25. Қр салық ставкасы

С.ст – бір өлшем бірлігінен алынатын салық мөлшері. Түрлері: 1. пайыздық – салық салу мөлшерін пайыздық түрде есептеу. Оның 3 түрі бар: 1)үйлесімді – ол салық объектісіне (оның мөлшерін саралаудың мөлшерін есепке алмай) бірдей пайыздық қатынаста іс-әрекет етеді. 2) пргрес. – табыстың артуына қарай мөлшерлеменің өсуін қажетсінеді. Прогрессивті ставкалар ең алдымен табысы көп тұлғаларға ауыртпалық түсіреді. 3) регрес – табыстың кемуіне қарай мөлшерлеменің төмендеуін қажетсінеді, табысы көп тұлғаларға тиімді болып келеді, ал табысы аз адамдарға тиімсіз. 2. Тұрақты салық ставкасы – табыс көлеміне қарамастан салық салу бірлігіне абсолюттік сомада белгіленеді (мысалы, мұнайдың 1 тоннасына, газдың 1 текше метріне)Салық ставкасы рыноктық экономика жағдайында салық төлеушілердің төлем қабілеттілігі мен және жалпы мемл. қажеттіліктерді қамт. ету ескеріле отырып пайдаланылады. Ставка мөлшері заңнамалық жолмаен белг. Және тиісті жылға арналған мемл. бюджетті бекіту кезінде түзетілуі мүмкін.

Еліміздегі салық ставкалары:1)Жеке табыс салығы - 10%;2)Корпоративті табыс салығы - 20%;3)Қосылған құн салығы – 12%;4)Әлеуметтік салықтар – 11%;5)Акциз ставкалары тауар құнына процентпен (адвалорлық) және (немесе) заттай нысандағы өлшем бірлігіне абсолюттік сомада (тұрлаулы) белгіленеді;6)Рента салығының мөлшерлемелері бұл өнімнің әлемдік бағасына қарай 0%-дан (бір баррель үшін 20 АҚШ долларынан төмен баға кезінде) 32%-ға дейін (бір баррель үшін 200 және одан жоғары баға кезінде) белгіленеді: барлығы 19 сараланған мөлшерлемелер. Көмірді экспорттау кезінде экспортқа рента салығы 2,1 проценттік ставка бойынша есептеледі.;7)Көлік құралдар салығы есептеу айлық есептік көрсеткіштермен белгіленген мынадай ставкалар бойынша жүргізіледі (АЕК). Мысалы; жеңіл автокөліктерге 4-тен 117 АЕК дейін, ал ауыр автомобильдер мен арнаулы автомобильдер 6-дан 15 АЕК дейін;8)Жер салығы:5000 шаршы метрге дейін - әрбір шаршы метр үшін 0,20 теңге;-5000шаршы метрден жоғарғы –әрбір шаршы метр үшін 1,00теңге9)Жеке тұлғалардың мүлік салығы салық салу объектілерінің құнына қарай (1млн. Теңгеден 120млн. Теңгеге және жоғары)жыл сайын 0,05% 1,5%-ға дейінгі мөлшерлеме бойынша төленеді.;10)Құмар ойын бизнес салығы: Ойын үстеліне-айына тиісті қаржы жылына арналған рес-қ бюджет туралы заң белгілеген айлық есептік көрсеткіш-830. Ойын автоматына -30,тотализатор кассасына -125,тотализатордың электрондық кассасына -125. Букмекер кеңесінің кассасына-75, букмекер кеңесінің электрондық кассасына-75 еселенген мөошерін құрайды;11)Тіркелген салық: Салық төлеу 1-83 АЕКға дейін жүргізіледі;12)Бірыңғай жер салығын төлеушілер әрбір қызметкер, сондай-ақ шаруа немесе фермер қожалығының басшысы мен кәмелетке толған мүшелері үшін тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 20 процент ставкасы бойынша әлеуметтік салық сомасын ай сайын есептеп отырады;13)Жер қойнауын пайдаланушылар үшін салық: 1 млрд.текше метр-0,5%; 2 млрд.текше метр – 1%; 2 млрд.текше метрден жоғары – 1,5 %.