117. Математика –ғылым тілі.Философтар мен ғалымдардың математикаға көзкарасы.

Маркс пен Беркли айтад математика шыңдалған ғылым емес, ол өмірдің бір саласы, математикада көптеген шешілмеген мәселелер бар, сондықтан математиканы зерттей беру керек екенін айтад ол рас. Қалай Маркс оған келді Капиталды жазам деп оған есеп керек болды, сондықтан математиканы арифметикадан бастап оқып, зерттеп, высший математикаға дейін жетіп барып жасаған қорытындысы. Кант айтад нағыз ғалым болу үшін ғылым математикға сүйену керек дейді. Эйнштейннің теориясы тұрған бойы математика е=mv² деген кішкентай формула, сол формула әлемде ғылыми төңкеріс жасады теория относительности. Жылдамдық көбейген сайын масса жойылмайды, тек оның түрі өзгереді, нақтылы корпускула толқынды массаға айналады. Волновой дуализм. Ғылым адамның өзін-өзі тануындағы маңызды құбылыс. Күнделікті өмірімізде ғылым деп математиканы, физиканы, тарихты айта береміз. Ғылымдардың саны көп, жылдан-жылға көбейе түсуде. Қазіргі мәліметтерге сүйенсек, XX ғасырдың аяғында әлемде ғалымдардың саны 5 миллионнан асып кетті, ғылым өзінің құрамына 15 мың пәнді біріктірді, жүз мыңдаған ғылыми журналдар жарық көреді. Ғылымның қоғамдық маңызы одан әрі арта түсуде. Ғылымға философиялық талдау жасау оңай жұмыс емес. Оның көп ғасырлық тарихы және дәстүрі бар. Ғылымды адам мүмкіндіктері тұрғысынан саралап, жүйеге келтіруге тырысқан алғашқы философ – Аристотель. Ол барлық ғылымдарды теориялық, практикалық және шығармашылық деп үлкен үш топқа бөлген. Теориялық ғылымдар әлемнің түп негіздерін, болмыстың алғашқы себептерін ақылдың көмегімен түсіндіреді. Бұған: философия, физика, математика жатады.

118. Өтпелі құбылыстың табиғаты.Қазақстанның өтпелі кезендегі ерекшеліктері мен қиындықтары.Қазақстанның әлемдегі бәсекеде қабілетті 50елдің қатарына кіру стратегиясы.

Бір қытай философы данышпан айтыпты: не дай бог жить в условия переходного периода. Біздің ата-бабаларымыз соны екі рет өтті: бірінші октябрь революциясын көрдік, екіншісі бұдан 21 жыл бұрын болды Совет үкіметінің құлауы. Осы екеуінің өтпелі кезеңі ауыр, өйткені ескі қоғам кетті сонымен бірге оның заңы да құлады. Жаңа қоғам келе жатыр әлі заңы жоқ, үкіметі де жоқ келе жатыр. Осы екеуінің арасы өтпелі дәуір. Осы өтпелі дәуірде таза адамдар осының ақырын күтейін деп жүрді күтіп. Арам адамдар Бас салып бәрін алып алды. Солар кейін 2-3 күнде байып шыға келді. Кейін заңдастырып алды жаңа үкімет келгеннен кейін. Заңдастырғасын оған тие алмайсын, оның меншігі. Сонда бұған себеп болған өтпелі дәуір, ауыр кезең. Шүкіршілік айтамыз биздің еліміз осыдан жақсы өтті, қиналған мен басқа елдерден жақсы. Украйнада, грузияда, қырғызстанда революциялар болды, басқалары да оңған жоқ, ал бізде ол шешілді. Оны біз бүгін ауызды толтырып айта аламыз

Әлемдiк тәжiрибе дәлелдегендей экономиканың шикiзат бағыттылығы елдiң тиiмдi және тұрақты дамуын қамтамасыз етпейдi. Сондай-ақ бүгiнгi жаһандану кезiнде ұлттық экономика бәсекеге қабiлеттi болмаса, онда оның болашағы бұлынғыр болып табылады. Сондықтан да бiзге мемлекет ретiнде қалыпты жұмыс iстеу үшiн тұтастай алғанда экономикамыз бәсекеге қабiлеттi болу керектiгi сөзсiз. Ал осыдан барып әр сектордың өз мiндетi туындайтыны белгiлi. Жалпысында бәсекеге қабiлеттiлiк – экономикалық категория болып табылады.  Бәсеке жалпы экономикалық құндылықтар мен жетiстiктердi дамытудың негiзгi құралы болып табылады. Бәсекелiк рынокта қызмет етушi фирмалар мен кәсiпорындар қоғамның әр түрлi сұранысына бейiмделiп, тиiмдi инвестицияларды орынды пайдалану арқылы ғылыми-техникалық прогреске ұмтылады, өндiрiстiк және қосымша шығындарды азайта отырып, сапалы өнiмдер шығарудың көлемiн арттыруға ынталы болады.  Осылайша әрбiр кәсiпкердiң бәсекеқабiлетi жоғары болуының нәтижесiнде әлемдiк экономикалық рынокта ұлттық экономиканың бәсекеқабiлеттiлiгi артады.  Бәсеке қоғамға экономикалық еркiндiктi, тиiмдiлiктi, дамудың тұрақтылығын, экономикалық қауiпсiздiктi ұсынады. Немiс экономика-сының белгiлi экономист ғалымы Людвиг Эрхард бәсекелестiктiң экономика үшiн қажеттiлiгiн келесi жолдармен көрсетедi: "... рыноктың шаруашылық және оның қызмет ету механизмi еркiн бәсекелестiктен ажырап қызмет етуi мүмкiн емес...”. Бәсекенiң экономикалық табиғаты жеке меншiктiк қатынастармен тығыз байланыста болады.  Бұл тақырыптың өзектiлiгi Елбасымыздың "Бәсеке қабiлеттi Қазақстан”, "Бәсеке қабiлеттi экономика” және "Бәсеке қабiлеттi халық” деген Қазақстан халқына Жолдауында, елiмiз үшiн өзектi мәселелердiң бiрi Қазақстан Республикасын ұлттық экономиканың бәсекеге қабiлеттiлiгi жоғары деңгейде дамып, әлемдегi дамыған елу елдер қатарына қосылу керектiгiн атап көрсеткен болатын.  Қазiргi кезде нақты рыноктық қатынастар орнап, бағаны белгiлейтiн тек қана сұраныс пен ұсыныс деп төте айту қиындау. Өйткенi фирмалар белгiлi бiр рынокта, белгiлi бәсеке жағдайында және белгiлi рынок құрылымының негiзiнде әрекет жасайды.  Рынок құрылымы фирмалардың саладағы санына, фирманың көлемiне, тауар сипатына, оның рынокқа ену жеңiлдiгiне немесе ақпараттың қолда болуына байланысты.  Экономикамыздың нарықтық қатынастарға өтуiне байланысты бәсеке түралы көп кездестiремiз. Бәсеке өз кезегiнде рыноктық экономиканың сұраныс пен ұсыныс сияқты негiзгi элементi болып табылады. Бiрақ қазiргi жағдайда қайбiр елдiң болмасын, оларда таза бәсекелестiк экономикалық рынок жоқ.  Экономика біздің дамуымыздың басты басымдығы, ал экономикалық өсімнің барынша жоғары қарқынмен қол жеткізу негізгі міндетіміз болып қала береді. Біз бұған өз экономикамыздың бәсекелестік қабілетін арттыру арқылы елімізді дамытуын 2015 жылға дейінгі жоспарына сәйкес қол жеткіземіз. Бәсеке ұғымы нарықтық экономиканың тиімді жұмыс істеуі мен дамуының басты тетігі болып табылады. Бәсеке жоқ жерде және өңдірілген өнім бәсекеге төтеп бере алмайтын болса, нарықтық экономиканы тиімді деп, ал оның өсуі тұрақты деп атуға болмайды. Қазақстан экономикасының тап бүгінгі күндегі дамуының негізгі үрдістерін және бағыттарын сараптай келе бәсекеге қабілеттіліктің ақтандақ-тары анықталады. Жалпы еліміздің сол бәсекелестік күресіндегі қабілеттері мен мүмкіндіктері, сонымен қатар әлемдік экономикалық деңгейдегі даму мәселесі қозғалады. Сыртқы және ішкі экономикалық үрдістердің маныздылығы, ондағы Қазақстан ұстанатын позициясының қаншалықты беріктігі туралы мәселелер қарастырылады. Қазіргі танда әлемдік экономика жаҺандану үрдісінде іске асырылып, бағдарланып жасалуда. Әлемдік экономикаға интеграциялану барысында әрбір мемлекет, сол мемлекеттің әр бір аймағы мекеме мен өнеркәсібі өзіне тиімді деген жағдайды ұстануға тырысуда. Дүние жүзілік денгейде экономикалық тұрғыдан күш сынасу үшін, мемлекет ішкі жағдайды неғұрлым берік әрі жүйелі құрылған болуы керек. Ішкі экономикалық жағдайының беріктігі оның экономикалық даму тұрақтылығы, озықтығына байланысты. Сол себепті бәсекеге қабілеттілік әр бір мемлекеттің әлемдік экономикалық сахнадағы рөлін анықтаушы болып табылады. Және бүгінгі күнде экономикалық манызды шарт. Қазақстан Республикасы әуелден ресурс тұрғысынан жоғары қамтылған мемлекеттердің бірі, алайда экономикалық дамуы тежеулі еді. Республиканың басты мақсаты бар ресурстарды қолданып мешеулікті артта қалдырып, аршынды дамып келе жатқан, экономикалық деңгейі ең жоғары 50 мемлекеттің қатарына қосылу. Бұл мақсатқа тек бәсекеге қабілеттіліктің әр бір көрсеткішін жан жақты зерттеп оның тиімдісін өзімізге қолдану арқылы жетуге мүмкін. Сондықтан тап бүгінгі күнгі экономикамызда жетіліп келе жатқан бәсекелестікті ұлғайту өзекті болып табылады.