- •Әскери гигиена
- •Аңдатпа
- •Мазмұны
- •Соғыс уақытындағы санитарлық- гигиеналық шаралардың ұйымдастырылу негізі
- •Әртүрлі қорғаныстық жүйеде қорғаныс киімімен жұмыс істеу
- •Соғыс жағдайында гигиеналық қамтудағы медициналық іс- шаралардың ерекшелігі
- •Гигиеналық тәрбие
- •Қарулы Күштердегі санитарлық қадағалау
- •Медициналық гигиеналық қамтылудың ұйымдастырылуында медицинаналық қыметтегі пайдаланылатын құрал-жабдықтар мен күштер
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Әскерді қоныстандыру гигиенасы
- •Әскердің далалық қоныстануы
- •Әскерилерді далалық қоныстандырудағы пайдаланатын имараттардың гигиеналық сипаттамасы
- •Әскери паналық орын (убежище)
- •Монша - кір жуудағы қызмет
- •Ұрыс алаңдарын санитарлық тазалау
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Әскерді сумен қамтуда санитарлық қадағалауды ұйымдастыру
- •Су сапасына қойылатын талаптар және су тұтынушылар нормасы
- •Су көздерін барлау және гигиеналық баға беру
- •Су жабдықтайтын пункт пен су бөлетін пункттер
- •17Сурет. Суды сақтауға тасымалдауға араналған цистерна. А-цистерна: цв-4;б-цв-3.
- •Шабуылдайтын және қорғанатын әскери бөлімдерді сумен қамтудың гигиеналық ерекшеліктер
- •Дала жағдайында суды тазалау
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Дала жағдайында әскерді тамақтандыруда санитарлық қадағалануды өткізу және ұйымдастыру негізі
- •Әскери құрамды тамақтандырудың жалпы ережесі мен ұйымдастырылуы
- •Тамақтануда гигиеналық қамтудағы медициналық шаралар
- •Дала жағдайында тамақтану
- •Далалық жерде жаппай қырып жою қаруын (жқжқ) қолданғанда тамақтану
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Дала жағдайында судың және тамақтандырудың гигиеналық сараптамасы
- •Ақпарат жинау
- •Әскер тұрған орындағы болатын зерттеулер
- •Лабораториялық зерттеулер
- •Эксперт қорытындысы
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Әскерилердің еңбек гигиенасы Мекендік мәселеде әскери мамандардың еңбек гигиенасының сипаттамасы
- •Дербес қорғану құралдарының амалдары мен жеке құрам жұмысының ерекшелігі
- •Әскери еңбектегі химиялық фактордың рөлі
- •Мотоатқыштар мен танк бөлімдеріндегі еңбек гигиенасы
- •Радиолокациялық станциялардағы (рлс) еңбек гигиенасы
- •Дене қызуы мен суынуында киімдердің ұтымдылығының профилактикалық маңызы
- •Артиллериядағы еңбек гигиенасы
- •Әскер қозғалысындағы гигиена Әскер қозғалысы және гигиеналық іс-шаралар
- •Әскердің теміржол, су және авиациялық көлікпен тасымалдануы
- •Әскердің автомобильдермен тасымалдануы
- •Автомобильдік тасмалдауда орта факторының қолайсыздығы
- •Маршпен жүрудегі гигиеналық қамтылу
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Әскери гигиенадан машықтану сабақтарына арналған жетекші нұсқаулық
- •Медициналық профилактикалық істер факультетіне , әскери гигиена пәніне арналған тақырыптық және күнтізбелік сабақтық жоспар Жалпы жоспар
- •Жалпы медицина факультетіне әскери гигиена пәніне арналған тақырыптық және күнтізбелік сабақтық жоспар
- •Жалпы жоспар
- •Дәрістер
- •Барлығы 6
- •Стоматология факультетіне әскери гигиена пәніне арналған тақырыптық және күнтізбелік сабақтық жоспар
- •Машықтану сабақтары
- •V. Машықтану дағдылары
- •Vі. Орындалатын жұмыстардың есебі
- •Әскерді тамақтандыруындағы санитарлық- гигиеналық бағалау
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •VI. Орындалған жұмыстың есебі:
- •II. Сабақтың мақсаты:
- •Бақылау сұрақтарына жауап дайындау:
- •IV. Жұмыстың мазмұны және орындалу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Оқу зерттеу жұмысы:
- •Әскерді сумен жабдықтаудағы санитарлық - гигиеналық бақылау
- •II. Сабақтың мақсаты:
- •Бақылау сұрақтарына жауап дайындау:
- •IV. Жұмыс мазмұны және өткізу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •IV.Жұмыс мазмұны және өткізу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •VII.Орындалған жұмыстың есебі:
- •Жаппай қырып жоятын қаруды қолдану жағдайында тағам мен және сумен жабдықтаудың санитарлық- гигиеналық бақылануы
- •II.Сабақтың мақсаты:
- •III.Cабақтың өзіндік дайындық тапсырмалары:
- •1V. Машықтану дағдылары:
- •V. Жұмыстың мазмұны және өткізу реті:
- •VII. Орындалған жұмыс есебі туралы:
- •Әр түрлі әскери саладағы еңбек жағдайының гигиеналық бақылануы
- •III.Сабақта өзіндік тапсырмаларды дайындау:
- •Cабақтың өзіндік дайындық тапсырмалары:
- •IV. Жұмыс мазмұны және өткізу реті:
- •VII. Орындалған жұмыс есебі:
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Оқу зерделеу жұмыстары:
- •Vіі. Орындалған жұмыс есебі:
- •Жалпы медицина факультеті студенттеріне әскери гигиенаға арналған практикалық сабақтың әдістемелік нұсқауы
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі1. Орындалатын жұмыстардың есебі:
- •2 Сабақ
- •VI. Орындалған жұмыстың есебі:
- •II. Сабақтың мақсаты:
- •IV. Жұмыс мазмұны және өткізу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vп Орындалған жұмыстың есебі:
- •Әртүрлі бөлек әскери саладағы еңбек жағдайының гигиеналық бақылануы
- •II.Сабақтың мақсаты:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Оқу зерттеу жұмыстары:
- •Vіі. Орындалған жұмыс есебі:
- •Стомотология факультетінің студенттеріне арналған әскери гигиенаның машықтану сабағы Әскерді қоныстандырудағы санитарлық гигиеналық бақылау
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Орындалатын жұмыстардың есебі:
- •Әскердің тамақтандыруындағы санитарлық гигиеналық бағалау
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •V .Машықтану дағдылары:
- •V1. Орындалған жұмыстың есебі:
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •IV. Сабақ мазмұны және өткізу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Орындалған жұмыс есебі:
- •Әскери гигиена пәніне арналган тесттік сұрақтар:
- •Әскери гигиенадағы қолданыстағы терминдік сөздер
- •Әдебиеттер
- •Мазмұны
Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
Әскердегі жеке құрамның тамақтандырылуы қалай ұйымдастырылады?
* Әскери қызметкерлердің «рационды тамақтануы» деген түсінік нені береді? Оның ұйымдастырылу принциптерін және сипатын атаңыз.
* Тамақтанудың гигиеналық қамтылуындағы медициналық іс шаралар.
*Азық-түліктің бөлініп берілуіндегі гигиеналық бағаның мазмұны қалай?
Далалық жағдайда жеке құраманың тамақтануы қалай ұйымдастырылады?
Әскердегі жауынгерлер мен офицерлердің тамақтанудың Ұйымдастыр-ылуын, гигиеналық норма бағасы.
Әскери бөлім қызметкерлерінің азық-түліктегі қандай құрал-саймандары қолданылады?
Батальонның азық-түлік пункті деген не,ол қалай орналасқан?
Жаппай қырып жоятын қаруды қолданудағы тамақтануды ұйымдастыру жағдайы.
* Дала жағдайындағы тамақтандырудың қандай гигиеналық ерекшеліктері бар?
Ескерту. *-мен белгіленген сұрақтар студенттің реферат рәсімдеуде нұсқау ретінде қолдануға болады.
5 – т а р а у
Дала жағдайында судың және тамақтандырудың гигиеналық сараптамасы
УЗ мен БЗ-ң су көздерін залалдандырылуы қарсыластың шашыранды ретінде арнаулы авиациялық құралдарды қолданады: УЗ мен БЗ бар бомба мен снарядтардың су қоймаларына, жақын жерлерде жарылуы; жаңбыр, ағын сулардың залалданған аумақта ағуы,сонымен қатар шегінуден соң залалданбаған және залалданбаған ағынды су бар пункттерді арнаулы өңдеуден өткен, санитарлық өткізу орындары, оның ішінде ерекше инфекциялық госпиталді әдейі қаскөйлікпен залалдандыруы.
Су қоймалары мен кішігірім су қоры, одан басқа әдейі қастандық жолымен эпидемиялық ауру қоздырғыштары мен (оба, тырысқақ, іш сүзегі, туляремия, бруцеллез, су безгегі т.б.) залалдандыру, токсиндік, токсиндік емес заттармен, органолептикалық белгілері байқалмайтын (алколоид, ауыр металдар тұзы, кейбір фосфорорганикалық УЗ т.б.) залалдандырылуы мүмкін.
Ашық су қоймалардағы судың залалдану дәрежесі мен сипаты әр түрлі факторларға байланысты: су көздерінің көлемі мен ағу жылдамдығының өзінде үлкен мағына бар, сыртқы ортадағы (қоздырғыштардың беріктігі және УЗ-ның гидролиздік дәрежесі) тұрақты агенттер және оның дозасы, УЗ-ның агрегаттық жағдайы.
Көптеген әдебиеттік мағұлматтарда тіпті аз мөлшердегі УЗ-ның бу күйінде токсикалық концентрациясы, тамшылы – сұйық, аэрозольдары ашық қоймаларының залалдануы куәгер делінеді. Тұрақсыз УЗ сұйық күйінде уақытша залалдануы мүмкін. Бірақ сұйық синильді қышқыл баяулап залалдандырады; оның көптеген бөліктері суда тұзды қалыпқа көшеді, ал осы қышқылдың суы гидролизге төзімді. Осыған байланысты цианидтермен залалданылуы күдік тудырады, адамдардың суды экпертиза жасамай ішуіне болмайды.
Судың ұзақ уақыт залалдануы, зоман, иприт, мышьяк тәріздес заттарды тудырады.
Су көздерінің радиоактивті заттармен залалдануы: жер асты ядролық жарылыстар немесе су қоймалары жақын жерлерде ядролық сынақтың өтуінен болуы мүмкін; ядролық жарылыс өнімдердің түсуі (радиоактивті шам, ядролық атмосфералық тұнба) болады; су қоймалары пунктері арнаулы өңдеуден соң дезактивациялық емес су ағымдарынан; санитарлық рұқсат берілу пункті және ядролық энергетикалық қондырғылардан түсуі; залалданған жерлердің аумағынан жаңбыр және еріген сулардан түсуі мүмкін. Көптеген мөлшерде УЗ, РЗ, БЗ- мен шахтылы құдық, тоспа, көл, ашық су қоймалары, кішігірім өзен залалдануға душар болады.
ҚЖҚЖ – қолдануда азық-түліктің залалдануы: УЗ-ның шашырауы, авиациялық арнаулы шашырататын құралдардан; УЗ мен БЗ-ның жыртылып айырлуынан бомба мен снарядтармен жарылуына; радиоактивті бұлттан ядролық жарылыс кезінде азық-түлікке түседі; залалданған су, құрал саймандардан азық - түлікті пайдаланып өңдеу кезінде залалдануы мүмкін. ҚЖҚЖ – қолдануда азық – түлікке қойма, тасымалдау, өңдеу, жауынгерлер қапшықтарының сақталуы кезінде, астық өнімдерін жинау кезінде түсуі мүмкін.
Қастандық жолмен, аумақтың ауданында жинау жұмыстармен шұғылдану кезінде жоққа шығаруға болмайды. Ең соңғысы, кезіндегі бактериялық рецептура, УЗ мен жоғарғы токсинді заттарды, алколоидтар, ауыр.
І-саты
Тұрған орындағы зерттеулер