- •Isbn 85981-010-5
- •Lectio 1.
- •Lectio 2.
- •II I [I] VV ve [V]
- •Italia est terra Europae. Italia habet insŭlas. Sicilia est insŭla Italiae. In ora Siciliae est Aetna. Aetnam ornant silvae.
- •Incŏlae Italiae sunt nautae. Nautae procellas non timent. Stellae noctu nautis viam indicant.
- •In Italia agricŏlae sunt. Agricŏlae agrum colŭnt.
- •Italia est patria poētarum. Poētae Italiae gloriam parant. In Italia est Roma. Roma antiqua urbs Italiae est.
- •Колонизация Италии и заморских территорий
- •Lectio 6.
- •Религиозные верованияримлян
- •Задания к тексту
- •Nom amicus bonusamici bonipuella pulchrapuellae pulchrae
- •Nom scriptum novumscripta nova
- •In Italia sunt multae statŭae Dianae et Minervae. Poētae Romani fabŭlas de deis scribŭnt.
- •Пища и застолье
- •Задания к тексту
- •1. Tullia puella Romana est. Terentia matrona Romana est. Terentia mater Tulliae est. Julia, Aemilĭae filia, Tullĭiae amica est.
- •2. Tullia et Julia puellae Romanae sunt. Tunĭcae puellarum albae sunt. Puellae in silvam propěrant, in silva cantant et saltant.
- •Задания к тексту
- •Союзы (Conjonctiones)
- •Обработка металлов
- •In Italia sunt multae statŭae deis deabusque. Poētae Romani fabŭlas de deis scribŭnt. Задания к тексту
- •Lectio 12.
- •Празднества (часть 2)
- •Задания к тексту
- •Lectio 13.
- •Gen legislegum
- •Празднества (часть 3)
- •Задания к тексту
- •Lectio 16.
- •Notabene!
- •Lectio 18.
- •Дети Рождение детей
- •Обряд, констатирующий наступление зрелости
- •Задания к тексту
- •Nom. Sing. Gen. Sing. Adverbium
- •Nom meus amicus mei amici
- •Nom tua schola tuae scholae
- •Nom vestrum pretium vestra pretia
- •Дороги и путешествия
- •Lectio 25.
- •Iunĭus a Iunone, Jovis uxore, nomen habet;
- •Iulĭus a Gaĭo Iulĭo Caesare appellatur;
- •Nota bene!
- •Iam fulgŭra caelum et mare illustrant. Venti aquam maris turbant. Nautae Neptunum, marĭum deum, invocant et auxilĭum navĭbus rogant.
- •Notabene! (Запомните названия цветов по-латински):
- •Lectio 27.
- •Армия в эпоху ранней Республики
- •Армия в эпоху поздней Республики
- •Lectio 28
- •Римская республика
- •Lectio 30.
- •Lectio 31.
- •In pace portae templi Iani in Urbe claudebantur.
- •Bellumintestinum– междоусобная война
- •Библиографический список
Lectio 18.
Неправильные глаголы (Verba anomala)
В латинском языке существует группа неправильных глаголов. К ним относятся ESSE – «быть», EDERE – «кушать», FERRE – «нести», VELLE – «желать», NOLLE – «не желать», IRE – «идти» и другие.
Латинский глагол esse встречается чаще других. Он может быть употреблен в собственном значении: In terra est vita. – На земле есть жизнь. Но значительно чаще он употребляется в качестве глагола связки составного именного сказуемого: Terra est stella. – Земля – это планета. Времена системы инфекта глагола esse образуются от основы ES-, которая чередуется с основой S-.
Praesens indicativi: sum, es, est, sumus, estis, sunt.
Imperfectum indicativi: eram, eras, erat, eramus, eratis, erant.
Futurum primum indicativi: ero, eris, erit, erimus, eritis, erunt.
Формы глагола esse в системе перфекта образуются от основы FU-.
Perfectum indicativi: fui, fuisti, fuit, fuimus, fuistis, fuerunt.
Plusquamperfectum indicativi: fueram, fueras, fuerat, fueramus, fueratis, fuerant. Futurum secundum indicativi: fuero, fueris, fuerit, fuerimus, fueritis, fuerint.
В латыни часто употребляется небольшая группа глаголов, образованных от глагола esse прибавлением той или иной приставки. Наиболее употребительны следующие глаголы, сложные с esse:
Absum, afui, -, abesse - отсутствовать; adsum, adfui, -, adesse – присутствовать, помогать; desum, defui, -, deesse – недоставать, не хватать, не быть; intersum, interfui, -, interesse – находиться среди, участвовать; praesum, praefui, -, praeesse – быть впереди, стоять во главе; possum, potui, -, posse – мочь, быть в состоянии (что-то сделать).
Все вышеперечисленные глаголы (кроме posse) спрягаются точно также как глагол esse, но обязательно употребляется соответствующая приставка. Например: sum – я есть, absum – я отсутствую, praesum – я стою во главе; eramus – мы были, intereramus – мы участвовали, aderamus – мы помогали.
Глагол posse имеет свои особенности спряжения. Поэтому приведем парадигмы его спряжения ниже.
Praesens indicativi: possum, potes, potest, possumus, potestis, possunt.
Imperfectum indicativi: poteram, poteras, poterat, poteramus, poteratis, poterant.
Futurum primum indicativi: potero, poteris, poterit, poterimus, poteritis, poterunt.
В системе перфекта глагол posse имеет обычные окончания системы перфекта, которые крепятся к основе POTU-, например: potui – я смог, potuerunt – они смогли, potueratis – вы могли, potuerit – он сможет (futurum II).
Приведем еще некоторые примеры неправильных глаголов. Это глаголы не из группы глагола esse, но также довольно употребительны.
Volo, volui, -, velle – хотеть, желать; nolo, nolui, -, nolle – не хотеть, не желать; malo, malui, -, malle – больше хотеть, предпочитать.
В praesens indicativi они имеют следующие формы:
Velle: volo, vis, vult, volumus, vultis, volunt.
Nolle: nolo, non vis, non vult, nolumus, non vultis, nolunt.
Malle: malo, mavis, mavult, malumus, mavultis, malunt.
Глагол «eo, ii, itum, ire» - «идти» в praesens indicativi имеет формы:
Ire: eo, is, it, imus, itis, eunt.