, π σης τ 3λλ τ!ιος Tλαβο*ς αταστ σ ως N. Greg. III.519.3—11

xϑ ν α µ µ ! σϑαι δι τα*τα συµπHπτω τ ν τ"ς xλης Ρωσ ας µητ! πολιν Lς δ>ο µο !ας, sς τ ΡωµανEν α ΑλHξιον N. Greg. Hist. III.519.21—23

πλ ω δ δω kς ΑλHξιος χ! µατα πλ ω α ! ττω α τ ν µο4!αν αqϑις συγ υ σας 3ν ιληϕ , ζηµιNσας ;ν το4ς αι! οις τEν Ρωµαν ν N. Greg. III.520.1—3

3λλ π! ν ;ς πH!ας LHναι, π ! στιν αTϑις ΑλHξιος χ!ηµ των ;πιϕ ! µ νος πλ 4στα βαλ ντια N. Greg. III.520.11—13

(1354 г.) …π ! το* πα! αTτο* π!οβιβασϑHντος Lς ;π σ οπον Βλανδιµ !ου, το* υ!ο*Αλ ξ ου Act. Patr. I.347

D 9 !Nτατος µητ!οπολ της ΚυHβου α π σης Ρωσ ας, *! ΑλHξιος Act.patr. I.347 …το* 9 !ωτ του 3!χι !Hως ΚυHβου α π σης Ρωσ ας, *! Αλ ξ ου Act. patr. I.349 (1354 г.) …πα! δ λωσH σοι F µ τ!ι της Fµ&ν π ! το* 9 !ωτ του µητ!οπολ του

ΚυHβου α π σης Ρωσ ας, υ!ο* Αλ ξ ου, Rπ !τ µου α 3γαπητο* ατ >!ιον 3δ λϕο* α συλλ ιτου!γο* τ"ς Fµ&ν µ τ!ι τητος Act. patr. I.350

F µ τ!ι της Fµ&ν, F γ ! π!Eς αTτEν τEν 9 !Nτατον µητ!οπολ την, *! ΑλHξιον, τιµ Lς τEν ϑ Eν 3ναϕH! ται Act. patr. I.351

(1361 г.) ϕϑ ν ι τοιγα!ο*ν π! τινος yδη αι!ο* D 9 !Nτατος µητ!οπολ της ΚυHβου α π σης Ρωσ ας, ;ν Zγ < πν >µατι 3γαπητEς 3δ λϕEς τ"ς Fµ&ν µ τ!ι τητος α συλλ ιτου!γEς, D *! ΑλHξιος, ;π σ οπος zν τM τ τ Βολοδιµο !ου Act. patr. I.425α δι το*το δι {χλου γιν µ νος τM 9 !ωτ τ< µητ!οπολ τn ΚυHβου α π σης Ρωσ ας, τM *! Αλ ξ <, α το4ς 3ν ουσι δι α οις αTτM, α σ ανδ λων µ ταξY αTτ&ν

µ σολαβησ ντων Act. patr. I.426

µ τα λ του το νυν γινοµHνου α το* 9 !ωτ του µητ!οπολ του ΚυHβου α π σης Ρω- σ ας, το* *! Αλ ξ ου, α ;ντα*ϑα ;πιδ δηµη τος Lς τ ν ϑ οδ ξαστον α ϑ ο- µ γ λυντον Κωνσταντινο>πολιν Act. patr. I.426

π!οηγουµHνως µlν ;τ χϑη cναι α R!ισ σϑαι D 9 !Nτατος µητ!οπολ της *! ΑλHξιος, |σπ ! ;χ ι!οτον ϑη τ ν 3!χ ν ΚυHβου α π σης Ρωσ ας ατ τ ν hνωϑ ν ;πι-!ατ σασαν συν ϑ ιαν Act. patr. I.426

π!οβ σης α 6τH!ας συνοδι "ς π! ξ ως, _ς }ν D µlν 9 !Nτατος µητ!οπολ της ΚυHβουα π σης Ρωσ ας, *! ΑλHξιος, ;πιλ βηται α ατ σχn π7σαν τ ν Rπ αTτEν ;νο! αν µ τ α τ&ν ;ν αTτG ;πισ οπ&ν 3ν νοχλ τως παντ πασιν α 3διασ στως

Act. patr. I.427

3λλ το>των οpτω γ νοµHνων α 3πο αταστ ντων, aν s!ηται τ! πον, D µlν 9 !Nτατος µητ!οπολ της ΚυHβου α π σης Ρωσ ας, D *! ΑλHξιος, R! σ ται ατ π ντα π ιϑ µ νος το4ς διαγνωσϑ 4σι συνοδι &ς Act. patr. I.427

eπ ! )δ ιξαν 3 !ιβHστ !ον ο9 το* 9 !ωτ του µητ!οπολ του ΚυHβου α π σης Ρωσ ας,*! Αλ ξ ου, 3πο !ισι !ιοι Act. patr. I.428

α τEν αTϑHντην Λιτβ&ν ατ το* *! Αλ ξ ου δι γ ι! Act. patr. I.428

Ономастикон

513

στH!γ ιν 3πα!αβ τως τ δι γνωσµHνα συνοδι &ς α µ π !αιτH!ω το>των π!οβα ν ινα ατ το* *! Αλ ξ ου ατ ξαν στασϑαι, α τ ν µ ζονα ;πισ οπ ν τ"ς Ρωσ ας, το* Μπ!ιαν σ ου, Lδιοποι σατο, 3ν ουσαν τM 9 !ωτ τ< µητ!οπολ τn ΚυHβου α π σης Ρωσ ας, τM *! Αλ ξ <, 3ϕ οR δηλον τι Rϕο!&νται α )τι µ ζονα τ α π!οχω! σ ιν α αϑολι τις ϕϑο! α αινοτοµ α τ&ν ; λησιαστι &ν π!αγµ - των ;ν τG xλn ;πα!χ j τ"ς Ρωσ ας Act. patr. I.428

(1361 г.) οcδας, xπως συνHβησαν τ µ ταξY τ"ς σ"ς 9 ! τητος α το* 9 !ωτ του µητ!οπολ του ΚυHβου α π σης Ρωσ ας, *! Αλ ξ ου, 3γαπητο* ατ >!ιον 3δ λϕο* α συλλ ιτου!γο* Fµ&ν, α xπως δι ! ϑη ψ ϕ< βασιλι G α συνοδι G τ"ς Fµ&ν µ τ!ι τητος, )χ ιν τ ν µlν 9 ! τητ σου σYν τα4ς οvσαις τG τ&ν Λιτβ&ν ;πα!χ j δυσ ν ;πισ οπα4ς τE Πολο>τζι ον α Το>!οβον µ τ α το* Νοβο- γ!αδοπουλ… α τ ς τ"ς Μι !7ς Ρωσ ας ;πισ οπ ς, τEν δH γ 9 !Nτατον µητ!ο- πολ την, *! ΑλHξιον, τE Κ> βον α π σας τ ς τ"ς Ρωσ ας ;πισ οπ ς, αϑkς α τ ν 3!χ ν ;χ ι!οτον ϑη Act. patr. I.434

τE Μπ!ι νισ ον, ;πισ οπ ν οqσαν το* αTτο* *! Αλ ξ ου Act. patr. I.434

(ок. 1370 г.) το* δl τ ν 3!χ ν τ"ς L!ηµHνης τ&ν Λιτβ&ν χN!ας διHποντος BηγEςα &ς π!Eς τEν 9 !Nτατον µητ!οπολ την ΚυHβου α π σης Ρωσ ας διατ ϑHντος, τEν*! ΑλHξιον, α π ντ }ν {ντος 6το µου α παϑ 4ν α δ! σαι g το*τον )χ ιν µητ!οπολ την α τ ν Lδ αν 3!χ ν τ α χN!αν πν υµατι &ς Rπο 4σϑαι αTτM, αϑ 6αυτ ν cναι βουλοµHνου α Lς µητ! πολιν τιµηϑ 4σαν RπE µητ!οπολ τn γνησ < διοι 4σϑαι α διιϑ>ν σϑαι, τ ν 9 ! ν α µ γ λην σ>νοδον 3ξιο*ντος Act. patr. I.526

(ок. 1371 г.) α D µητ!οπολ της D ΑλHξιος το* σταυ!ο* τE ϕ ληµα ;ξHβαλ ν τ"ς το…

Act. patr. I.581

(ок. 1371? г.) ΕTγ νHστατος µHγα B"γα το* Τυϕ ! ου Μιχα λ γνωστEν )στω σοι, xτι ;γk )π µπον hνϑ!ωπ ν µου Lς τEν 9 !Nτατον µητ!οπολ την ΚυHβου α π σης Ρω- σ ας, *! ΑλHξιον Act. patr. I.590

(1380 г.) …µlν π!E χ! νων yδη πολλ&ν χ ι!οτονηϑ ς µητ!οπολ της ΚυHβου α π σηςΡωσ ας D ; 4ϑ ν 3ποσταλ ς ϑ οϕιλHστατος (;π σ )οπος Βλαδιµο !ου, D *! Αλ - ξιος ; 4νος Act. patr. II.12

π!οϕ σ ι µlν τM µ αταδHχ σϑαι ;ν τM Rπ αTτEν )ϑν ι τEν *! ΑλHξιον )χ ιν µητ!ο- πολ την Act. patr. II.13

γ ν ται δ οqν xµως RπE τEν *! ΑλHξιον F π7σα τ"ς ; λησ ας 3!χ , α το )ϑνοςL! νην hγ ι Act. patr. II.13

hλλα µlν τM µητ!οπολ τn Αλ ξ < π! ξ ιν Rποσχ ϑ ς Act. patr. II.14

ϑ!ο*ς δ ;πιγ ! ται µlν πλ 4στος 3ν π7σαν τ ν Bωσι ν ;πα!χ αν α στ σις α {χλησις οT µι ! , αταστHλλ ται δ xµως τα4ς το* µητ!οπολ του Αλ ξ ου α οινG π!Eς eπαντας α Lδ j π!Eς b αστον συχνα4ς Rποϑ αις α συµβουλα4ς Act. patr. II.14

_ς δl α D µητ!οπολ της Κυπ!ιανEς 3νατ!Hχ ι, π!Eς τM ΚυHβ< α τ ν Μ γ λην λαβ 4νΡωσ αν αLτ&ν, F δl µ τ!ι της Fµ&ν τ ν µlν τ&ν 3πE τ"ς Μ γ λης Ρωσ ας π!Hσβ ων ζ τησιν α πα! λησιν δι( α αν) ! νασα, τ ν αTτο* δl χ ι!οτον αν, _ς ζ&ντος )τι το* µητ!οπολ του Αλ ξ ου γ γ νηµHνην, 3 αν νιστον FγουµHνη Act. patr. II.15

514

Часть 3

fϕ λ ι µlν ΚυHβου αL cναι αL fνοµ ζ σϑαι µητ!οπολ της ατ τ ν 3!χα αν συν ϑ - ιαν, ;πιλαβHσϑαι δl α το* Βλανδιµο !ου α π σης τ"ς Μ γ λης Ρωσ ας, αϑkςα π!E αTτο* D µητ!οπολ της ; 4νος ΑλHξιος Act. patr. II.17

(1389 г.) ϕϑ ν ι π! τινων yδη χ! νων χ ι!οτονηϑ ς µητ!οπολ της ΚυHβου α π σηςΡωσ ας πα! το* Zγιωτ του α 3οιδ µου πατ!ι !χου, υ!ο* ΦιλοϑHου, ;π τ"ς π!Nτης πατ!ια!χ ας αTτο* D ; 4ϑ ν 3ποσταλ ς ;π σ οπος Βλανδιµο !ου, *!ΑλHξιος Act. patr. II.117

α χ ι!οτον 4 µητ!οπολ την ΚυHβου, Ρωσ ας α Λιτβ&ν τEν L!ηµHνον *! Κυπ!ιανEν, ; νων δηλαδ τ&ν µ !&ν, xσα 3ϕ" ν 3π!ον ητα ;π πολλο4ς χ! νοις D µητ!ο- πλ της *! ΑλHξιος^ mνα δl α F 3!χα α ατ στασις τ"ς Ρωσ ας σNζηται, α Rϕ bνα µητ!οπολ την α αqϑις Lς τE 6ξ"ς R! σ ηται, δι συνοδι "ς νοµοϑ τ 4 π! ξ ως, µ τ ϑ νατον το* υ!ο* Αλ ξ ου π σης τ"ς Ρωσ ας ;πιλαβHσϑαι τEν *! Κυπ!ιανEν

Act. patr. II.120

α µ τ τEν το* Αλ ξ ου ϑ νατον ;γ !ατ ς D *! Κυπ!ιανEς τ"ς αϑ λου ; λησ ας τ"ς Ρωσ ας ;γHν το Act. patr. II.120 (ср. Act. patr. II.127)

(1393 г.) α ;π ιδ D 9 !Nτατος µητ!οπολ της ΚυHβου α π σης Ρωσ ας λHγ ι π ! τ&ν δ>ο στ!ων, το* τ Νοβογ!αδ ου α το* Βο!οδ τζ ου, xτι τ"ς µητ!οπ λ ως αTτο* ~σαν 3π 3!χ"ς, D δl αλ γη!ως αTτο*, D *! ∆ιον>σιος ; 4νος, _ς )ξα!χος ; ! τ ι αTτ 3πE το* υ!ο* Αλ ξ ου, D δl 3!χι π σ οπος ; 4νος α οoτος D ΕTϕ! συνος cπ ν ;ντα*ϑα τE ;ναντ ον, xτι µ7λλον τ"ς Σουσδ λ Nς Lσι Act. patr. II.196

(1396 г.) D δl αλ γη!Nς σου ;ζ τησ ν αTτ 3πE το* µητ!οπολ του ΚυHβου α π σηςΡωσ ας ; νου, το* υ!ο* Αλ ξ ου, mνα )χn τα*τα ;ξα!χι &ς, α cχ τα*τα µHχ!ι τ"ς ζω"ς το* υ!ο* Αλ ξ ου ;π οqν 3πHϑαν µlν D *! ΑλHξιος, bτ !ος δl y!γησ σταϑ"ναι Lς τ ν µητ! πολιν Ρωσ ας δι τ ς µ ταξY συγχ>σ ις Act. patr. II.193

D δl αλ γη!Nς σου π!Eς αι!Eν ατHσχ τα*τα _ς )ξα!χος, το* Ρωσ ας ; νου, *!Αλ ξ ου, τα*τα π!Eς αTτEν δ δω τος Act. patr. II.194

(1397 г.) ;γ! ϕησαν π ! αTτ"ς Lς τEν Ρωσ ας, *! ΑλHξιον ; 4νον, πα! το* Zγιω- τ του α 3οιδ µου πατ!ι !χου, *! ΦιλοϑHου Act. patr. II.284

λλ τ ιος, противник

(кон. IX в.) Ο >!ιος µ τ σο*, Θ οτ , γ ν µ νος τ&ν 3νϑ!Nπων 6αυτM τ ν οTσ αν

• ωσ ν, α το* 3λλοτ! ου ;ξ αTτ"ς π7σαν βλ βην ;ξN!ισ ν (Каждан: осада русскими Константинополя в 860 г.), Jos. Hymn. (Marial. 4). 1008 C

Uλσος, роща

(сер. IX в.) Гроб Георгия Амастридского обратил Росов к христианству, заставив их ϑ ους αLδ 4σϑαι ναοYς τοYς hλση α λ ιµ&νας σ βαζοµHνους Vita Georg. Amastr. 68.12

5λυσιδωτGς χιτ?ν, кольчуга

(972 г.) битва Святослава у Дристры: Анема ударил по Святославу, но не убил: ;π ! σ γ ! D 3λυσιδωτEς (sic) χιτkν2 α τE σ ος, € διδιkς τ ς Ρωµαϊ ς αLχµ ς, QµϕιHννυτο Leo Diac. 153.2—3

Ономастикон

515

5µα τωλο , грешники

(860 г.) οTα )ϑνος Zµα!τωλ ν, λαEς πλ !ης Zµα!τι&ν Phot. Hom. 4. P. 46.9 (= Ис. 1, 4—6: «увы, народ грешный, народ, обремененный беззакониями»)

µπ χ νη, одеяние

(972 г.) (у скифов) τ"ς 3µπ χ νης9, σYν τG π !πn σ υ Leo Diac. 150.9

(ο2) µϕ [αSτ ν], (дружина)

(конец июля 971 г.) Святослав после поражения у Дристры просит Иоанна Цимисхия …συγχω!ηϑ η ;π οs ου 3ναχω!"σαι µ τ τ&ν 3µϕ αTτ ν38 Scyl. 309.37—38

Ανδ 1ας, Андрей. Князь Андрей-Всеволод Ярославич (род. в 1030 г., стал князем в Переяславле в 1054 г.), великий князь Руси (1076—1078 гг. и в Чернигове), в 1078—1093 гг. правивший в Киеве (влад.—Влади- мир—Суздаль—Новгород и Переяславль). Женат на Марии, вероятно, дочери византийского императора Константина IX Мономаха. Его вассалы—Михаил-Олег Святославич и Давид Игоревич

(1078—1093 г.) печать, r: св. Андрей; v: (>!ι) , βο ϑ ι τM σM δο>λ< Ανδ!Hj4 h!χοντι π σης Ρωσ ας Sig.: Lead Seals, I/3, № 2694, p. 1474

(1054—1093 г.) печать, r: св. Андрей; v: Κ(>!ι) , βο ϑ ι τM δο>λ< Ανδ!Hj το (τM) Σ( )βλ δο [Σβλαδω] Sig. Russ. № 15—22. I, 15—16, 168—170, 250— 251, 282—283

(1054—1093 г.) печать: r—св. Андрей; v: [Κ>!ι ] β[ο ]ϑ ι [τ]M σM δο>[λ]<Ανδ!Hαι, предположительно (из-за плохой сохранности) относится к той же группе печатей, Sig. Russ. № 34. I, 30, 172, 252

Ανδ 1ας, Андрей иеромонах, затем архимандрит (1332 г.) Среди кандидатов на Черниговскую епископскую кафедру: …το* 9 !ο-

µον χου Ανδ!Hου6;4… Chron. Min. I (P. 605) № 85/5.6 (Act. episc. Russ. 54/4)

(1334 г.)—тот же? Среди кандидатов на Сарайскую епископскую кафедру:

το* 9 !οµον χου α 3!χιµανδ! του Ανδ!Hου 6;12… Chron. Min. I (P. 606) № 85/ 6.6 (Act. episc. Russ. 54.12)

(1330 г.)—тот же? Среди кандидатов на Суздальскую епископскую кафедру: …Ανδ!Hου6;18 Chron. Min. I (P. 607) № 85/10.6 (Act. episc. Russ. 55.18)

Uνδ ς, мужи, воины

(970 г.) Ответ Святослава Иоанну Цимисхию: «διδ ξοµ ν τ το4ς )!γοις αTτο4ς,

_ς οT β ναυσο τιν ς 3ποχ ι!οβ ωτοι, 3λλ α9µ των hνδ! ς2–3 τυγχ νοµ ν, το4ς xπλοις τE δυσµ νlς αταγωνιζ µ νοι…» Leo Diac. 107.1—3 (cod. ναυσοι)

(972 г.)—Речь Святослава на военном совете у Дристры… «οTδl γ ! )ϑιµον Fµ4ν ϕ >γουσιν ;ς τ ν πατ! δα ϕοιτIν, 3λλ g νι &ντας ζGν, g T λ &ς τ λ υτIν, )!γα ;πιδ δ ιγµHνους γ ννα ων 3νδ!&ν20» Leo Diac. 151.18—20

516

Часть 3

(апрель-июль 971 (972?) г.) При натиске ромеев у Дристры, Святослав ;ν µονοξ>λοις hνδ!ας ;µβιβ σας _σ δισχιλ ους, собрав необходимое, вернулся в Доростол, Zon. Hist. III. 531.6

(12.IV.971) Воины Иоанна Цимисхия у Преславы неожиданно нападают на скифов … αταλαµβ νουσι δl )ξω τ ιχ&ν τ ν ;ν πλιον παιδ αν γυµναζοµHνους hνδ!ας39 Lς f τα ισχιλ ους α π ντα οσ ους 3!ιϑµουµHνους… Scyl. 296.38—40 (ms: ‚η αι ϕX C)

(после 13.IV.971) Узнав о падении Преславы, Святослав вызвал к себе

…µ7λλον 3γαϑοYς hνδ!ας… Scyl. 298.14

(после 24.IV.971) Святослав, испытывая в Дристре нужду, ночью на моноксилах —µ τ δισχιλ ων 3νδ!&ν28 )ξ ισιν Lς ;πισιτισµ ν Scyl. 302.28—29 (после 1022 г.) Хрисохир, hνδ!ας73 f τα οσ ους π!οσ ται!ισ µ νος α πλο οις

;µβιβ σας, ~λϑ ν Lς Κωνσταντινο>πολιν _ς τ χα µισϑοϕο! σων… Scyl. 367. 73—74

(ок. 988 г.) Послы князя Владимира в Константинополе: … α ο9 τHσσα! ς

; 4νοι hνδ! ς25, ο9 µ τ τ&ν 3!χ ντων25–26 Fµ&ν {ντ ς, τEν ναEν π ντα π !ι σ - πουν… Narr. Russ. Conv. 47.25—26

(ок. 988 г.) Послы князя Владимира в Константинополе: …ο9 BηϑHντ ς hνδ! ς5 µ τ α τ&ν το* βασιλHως 3!χ ντων… Narr. Russ. Conv. 48.5

(ок. 988 г.) Послы князя Владимира в Константинополе: …;π ο9 ;ϑνι ο α β !βα!οι hνδ! ς10 ; 4νοι ;ν τM τ!ισµ γ στ< ναM (св. Софии) Lσ"λϑον… Narr. Russ. Conv. 48.10—11

(ок. 988 г.) Послы князя Владимира в Константинополе: …ο9 τHσσα! ς hνδ! ς19 ; 4νοι ο9 ;ϑνι ο … Narr. Russ. Conv. 48.19—20

ν ψι ς, племянник

(сер. Х в.) На обеде в триклине при приеме Ольги α )λαβον D µlν 3ν ψιEς11

αTτ"ς (Ольги) µιλ. λX, ο9 ηX sδιοι αTτ"ς 3ν µιλ. X Const. Porph. Cerem. I. 597.10—11

На обеде ;ν τM π ντα ουβου λ < св. Павла выдали τM δl 3ν ψιM8 αTτ"ς (Ольги)

µιλ. X Const. Porph. Cerem. I. 598.8—9

(сентябрь 1347 г.) Обращение императора Иоанна VI Кантакузина к великому князю Симеону (Гордому): … α π !ιπ ϑητ 3ν ψιl τ"ς βασιλ ας µου, υ! Συµ Nν Act. Patr. Reg. II. 476:158.1—2 (Act. Patr. I. 263:118)

…3ν ψιH µου… Act. Patr. Reg. II. 478.4

(сентябрь 1347 г.) Обращение императора Иоанна VI Кантакузина к князю Владимирскому Димитрию: … α 3ν ψιl τ"ς βασιλ ας µου Act. Patr. Reg. II. 482:169.1 (Act. Patr. I. 265:119)

ν3µ ος, неукротимый

(860 г.) …F τ&ν Ρkς6 ; ου ;πιδ!οµ ()ϑνος δl οoτοι Σ υϑι Eν 3ν µ !ον7 τ α hγ!οι ον) Theoph. Cont. 196.6—7

(860 г.) …)ϑνος δl ο9 Ρ&ς Σ υϑι ν, π ! τEν 3! τMον Τα*!ον ατ< ηµHνον, 3ν - µ !ον46 τ α hγ!ιον… Scyl. 107.45—46

Ономастикон

517

Uνϑ ωποι, люди

(сер. Х в.) на десерте в хрисотриклине )ϕαγον π ντ ς ο9 3πο !ισι !ιοι τ&ν 3!χ ντων Ρωσ ας α ο9 hνϑ!ωποι9 α συγγ ν 4ς τ"ς 3!χοντ σσης α ο9 π!αγµατ υτα Const. Porph. Cerem. I. 597.8—10

там же получили ο9 hνϑ!ωποι το* Σϕ νδοσϑλ βου 3ν µιλ. X Const. Porph. Cerem. I. 597.14

там же получили ο9 ςX14 hνϑ!ωποι15 τ&ν 3πο !ισια! ων 3ν µιλ. γX Const. Porph. Cerem. I. 597.14—15

Αννα, Анна, сестра византийского императора Василия II, невеста князя Владимира

(988 или 989 г.) Василий II ( "δος γ ! π!Eς Βλαδιµη!Eν τEν h!χοντα το>των ;πΑννn1 τG 3δ λϕG αTτο* ϑHµ νος συµµαχι Eν ; 4ϑ ν ;δHξατο)… Zon. Hist. 553.1—2

(после 1022 / до 1025 г.) α Αννης71 δl τ"ς το* βασιλHως 3δ λϕ"ς ;ν Ρωσ j 3ποϑανο>σης, α π!E αTτ"ς το* 3νδ!Eς αTτ"ς Βλαδιµη!ο*… Scyl. 367.71—72 [ср. ПВЛ: 1011 г.]

[Κωνσταντ4νος D πο!ϕυ!ογHννητος, υ9Eς ΛHοντος το* σοϕο*. Ζω F µητ ! αTτο*. Ελ νη F γυνα4 α αTτο*. Θ οδN!α F ϑυγ τη! αTτο* ƒν )γηµ Ιω ννης D Τζιµισχ"ς. Αννα F το* Ροµανο* το* πο!ϕυ!ογ νν του ϑυγ τη!] Miscell.—по cod. Canterbr. Trinity College 0.2.36, л. 166—конца XVI в. (Список императорского Каталога из монастыря Паммакаристи в Константинополе)

(988 или 989 г.) )τυχ γ ! συµµαχ αν π!οσ αλ σ µ νος ;ξ αTτ&ν α ηδ στ ν ποιησ µ νος τEν h!χοντα το>των Βλαδιµη!Eν ;π τG 6αυτο* 3δ λϕG Αννn Scyl. 336.89—90

Αννα, Анна Васильевна (1403—1417). Княжна, дочь русского князя Василия I, жена византийского императора Иоанна Палеолога (с августа 1414)

(1417 г.) ;ν µην αTγο>στ< 3πHϑαν α F δHσποινα υ! Αννα23 F 3πE τ"ς Ρωσσ ας λοιµNδ ι ν σ<, α ;τ ϕη ;ν τG το* ΛιβEς µονG G. Sphrandz. Chron. 12.23—

24(Chron. Min. 33, 28, 97, 4; Ducas 98.12—15—135.1—3)

Оней же—надгробная речь Иосифа Вриения (II, 291), Асt. Syn. 103

Uνοια, безумие

(сер. IX в.) [Гроб Георгия Амастридского смиряет росов]: …y! ασ ν iς τ ϕος ;λHγξαι βα!β !ων hνοιαν… Vita Georg. Amastr. 68.9

ντ παλος, противник

(970 г.) Войско Варды Склира за стенами Аркадиополя —βλHπων τοYς 3ντι- π λους29 τ πα!ατυχ ντα ϕH!οντας τ α hγοντας Scyl. 289.29—30

Αντ?νιος, Антоний, иеромонах, затем—епископ Ростова (1328 г.) Среди кандидатов на Галичскую епископскую кафедру: … α το*

9 !οµον χου Αντων ου5 Chron. Min. I (P. 605) № 85/2.4—5 (Act. episc. Russ. 53.2)

518

 

Часть 3

(1329

г.) Среди кандидатов

на Ростовское епископство: …το* 9 !οµον χου

Αντων ου5;8 …π!ο !ιϑ ς α

; λ γ ς D 9 !οµ ναχος ΑντNνιος7;10 ;χ ι!οτον ϑη

;π σ οπος τ"ς ϑ οσNστου π λ ως Ρωστο* Chron. Min. I (P. 605) № 85/3.5—8

(Act. episc. Russ. 53.8—11)

(1334

г.) Среди выборщиков Сарайского епископа: …το* Αντων ου3;9 Ροστο*…

Chron. Min. I (P. 606) № 85/6.3—4 (Act. episc. Russ. 54.9—10)

(1330

г.) Среди выборщиков

Суздальского епископа: …το* τ Αντων ου3;15

Ρωστο* … Chron. Min. I (P. 607) № 85.10.3 (Act. episc. Russ. 55.15)

(1330

г.) Среди выборщиков Тверского епископа: … (;π σ οπος) …Αντων ου3;1

Ραιστο*… Chron. Min. I (P. 607) № 85/11.3 (Act. episc. Russ. 56.1)

Αντ?νιος, Антоний, иеромонах (1331 г.) Среди кандидатов на Луцкое епископство: …το* 9 !οµον χου Αντω-

ν ου6; 17 Chron. Min. I (P. 605) № 85/4.6 (Act. episc. Russ. 53.17)

Αντ?νιος, св. Антоний

(XV в.) ο αγιος Ιωαννης ο αγιος Ευσταϑιος ο αγιος Αντωνιος οι Ροσοι Inscr. Phot. N 10

π νϑ ωπος, бесчеловечный

(сер. IX в.) … [ Ρ&ς] ϑη!ιNδ ις το4ς τ! ποις, 3π νϑ!ωποι6 το4ς )!γοις Vita Georg. Amastr. 64.5—6

(972 г.) После падения Преславы и перехода «мисов»-болгар на сторону Византии Святослав мстит «мисам». Святослав …„µEν α 3π νϑ!ωπον ατ αTτ&ν ;µ λHτησ τ λµηµα. ∆ ι!οτοµ σας γ ! π ντας 3πH τ ιν Leo Diac. 139. 13—14

πην1ς, жестокость, жестокий

(сер. IX в.) )ϕοδος ~ν βα!β !ων τ&ν Ρ&ς, )ϑνους, _ς π ντ ς sσασιν, „µοτ του α 3πηνο*ς4 … Vita Georg. Amastr. 64.3—4

(972 г.) После описания похорон после пятой битвы у Дристры Святослава. Ахилл, по Арриану, 3π λαϑHντα δl π!Eς τ&ν Σ υϑ&ν δι τE 3πηνlς7, „µEν, α αTϑ δ ς το* ϕ!ον µατος… Leo Diac. 150.6—8

Uπιστοι, неверные

(cер. Х в.) ΕL γ ! ποτ )ϑνος τι 3πE τ&ν 3π στων106 το>των α 3τ µων βο! ων γ ν&ν αLτ σηται συµπ νϑ !ι σαι µ τ το* βασιλHως Ρωµα ων etc. (см. β ! ιος)

Const. Porph. DAI. 13.106—107

πο ισι ιοι, апокрисиарии (посланники)

(сер. Х в.) {πι(σ)ϑ ν δl αTτ"ς (Ольги) Lσ"λϑον ο9 τ&ν 3!χ ντων Ρωσ ας 3πο-!ισι !ιοι4 α π!αγµατ υτα , α )στησαν τωϑ ν Lς τ β"λα… Const. Porph. Cerem. I. 595.3—5

;ν δl τM χ!υσοτ!ι λ ν< γHγον ν bτ !ον λητN!ιον, α )ϕαγον π ντ ς ο9 3πο !ισι !ιοι9 τ&ν 3!χ ντων Ρωσ ας α ο9 hνϑ!ωποι α συγγ ν 4ς τ"ς 3!χοντ σσης α ο9 π!αγµατ υτα … Const. Porph. Cerem. I. 597.7—10

Ономастикон

519

на обеде в триклине при приеме Ольги получили ο9 X 3πο !ισι !ιοι12 3ν µιλ.

ιβX Const. Porph. Cerem. I. 597.12

на обеде в триклине при приеме Ольги получили ο9 ςX hνϑ!ωποι τ&ν 3πο !ισια-

! ων15 3ν µιλ. γX Const. Porph. Cerem. I. 597. 14—15

на обеде в пентакувуклии Павла дали το4ς βX 3πο !ισια! οις11–12 3ν µιλ. ιβX

Const. Porph. Cerem. I. 598.10—11

πο ιϑ1ντ ς, избранные (мужи)

(ок. 988 г.) Князь Владимир советуется со своими о христианстве: _ς δl το*το y ουσαν, 3πο !ιϑHντ ς18 τινlς ;ξ αTτ&ν π!Eς τEν h!χοντα αTτ&ν µHγαν B"γανcπον Narr. Russ. Conv. 45.18—19

πολογ α, извинение

(июнь 1043 г.) В ответ на мирное посольство от Константина Мономаха,

князь Владимир (Ярославич) … α Rπ !ηϕ νους α σοβα! ς 3πHδω ν 3πολογ ας35… Scyl. 430.52—53

πον νοηµ1νον, безрассудный, отчаянный

(972 г.) Среди характерных черт скифов —Leo Diac. 150.11

Традиционная жестокость скифов: τE )ϑνος 3πον νοηµHνον15, α µ χιµον α!αταιEν, π7σι το4ς Dµ !οις ;πιτιϑHµ νον )ϑν σι Leo Diac. 150.15—16

π νοια, безрассудство, безумие

(970 г.) Переговоры Святослава с Иоанном Цимисхием. Святослав, τG τ βα!βα!ι G µαν j α 3πονο j18 πα!αϕ ! µ νος, отвечал следующее… Leo Diac. 106.17—18

(972 г.) Речь Иоанна Цимисхия у Адрианополя: «…если опередим врагов,

займем Преславу, … 3 4ϑ ν D!µNµ νοι, BIστα τ ν Ρωσι ν 3π νοιαν12 αταγωνισ µ ϑα Leo Diac. 131.11—12

(972 г.) Святослав после падения Преславы τG δl Σ υϑι G 3πονο j5 πα!α !οτο>- µ νος и гордясь победами над «мисами» (болгары) решил, что легко победит и ромеев Leo Diac. 139.5

τ3, доблесть

(20.VII.971) Икмора (у Дристры) чтили не за благородство крови или из

«симпатии», 3λλ ; µ νης 3! τ"ς91 πα! π7σι σ β µ νον Scyl. 304.91

(972 г.) Речь Святoслава на военном совете у Дристры… «τ ν ; π!ογ νων 3ν ιληϕ τ ς 3! τ ν… будем сражаться» Leo Diac. 151.16

U ιστοι, лучшие (мужи)

(972 г.) Военный совет Святослава после пятой битвы у Дристры …βουλ ν

D Σϕ νδοσϑλ βος τ&ν 3! στων22 ; ϑιζ ν, ƒν α οµHντον τG σϕ τH!< διαλH τ< ϕασ ν Leo Diac. 150.21—23

ιστο ατ α, аристократия

(сер. XV в.) …π λις ΟT ! της αλουµHνη, ;ς 3!ιστο !ατ αν19 τ τ!αγµµHνη…

Laon. Chalc. I. 122.18—19

520

Часть 3

U τος, северный (полюс), север

(к. XII в.) ζο*µπ!ος… (ζ&ον δl οoτος τE µHγ ϑος Rπl! h! τον53 ϑυµι ν π !δαλιν στι τ ν, ατ τοYς Ταυ!οσ >ϑας ϕυ µ νον…) N. Ch. Hist. 333, 52—54

…ζο*µπ!ος (ζ&ον δl το*το Rπl! h! τον25, ατ τοYς Ταυ!οσ >ϑας τ! ϕ µ νον) Th. Skut. 352.24—25

τcος, северный

(860 г.) …)ϑνος δl ο9 Ρ&ς Σ υϑι ν, π ! τEν 3! τMον46 Τα*!ον ατ< ηµHνον…

Scyl. 107.45—46

Α σ1νιος, Арсений, иеромонах (1331 г.) Среди кандидатов на епископство Великого Новгорода: …το* τ

9 !οµον χου Α!σ ν ου6;11 Chron. Min. I (P. 607) № 85/12.6 (Act. episc. Russ. 56.11)

χηγ ς, предводитель

(ок. 860 г.) храм Влахерны, где ночью молился Фотий при нашествии росов —τ ν δl π!οσωνυµ αν τα>την π!οσ ληϕ ν 3π τινος 3!χηγο*7 Σ >ϑου, ΒλαχH!νου αλουµHνου, 3ναι! ϑHντος ; 4σ Georg. Vat. 11.6—7

(970 г.) ο9 Ρ&ς δl α D το>των 3!χηγEς15 Σϕ νδοσϑλ βος с союзниками переправились через Гем, опустошив Фракию, встали лагерем у Аркадиополя Scyl. 288.14—15

(971 (972) г.) войска Иоанна Цимисхия и Святослава у Доростола —~ν π!E τ"ς π λ ως τα>της ;στ!ατοπ δ υ kς D τ&ν Ρ&ς 3!χηγEς5 D Σϕ νδοσϑλ βος Zon. Hist. III. 530.4—5

χι π σ οπος, архиепископ

(860­е гг.) император Василий I крестил росов … α το* σωτη!ιNδους βαπ- τ σµατος )π ισ α 3!χι π σ οπον1 πα! το* πατ!ι !χου Ιγνατ ου τ ν χ ι!οτον αν δ ξ µ νον δHξασϑαι πα! σ >ασ ν, aς ατ τ ν το* L!ηµHνου )ϑνους χN!αν πα!α- γ γονkς 3πE τοια>της π! ξ ως Tπα! δ τος τM )ϑν ι γ γHνηται Vita Bas. 342. 23—343.4

(между 1224—1233 г.) печать, v: Κ>!ιλλος µοναχEς ;λH< ϑ( ο)* 3!χι π σ οπος τ"ς µ(ητ)!οπ λ ως Ρωσ ας Corp. Sig. V/1, № 792, p. 608

(1334 г.) Среди выборщиков епископа Сарая …Βασιλ ου 3!χι πισ που Νοβογο! δου9… Act. episc. Russ. 54.9

χι <ς, архиерей

(860­е гг.) крещение росов συνϑ µHνοις γ ! βαπτισϑ"ναι 3!χι ! Yς7 αTτο4ς ;στ λη πα! το* αTτο ! το!ος Zon. Hist. 435.7—8

(860­е гг.) …~! π!Eς οT!ανEν D 3!χι ! Yς τ ς χ 4!ας… Zon. Hist. 435.17

(ок. 874 г.?) Во времена императора Василия I и патриарха Игнатия архонт росов и их старейшины собирают σ>λλογον в присутствии архиепископа из Византии: … α σ οπουµHνων π ! τ τ"ς οL ας α τ&ν Χ!ιστιαν&ν π στ ως, Lσ αλ 4ται D h!τι π!Eς αTτοYς ϕοιτ σας 3!χι ! >ς9, α τ να τ πα! αTτο*

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]