22.Мемлекеттік бюджеттен тыс қорлар.

Бюджеттен тыс қорлар – мемлекет қаржы жүйесінің маңызды буыны,мемл-ң қатаң белгілі 1 мақсат-рға пайдаланатын ж/е заң жүзінде қалыптасуы-ң бекітілген көздері бар ақша ресурс-ры-ң жиынтығы. Бюджеттен тыс қор-р өзі-ң функция-қ-мақсатты арналымы б/ша да,басқару-ң деңгейі жағынан да өте әр түрлі.мақсатты арналымы б/ша бюджеттен тыс қор-р эконом-қ ж/е әлеум-к,ғылыми-зерттеу,табиғат қорғау,миграциялық,мәдени арналым ж/е басқа қор-р, ал басқару деңгейіне қарай мемлекетаралық,мемлекеттік ж/е өңірлік,жергілікті б/п бөлінеді. Әлеметтік сақт-ру қоры - аумақ-қ,сала-қ тұрғыда бөлінетін жалпы мемл-к ресурс-ң орталық қоры.әр түрлі меншік формасындағы кәсіпорынд-ң,ұйым-ң ж/е кәсіпкер-к қызметпен айналысатын тұлғаара-қ қаражат-р-ң міндетті түрде қатысуымен сақтандыру әдісі құрылады.Мақсаты-қоғам-қ ұдайы өнд-с-ң үздіксіздігін қамтамасыз ету үшін азамат-рды,мүлік-рді,өнд-с процесін қоғам-қ ж/е ұжым-қ қорғау б.т.Міндеті-әлеум-к сақтандыруды қолдану саясатын кеңейту,міндетті сақт-ру түр-рін нақтылау,халықаралық стандартты ескере отырып,сақтық қадағалау жүйесін ұйымдастыру. Заң: ҚР 25сәуір 2003 №405Капиталы:қордың өз қаражат-ры жарғылық капиталынан ж/е активтерден алынатын комиссиялық сыйақыдан тұрады. Инвестиция-қ қор 2004 6-7 шілде ҚР №575 Мақсаты-перспективалы ұйым-р-ң жоба-рына инвестиция салу ж/е тарту,қаржылық қолдау көрсету.Міндеті: шикізат пен материал-рды тереңдеп өңдеуді жүргізетін жаңа технология-рды пайдалана отып-рып,бәсекеге қабілетті өнім шығаратын ұйымдарға инвестицияларды жүзеге асыру.Қызметі: тартылған қаражат-рды бағалы қағаз-рды инвестициялап, өзінің акция-рын шығару. Жарғылық капиталы: жарғылық капит-н республика-қ бюджеті есебінен акция-ға олар-ң нақтылы құны б/ша төлеу арқ.ҚР Үкіметі қалыптастырады. Инновациялық қоры елдегі жалпы инновациялық белсенділікті арттыру мақсатымен 2003 жылы құрылған. ҚР-да инновация-қ қызметті дамыту,инновация-қ жұмыс-рды қайтарылымды қаржыландыру механизмін іске асыру ж/е ғылымды қажетсінетін өндіріс-рді жасауға жәрдемдесу мақсатында құрылған. Оның жарғылық капиталына мемлекеттің қатысуы 100 пайызды құрайды.Мақсаты:инновациялық белсенділік-ң өсіміне ҚР-да жоғарғы техн-ө ж/е ғылымды қажетсінетін қндірістің дамуына жәрдемдесу. Міндеттері: отандық және шетелдік инвесторлармен бірлесіп венчурлық қорлар құру;түрлі даму кезеңдерінде венчурлық қаржыландыруды іске асыру;коммерциялық нәтиже мен гранттар беру жолымен экономиканы техн-қ дамыту тұрғысынан әлеуетті перспективалық болып табылатын жаңа техн-р,тауар-р,жұмыс-р,қызмет-р жасауға бағытталған қолданбалы ғылыми зерттеу-рді жұмыс-рды қаржыландыру,Капиталы: Ұлттық ИҚ-ң жарғылық капиталы.2)Қордың кірістері,3)халықаралық Қаржы ұйымдары,шет мемлекеттер мен қаржы институттар беретін гранттар. Үкіметтің Ұлттық банктегі шотында шоғырландырылатын, мемлекеттің қаржы активі түріндегі, сондай-ақ материалдық емес активтерді қоспағанда, өзге де мүлік түріндегі активтерді Қазақстаннның Ұлттық қоры болып табылады. 2001ж Қордың жұмыс істеу механизмі іс жүзінде толығымен іске қосылды.Қордың активтері ҚР Үкіметінің ҚР Ұлттық Банкіндегі шотына шоғырландырылады, ол Қорды сенімді басқару туралы шартқа сәйкес инвестициялық операцияларды жүзеге асыру ережелері шеңберінде сенімді басқаруды жүзеге асырады. Қорды қалыптастырудың көздері 2001 жылы бюджетке шикізат секторы ұйымдарынан түсетін жоспардан тыс салық және басқа да міндетті төлемдер, Қорды басқарудан түсетін инвестициялық кірістер және ҚР заңнамасымен тыйым салынбаған өзге түсімдер мен кірістер болып табылады. Ұлттық қоры мемлекеттің қорланымдарын қалыптастыру, сонымен бірге дүниежүзілік бағалардың конъюкторасына Республикалық және жергілікті бюджеттердің тәуелділігін төмендету мақсатында жасалынады. Ол мемлекеттің тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз етуге, қаржы активтерінің және материалдық емес активтерді қоспағанда, өзге де мүліктердің қорлануына, экономиканың шикізат секторына тәуелділігін және қолайсыз сыртқы факторлардың ықпалын төмендетуге арналған. Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры ҚР заңнамасымен белгіленген тәртіппен салымшы-р-ң міндетті зейнетақы жарна-рын жинақтайтын ж/е алушы-рға зейнетақы төлем-рін, сондай-ақ зейнетақы актив-рін қалыптастыру жөніндегі қызметті жүзеге асырып,оларды бағалы қағаз-рға, банк-р-ң депозит-ріне, халықаралық бағалы қағаз-рына инвестициялайтын з.т.; құрылтайшысы үкімет болып табылатын АҚ нысанында құрылады. міндеттері:зейнеақы-р мен жәрдемақы-р төлеу үшін қаражат-р жинау,аймақ-қ әлеумет-к бағдарлама-рды қаржыландыруға қатысу,зейнетақы ісін ұйымдастыру.Қаражат көздері: міндетті зейнетақы жарналары,меншік нысанына қарамастан барлық шаруашылық органдары төлейтін сақтық жарна-ры н/е арнулы салық-р, жоғары орган-р-ң қаражат-ры,ерікті зейнетақы қорлары Зейнетақы қорларының жұмсалу бағыты: заңнамаға сәйкес зейнетақы-рды төлеу,балаға қарау жөніндегі жәрдемақыларды төлеу,материалдық көмектер-ң 1 жолғы төлемақы-ры ж/е т.б.