svod_vizantiiskih_svidetel_stv_o_rusi
.pdfОномастикон |
571 |
(970 г.) Варда Склир π!οτ!Hχ ιν λ >σας α διασ οπ 4ν τοYς ;χϑ!οYς41… Scyl. 289.40—41
(970 г.) Варда Склир приказал α Rποστ!Hϕοντας συ!! γνυσϑαι το4ς ;χϑ!ο4ς46…
Scyl. 289.45—46
(13.IV.971) По взятии Преславы Иоанн Цимисхий милостив был с болгарами, Ρ&ς δl µ νους γινNσ ιν ;χϑ!οYς8 α το>τοις χ!"σϑαι _ς πολ µ οις Scyl. 297. 84—85
(21.VII.971) Святослав отказался от единоборства с Иоанном Цимисхием:
οoτος δl τ ν µlν π! σ λησιν οT ;δHξατο, λ γους δ ;παϕ" ν Rπ !οπτι ο>ς, _ς τατ αTτEν hµ ινον αTτEς το* ;χϑ!ο*85 σ οπ σ ι Scyl. 307.83—308.85
%χϑ ς, враг
(860) Jos. Hymn. Marial. 4; Jos. Hymn. Marial. 5; Jos. Hymn. Marial. 6 (941 г.) О князе Игоре Αλλ τ µlν διH οψ α µHχ!ι το* δ *!ο δια πτ ι ϕϑ νος, D
πι ! ς, τ>!αννος α τ&ν ϕιλο>ντων, διασπαστ ς α ;χϑ!Eς hσπονδος. Τα*τα δlατ λυµ νατο µονιEς hγ!ιος α Σ υϑ&ν )ϕοδος Const. Porph. Ep. 321, 11— 322.25
ζ λ., зело, буква «дз»
(ок. 988 г.) Narr. Russ. Conv. 50.16
ζ µπλ1α, земля, буква «з»
(ок. 988 г.) Narrat. Russ. Conv. 50.16
ζηβ3τ, живете, буква «ж»
(ок. 988 г.) Narr. Russ. Conv. 50.16
Ζιν σϑλαβος, Зинислав
(1036 г.) ;τ λ >τησαν δl α ο9 τ&ν Ρ&ς h!χοντ ς, Ν σισϑλ βος α Ι !οσϑλ βος,α h!χ ιν π!ο ! ϑη τ&ν Ρ&ς συγγ ν ς τ&ν τ λ υτησ ντων Ζιν σϑλαβος15 [Ζινισϑλ βος AD, Ζιν σλαβος U] Ζων σλαβος —Vindob. 74, f. 46; Scyl. 399.13— 15
Ζιχ α, Зихия
(1083—1115 г.) Печать, r: св. Михаил; v: Κ[>!ι] , β[ο ]ϑ[ ι] Μιχα λ h!χοντ[ι] Ματ! χ[ων], Ζιχ ας α π σης [Χ]αζα! [ας]—Михаил-Олег Святославич, князь Тмутараканьский (см. Μιχα λ), Sig. Rus. I 26—30
(втор. пол. ΧΙ в.) Печать, v: † ΤEν Ζιχ ας π! δ!ον Αχ!αντ σ Hπ(οις) (архиепископ Зихии), Corp. Sig. V/3, № 1825. P. 167
ζο µπ ος, зубр
(сер. XII в.) Андроник Комнин расписал фресками палаты со сценами охоты, где был изображен α ζο*µπ!ος52 δι λαυν µ νος (ζ&ον δl οoτος τE µHγ ϑος Rπl! h! τον ϑυµι ν α π !δαλιν στι τ ν, ατ τοYς Ταυ!οσ >ϑας ϕυ µ νον µ λιστα α τ! ϕ µ νον)… N. Ch. Hist. 333.52—54
… α ζο*µπ!ος24 (ζ&ον δl το*το Rπl! h! τον, ατ τοYς Ταυ!οσ >ϑας τ! ϕ µ νον) δια-οντιζ µ να… Th. Skut. 352.24—26
572 |
Часть 3 |
ζ.α, животные
(сер. Х в.) …;π µηδlν τ&ν π!ο ι!ηµHνων ζNων (6: β ας α mππους α π! βατα) ;ν τG Ρωσ j αϑHστη ν Const. Porph. DAI. 2.7—8
ζωγ α, плен
(1043 г.) При возвращении росов Катакалон Кекавмен встретил их ατ τEν αLγιαλEν τ"ς λ γοµHνης Β !νας α συµβαλkν ;τ!Hψατο, α 3πH τ ιν µlν πολλοYς, f τα οσ ους δl ζωγ! ας30 λαβkν π π δηµHνους ; πHµπ ι τM βασιλ Scyl. 433. 28—30
^, иже, буква «i»
(ок 988 г.) Narrat. Russ. Conv. 50.16
qζ , ижеи, буква «и»
(ок. 988 г.) Narrat. Russ. Conv. 50.16
Zγ µον <ων, предводитель, князь
(1165 г.) Византийский посол Мануил Комнин прибыл на Русь, Dµολογι&ν τEν h!χοντα σϕ&ν 3ναµν σων, €ς διωµ τους yδη τM βασιλ 4 )ϑ το, π!Eς δl α τ ν π!Eς Ι ! σϑλαβον τEν Γαλ τζης Fγ µον >οντα7 ϕιλ αν αTτM διον ιδ σων Cinn. 232. 5—7
D δ α τα>της Fγ µον >ων τ"ς χN!ας… (Фрейденберг: Ростислав Киевский; Каждан: отличен от него —ср. 235.3), Cinn. 236.8
Zγ µον αι, княжества
(сер. XV в.) τ µHντοι π!Eς Εvξ ινον π ντον Σα!µατ&ν γHνη, 3πE Λ υ οπολ χνης
αλουµHνης, Fγ µον αι12, τ διαλαγχ νουσι τ πολλ , τ τ Μοσχοβ ον τ α Κ βος α Τοϕ !ι α Χα! βιον, π λ ις RπE τυ! ννους Tϑυν µ ναι, ;ς τ ν µHλαιναν
οpτω RπE σϕ&ν αTτ&ν αλουµHνην Σα!µατ αν τ λο*σι Laon. Chalc. I. 122.12— 16
Zγ µ?ν, предводитель, князь
(сер. IX в.) Нашествие росов на Амастриду: D δl σϕ&ν // Fγ µkν1 ;π τE πα! - δοξον cδ το* π! γµατος, δHους ;πλ σϑη α ; πλ ξ ως (чудо при гробе Георгия Амастридского), Vita Georg. Amastr. 65.15—66.2
(ок. 1202 или 1200/1201 г.) Русь (Роман Галицкий) помогает отбить натиск куманов
D γα! Γαλ τζης Fγ µkν6573, πα!αινHσ ι το* ποιµ ν !χου Ρωσι "ς Ε λησ ας
στ4ϕος στ!ατι7ς Fλι kς _ς µυ! ον
;π"λϑ τG γG τ&ν Κοµ νων 3ϑ! ον Ephrem. Chron. 6573—6577
(1200/1201 г.) …D τ"ς Γαλ τζης Fγ µkν523.34 ΡωµανEς… N. Ch. Hist. 522. 33—523.34
(1200/01 г.) D γ ! τ"ς Γαλ τζας Fγ µkν8 ΡωµανEς… Th. Skut. 428, 7—8
Ономастикон |
573 |
Zγο<µ νος, игумен
(1016 г., февраль, индикт 14) Подпись на оригинале акта: Γ !ασιµος µ(ονα)χ(Eς) λ (&) Θ( ο)* π! σβυτ !ος (α ) ηγουµ νος µονις του Ρ•ς µα!τυ!ον υπ - γ!αψα: †, Act. Laur. I. 19: p. 155.37—38
(1057 г.) см. Λ ντιος, Act. Ross. 5B. 39—41: p. 59 (1057 г.) см. Θ οϕ>λα τος, Act. Ross. 5B. 41: p. 65
(1142 г.) см. Χ!ιστωϕ !ος —игумен Ксилурга, Act. Ross. 7. 40,42—43: p. 75 (1262 г.) см. Мефодий, † [Θ οδοσιος], Act. Dochem. 7: p. 100.44
[Игумены и монахи Афонские]
II. Монастырь Богородицы Ксилурга или Русов
1016 |
г. февраль |
Герасим |
игумен |
1030 |
г. февраль |
Феодул |
игумен |
1048 |
г. май |
Иоанникий |
иеромонах |
1048 |
г. май |
Никодим |
иеромонах |
1048 |
г. май |
Иосиф |
монах |
1070 |
г. ноябрь |
Василий? |
игумен? |
1081 |
г. апрель |
Кириак |
игумен? монах |
1142 |
г. декабрь |
Христофор |
игумен |
1169 |
г. август |
Лаврентий |
игумен |
II. Монастырь Св. Пантелеимона Солунца(-цев) |
|||
1998 |
г. сентябрь |
Леонтий |
игумен |
1009 |
г. апрель |
Леонтий |
игумен |
1013 |
г. апрель |
Леонтий |
игумен |
1030 |
г. |
Евстратий |
игумен |
1030 |
г. февраль |
? |
игумен? |
1056 |
г. август |
Митрофан |
игумен |
1056 |
г. сентябрь |
Митрофан |
игумен |
1057 |
г. май |
Митрофан |
игумен |
? |
|
[Феофилакт |
игумен] |
? |
|
Леонтий |
игумен |
? |
|
Евфимий |
иеромонах |
? |
|
Иоанн |
иеромонах |
? |
|
Сава |
иеромонах |
1066 |
г. апрель |
Феодосий |
игумен |
1070 |
г. ноябрь |
Феодосий |
игумен |
1080 |
г. октябрь |
Феодосий |
игумен |
III. Монастырь Св. Пантелеимона руссов |
|
||
1169 |
г. август |
Лаврентий |
игумен |
1262 |
г. август |
Мефодий |
игумен |
1316 |
г. май |
Макарий |
дикий |
1316 |
г. май |
Симеон |
пневматикос |
1322 |
г. |
Лука |
игумен |
574 |
Часть 3 |
|
1325 г. май |
Иоанн |
игумен |
до 1349 г. июль |
Исайя |
игумен |
12.VI.1349 |
Исайя |
игумен |
1366 г. ноябрь |
Евтимий |
проигумен |
[1366 г. |
конец игуменства Исайи?] |
Zγο<µ νος, предводитель, князь
(971 г.) Иоанн Цимисхий —скифским послам-лазутчикам (Святослава)
…3παλλ ττ σϑαι πα! λ > το α τM σϕ&ν FγουµHν<18 λHγ ιν, _ς µ τ τοια>τηςT οσµ ας α π ιϑην ου λαο* D Ρωµα ων βασιλ Yς )!χ ται „χυ!ωµHνος πολ µ σων
αTτM (FγουµHν< ACVMN: τ&ν FγουµHνων Ε: Fγ µ νι Β), Scyl. 295.18—20
^ϑος, нрав, обычай, образ жизни
(до 1165 г.) Андроник Комнин перенял дикие нравы: g τ ν ς Ταυ!οσ >ϑαι ξ νο-τον αν ν νοµι τ ς, ‡ν τ yϑη3 D πολυπλαν ς οoτος 3ν µ ξατο γH!ων, οpτως ;πHϑ ντο α δι χ ι! σαντο N. Ch. Hist. 312.2—4
(сер. XV в.) «Сарматы» (русские) αι δια τn τ α yϑ σι7 το* Ιησο* ν µοις )ποι-οι, ;π τοYς 5Ελληνας µ7λλον τ τ!αµµHνοι… Laon. Chalc. I. 122.7—8
(сер. XV в.) Ελληνι M δl 3!χι ! 4 χ!&νται, α το>τ< π ϑονται τ ;ς ϑ!ησ αν τα δ αιταν σϕ σι α yϑ σι το4ς10 αTτο4ς Ελλ νων διαχ!Nµ νοι Laon. Chalc. I. 122.9—10
q , ук, буква «Ó»
(ок. 988 г.) Narrat. Russ. Conv. 50.17
Ηλ α, Илия, епископ Новгородский (1165 г.)
(1165 г.) Печать, r: (остаток надписи) … Ηλ( )α … ;π(ισ που) … Sig. Russ. № 57. I. 177, 254, 287
Θ γνωστος, Феогност, митрополит Киева, экзарх всея России (июль 1339 г.) Адресат послания Константинопольского патриарха Иоан-
на XIV Калеки. См.: µητ!οπολ της, Act. Patr. Reg. II. 164:122.1 (Act. Patr. I. 191:88)
(сентябрь 1347 г.) Адресат послания императора Иоанна VI Кантакузина. См.: µητ!οπολ της, Act. Patr. Reg. II. 470:167.1 (Act. Patr. I. 261:117)
(сентябрь 1347 г.) … Lς τEν 9 !Nτατον µητ!οπολ την ΚυγHβου, RπH!τιµον α )ξ- α!χον π σης Ρωσ ας, *! Θ γνωστον14… Act. Patr. Reg. II. 484:169.13—14 (Act. Patr. I. 265:119)
Θ οδ σιος, Феодосий, игумен афонского монастыря св. Пантелеимона «Солунцев»
(апрель 1066 г.) Θ οδ σιος αϑηγο>µ νος µον"ς τ&ν Θ σσαλονι Hων το* Zγ ου Παντ λ µονος Act. Vatop.—не издан: см.: Act. Ross. P. 7
(23 ноября 1070) Подпись под актом афонского иеромонаха Павла † Θ οδ - σιος (µον)αχ(Eς) ( α ) αϑ(η)γο>µ (νος) µον("ς) τ(&ν) Θ σσαλονι Hων µ(α)!(του- !&ν) Rπ(Hγ!αψα), Act. Ross. 6:64.51
Ономастикон |
575 |
(октябрь 1080 г.) Θ οδ σιος µοναχEς α αϑηγο>µ νος µον"ς τ&ν Θωσσαλονι Hων µα!τυ!&ν RπHγ!αψα Act. Athos. 104
Θ οδ σιος, Феодосий, епископ Луцкий (1328 г.) Выборы епископа Владимира при участии …Θ οδισ ου3 Λουτζι-
&ν4… Chron. Min. I (P. 604). № 85/2.3 (Act. episc. Russ. 52.3—4)
(1328 г.) Выборы епископа Галича при участии …Θ οδοσ ου3;12 Λουτζ ου …
Chron. Min. I (P. 604). № 85/2.3 (Act. episc. Russ. 52.12)
Θ οδο λος, Феодул, игумен монастыря Ксилурга на Афоне
(1030 г.) …σο τk (µονα)χ(M) Θ οδο>λω10 ( α ) αϑFγουµH(ν<) µον"ς τ"ς Rπ !Zγ ας Θ( οτ ) ου το* Ξυλου!γο*… Act. Ross. 1 (P. 30) 10—11
(1048 г.) Επ ιδ π ! π!ο χ! νων τιν&ν 3π χα!ισ µην, λ γου ψυχι ο* το* µα α! του σου ϑ ου το* (µον)αχ(ο*) *(!) Θ οδ[ο>]λου6… Act. Ross. 4.5—6 (P. 48)
Θ οδο λος, Феодул, епископ Трапезунда, копиист в Москве
(1408 г.) Εγ! ϕησαν ο9 β βλοι x τ τE µηνα4ον, σYν τ Lδι µ λα το* χ! νου xλου ^ τ!ιNδιον δH, α f τNηχος ^ µ τ δl α ; λ τοYς ανNνας τ&ν Zγ ων, δι χ ι!Eς ;µο*, το* ταπ ινο* α Zµα!τωλο*, 3ναξ ου, τ χα δl α ;πισ που Θ οδο>λου, το* ποτl Τ!απ ζο*ντος ^ ;ν τ" Μοσχοβ ων π λ ι, µ τ 3σϑ ν ας α µα !ωνοσ ας απου πολο* ^ α ο9 το*το 3ναγινNσ οντ ς, vχ σϑ Rπl! τ"ς ;µ"ς ψυχ"ς, xπως τ>χω ;λHους ;ν τG ϕοβ !I FµH!j τ"ς ! σ ως, mνα α Rµ 4ς τEν µισϑEν λ ψ σϑ πα! το* ϕιλανϑ!Nπου α ;λ µονος ϑ ο* Fµ&ν ^
†;τ λ ιNτη τ& ‚ςŽιςX ^ µην αTγο>στ<, FµH!α βX, Lς τ ς ιγX Lνδι τι&νος αX
Not. ms, Cod. Vat. gr. 77, л. 270 v
Θ δω ος, Феодор, русский (XII в.) Надпись:
ΤE τµ"µα λ ϑου το* αλ>ψαντος τ ϕου Λ ϑον τEν 3 ! γωνον aν β σιν ϕH! ι Θ δω!ος3 Ρkς ; ϕυλ"ς βασιλHων
Cod. Marc. № 254. P. 1532. 1—3
Θ δω ος = см. ΣHβλαδος, Феодор-Всеволод
(XII в.) Письмо митрополиту Дристры …τ τ παιδ !ιον, a ; Σ βλ δου4 ν*ν µ τ λ ϑη Θ δω!ος5 Tzetz. Ep. 80: 119.4—5
(XII в.) Письмо митрополиту Дристры …τEν π! ν ΣHβλαδον, ν*ν δl Θ δω!ον10
3πHσταλ ας Fµ4ν… («он — не рос, а „мисиец“» —l. 19), Tzetz. Ep. 80: 120. 10
Θ δω ος, Феодор, иеромонах, затем епископ Галича (1328 г.) Кандидат на Владимирскую епископскую кафедру: …το* 9 !οµον χου
Θ οδN!ου7 … Chron. Min. I (P. 604). № 85/1.7 (Act. episc. Russ. 52.6—7) (1328 г.) Кандидат на Галичскую епископскую кафедру: …το* τ 9 !οµον χου
Θ οδN!ου6;1 Избран епископом Галича: π!ο !ιϑ ς α ; λ γ ς D 9 !οµ ναχος Θ δω!ος7–8;2–3 ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος τ"ς ϑ οσNστου π λ ως Γαλ τζου Chron. Min. I (P. 604—605). № 85/2.6—8 (Act. episc. Russ. 53.1—3)
576 |
|
Часть 3 |
(1329 |
г.) Среди участников выборов Ростовского епископа: το* τ Θ οδN!ου3;6 |
|
Γαλ τζου… Chron. Min. I (P. 605). № 85/3.3 (Act. episc. Russ. 53.6) |
||
(1331 |
г.) Среди участников выборов Луцкого епископа: …Θ οδN!ου3;14 Γαλ - |
|
τζης… Chron. Min. I (P. 605). № 85/4.3 (Act. episc. Russ. 53.14) |
||
(1331 |
г.) Среди |
участников выборов архиепископа Великого Новгорода: |
…Θ οδN!ου3;8 |
Γαλ τζης… Chron. Min. I (P. 607). № 85/12.3—4 (Act. |
|
episc. Russ. 56.8) |
||
(1335 |
г.) Среди участников выборов епископа Брянска: …το* *! Θ οδN!ου4;18 |
Γαλ τζης… Chron. Min. I (P. 608). № 85/13.4 (Act. episc. Russ. 56.18)
Θ δω ος, Феодор, иеромонах, епископ Тверской
(1330 г.) Среди кандидатов на Тверскую кафедру: …το* 9 !οµον χου Θ οδN-
!ου5–6;5… Chron. Min. I (P. 607). № 85/11.5—6 (Act. episc. Russ. 56. 3—4)
(1330 г.) …π!ο !ιϑ ς α ; λ γ ς D 9 !οµ ναχος Θ δω!ος7;5 ;χ ι!οτον ϑη Τυϕ ! ου
Chron. Min. I (P. 607) № 85/11.6—7 (Act. episc. Russ. 56.4—5)
(1334 г.) Среди выборщиков Сарайского епископа: (епископ) το* Τυϕ ! ου Θ ο- δN!ου4;10… Chron. Min. I (P. 606). № 85/6.4 (Act. episc. Russ. 54.10)
(1347 г.) Среди выборщиков Суздальского епископа: (епископ) … α Θ οδN- !ου4;12 Τυϕ ! ου Chron. Min. I (P. 606). № 85/9.4 (Act. episc. Russ. 55.12)
Θ οϑανe Μουζαλ?νισσα, Феофано Музалонисса, жена Михаила-Олега Святославича († 1115), князя Смоленского (1073—1076), Черниговского (1078), Тмутараканского (1083—1094), с 1097 г.—в Новгороде Северском и Курске
(1073—1115 г.) Печать, r: Κ(>!ι) , βο( ϑ ι) τG σG δο>λn Θ οϑανο* 3!χοντ σ[σ]nΡωσ ας τG Μουζαλων σ[σ]n Sig. Russ. № 30. I. 24—26, 171—172, 251, 284
Θ π µπτος, Феопемпт, митрополит России, в Киеве (1037—ок. 1043) (между 1037и 1043 г.) Печать, r: Иоанн Предтеча; v: Κ[>!ι] β[ο ]ϑ[ ι]
Θ οπHµπτο µ[ητ]!οπ[ο]λ[ τn] Ροσ[σ ]α[ς], Corp. Sig. V/1. № 782. P. 601. Sig. Russ. № 41. I. 44—45, 174, 253, 286
ϑ οϕιλ1στατος, боголюбивейший
(XI в.) лемма: το* ϑ οϕιλ στ του ΛHοντος µητ!οπολ του τ"ς ;ν Ρωσ j Π! σϑλ - βας… Leon. Presthl. (=ГИМ 368/240 Вл., л. 243 и еще 4 mss). Tit
Θ οϕ<λα τος, Феофилакт, Митрополит Руси
(ок. 987 г.) 5Ο τ Σ λ υ ας τ"ς Πι ! ας Αγ πιος Lς τ ν Αντι χου α αTτEς µ τα- τ ϑ ται, το* Πο!ϕυ!ογ νν του Βασιλ ου το4ς Ρωµαϊ ο4ς σ πτ!οις ;νδιαπ!Hποντος.Επ δl τ"ς 3υτ"ς Fγ µον ας Θ οϕ>λα τος ; τ"ς Σ βαστην&ν Lς Ρωσ αν 3ν - γ ται. ΑλHξανδ! ς τ D τ"ς Αντι χου ;π σ οπος Lς Ι !οσ λυµα π!οβιβ ζ ται
Niceph. Xanth. 146. 1196C
Ономастикон |
577 |
Θ οϕ<λα τος, Феофилакт, монах монастыря св. Пантелеимона Солунца (1057 г.) Среди подписей копии В: † Θ οϕ>λα το(ς) (µον)αχ(Eς) ( α ) γ γον&ς
Fγο>µ( )ν(ος) τ("ς) αTτ("ς) µο(ν"ς) ο9 α χ ι!ι υπ(Hγ!αψα), Act. Ross. 5B. 41. P. 60
ϑ παιναι, служанки, челядинки
(сер. Х в.) α Lσ"λϑ ν αTτ F 3!χ ντισσα (Ольга) µ τ τ&ν οL ων αTτ"ς συγγ - ν&ν 3!χοντισσ&ν α π!ο ! ιτοτH!ων ϑ !απαιν&ν20 Const. Porph. Cerem. I. 594.18—20
cϑ οxτως Lσ"λϑ ν F 3!χ ντισσα5…, αTτ µlν π!οηγουµHνη, ;πα ολουϑο*σαι δl, αϑ π!ο !ηται, αm τ συγγ ν 4ς αTτ"ς 3!χ ντισσαι α α9 π!ο ! ιτοτH!αι τ&ν ϑ !α- παιν&ν8 αTτ"ς Const. Porph. Cerem. I. 596.5—9
cϑ οpτως F 3!χ ντισσα µ τ τ&ν συγγ ν&ν αTτ"ς α ϑ !απαιν&ν14–15 Const. Porph. Cerem. I. 596.14—15
Было дано во время десерта — α τα4ς ιηX ϑ !απα ναις αTτ"ς (Ольги) 3ν µιλ. ηX
Const. Porph. Cerem. I. 598.2
Θ σσαλον η, г. Фессалоника (Солунь)
(ок. 1230 г.) Ο!µI α π!Eς τ ν τ&ν Θ σσαλονι Hων39 π λιν 3 !ατ τ< ϕο!I, στ!α- τEν Rπl! τ ν ψ µαϑον ;παγ µ νος ; Βουλγ !ων, ; δ!οµ δων νοµ δων, Σ υϑ&ν, ; Χαζ !ων, ; Ρωµα ων, ;ξ Αλβαν&ν, ; τ&ν ΡNς… Io. Staurac. 369.39— 37—.3
ϑη ον, зверь
(972 Г.) Битва Иоанна Цимисхия со «скифами» Святослава у Преславы:
Тавроскифы… « Ρωµα οις 3ντ π• σαν, δ ην ϑη! ων β!υχNµ νοι, α αιν ν α 3λλ οτον π!οϊHµ νοι „!υγ ν» Leo Diac. 133.18—19
(после 24.IV.972) После боев у Дристры «варвары» в город τοYς ;ν τG µ χn π σ ντας 3πωλοϕ>!οντο 3γ! οις α ϕ!ι Nδ σιν fδυ!µο4ς, _ς δο 4ν τοYς 3 ο>οντας ϑη! ων91 cναι β!υχηϑµοYς α „!υγ ς, 3λλ οT ϑ! νους 3νϑ!Nπων α οLµωγ ς
Scyl. 301.89—92
ϑη ι?δης, -ια, звериный
(сер. IX в.) )ϕοδος ~ν βα!β !ων τ&ν Ρ&ς, )ϑνους, _ς π ντ ς sσασιν, „µοτ του α 3πηνο*ς, α µηδlν ;πιϕ !οµHνου ϕιλανϑ!ωπ ας λ ψανον ϑη!ιNδ ις5 το4ς τ! ποις, 3π νϑ!ωποι το4ς )!γιος…
Vita Georg. Amastr. 64.3—6
(сер. IX в.) Гроб Георгия Амастридского смиряет росов: …y! σ ν iς τ ϕος…αταστ 4λαι τ ν ϑη!ιωδ αν10
Vita Georg. Amastr. 68.9—10
ϑητι ν, наёмное войско
(969 г.) Святослав —после переговоров с патрикием Калокиром. Εξ οντα τοιγα!ο*ν χιλιαδ&ν 3 µα ων 3νδ!&ν στ!ατι ν συναγ !ας, ; τEς το* ϑητι ο*23, eµα τM Πατ!ι < Καλο >!n, xν α Dµα µονα π!οσ ατο ϕιλ ας ϑ σµο4ς, ;χN! ι ατ Μυσ&ν Leo Diac. 77.22—78.2
578 |
Часть 3 |
ϑ σος, дерзость, отвага
(971 г.) τM τοι α ;ς αTϑ δ ιαν α ϑ! σος τ Ρωσι ;π !ϑη ϕ!ον µατα Leo Diac. 125.19—20
ϑ ησ α, жертвоприношение
(сер. XV в.) «Сарматы» (русские) Ελληνι M δl 3!χι ! 4 χ!&νται, α το>τ< π - ϑονται τ ;ς ϑ!ησ αν10 τ α δ αιταν σϕ σι Laon. Chalc. I. 122.9—10
ϑυγατ3 (см. πα4ς), дочь, Дочь Ярослава Галицкого
(1165 г.) Послание Мануила I Комнина к Ярославу Галицкому «…οT ο*ν οTδ ξυνοι σ ι σοι ΣτHϕανος τG ϑυγατ! 18…», Cinn. 235.17—18
ϑυµο ιδ1ς, пылкий, горячий
(972 г.) среди характерных черт скифов, Leo Diac. 150.11
ϑυσ αι, жертвоприношения
(сер. IX в.) Народ Ρ&ς разоряет храмы и святыни от Пропонтиды до Амастриды: βωµο ατ τ πον ; νων, σπονδα πα! νοµοι α ϑυσ αι… Vita Georg. Amastr. 64.14—15
(сер. IX в.) Диалог предводителя росов с христианином: «Τ δ ;» ϕησ ν D β !- βα!ος «οTχ Fµ 4ς αϑ FµH!αν ϑυσ ας10 το4ς ϑ ο4ς π!οσϕH!οµ ν, βωµοYς α σπονδ ς ;πιτ λο*ντ ς;», Vita Georg. Amastr. 66.10—11
(сер. Х в.) ;ν r ν σ< [т. е. D 5Αγιος Γ!ηγ !ιος] α τ ς ϑυσ ας αTτ&ν (росов, плывущих вниз по Днепру) ;πιτ λο*σιν δι τE ; 4σ mστασϑαι παµµ γHϑη δ!*ν, α ϑ>ουσι π τ ινοYς ζ&ντας. Πηγν>ουσι δl α σαγ ττας γυ! ϑ ν, hλλοι δl α ψωµ αα !Hατα, α ;ξ ‡ν )χ ι b αστος, _ς τE )ϑος αTτ&ν ;πι !ατ 4. Ρ πτουσι δl α σ α!ϕ α π ! τ&ν π τ ιν&ν, sτ σϕ ξαι αTτο>ς, sτ α ϕαγ 4ν, sτ α ζ&ντας ; σ ιν αTτο>ς Const. Porph. DAI. 9.73—78
(972 г.) После пятой битвы у Дристры Святослава yδη δl νυ τEς ατασχο>- σης, α τ"ς µ νης πλησιϕαο*ς οvσης, ατ τE π δ ον ;ξ λϑ ντ ς τοYς σϕ τH!ους 3ν ψηλ ϕων ν !οYς ο`ς α συναλ σαντ ς π!E το* π !ιβ λου α πυ! ς ϑαµιν ς διαν ψαντ ς, ατH αυσαν, πλ στους τ&ν αLχµαλNτων, hνδ!ας α γ>ναια, ;π αTτο4ς ατ τEν π τ!ιον ν µον ;ναποσϕ ξαντ ς, ;ναγισµο>ς22 τ π ποιη τ ς, ;π τEν Ιστ!ον Rποµ ζια β!Hϕη α 3λ τ!υ νας 3πHπνιξαν, τM Bοϑ < το* ποταµο* τα*τα αταποντNσαντ ς. λHγ ται γ ! Ελληνι ο4ς f!γ οις ατ χους {ντας, τEνΕλληνι Eν τ! πον ϑυσ ας1 α χο ς2 το4ς 3ποιχοµHνοις τ λ 4ν, sτ π!Eς Αναχ !- σ ως τα*τα α Ζαµ λξιδος, τ&ν σϕ τH!ων ϕιλοσ ϕων, µυηϑHντ ς, sτ α π!Eς τ&ν το* ΑχιλλHως 6τα !ων Leo Diac. 149.17—150.4
ϑ<της, священник
(XII в.) епископ Новгородский Григорий (1186—1193) (или епископ Иоанн?), печать, r: св. Григорий или Иоанн Богослов; v: [† Αγ]νl σ H- ποις µ τEν ϑ>την Νωβογ! δων Corp. Sig V/3, № 1788. P/ 134 (Иоанн? (по иконографии на r)—1108/10—1130). Sig. Russ. (Григорий) № 59. I, 177, 254, 287
Ономастикон |
579 |
(1156—1158) Епископ Новгорода Аркадий (1156—1158), печать, r: Богоматерь «Знамение»; v: Αγν σ Hπnς µ τEν ϑ>την Νωβογ! δων Sig. Russ. № 56. I. 54—57, 177, 254
Ιβ νης D /Ρ?ς, Иван Русский. Болгарский полководец, 1322—1331, защищал Филиппополь в 1322—23 гг. от византийцев; 1328—поддер- жал в гражданской войне Андроника II по приказу Михаила Шишмана; в 1331 г.—посол царя Ивана Александра (Асана) к Андронику III. Г. Фатурос и Г. Кришер отождествляют его с Московским великим князем Иваном I Калитой (1328—1341) (?!)
(1323 г.) При обороне Филиппополя от Ромеев h!χοντ ς δl ~σαν αTτ&ν x, τΙτ λης α D Τ µ !ης, τE γHνος Αλανο , α Ιν7ς D ;ξ Οvγ !ων στ!ατηγEς δl ;π
π7σιν Ιβ νης D ΡNς11 ατ τ χ 4!α γ ννα4ος α ;µπ ι! !ατος στ!ατηγ 4ν Io. Cant. I. 173.11
(1323 г.) Болгарский царь Михаил Шишман π!Eς δl τ ν Φιλιππο>πολιν στ!ατι ν τ 3 µ ζουσαν 6τH!αν |στ ϕ!ου! 4ν αTτ ν 3πHστ ιλ α στ!ατηγEν τEν δl Ιβ νην6α τοYς πολιο! ηϑHντας στ!ατιNτας eµα το4ς σϕ τH!οις στ!ατηγο4ς µ τ αλ 4το _ς 3µ ιψ µ νος τ&ν π νων bν α α τ"ς 3νδ! ας, ƒν ;ν τM πολιο! 4σϑαι ;π δ ξαντο. D δl τ"ς π µϕϑ σης στ!ατι7ς στ!ατηγEς ;π ιδ ;γγYς Φιλιππουπ λ ως ~ν, πHµψας
π!Eς Ιβ νην, τ ν τ hϕιξιν αTτ&ν α ;ϕ x, τι t οι ν ;δ λου. Ιβ νης11 δl eµα το4ς Rπ αTτEν h!χοσι τ"ς στ!ατι7ς, α το4ς ϕ!ου!οYς xσοι ~σαν πα!αλαβNν, Lς Rπ ντη-
σιν ;ξ"λϑ τ&ν ;!χοµHνων, α δι νυ τH! υσ ν )ξω µ τ αTτ&ν _ς ;ς τ ν Rστ !α αν αTτο4ς τ ν π λιν πα!αδNσων; Тогда же в Филиппополь прибыл Вриенний:
πυϑ µ νος δH, _ς D Ιβ νης17 α F ϕ!ου!ο*σα στ!ατι eµα το4ς σϕ τH!οις στ!ατηγο4ς Lς Rπ ντησιν ;ξ• σαν τ&ν διαδ ξοµHνων, 3ναστ ς ~λϑ ν ;γγYς τ ιχ&ν Io. Cant. I. 178.4—19
(1323 г.) После взятия Филиппополя Андроником III: D δl Ιβ νης1 eµα b< τ ν eλωσιν τ"ς π λ ως πυϑ µ νος α ο9 hλλοι, 3ν χN!ησαν ;π οs ου Io. Cant. I. 179.1—2
(1328 г.) Болгарский царь Михаил III Шишман посылает военную помощь ведущему гражданскую войну императору Андронику II: Fγ 4ται δl αTτ&νΙβ νης D ΡNς15 Io. Cant. I. 295.14—15
Переговоры императора с Иваном: διE α š!Hϑη π!Eς τ ν συµµαχ αν π! σβ>της,
π !ας δl bν α D βασιλ Yς πHµψας π!Eς Ιβ νην13, ; Hλ υσ ν 3ναχω! 4ν ; τ"ςΡωµα ων^ σπονδ&ν γ ! οTσ&ν αTτM π!Eς βασιλHα Μυσ&ν τEν γαµβ! ν, αTτEν Lς
τ ν Ρωµα ων πα! ληλυϑHναι )χοντα στ!ατι ν. L µlν οqν αTτM βοηϑ σων t ι, Lς τ ν Lδ αν 3ναχω! 4ν ^ µ δ 4σϑαι γ ! αTτο* ^ L δl πολ µ σων, ; δHχ σϑαι αTτEν _ς
;π µ χην. βασιλ Yς µlν οqν τοια*τα cπ π ι!Nµ νος Ιβ νη18. ;δ ι γ ! οT λυσιτ λ 4ν ;ν τM τ τ π λ µον h!ασϑαι π!Eς Μυσο>ς. Ιβ νης20 δl x! οις ;γγ! ϕοις δι β βαιο*το π!Eς βασιλHα, µ τ τEν αTτο* δ σπ την πα! σπονδη Hναι21, 3λλ ;µµH-
ν ιν τα4ς σπονδα4ς τα4ς π!Eς αTτ ν, µ τ αTτEν α τ ν στ!ατι ν ατ αTτο* ;νϑ δ t ιν Io. Cant. I. 296.11—23
580 |
Часть 3 |
План действий для Андроника II: L ατο!ϑ 4το € π!οσ τHτα το Ιβ νn18, ;ν fλ γ< ;πιβοηϑο n α αTτ ς Io. Cant. I. 297.17—18
(1328 г.) Иван Русский во главе трехтысячного войска «мисов» (болгар) и «скифов» (татар) на стороне ромеев: … α τE Βυζαντ οις συµµαχ αν hµαΙβ νn13 ;ς τ!ισχιλ ους στ!ατιNτας πHµψαι οqσι πολ µ οις, ϕαν !&ς αTτM πολ - µο*ντος cναι Io. Cant. I. 298.12—14
(1328 г.) …βασιλ Yς µlν π!Eς Ιβ νην2–3 α τοYς ΜυσοYς τ το* σϕ τH!ου βασιλHως γ! µµατα πHποµψ α τE πτ ! ν Io. Cant. I. 300.2—4
(1331 г.) Иван Русский выполняет посольскую миссию от болгарского царя Ивана-Александра (Асеня) к византийскому императору Андронику III: …ΑλHξανδ!ος D τ&ν Μυσ&ν βασιλ Yς τ&ν πα! αTτM ;πιϕαν&ν τEν Ιβ νην3 πHµψας π!Eς βασιλHα π! σβ υτ ν… Io. Cant. I. 468.2—4
Ιβ νης19–20 µlν οqν ;παν"λϑ ν _ς βασιλHα τEν οL 4ον, τ ς 3πο ! σ ις το* Ρωµα ων βασιλHως hγων Io. Cant. I. 468.19—21
Ιγγω , Игорь, князь
(сер. Х в.) Ιγγω!, το* h!χοντος Ρωσ ας Const. Porph. DAI. 9.5
(970 г.) Ответ Иоанна Цимисхия на требования Святослава: «…οcµαι γ ! σ µ λ ληϑHναι τE το* σο* πτα4σµα πατ!Eς Ιγγο!ος5, xστ τ ς ;ν ! ους σπονδ ς πα! ϕα*λον ϑHµ νος, σYν µ γ λ< ιν µατι α µυ! οις σ ϕ σι ατ τ"ς βασι- λ υο>σης ; πλ >σας, µ λις σYν δH α λHµβοις ;ς τEν ΚιµµH!ιον 3ϕ το Β σπο!ον, αTτ γγ λος τ&ν οL ων γ γονkς συµϕο!&ν. α πα! ηµι τEν αqϑις οs τιστον µ !ον ; νου…», Leo Diac. 106.4—10
(972 г.) Рассказ о второй битве у Дристры _ς τEν µυ!ι στολον στ!ατEν Ιγγο- !ος6, το* τEν Σϕ νδοσϑλ βον τ ντος, Ρωµα4οι τM τοιο>τ< Μηδι M πυ! ατ τEν Εvξ ινον ;ξ τHϕ!ωσαν Leo Diac. 144.6—8
Oδιοι, =δ αι, «свои» («близкие» люди княгини)
(сер. Х в.) На обеде в хрисотриклине при приеме Ольги α )λαβον D µlν 3ν - ψιEς αTτ"ς µιλ. λX, ο9 ηX sδιοι11 αTτ"ς 3ν µιλ. X Const. Porph Cerem. I. 597.10—11
На десерте ;ν τM 3!ιστη! < было дано α τα4ς —ξ Lδ αις1 αTτ"ς (Ольги) 3ν µιλ. X
Const. Porph. Cerem. I. 598.1—2
На обеде в пентанувуклии Павла дали τα4ς ιςX Lδ αις9 αTτ"ς (Ольги) 3ν µιλ. ιβX
Сonst. Porph. Cerem. I. 598.9—10
2 <ς, священник
(860е гг.) Священник для росов при императоре Василии I и патриархе Игнатии: испытание веры чудом α το* 9 !Hως8 π!Eς τEν ϑ Eν τοYς fϕϑαλµοYςα τ ς χ 4!ας ;π !αντος, α Lπ ντος xτι δ ξασ ν σου τE eγιον {νοµα, Ιησο* Χ!ιστl D ϑ Eς Fµ&ν… Vita Bas. 344.8—10
(между 874 и 879 г.) Священник для росов при императоре Василии I и патриархе Игнатии: испытание веры чудом. Росы просят о чуде: … α το* 9 !Hως35 π!Eς ϑ Eν τοYς fϕϑαλµοYς α τ ς χ 4!ας ;π !αντος α «δ ξασ ν σου τE