26. Жад құрылымы жəне программалық жабдықтау.

Жады - деректерді алу, сақтау, шығаруға арналған компьютердің функционалдық бөлігі. Компьютер жадысы мен адрестеу жүйесін ұйымдастыру. Жады - компьютердің құрамына міндетті түрде енетін элементтердің бірі. Ол бірнеше түрге бөлінеді жəне бір - бірінен өлшеміне, ақпаратты сақтау мерзіміне жіне т.б. параметрлеріне қарай ажыратылады. Компьютер жадысын екі түрге бөлуге болады: ішкі жəне сыртқы.

Компьютердің ішкі жады негіз болып табылады, өйткені процессор тек сонымен ғана тікелей жұмыс істейді. Процессорды ақпаратпен қамтамасыз етеді, үнемі жұмыс істейтін болғандықтан, оны жедел жад деп те атайды. Ішкі жадта есте сақтайтын құрылғының екі түрі бар: тұрақты жадтайтын құрылғы ж\е жедел жадтайтын құрылғы

Сыртқы жад ДК-нің сыртқы құрылғыларына жатады ж\е қашан болса да, қандай болса да міндеттерді шешуге қажет болуы мүмкін кез келген ақпаратты ұзақ уақыт сақтау үшін қолданылады. Атап айтқанда, сыртқы жадта компьтердің барлық программалық жасалуы сақталады.С ж-тың түрлері көп, негізінде кез келген комп-же болатын түрлері – қатқыл ж\ее иілгіш магниттік дискілерде,магниттік таспаларда, оптикалық дискілерде ж\е магниттік дискілердегі жинақтауыштар б\т

Программа - магниттік тасымалдаушыда (дискіде) файл түрінде сақталып, əрбір адамның командасы бойынша компьютер жадына жүктеліп, орындауға арналған машина тіліндегі нұсқаулар жиыны.

Көптеген мəселелер өзара байланыста бір-бірімен біріге отырып жұмыс істейтін программалық жабдықтардың көмегімен шешіледі. Программалық жабдықтар - ақпараттық технологиялардың елеулі бір бөлігі, олар сервистік программалардан, жүйелік программалар (операциялық жүйе, драйверлер, утилиттер т.б.) мен қолданбалы программалар пакетінен (MS Word, MS Excel, MS Access, Corel Draw, AutoCAD т.б.) тұрады. ЭЕМ программалары екі топқа бөлінеді (2-сурет), олар:

1) жүйелік программалық жабдықтар;

2) қолданбалы программалар пакеті.

Жүйелік программалар - ЭЕМ-нің аппараттық жабдықтарының жұмысын басқарып, жұмыс істеп отырған адамды қажетті қолданбалы программалармен байланыстырады.

Қолданбалы программалар пакеті - белгілі бір мамандық саласында нақты есептер шығара алатын

программалар жиыны

27. Программалық жабдықтау жəне оның деңгейі.

Құрылғыларды бір-бірімен байланыстыратын жүйелер мен сигналдарды, пайдаланушы адам мен компьютердің қарым-қатынасын, техникалық, программалық құралдар жиынтығын жəне техникалық өзара келісімдерді интерфейс деп атайды. (inter- өзара, face-бет).

Программа - магниттік тасымалдаушыда (дискіде) файл түрінде сақталып, əрбір адамның командасы бойынша компьютер жадына жүктеліп, орындауға арналған машина тіліндегі нұсқаулар жиыны.

Көптеген мəселелер өзара байланыста бір-бірімен біріге отырып жұмыс істейтін программалық жабдықтардың көмегімен шешіледі. Программалық жабдықтар - ақпараттық технологиялардың елеулі бір бөлігі, олар сервистік программалардан, жүйелік программалар (операциялық жүйе, драйверлер, утилиттер т.б.) мен қолданбалы программалар пакетінен (MS Word, MS Excel, MS Access, Corel Draw, AutoCAD т.б.) тұрады. ЭЕМ программалары екі топқа бөлінеді (2-сурет), олар:

1) жүйелік программалық жабдықтар;

2) қолданбалы программалар пакеті.

Жүйелік программалар - ЭЕМ-нің аппараттық жабдықтарының жұмысын басқарып, жұмыс істеп отырған адамды қажетті қолданбалы программалармен байланыстырады.

Жүйелік программалық жабдықтар

Жүйелік программалық жабдықтарды бірнеше топқа жіктеуге болады:

1) операциялық жүйелер, ОЖ-нің қоршаулары;

2) драйверлер, утилиттер, антивирустық программалар;

3) сервистік программалар;

4) диагностика жəне бақылау программалары;

5) Жүйелік программистердің аспаптық жабдықтары.

Қолданбалы программалар пакеті - белгілі бір мамандық саласында нақты есептер шығара алатын

программалар жиыны

Қолданбалы программалар пакеті

Қолданбалы программалар пакеті - белгілі бір мақсатта пайдаланатын программалық жабдық жəне

əмбебап болып екіге бөлінеді.

Белгілі бір мақсатта пайдаланылатын программалық жабдық əр адамның нақты есептерін шығаруға

арналған, сондықтан оны пайдалану аймағы да шектеулі. Мұндай программаларды жұмыс иесі өзі жасайды

немесе оның талабы бойынша маман программалаушылар жасап береді.

Əмбебап программалық жабдық тек бір есепті шығарып қана қоймай, белгілі бір мамандық

саласында есеп жұмыстарын түгел автоматтандыруды, немесе ақпараттың белгілі бір түрлерін өңдеуді түгел

қамти алады. Əртүрлі ақпараттарды өңдеуге мүмкіндік беретін əмбебап программалық жасақтың негізгі

түрлері мыналар:

- мəтін редакторлары;

- графикалық редакторлар;

- электрондық кестелер;

- оқыту жəне ойнау программалары;

- ақпараттық жүйелер жəне т.б.