Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:

1. Стационарлық жағдайда әскерді сумен қамтамасыз етуді ұйымдастыру. Су сапасына қойылатын талаптар.

2. Дала жағдайында сумен жабдықтауды ұйымдастыру су сапасына қойылатын талаптар.

3. Дала жағдайында суды хлорлау.

4. Стационарлық және дала жағдайында әскерді сумен жабдықтау.

IV. Сабақ мазмұны және өткізу реті:

Судың органолептикалық және физико-химиялық қасиетін анықтау (мөлдірлігі,түсі,иісі,дәмі,рН,азотты аммиак,азотты нитрит,қышқылдануы,жалпы тұтқырлығы,хлор ионы,темір ионы. Хлор мөлшерін дала жағдайында үш стакан көмегімен анықтау.

Орындалған жұмыстарды рәсімдеу есебі

V. Машықтану дағдылары:

1. ЛГ-1 құралымен дала жағдайында судың сапалық көрсеткішін анықтау.

2. Хлордың қалыпты жағдайдағы доза көрсеткішін анықтау.

Vі. Орындалған жұмыс есебі:

1. Сынамаға алынған судың орны ,уақыты,көлемі______________________ л

2. Шрифт бойынша су мөлдірлігі _____________________________________ см

3. Су өңі ______________________________________________________градус

4. Дәмі ________________________________________________________балл

5. Иісі _________________________________________________________балл

6. рН __________________________________________________________балл

7. азотты аммиак ________________________________________________мг/л

8. азотты нитраты _______________________________________________ мг/л

9. қышқылдануы ______________________________________________ мг/л

10.Хлорлауға алынған су үшін хлор дозасы_________________________

Қорытынды (дала жағдайында ұсынылатын су сапасы көрсеткішіне қойылатын талаптар). Су сапасын жақсартуға берілетін ұсыныстар: __________________________________________________________________

Оқытушы қолы__________

Әдебиеттер: Беляков В. Д., Жук Е. Г. Учебное пособие по военной гигиене и эпидемиологии– М 1978

Әскери гигиена пәніне арналган тесттік сұрақтар:

1. Әскери медицинаның жеке саласы?

1. әскери гигиена

2. жалпы гигиена

3. еңбек гигиенасы

4. балалар мен жасөспірімдер гигиенасы

5. тамақтану гигиенасы

2. Гигиеналық қамтамасыз ету –

1. негізгі профилактикалық пән

2. гигиеналық бақылау жүйесі

3. медициналық қызмет жүйесі

4. командирлер бағыттайтын лауазымдық қызметкерлердің ұжымдық

еңбегі

5. әскери медицинаның бір саласы

3. Тағамның сапалылығын кім қадағалайды?

1. тыл бойынша бригада командирінің орынбасары

2. бригада командирі

3. бригаданың саяси бөлімінің орынбасары

4. бригаданың инженерлік бөлімінің орынбасары

5. бригаданың химиялық бөлімінің орынбасары

4. Бригада командирінің техникалық бөлім орынбасарының міндеті?

1. арнайы тағайындалган нұсқаушы-дезинфекторлар

2. техникалық қауіпсіздікке жауап беретін жеке құрамдағы дайындықтан

өткен, тексеруге қабілетті, пайдалану жүйесі ережелерін білдіретіндер

3. киім, қару киімдерін алатын оны сақтайтын басқаратындар

4. жанар, жағармай, отындық, сұйықтық алатын адамдар

5. жеке құрамды үнемі тамақ, су, киіммен қамтамасыз ететіндер

5. Бригада командирінің тыл жөніндегі орынбасарларының міндеті?

1. химиялық дезинфектор нұсқаушыларының жұмысы

2. бронетанк, автотракторлық техника басқаратындар қызметі

3. киім, әскери киімдерді қамтамасыз ететіндер

4. отын, жағар, жанармайларды алатындардың техникалық қамтамасыз

ететіндер

5. барлық бөлімшелерді материалдық жабдықтармен, тағам, сумен қамтитындардың салалық жұмысын, олардың жеке құрамға қамтитын жұмыстары

6. Әскердің тыс жерде қоныстануы?

1. әскердің далалық қоныстануы

2. стационарлық қоныстануы

3. казармалық қоныстануы

4. тұрақты қоныстануы

5. ұзақ уақыт қоныстануы

7. Казармаға қандай бөлімдік орындау есептелінбейді?

1. кеңсе

2. рота мүліктер бөлмесі

3. қару- жарақ сақтайтын бөлме

4. машиналарға арналған гараж

5. темекі тартуға, аяқ киім тазалау бөлмесі

8. Жатын бөлмелердің әскерлер үшін ауа көлемі қанша?

1. 6-9 м³

2. 9-12 м³

3. 12-15 м³

4. 15-18 м³

5. 18-24 м³

9. Уақытша ғимараттар:

1. шатыр

2. әскери-техникалық объект (нысана)

3. жеке құрамдық пана

4. әскер және ұрыс техникасы

5. қос

10. Гигиеналық тұрғыда әскери паналар қалай бөлінеді?

1. ауаны реттейтін, желдеткіші барлар

2. әскерлік және арнаулы

3. әскери және шаруашылықтық

4. жеңіл және күрделі

5. таза және таза емес

11. Су тазалауға жатпайтын техникалық жабдықтар?

1. маталы-көмірлі сүзгіш ТУФ-200

2. әскери сүзгілі станция ВФС-2,5

3. қол поршенді насосы БКФ-4

4. жаңартылған автомобильді станция МАФС-3

5. су тұндыратын жылжымалы станция

12. Судың органолептикалық қасиетіне жатпайтындар?

1. коли-индекс

2. мөлдірлігі

3. хлор қалдығы

4. түстілігі

5. дәмі

13. Суды тұндыру әдістері?

1. тұндыру

2. консервілеу

3. суды қатыру

4. хлорлау

5. озондау

14. Радиоактивті заттарды механикалық жолмен шығару?

1. дезактивация

2. дегазация

3. дезинфекция

4. дератизация

5. дезинтоксикация

15. Қырқұлақ ауруы қандай витаминнің жетіспеушілігінен?

1. А

2. В₁

3. В₁₂

4. С

5. РР

16. Объектідегі сараптаманың бірінші кезеңі?

1. ақпарат жинау

2. объектіні көру

3. жергілікті жерді көру

4. индикация жүргізу

5. сынама алу

17. Су сараптамасының гигиеналық үшінші кезеңі?

1. жергілікті жерді зерттеу

2. жергілікті жерді , объектіні көру

3. сынама алу

4. лабораториялық зерттеу

5. эксперт қорытындысы

18. Су сараптамасының төртінші кезеңі?

1. жергілікті жерді зерттеу

2. жергілікті жерді, объектіні көру

3. сынама алу

4. лабораториялық зерттеу

5. эксперт қорытындысы

19. Радиоактивті судың азық-түліктің залалдануы қалай өлшенеді?

1. медициналық-ветеринарлық барлау ПХР-МВ

2. рентгенометр-радиометр ДП-5А

3. батометр

4. әскери медициналық лаборатория

5. вирусологиялық лаборатория

20. Батометр не өлшейді?

1. топырақ сынамасын

2. ауа температурасы

3. су сынамасын алу үшін

4. атмосфералық қысымды

5. ауа ылғалдылығын

21. Жұмысқа қабілеттілігі, орта факторларының әсері, қолайлығы, қажуды

болдырмау, әскерлердің қажырлылығын зерттейтін сала?

1. әскерлердің еңбек гигиенасы

2. әскерлердің қоғамдық гигиенасы

3. әскерлерді қоныстандыру

4. әскерлер жылжымалылығы

5. гигиеналық сараптамасы

22. Әскерлердің УТС-пен жұмыс істеудегі, медициналық емес бақылауы?

1. медициналық бақылау

2. дене жағдайын көру

3. индикация

4. медициналық тексеру

5. медициналық қарау

23. Жоғары маневрлі жүргізу техникасы?

1. жылжымалы РЛС

2. жаяу әскердің жауынгерлік машинасы

3. артилериялық жүйе

4. танк

5. стационарлық РЛС

24. АЖЖ сәулеленуден қорғана алмайтындар?

1. ара қашықтық

2. экрандық қалқан

3. әлсіз сәуленің қорғанысы

4. сәулелену рационалдық орналасқан қорғаныс

5. сәулелену көзінен рационалдық емес қорғаныс

25. Ашылғанда құлақ бітейтін қарудан қорғану?

1. респиратор

2. шуға қарсы

3. көзілдірік

4. гонкалитті патрон

5. жеке аптечка

26. Әскери жылжу қозғалыстарында жоқ тасымалдау?

1. темір жол қозғалысы

2. арнайы техникалық құрал жабдықтар

3. сумен қозғалу

4. авиациялық қозғалу

5. автомобильмен тасымалдау

27. Қазіргі автомобильге сиятын адамдар саны?

1. 10-15

2. 16-21

3. 21-35

4. 36-42

5. 43-50

28. Тактикалық мәселеде марш классификациясы:

1. күндіз және түнде

2. тауда және қыста

3. шөлдегі, қысқы марш

4. шабуылдайтын және қорғанатын

5. таңертең және кешке

29. Техникалық құралдардың маршта қолданылмайтыны:

1. сумен

2. БМП

3. БТР

4. автомобиль

5. танкте

30. Шайқалудың профилактикалық шаралары:

1. жеке құрамда көп майлардың желінуі

2. противогаз кию

3. жеке құрамның активті ұйымдастырылуы

4. радиопротекторларды қолдану

5. ешқандай шара қолданбау

31. Гигиеналық талапты қамтитындар:

1. бөлім командирі

2. командирлер орынбасарлары

3. саяси тәрбие командир орынбасарлары

4. тыл және инженерлі-техникалық, медициналық, химиялық қызметіндегі

командир орынбасарлары

5. бәрі де

32. Лауазымды қызметкерлердің жүйелі түрдегі бақылауы кімдерге жүктеледі?

1. бөлім командирі

2. командирлер орынбасарлары

3. саяси тәрбие командир орынбасарлары

4. тыл және инженерлі техникалық, медициналық, химиялық қызметіндегі

командир орынбасарлары

5. қарулы күштердің жарлығына сай бәрі де

33. Қарулы күштердің ішкі қызмет жөніндегі атқарылатын жұмыстары кімге

жүктеледі?

1. бәріне

2. бөлім командирі

3. командирлер орынбасарлары

4. саяси тәрбие командир орынбасарлары

5. тыл және инженерлі техникалық, медициналық, химиялық қызметіндегі

командир орынбасарлары

34. Барлық гигиеналық нормативтер , нұсқау, ереже кімнің бұйрығымен

орындалады?

1. Қорғаныс Министрлігінің бұйрығы:

2. тыл жөніндегі командирлер

3. орталық әскери медициналық басқарма бастығымен

4. қорғаныс министрінің орынбасары

5. әскери-медициналық басқарма орынбасары

35. Әскердің гигиеналық қамтылуы кімге жүктеледі?

1. медициналық қызметке

2. инженерлік-техникалық қызметке

3. химиялық қызметке

4. аймақ командирлеріне

5. бригада командирлеріне

36. Әскери гигиеналық қамтуда әскери дәрігер құжаттары:

1. қорғаныс министрлігінің тыл жөніндегі орынбасарлар бұйрығы

2. орталық әскери-медициналық басқарма бұйрығы

3. медициналық, техникалық, инженерлік, химиялық, қоғамдық ұйымдар

жарлығы

4. Қорғаныс Министрлігінің бұйрығы:

5. бәрі де

37. Жарық беру нормасы жатындық бөлмеде неше лк?

1. 10

2. 20

3. 25

4. 30

5. 35

38. Жеке құрамның орналасу бөлмелеріндегі орналасу температурасы:

1. 16

2. 18

3. 20

4. 22

5. 24

39. Далалық қоныстанудың нұсқасы нешеу?

1. 1

2. 2

3. 3

4. 4

5. 5

40. Дала жағдайында тұрмыстық үшін пайдаланатындар:

1. шатыр

2. жертас

3. қос

4. көтермелі қалқан

5. бәрі де

41. Әскерді орналастырудағы қолданатын имараттар:

1. стационарлық

2. далалық

3. казарма

4. шатыр

5. паналық орын

42. Әскери паналық орын деп –

1. әскерлердің жеке құрамы демалатын, ұжымның жаппай қырып жоятын

қарудан қорғану орны

2. паналайтын

3. демалатын

4. қорғанатын

5. шабуылға дайындығы

43. Паналық орында тәуліктік пайдаланатын минималды су нормасы:

1. 2 л

2. 3 л

3. 4л

4. 5л

5. 1,5л

44. Сумен қамтитын техникалық жарақтар:

1. ТУФ-200

2. МАФС

3. РДВ-100

4. ПДУ-4

5. бәрі де

45. Ыстық уакытта ішетін судың минималды нормасы:

1. 7 л

2. 10л

3. 15л

4. 12л

5. 20л

46. Суды тазалаудың түрі?

1. мөлдірлеу- түссіздендіру

2. залалсыздандыру

3. зарарсыздандыру

4. тұндыру, дезинфекциялау

5. бәрі де

47. Далалық тамақтану жағдайлары:

1. қазандық арқылы

2. өз бетінше

3. аралас

4. аралық

5. бәрі де

48. Лабораториялық зерттеулердің түрі:

1. санитарлы-токсикологиялық

2. дозиметрлік

3. санитарлы-қрадиологиялық

4. санитарлық-бактериологиялық

5. бәрі де

49. Оқшауланған киіммен қорғану, ауа температурасының, ылғалданбаған

уақыты:

1. 30 ⁰С – 20 минутқа дейін

2. 30 ⁰С– 30 мин

3. 30 ⁰С– 25 мин

4. 30 ⁰С– 28 мин

5. 30 ⁰С– 15 мин

50. Танкистер мен мотоаткыштарға қойылатын талаптар:

1. жұмыс орнының шектеулігі

2. жұмыстан кейін

3. қарқынды режимнің қолайсыздығы

4. шу, діріл

5. бәрі де

51. Танктер мен мотоатқыштардағы қарқынының қолайсыздығы :

1. 60-70

2. 45-50

3. 35-40

4. 30-35

5. 25-30

52. Мұнай өнімдерінің булану шегі:

1. 0,3 мг/л

2. 0,2 мг/л

3. 0,4мг/л

4. 0,5мг/л

5. 0,1мг/л

53. Жарықтың шектік нормасы:

1. 30 лк

2. 40лк

3. 45лк

4. 50лк

5. 55лк

54. СО₂ газының РЛС-ғы химиялық қоспаның шектелу деңгейі:

1. 0,1

2. 0,01

3. 0,2

4. 0,02

5. 0,03

55. Жеке тұлғаның рентген сәулесін алатын шектеулі нормасы:

1. 0,02 гр/с

2. 0,01гр/с

3. 0,03гр/с

4. 0,04гр/с

5. 0,05гр/с

56. Марш түрлері:

1. 1

2. 2

3. 3

4. 4

5. 5

57. Оттегінің жетіспеушілігі қандай биіктіктен басталады?

1. 1500-2800

2. 1800-2000

3. 2000-2500

4. 2500-3000

5. 3000-жоғары

58. Шаңғышылардағы жаяу жүріс жылдамдығы :

1. 30-35км/с

2. 25-30км/с

3. 35-40км/с

4. 25-35км/с

5. 45-50км/с

59. Техникалық бөлімнің орынбасарының міндеті :

1. арнайы тағайыендалган нұсқарма-дезинфекторлар

2. техникалық қауіпсіздікке жауап беретін жеке құрамдағы дайындықтан

өткен, тексеруге қабілетті, пайдалану жүйесі ережелерін білдіретіндер

3. киім, қару киімдерін алатын оны сақтайтын басқаратындар

4. жанар, жағармай, отындық, сұйықтық алатын адамдар

5. жеке құрамды үнемі тамақ, су, киіммен қамтамасыз ететіндер

60. Қоныстанудағы уақытша имараттар:

1. шатыр

2. әскери-техникалық объект

3. жеке құрамдық пана

4. әскер және ұрыс техникасы

5. қос

Ескерту: қара шрифтімен жазылғандары, дұрыс жауаптар.