Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

svod_vizantiiskih_svidetel_stv_o_rusi

.pdf
Скачиваний:
104
Добавлен:
21.05.2015
Размер:
3.5 Mб
Скачать

Ономастикон

571

(970 г.) Варда Склир π!οτ!Hχ ιν λ >σας α διασ οπ 4ν τοYς ;χϑ!οYς41… Scyl. 289.40—41

(970 г.) Варда Склир приказал α Rποστ!Hϕοντας συ!! γνυσϑαι το4ς ;χϑ!ο4ς46

Scyl. 289.45—46

(13.IV.971) По взятии Преславы Иоанн Цимисхий милостив был с болгарами, Ρ&ς δl µ νους γινNσ ιν ;χϑ!οYς8 α το>τοις χ!"σϑαι _ς πολ µ οις Scyl. 297. 84—85

(21.VII.971) Святослав отказался от единоборства с Иоанном Цимисхием:

οoτος δl τ ν µlν π! σ λησιν οT ;δHξατο, λ γους δ ;παϕ" ν Rπ !οπτι ο>ς, _ς τατ αTτEν hµ ινον αTτEς το* ;χϑ!ο*85 σ οπ σ ι Scyl. 307.83—308.85

%χϑ ς, враг

(860) Jos. Hymn. Marial. 4; Jos. Hymn. Marial. 5; Jos. Hymn. Marial. 6 (941 г.) О князе Игоре Αλλ τ µlν διH οψ α µHχ!ι το* δ *!ο δια πτ ι ϕϑ νος, D

πι ! ς, τ>!αννος α τ&ν ϕιλο>ντων, διασπαστ ς α ;χϑ!Eς hσπονδος. Τα*τα δlατ λυµ νατο µονιEς hγ!ιος α Σ υϑ&ν )ϕοδος Const. Porph. Ep. 321, 11— 322.25

ζ λ., зело, буква «дз»

(ок. 988 г.) Narr. Russ. Conv. 50.16

ζ µπλ1α, земля, буква «з»

(ок. 988 г.) Narrat. Russ. Conv. 50.16

ζηβ3τ, живете, буква «ж»

(ок. 988 г.) Narr. Russ. Conv. 50.16

Ζιν σϑλαβος, Зинислав

(1036 г.) ;τ λ >τησαν δl α ο9 τ&ν Ρ&ς h!χοντ ς, Ν σισϑλ βος α Ι !οσϑλ βος,α h!χ ιν π!ο ! ϑη τ&ν Ρ&ς συγγ ν ς τ&ν τ λ υτησ ντων Ζιν σϑλαβος15 [Ζινισϑλ βος AD, Ζιν σλαβος U] Ζων σλαβος —Vindob. 74, f. 46; Scyl. 399.13— 15

Ζιχ α, Зихия

(1083—1115 г.) Печать, r: св. Михаил; v: Κ[>!ι] , β[ο ]ϑ[ ι] Μιχα λ h!χοντ[ι] Ματ! χ[ων], Ζιχ ας α π σης [Χ]αζα! [ας]—Михаил-Олег Святославич, князь Тмутараканьский (см. Μιχα λ), Sig. Rus. I 26—30

(втор. пол. ΧΙ в.) Печать, v: † ΤEν Ζιχ ας π! δ!ον Αχ!αντ σ Hπ(οις) (архиепископ Зихии), Corp. Sig. V/3, № 1825. P. 167

ζο µπ ος, зубр

(сер. XII в.) Андроник Комнин расписал фресками палаты со сценами охоты, где был изображен α ζο*µπ!ος52 δι λαυν µ νος (ζ&ον δl οoτος τE µHγ ϑος Rπl! h! τον ϑυµι ν α π !δαλιν στι τ ν, ατ τοYς Ταυ!οσ >ϑας ϕυ µ νον µ λιστα α τ! ϕ µ νον)… N. Ch. Hist. 333.52—54

… α ζο*µπ!ος24 (ζ&ον δl το*το Rπl! h! τον, ατ τοYς Ταυ!οσ >ϑας τ! ϕ µ νον) δια-οντιζ µ να… Th. Skut. 352.24—26

572

Часть 3

ζ.α, животные

(сер. Х в.) …;π µηδlν τ&ν π!ο ι!ηµHνων ζNων (6: β ας α mππους α π! βατα) ;ν τG Ρωσ j αϑHστη ν Const. Porph. DAI. 2.7—8

ζωγ α, плен

(1043 г.) При возвращении росов Катакалон Кекавмен встретил их ατ τEν αLγιαλEν τ"ς λ γοµHνης Β !νας α συµβαλkν ;τ!Hψατο, α 3πH τ ιν µlν πολλοYς, f τα οσ ους δl ζωγ! ας30 λαβkν π π δηµHνους ; πHµπ ι τM βασιλ Scyl. 433. 28—30

^, иже, буква «i»

(ок 988 г.) Narrat. Russ. Conv. 50.16

qζ , ижеи, буква «и»

(ок. 988 г.) Narrat. Russ. Conv. 50.16

Zγ µον <ων, предводитель, князь

(1165 г.) Византийский посол Мануил Комнин прибыл на Русь, Dµολογι&ν τEν h!χοντα σϕ&ν 3ναµν σων, €ς διωµ τους yδη τM βασιλ 4 )ϑ το, π!Eς δl α τ ν π!Eς Ι ! σϑλαβον τEν Γαλ τζης Fγ µον >οντα7 ϕιλ αν αTτM διον ιδ σων Cinn. 232. 5—7

D δ α τα>της Fγ µον >ων τ"ς χN!ας… (Фрейденберг: Ростислав Киевский; Каждан: отличен от него —ср. 235.3), Cinn. 236.8

Zγ µον αι, княжества

(сер. XV в.) τ µHντοι π!Eς Εvξ ινον π ντον Σα!µατ&ν γHνη, 3πE Λ υ οπολ χνης

αλουµHνης, Fγ µον αι12, τ διαλαγχ νουσι τ πολλ , τ τ Μοσχοβ ον τ α Κ βος α Τοϕ !ι α Χα! βιον, π λ ις RπE τυ! ννους Tϑυν µ ναι, ;ς τ ν µHλαιναν

οpτω RπE σϕ&ν αTτ&ν αλουµHνην Σα!µατ αν τ λο*σι Laon. Chalc. I. 122.12— 16

Zγ µ?ν, предводитель, князь

(сер. IX в.) Нашествие росов на Амастриду: D δl σϕ&ν // Fγ µkν1 ;π τE πα! - δοξον cδ το* π! γµατος, δHους ;πλ σϑη α ; πλ ξ ως (чудо при гробе Георгия Амастридского), Vita Georg. Amastr. 65.15—66.2

(ок. 1202 или 1200/1201 г.) Русь (Роман Галицкий) помогает отбить натиск куманов

D γα! Γαλ τζης Fγ µkν6573, πα!αινHσ ι το* ποιµ ν !χου Ρωσι "ς Ε λησ ας

στ4ϕος στ!ατι7ς Fλι kς _ς µυ! ον

;π"λϑ τG γG τ&ν Κοµ νων 3ϑ! ον Ephrem. Chron. 6573—6577

(1200/1201 г.) …D τ"ς Γαλ τζης Fγ µkν523.34 ΡωµανEς… N. Ch. Hist. 522. 33—523.34

(1200/01 г.) D γ ! τ"ς Γαλ τζας Fγ µkν8 ΡωµανEς… Th. Skut. 428, 7—8

Ономастикон

573

Zγο<µ νος, игумен

(1016 г., февраль, индикт 14) Подпись на оригинале акта: Γ !ασιµος µ(ονα)χ(Eς) λ (&) Θ( ο)* π! σβυτ !ος (α ) ηγουµ νος µονις του Ρ•ς µα!τυ!ον υπ - γ!αψα: †, Act. Laur. I. 19: p. 155.37—38

(1057 г.) см. Λ ντιος, Act. Ross. 5B. 39—41: p. 59 (1057 г.) см. Θ οϕ>λα τος, Act. Ross. 5B. 41: p. 65

(1142 г.) см. Χ!ιστωϕ !ος —игумен Ксилурга, Act. Ross. 7. 40,42—43: p. 75 (1262 г.) см. Мефодий, † [Θ οδοσιος], Act. Dochem. 7: p. 100.44

[Игумены и монахи Афонские]

II. Монастырь Богородицы Ксилурга или Русов

1016

г. февраль

Герасим

игумен

1030

г. февраль

Феодул

игумен

1048

г. май

Иоанникий

иеромонах

1048

г. май

Никодим

иеромонах

1048

г. май

Иосиф

монах

1070

г. ноябрь

Василий?

игумен?

1081

г. апрель

Кириак

игумен? монах

1142

г. декабрь

Христофор

игумен

1169

г. август

Лаврентий

игумен

II. Монастырь Св. Пантелеимона Солунца(-цев)

1998

г. сентябрь

Леонтий

игумен

1009

г. апрель

Леонтий

игумен

1013

г. апрель

Леонтий

игумен

1030

г.

Евстратий

игумен

1030

г. февраль

?

игумен?

1056

г. август

Митрофан

игумен

1056

г. сентябрь

Митрофан

игумен

1057

г. май

Митрофан

игумен

?

 

[Феофилакт

игумен]

?

 

Леонтий

игумен

?

 

Евфимий

иеромонах

?

 

Иоанн

иеромонах

?

 

Сава

иеромонах

1066

г. апрель

Феодосий

игумен

1070

г. ноябрь

Феодосий

игумен

1080

г. октябрь

Феодосий

игумен

III. Монастырь Св. Пантелеимона руссов

 

1169

г. август

Лаврентий

игумен

1262

г. август

Мефодий

игумен

1316

г. май

Макарий

дикий

1316

г. май

Симеон

пневматикос

1322

г.

Лука

игумен

574

Часть 3

 

1325 г. май

Иоанн

игумен

до 1349 г. июль

Исайя

игумен

12.VI.1349

Исайя

игумен

1366 г. ноябрь

Евтимий

проигумен

[1366 г.

конец игуменства Исайи?]

Zγο<µ νος, предводитель, князь

(971 г.) Иоанн Цимисхий —скифским послам-лазутчикам (Святослава)

…3παλλ ττ σϑαι πα! λ > το α τM σϕ&ν FγουµHν<18 λHγ ιν, _ς µ τ τοια>τηςT οσµ ας α π ιϑην ου λαο* D Ρωµα ων βασιλ Yς )!χ ται „χυ!ωµHνος πολ µ σων

αTτM (FγουµHν< ACVMN: τ&ν FγουµHνων Ε: Fγ µ νι Β), Scyl. 295.18—20

^ϑος, нрав, обычай, образ жизни

(до 1165 г.) Андроник Комнин перенял дикие нравы: g τ ν ς Ταυ!οσ >ϑαι ξ νο-τον αν ν νοµι τ ς, ‡ν τ yϑη3 D πολυπλαν ς οoτος 3ν µ ξατο γH!ων, οpτως ;πHϑ ντο α δι χ ι! σαντο N. Ch. Hist. 312.2—4

(сер. XV в.) «Сарматы» (русские) αι δια τn τ α yϑ σι7 το* Ιησο* ν µοις )ποι-οι, ;π τοYς 5Ελληνας µ7λλον τ τ!αµµHνοι… Laon. Chalc. I. 122.7—8

(сер. XV в.) Ελληνι M δl 3!χι ! 4 χ!&νται, α το>τ< π ϑονται τ ;ς ϑ!ησ αν τα δ αιταν σϕ σι α yϑ σι το4ς10 αTτο4ς Ελλ νων διαχ!Nµ νοι Laon. Chalc. I. 122.9—10

q , ук, буква «Ó»

(ок. 988 г.) Narrat. Russ. Conv. 50.17

Ηλ α, Илия, епископ Новгородский (1165 г.)

(1165 г.) Печать, r: (остаток надписи) … Ηλ( )α … ;π(ισ που) … Sig. Russ. № 57. I. 177, 254, 287

Θ γνωστος, Феогност, митрополит Киева, экзарх всея России (июль 1339 г.) Адресат послания Константинопольского патриарха Иоан-

на XIV Калеки. См.: µητ!οπολ της, Act. Patr. Reg. II. 164:122.1 (Act. Patr. I. 191:88)

(сентябрь 1347 г.) Адресат послания императора Иоанна VI Кантакузина. См.: µητ!οπολ της, Act. Patr. Reg. II. 470:167.1 (Act. Patr. I. 261:117)

(сентябрь 1347 г.) … Lς τEν 9 !Nτατον µητ!οπολ την ΚυγHβου, RπH!τιµον α )ξ- α!χον π σης Ρωσ ας, *! Θ γνωστον14… Act. Patr. Reg. II. 484:169.13—14 (Act. Patr. I. 265:119)

Θ οδ σιος, Феодосий, игумен афонского монастыря св. Пантелеимона «Солунцев»

(апрель 1066 г.) Θ οδ σιος αϑηγο>µ νος µον"ς τ&ν Θ σσαλονι Hων το* Zγ ου Παντ λ µονος Act. Vatop.—не издан: см.: Act. Ross. P. 7

(23 ноября 1070) Подпись под актом афонского иеромонаха Павла † Θ οδ - σιος (µον)αχ(Eς) ( α ) αϑ(η)γο>µ (νος) µον("ς) τ(&ν) Θ σσαλονι Hων µ(α)!(του- !&ν) Rπ(Hγ!αψα), Act. Ross. 6:64.51

Ономастикон

575

(октябрь 1080 г.) Θ οδ σιος µοναχEς α αϑηγο>µ νος µον"ς τ&ν Θωσσαλονι Hων µα!τυ!&ν RπHγ!αψα Act. Athos. 104

Θ οδ σιος, Феодосий, епископ Луцкий (1328 г.) Выборы епископа Владимира при участии …Θ οδισ ου3 Λουτζι-

4… Chron. Min. I (P. 604). № 85/2.3 (Act. episc. Russ. 52.3—4)

(1328 г.) Выборы епископа Галича при участии …Θ οδοσ ου3;12 Λουτζ ου …

Chron. Min. I (P. 604). № 85/2.3 (Act. episc. Russ. 52.12)

Θ οδο λος, Феодул, игумен монастыря Ксилурга на Афоне

(1030 г.) …σο τk (µονα)χ(M) Θ οδο>λω10 ( α ) αϑFγουµH(ν<) µον"ς τ"ς Rπ !Zγ ας Θ( οτ ) ου το* Ξυλου!γο*… Act. Ross. 1 (P. 30) 10—11

(1048 г.) Επ ιδ π ! π!ο χ! νων τιν&ν 3π χα!ισ µην, λ γου ψυχι ο* το* µα α! του σου ϑ ου το* (µον)αχ(ο*) *(!) Θ οδ[ο>]λου6… Act. Ross. 4.5—6 (P. 48)

Θ οδο λος, Феодул, епископ Трапезунда, копиист в Москве

(1408 г.) Εγ! ϕησαν ο9 β βλοι x τ τE µηνα4ον, σYν τ Lδι µ λα το* χ! νου xλου ^ τ!ιNδιον δH, α f τNηχος ^ µ τ δl α ; λ τοYς ανNνας τ&ν Zγ ων, δι χ ι!Eς ;µο*, το* ταπ ινο* α Zµα!τωλο*, 3ναξ ου, τ χα δl α ;πισ που Θ οδο>λου, το* ποτl Τ!απ ζο*ντος ^ ;ν τ" Μοσχοβ ων π λ ι, µ τ 3σϑ ν ας α µα !ωνοσ ας απου πολο* ^ α ο9 το*το 3ναγινNσ οντ ς, vχ σϑ Rπl! τ"ς ;µ"ς ψυχ"ς, xπως τ>χω ;λHους ;ν τG ϕοβ !I FµH!j τ"ς ! σ ως, mνα α Rµ 4ς τEν µισϑEν λ ψ σϑ πα! το* ϕιλανϑ!Nπου α ;λ µονος ϑ ο* Fµ&ν ^

;τ λ ιNτη τ& ‚ςŽιςX ^ µην αTγο>στ<, FµH!α βX, Lς τ ς ιγX Lνδι τι&νος αX

Not. ms, Cod. Vat. gr. 77, л. 270 v

Θ δω ος, Феодор, русский (XII в.) Надпись:

ΤE τµ"µα λ ϑου το* αλ>ψαντος τ ϕου Λ ϑον τEν 3 ! γωνον aν β σιν ϕH! ι Θ δω!ος3 Ρkς ; ϕυλ"ς βασιλHων

Cod. Marc. № 254. P. 1532. 1—3

Θ δω ος = см. ΣHβλαδος, Феодор-Всеволод

(XII в.) Письмо митрополиту Дристры …τ τ παιδ !ιον, a ; Σ βλ δου4 ν*ν µ τ λ ϑη Θ δω!ος5 Tzetz. Ep. 80: 119.4—5

(XII в.) Письмо митрополиту Дристры …τEν π! ν ΣHβλαδον, ν*ν δl Θ δω!ον10

3πHσταλ ας Fµ4ν… («он — не рос, а „мисиец“» —l. 19), Tzetz. Ep. 80: 120. 10

Θ δω ος, Феодор, иеромонах, затем епископ Галича (1328 г.) Кандидат на Владимирскую епископскую кафедру: …το* 9 !οµον χου

Θ οδN!ου7 … Chron. Min. I (P. 604). № 85/1.7 (Act. episc. Russ. 52.6—7) (1328 г.) Кандидат на Галичскую епископскую кафедру: …το* τ 9 !οµον χου

Θ οδN!ου6;1 Избран епископом Галича: π!ο !ιϑ ς α ; λ γ ς D 9 !οµ ναχος Θ δω!ος7–8;2–3 ;χ ι!οτον ϑη ;π σ οπος τ"ς ϑ οσNστου π λ ως Γαλ τζου Chron. Min. I (P. 604—605). № 85/2.6—8 (Act. episc. Russ. 53.1—3)

576

 

Часть 3

(1329

г.) Среди участников выборов Ростовского епископа: το* τ Θ οδN!ου3;6

Γαλ τζου… Chron. Min. I (P. 605). № 85/3.3 (Act. episc. Russ. 53.6)

(1331

г.) Среди участников выборов Луцкого епископа: …Θ οδN!ου3;14 Γαλ -

τζης… Chron. Min. I (P. 605). № 85/4.3 (Act. episc. Russ. 53.14)

(1331

г.) Среди

участников выборов архиепископа Великого Новгорода:

…Θ οδN!ου3;8

Γαλ τζης… Chron. Min. I (P. 607). № 85/12.3—4 (Act.

episc. Russ. 56.8)

(1335

г.) Среди участников выборов епископа Брянска: …το* *! Θ οδN!ου4;18

Γαλ τζης… Chron. Min. I (P. 608). № 85/13.4 (Act. episc. Russ. 56.18)

Θ δω ος, Феодор, иеромонах, епископ Тверской

(1330 г.) Среди кандидатов на Тверскую кафедру: …το* 9 !οµον χου Θ οδN-

!ου5–6;5… Chron. Min. I (P. 607). № 85/11.5—6 (Act. episc. Russ. 56. 3—4)

(1330 г.) …π!ο !ιϑ ς α ; λ γ ς D 9 !οµ ναχος Θ δω!ος7;5 ;χ ι!οτον ϑη Τυϕ ! ου

Chron. Min. I (P. 607) № 85/11.6—7 (Act. episc. Russ. 56.4—5)

(1334 г.) Среди выборщиков Сарайского епископа: (епископ) το* Τυϕ ! ου Θ ο- δN!ου4;10… Chron. Min. I (P. 606). № 85/6.4 (Act. episc. Russ. 54.10)

(1347 г.) Среди выборщиков Суздальского епископа: (епископ) … α Θ οδN- !ου4;12 Τυϕ ! ου Chron. Min. I (P. 606). № 85/9.4 (Act. episc. Russ. 55.12)

Θ οϑανe Μουζαλ?νισσα, Феофано Музалонисса, жена Михаила-Олега Святославича († 1115), князя Смоленского (1073—1076), Черниговского (1078), Тмутараканского (1083—1094), с 1097 г.—в Новгороде Северском и Курске

(1073—1115 г.) Печать, r: Κ(>!ι) , βο( ϑ ι) τG σG δο>λn Θ οϑανο* 3!χοντ σ[σ]nΡωσ ας τG Μουζαλων σ[σ]n Sig. Russ. № 30. I. 24—26, 171—172, 251, 284

Θ π µπτος, Феопемпт, митрополит России, в Киеве (1037—ок. 1043) (между 1037и 1043 г.) Печать, r: Иоанн Предтеча; v: Κ[>!ι] β[ο ]ϑ[ ι]

Θ οπHµπτο µ[ητ]!οπ[ο]λ[ τn] Ροσ[σ ]α[ς], Corp. Sig. V/1. № 782. P. 601. Sig. Russ. № 41. I. 44—45, 174, 253, 286

ϑ οϕιλ1στατος, боголюбивейший

(XI в.) лемма: το* ϑ οϕιλ στ του ΛHοντος µητ!οπολ του τ"ς ;ν Ρωσ j Π! σϑλ - βας… Leon. Presthl. (=ГИМ 368/240 Вл., л. 243 и еще 4 mss). Tit

Θ οϕ<λα τος, Феофилакт, Митрополит Руси

(ок. 987 г.) 5Ο τ Σ λ υ ας τ"ς Πι ! ας Αγ πιος Lς τ ν Αντι χου α αTτEς µ τα- τ ϑ ται, το* Πο!ϕυ!ογ νν του Βασιλ ου το4ς Ρωµαϊ ο4ς σ πτ!οις ;νδιαπ!Hποντος.Επ δl τ"ς 3υτ"ς Fγ µον ας Θ οϕ>λα τος ; τ"ς Σ βαστην&ν Lς Ρωσ αν 3ν - γ ται. ΑλHξανδ! ς τ D τ"ς Αντι χου ;π σ οπος Lς Ι !οσ λυµα π!οβιβ ζ ται

Niceph. Xanth. 146. 1196C

Ономастикон

577

Θ οϕ<λα τος, Феофилакт, монах монастыря св. Пантелеимона Солунца (1057 г.) Среди подписей копии В: † Θ οϕ>λα το(ς) (µον)αχ(Eς) ( α ) γ γον&ς

Fγο>µ( )ν(ος) τ("ς) αTτ("ς) µο(ν"ς) ο9 α χ ι!ι υπ(Hγ!αψα), Act. Ross. 5B. 41. P. 60

ϑ παιναι, служанки, челядинки

(сер. Х в.) α Lσ"λϑ ν αTτ F 3!χ ντισσα (Ольга) µ τ τ&ν οL ων αTτ"ς συγγ - ν&ν 3!χοντισσ&ν α π!ο ! ιτοτH!ων ϑ !απαιν&ν20 Const. Porph. Cerem. I. 594.18—20

cϑ οxτως Lσ"λϑ ν F 3!χ ντισσα5…, αTτ µlν π!οηγουµHνη, ;πα ολουϑο*σαι δl, αϑ π!ο !ηται, αm τ συγγ ν 4ς αTτ"ς 3!χ ντισσαι α α9 π!ο ! ιτοτH!αι τ&ν ϑ !α- παιν&ν8 αTτ"ς Const. Porph. Cerem. I. 596.5—9

cϑ οpτως F 3!χ ντισσα µ τ τ&ν συγγ ν&ν αTτ"ς α ϑ !απαιν&ν14–15 Const. Porph. Cerem. I. 596.14—15

Было дано во время десерта — α τα4ς ιηX ϑ !απα ναις αTτ"ς (Ольги) 3ν µιλ. ηX

Const. Porph. Cerem. I. 598.2

Θ σσαλον η, г. Фессалоника (Солунь)

(ок. 1230 г.) Ο!µI α π!Eς τ ν τ&ν Θ σσαλονι Hων39 π λιν 3 !ατ τ< ϕο!I, στ!α- τEν Rπl! τ ν ψ µαϑον ;παγ µ νος ; Βουλγ !ων, ; δ!οµ δων νοµ δων, Σ υϑ&ν, ; Χαζ !ων, ; Ρωµα ων, ;ξ Αλβαν&ν, ; τ&ν ΡNς… Io. Staurac. 369.39— 37—.3

ϑη ον, зверь

(972 Г.) Битва Иоанна Цимисхия со «скифами» Святослава у Преславы:

Тавроскифы… « Ρωµα οις 3ντ π• σαν, δ ην ϑη! ων β!υχNµ νοι, α αιν ν α 3λλ οτον π!οϊHµ νοι „!υγ ν» Leo Diac. 133.18—19

(после 24.IV.972) После боев у Дристры «варвары» в город τοYς ;ν τG µ χn π σ ντας 3πωλοϕ>!οντο 3γ! οις α ϕ!ι Nδ σιν fδυ!µο4ς, _ς δο 4ν τοYς 3 ο>οντας ϑη! ων91 cναι β!υχηϑµοYς α „!υγ ς, 3λλ οT ϑ! νους 3νϑ!Nπων α οLµωγ ς

Scyl. 301.89—92

ϑη ι?δης, -ια, звериный

(сер. IX в.) )ϕοδος ~ν βα!β !ων τ&ν Ρ&ς, )ϑνους, _ς π ντ ς sσασιν, „µοτ του α 3πηνο*ς, α µηδlν ;πιϕ !οµHνου ϕιλανϑ!ωπ ας λ ψανον ϑη!ιNδ ις5 το4ς τ! ποις, 3π νϑ!ωποι το4ς )!γιος…

Vita Georg. Amastr. 64.3—6

(сер. IX в.) Гроб Георгия Амастридского смиряет росов: …y! σ ν iς τ ϕος…αταστ 4λαι τ ν ϑη!ιωδ αν10

Vita Georg. Amastr. 68.9—10

ϑητι ν, наёмное войско

(969 г.) Святослав —после переговоров с патрикием Калокиром. Εξ οντα τοιγα!ο*ν χιλιαδ&ν 3 µα ων 3νδ!&ν στ!ατι ν συναγ !ας, ; τEς το* ϑητι ο*23, eµα τM Πατ!ι < Καλο >!n, xν α Dµα µονα π!οσ ατο ϕιλ ας ϑ σµο4ς, ;χN! ι ατ Μυσ&ν Leo Diac. 77.22—78.2

578

Часть 3

ϑ σος, дерзость, отвага

(971 г.) τM τοι α ;ς αTϑ δ ιαν α ϑ! σος τ Ρωσι ;π !ϑη ϕ!ον µατα Leo Diac. 125.19—20

ϑ ησ α, жертвоприношение

(сер. XV в.) «Сарматы» (русские) Ελληνι M δl 3!χι ! 4 χ!&νται, α το>τ< π - ϑονται τ ;ς ϑ!ησ αν10 τ α δ αιταν σϕ σι Laon. Chalc. I. 122.9—10

ϑυγατ3 (см. πα4ς), дочь, Дочь Ярослава Галицкого

(1165 г.) Послание Мануила I Комнина к Ярославу Галицкому «…οT ο*ν οTδ ξυνοι σ ι σοι ΣτHϕανος τG ϑυγατ! 18…», Cinn. 235.17—18

ϑυµο ιδ1ς, пылкий, горячий

(972 г.) среди характерных черт скифов, Leo Diac. 150.11

ϑυσ αι, жертвоприношения

(сер. IX в.) Народ Ρ&ς разоряет храмы и святыни от Пропонтиды до Амастриды: βωµο ατ τ πον ; νων, σπονδα πα! νοµοι α ϑυσ αι… Vita Georg. Amastr. 64.14—15

(сер. IX в.) Диалог предводителя росов с христианином: «Τ δ ;» ϕησ ν D β !- βα!ος «οTχ Fµ 4ς αϑ FµH!αν ϑυσ ας10 το4ς ϑ ο4ς π!οσϕH!οµ ν, βωµοYς α σπονδ ς ;πιτ λο*ντ ς;», Vita Georg. Amastr. 66.10—11

(сер. Х в.) ;ν r ν σ< [т. е. D 5Αγιος Γ!ηγ !ιος] α τ ς ϑυσ ας αTτ&ν (росов, плывущих вниз по Днепру) ;πιτ λο*σιν δι τE ; 4σ mστασϑαι παµµ γHϑη δ!*ν, α ϑ>ουσι π τ ινοYς ζ&ντας. Πηγν>ουσι δl α σαγ ττας γυ! ϑ ν, hλλοι δl α ψωµ αα !Hατα, α ;ξ ‡ν )χ ι b αστος, _ς τE )ϑος αTτ&ν ;πι !ατ 4. Ρ πτουσι δl α σ α!ϕ α π ! τ&ν π τ ιν&ν, sτ σϕ ξαι αTτο>ς, sτ α ϕαγ 4ν, sτ α ζ&ντας ; σ ιν αTτο>ς Const. Porph. DAI. 9.73—78

(972 г.) После пятой битвы у Дристры Святослава yδη δl νυ τEς ατασχο>- σης, α τ"ς µ νης πλησιϕαο*ς οvσης, ατ τE π δ ον ;ξ λϑ ντ ς τοYς σϕ τH!ους 3ν ψηλ ϕων ν !οYς ο`ς α συναλ σαντ ς π!E το* π !ιβ λου α πυ! ς ϑαµιν ς διαν ψαντ ς, ατH αυσαν, πλ στους τ&ν αLχµαλNτων, hνδ!ας α γ>ναια, ;π αTτο4ς ατ τEν π τ!ιον ν µον ;ναποσϕ ξαντ ς, ;ναγισµο>ς22 τ π ποιη τ ς, ;π τEν Ιστ!ον Rποµ ζια β!Hϕη α 3λ τ!υ νας 3πHπνιξαν, τM Bοϑ < το* ποταµο* τα*τα αταποντNσαντ ς. λHγ ται γ ! Ελληνι ο4ς f!γ οις ατ χους {ντας, τEνΕλληνι Eν τ! πον ϑυσ ας1 α χο ς2 το4ς 3ποιχοµHνοις τ λ 4ν, sτ π!Eς Αναχ !- σ ως τα*τα α Ζαµ λξιδος, τ&ν σϕ τH!ων ϕιλοσ ϕων, µυηϑHντ ς, sτ α π!Eς τ&ν το* ΑχιλλHως 6τα !ων Leo Diac. 149.17—150.4

ϑ<της, священник

(XII в.) епископ Новгородский Григорий (1186—1193) (или епископ Иоанн?), печать, r: св. Григорий или Иоанн Богослов; v: [† Αγ]νl σ H- ποις µ τEν ϑ>την Νωβογ! δων Corp. Sig V/3, № 1788. P/ 134 (Иоанн? (по иконографии на r)—1108/10—1130). Sig. Russ. (Григорий) № 59. I, 177, 254, 287

Ономастикон

579

(1156—1158) Епископ Новгорода Аркадий (1156—1158), печать, r: Богоматерь «Знамение»; v: Αγν σ Hπnς µ τEν ϑ>την Νωβογ! δων Sig. Russ. № 56. I. 54—57, 177, 254

Ιβ νης D /Ρ?ς, Иван Русский. Болгарский полководец, 1322—1331, защищал Филиппополь в 1322—23 гг. от византийцев; 1328—поддер- жал в гражданской войне Андроника II по приказу Михаила Шишмана; в 1331 г.—посол царя Ивана Александра (Асана) к Андронику III. Г. Фатурос и Г. Кришер отождествляют его с Московским великим князем Иваном I Калитой (1328—1341) (?!)

(1323 г.) При обороне Филиппополя от Ромеев h!χοντ ς δl ~σαν αTτ&ν x, τΙτ λης α D Τ µ !ης, τE γHνος Αλανο , α Ιν7ς D ;ξ Οvγ !ων στ!ατηγEς δl ;π

π7σιν Ιβ νης D ΡNς11 ατ τ χ 4!α γ ννα4ος α ;µπ ι! !ατος στ!ατηγ 4ν Io. Cant. I. 173.11

(1323 г.) Болгарский царь Михаил Шишман π!Eς δl τ ν Φιλιππο>πολιν στ!ατι ν τ 3 µ ζουσαν 6τH!αν |στ ϕ!ου! 4ν αTτ ν 3πHστ ιλ α στ!ατηγEν τEν δl Ιβ νην6α τοYς πολιο! ηϑHντας στ!ατιNτας eµα το4ς σϕ τH!οις στ!ατηγο4ς µ τ αλ 4το _ς 3µ ιψ µ νος τ&ν π νων bν α α τ"ς 3νδ! ας, ƒν ;ν τM πολιο! 4σϑαι ;π δ ξαντο. D δl τ"ς π µϕϑ σης στ!ατι7ς στ!ατηγEς ;π ιδ ;γγYς Φιλιππουπ λ ως ~ν, πHµψας

π!Eς Ιβ νην, τ ν τ hϕιξιν αTτ&ν α ;ϕ x, τι t οι ν ;δ λου. Ιβ νης11 δl eµα το4ς Rπ αTτEν h!χοσι τ"ς στ!ατι7ς, α το4ς ϕ!ου!οYς xσοι ~σαν πα!αλαβNν, Lς Rπ ντη-

σιν ;ξ"λϑ τ&ν ;!χοµHνων, α δι νυ τH! υσ ν )ξω µ τ αTτ&ν _ς ;ς τ ν Rστ !α αν αTτο4ς τ ν π λιν πα!αδNσων; Тогда же в Филиппополь прибыл Вриенний:

πυϑ µ νος δH, _ς D Ιβ νης17 α F ϕ!ου!ο*σα στ!ατι eµα το4ς σϕ τH!οις στ!ατηγο4ς Lς Rπ ντησιν ;ξ• σαν τ&ν διαδ ξοµHνων, 3ναστ ς ~λϑ ν ;γγYς τ ιχ&ν Io. Cant. I. 178.4—19

(1323 г.) После взятия Филиппополя Андроником III: D δl Ιβ νης1 eµα b< τ ν eλωσιν τ"ς π λ ως πυϑ µ νος α ο9 hλλοι, 3ν χN!ησαν ;π οs ου Io. Cant. I. 179.1—2

(1328 г.) Болгарский царь Михаил III Шишман посылает военную помощь ведущему гражданскую войну императору Андронику II: Fγ 4ται δl αTτ&νΙβ νης D ΡNς15 Io. Cant. I. 295.14—15

Переговоры императора с Иваном: διE α š!Hϑη π!Eς τ ν συµµαχ αν π! σβ>της,

π !ας δl bν α D βασιλ Yς πHµψας π!Eς Ιβ νην13, ; Hλ υσ ν 3ναχω! 4ν ; τ"ςΡωµα ων^ σπονδ&ν γ ! οTσ&ν αTτM π!Eς βασιλHα Μυσ&ν τEν γαµβ! ν, αTτEν Lς

τ ν Ρωµα ων πα! ληλυϑHναι )χοντα στ!ατι ν. L µlν οqν αTτM βοηϑ σων t ι, Lς τ ν Lδ αν 3ναχω! 4ν ^ µ δ 4σϑαι γ ! αTτο* ^ L δl πολ µ σων, ; δHχ σϑαι αTτEν _ς

;π µ χην. βασιλ Yς µlν οqν τοια*τα cπ π ι!Nµ νος Ιβ νη18. ;δ ι γ ! οT λυσιτ λ 4ν ;ν τM τ τ π λ µον h!ασϑαι π!Eς Μυσο>ς. Ιβ νης20 δl x! οις ;γγ! ϕοις δι β βαιο*το π!Eς βασιλHα, µ τ τEν αTτο* δ σπ την πα! σπονδη Hναι21, 3λλ ;µµH-

ν ιν τα4ς σπονδα4ς τα4ς π!Eς αTτ ν, µ τ αTτEν α τ ν στ!ατι ν ατ αTτο* ;νϑ δ t ιν Io. Cant. I. 296.11—23

580

Часть 3

План действий для Андроника II: L ατο!ϑ 4το € π!οσ τHτα το Ιβ νn18, ;ν fλ γ< ;πιβοηϑο n α αTτ ς Io. Cant. I. 297.17—18

(1328 г.) Иван Русский во главе трехтысячного войска «мисов» (болгар) и «скифов» (татар) на стороне ромеев: … α τE Βυζαντ οις συµµαχ αν hµαΙβ νn13 ;ς τ!ισχιλ ους στ!ατιNτας πHµψαι οqσι πολ µ οις, ϕαν !&ς αTτM πολ - µο*ντος cναι Io. Cant. I. 298.12—14

(1328 г.) …βασιλ Yς µlν π!Eς Ιβ νην2–3 α τοYς ΜυσοYς τ το* σϕ τH!ου βασιλHως γ! µµατα πHποµψ α τE πτ ! ν Io. Cant. I. 300.2—4

(1331 г.) Иван Русский выполняет посольскую миссию от болгарского царя Ивана-Александра (Асеня) к византийскому императору Андронику III: …ΑλHξανδ!ος D τ&ν Μυσ&ν βασιλ Yς τ&ν πα! αTτM ;πιϕαν&ν τEν Ιβ νην3 πHµψας π!Eς βασιλHα π! σβ υτ ν… Io. Cant. I. 468.2—4

Ιβ νης19–20 µlν οqν ;παν"λϑ ν _ς βασιλHα τEν οL 4ον, τ ς 3πο ! σ ις το* Ρωµα ων βασιλHως hγων Io. Cant. I. 468.19—21

Ιγγω , Игорь, князь

(сер. Х в.) Ιγγω!, το* h!χοντος Ρωσ ας Const. Porph. DAI. 9.5

(970 г.) Ответ Иоанна Цимисхия на требования Святослава: «…οcµαι γ ! σ µ λ ληϑHναι τE το* σο* πτα4σµα πατ!Eς Ιγγο!ος5, xστ τ ς ;ν ! ους σπονδ ς πα! ϕα*λον ϑHµ νος, σYν µ γ λ< ιν µατι α µυ! οις σ ϕ σι ατ τ"ς βασι- λ υο>σης ; πλ >σας, µ λις σYν δH α λHµβοις ;ς τEν ΚιµµH!ιον 3ϕ το Β σπο!ον, αTτ γγ λος τ&ν οL ων γ γονkς συµϕο!&ν. α πα! ηµι τEν αqϑις οs τιστον µ !ον ; νου…», Leo Diac. 106.4—10

(972 г.) Рассказ о второй битве у Дристры _ς τEν µυ!ι στολον στ!ατEν Ιγγο- !ος6, το* τEν Σϕ νδοσϑλ βον τ ντος, Ρωµα4οι τM τοιο>τ< Μηδι M πυ! ατ τEν Εvξ ινον ;ξ τHϕ!ωσαν Leo Diac. 144.6—8

Oδιοι, =δ αι, «свои» («близкие» люди княгини)

(сер. Х в.) На обеде в хрисотриклине при приеме Ольги α )λαβον D µlν 3ν - ψιEς αTτ"ς µιλ. λX, ο9 ηX sδιοι11 αTτ"ς 3ν µιλ. X Const. Porph Cerem. I. 597.10—11

На десерте ;ν τM 3!ιστη! < было дано α τα4ς —ξ Lδ αις1 αTτ"ς (Ольги) 3ν µιλ. X

Const. Porph. Cerem. I. 598.1—2

На обеде в пентанувуклии Павла дали τα4ς ιςX Lδ αις9 αTτ"ς (Ольги) 3ν µιλ. ιβX

Сonst. Porph. Cerem. I. 598.9—10

2 <ς, священник

(860­е гг.) Священник для росов при императоре Василии I и патриархе Игнатии: испытание веры чудом α το* 9 !Hως8 π!Eς τEν ϑ Eν τοYς fϕϑαλµοYςα τ ς χ 4!ας ;π !αντος, α Lπ ντος xτι δ ξασ ν σου τE eγιον {νοµα, Ιησο* Χ!ιστl D ϑ Eς Fµ&ν… Vita Bas. 344.8—10

(между 874 и 879 г.) Священник для росов при императоре Василии I и патриархе Игнатии: испытание веры чудом. Росы просят о чуде: … α το* 9 !Hως35 π!Eς ϑ Eν τοYς fϕϑαλµοYς α τ ς χ 4!ας ;π !αντος α «δ ξασ ν σου τE

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]